Lüğətlərdə axtarış.

Alabaxta (lat. Columba palumbus) — göyərçin cinsinə aid heyvan növü. == Yarımnövləri == C. p. azorica Hartert, 1905 Azor meşə göyərçini C. p. casiotis Bonoparte, 1854 Asiya meşə göyərçini C. p. excelsa (Bonaparte, 1856) Şimali Afrika meşə göyərçini C. p. ghigii Trischitta, 1939 C. p. iranica (Zarudny, 1910) İran meşə göyərçini C. p. kirmanica Koelz, 1954 C. p. kleinschmidti Clancey, 1950 C. p.

Alabama (ing. Alabama /ˌæləˈbæmə/) — ABŞ-nin cənub-şərq bölgəsində yerləşən ştat. Şimalda Tennessi, şərqdə Corciya, cənubda Florida və Meksika körfəzi, qərbdə Missisipi ilə həmsərhəddir. Alabama ərazisinə görə ən böyük 30-cu, əhalisinə görə 24-cü ABŞ ştatıdır. Alabama ştat quşunun şərəfinə Sarı ağacdələn ştatı ləqəbini almışdı. Alabama həmçinin "Diksinin qəlbi" və "Pambıq ştatı" adı ilə də tanınır. Ştat ağacı uzunyarpaq şam və ştat çiçəyi kameliyadır. Alabamanın paytaxtı Montqomeridir və əhalisinə və ərazisinə görə ən böyük şəhəri Hantsvilldir. Ən qədim şəhəri 1702-ci ildə fransız kolonistləri (Alabama kreolları) tərəfindən Fransız Luizianasının paytaxatı olaraq əsası qoyulmuş Mobildir. Böyük Birminqem Alabamanın ən böyük metropoliten ərazisi və onun iqtisadi mərkəzidir.

Alabama — Amerika Birləşmiş Ştatlarının cənubunda ştatdır. Alabamanın həmçinin aşağıdakı mənaları da var: == Təhsil == Alabama Universiteti — 1831-ci ildə Alabama ştatında qurulmuş ictimai universitet. == Coğrafiya == Alabama (Nyu-York) — ABŞ-də qəsəbə. Alabama çayı — Alabama, ABŞ. Alabama Ərazisi — 1817-1819-cu illərdə mövcud olmuş ərazi. Alabama, Fransız Luizianasının doqquz hərbi rayonundan biri. == Musiqi == Alabama (qrup) - kantri musiqi qrupu. Alabama (qrup, Kanada) - 1970-ci illərin əvvəllərində mövcud olmuş qrup. Alabama (ştat himni) - Alabama ştatının himni.

Sutkusi kürəkburunu (lat. Scaphirhynchus suttkusi) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin nərəkimilər dəstəsinin nərələr fəsiləsinin kürəkburun cinsinə aid heyvan növü.

Birmingem (ing. Birmingham) — ABŞ-nin cənub-şərqində, Alabama ştatının mərkəzi hissəsində şəhər. Birminhem-Quver-Kalman aqlomerasiyasının mərkəzi. == Əhalisi == Əhalisi 231,6 min (2005; o cümlədən afroamerikalılar 70%-dən çoxdur), şəhərətrafı ilə 939 min. == Coğrafiyası == Appalaç dağlarının ətəyindədir. Avtomobil və dəmiryolları qovşağı. Beynəlxalq aeroport. Blek-Uorrior çayı sahilində port. Su yolu vasitəsilə Mobil portu (Meksika körfəzi) ilə əlaqəsi var. == Tarixi == 1871-ci ildə dəmiryol xətlərinin kəsişdiyi yerdə, dəmir filizləri, yüksəkkeyfiyyətli kokslaşan kömür, dolomit və flüslu əhəngdaşı yataqlarının yaxınlığında salınmışdır; adını İngiltərənin ən iri metallurgiya mərkəzinin adından götürmüşdür.

Dotan /ˈdoʊθən/ ABŞ-nin Alabama ştatının cənub-şərq küncündə, Corciya sərhəddindən 32 km qərbdə və Florida sərhəddindən 26 km şimalda yerləşən şəhər. Deyl və Henri qraflığına qədər uzanan şəhər Hyuston qraflığının inzibati mərkəzidir. Adı Yaradılış 37:17: "Dotana gedək." ifadəsindən götürülmüşdür. 2010-cu il əhalinin siyahıyaalma məlumatına əsasən şəhərin əhalisi 65,496 nəfərdir. == Xairici keçidlər == Official website Dothan Chamber of Commerce Historic photos Arxivləşdirilib 2016-03-03 at the Wayback Machine Landmark Park Dotan Ceniva, Henri və Hyuston qraflıqlarını əhatə edən Dotan Metropoliten Statistik Sahəsinin əsas şəhəridir; Deyl qraflığına uzanan kiçik bir hissəsi isə Enterprays-Ozark Mikropolitan Sahəsinə aiddir. 2010-cu ildə Dotan metropoliten ərazisinin ümumi əhalisi 145,639 nəfər olmuşdur. The city serves as the main transportation and commercial hub for a significant part of southeastern Alabama, southwest Georgia, and nearby portions of the Florida Panhandle. Since approximately one-fourth of the U.S. peanut crop is produced nearby, with much of it being processed in the city, Dothan is sometimes referred to as "The Peanut Capital of the World". Dothan also hosts the annual National Peanut Festival at the dedicated "Peanut Festival Fairgrounds". == Tarixi == === İlk illər === İndiki Dotan ərazisində min illərlə yerli xalqların mədəniyyətləri mövcud olmuşdur.

Hantsvill — ABŞ-nin Alabama ştatının Medison qraflığında şəhər..

Mobil (ing. Mobile) — ABŞ-də, Alabama ştatında şəhər. Meksika körfəzi sahilində bir portdur. Arağ emalı, süllüloz-kağız, kimya sənyesi var. Gəmi, alüminium oksidi, sement istehsal olunur. 1711-ci ildə salınmışdır.

Montqomeri (ing. Montgomery) — inzibati mərkəz və ABŞ-nin Alabama ştatında ikinci ən sıx şəhər. Eyni zamanda Montqomeri qraflığının eyni adlı inzibati mərkəzidir. Alabama çayında yerləşir. Avropa kolonizasiyasından əvvəl Alabama qəbiləsi Alabama çayının sol sahilində yaşayırdı (sonradan dövlətin adı gəldi). Bu yerləri ziyarət edən ilk ağdərili insanlar İspan tədqiqatçısı Ernando de Soto idi. 1540-cı ildə rəhbərlik etdiyi bir ekspedisiya ərazini araşdırdı. Bölgəyə növbəti Avropa səfəri bir əsrdən çox müddət sonra, 1697-ci ildə Karolina ştatından Alabama çayına enən bir ekspedisiya meydana gəldi. Montqomeri ərazisindəki ilk daimi ağ yerləşmiş 1716-cı ildə orada məskunlaşmış Şotlandiya taciri Ceyms MakKuin idi. Yerli bir qəbilənin liderinin qohumu ilə evləndi və daha sonra uşaqları hindular arasında assimilyasiya edildi.

Montqomeri (ing. Montgomery) — inzibati mərkəz və ABŞ-nin Alabama ştatında ikinci ən sıx şəhər. Eyni zamanda Montqomeri qraflığının eyni adlı inzibati mərkəzidir. Alabama çayında yerləşir. Avropa kolonizasiyasından əvvəl Alabama qəbiləsi Alabama çayının sol sahilində yaşayırdı (sonradan dövlətin adı gəldi). Bu yerləri ziyarət edən ilk ağdərili insanlar İspan tədqiqatçısı Ernando de Soto idi. 1540-cı ildə rəhbərlik etdiyi bir ekspedisiya ərazini araşdırdı. Bölgəyə növbəti Avropa səfəri bir əsrdən çox müddət sonra, 1697-ci ildə Karolina ştatından Alabama çayına enən bir ekspedisiya meydana gəldi. Montqomeri ərazisindəki ilk daimi ağ yerləşmiş 1716-cı ildə orada məskunlaşmış Şotlandiya taciri Ceyms MakKuin idi. Yerli bir qəbilənin liderinin qohumu ilə evləndi və daha sonra uşaqları hindular arasında assimilyasiya edildi.

Alabama Universiteti AU — ABŞ-ın Alabama ştatında ictimai tədqiqat universiteti. Alabama Universiteti Alabama dövlət universitetlərinin və Alabama Sisteminin ən qədim və ən böyüyüdür. Universitet “R1: Doktorantura Universitetləri – Çox yüksək tədqiqat fəaliyyəti” arasında təsnif edilir. Universitet bakalavr, magistr, təhsil mütəxəssisi və doktorantura dərəcələrinə aparan akademik şöbələrdə dərəcə proqramları təklif edir. Ştatda dövlət tərəfindən dəstəklənən yeganə hüquq məktəbi Alabama Universitetidir. Alabama universitetidə başqa yerlərdə mövcud olmayan digər akademik proqramlara antropologiya, rabitə və informasiya elmləri, Metallurgiya mühəndisliyi, musiqi, roman dilləri və sosial iş üzrə doktorluq proqramları daxildir. Universitet Amerika Vətəndaş Müharibəsi və Vətəndaş Hüquqları Hərəkatı zamanı fəaliyyət mərkəzi idi. Məzunlar və professor-müəllim heyətinə 59 Qoldoter alimi, 15 Rodos alimi və 16 Truman alimi daxildir. == Tarixi == 1818-ci ildə Birləşmiş Ştatlar Konqresi yeni yaradılmış Alabama ərazisinə "Müəllim Seminariyası"nın yaradılması üçün qəsəbə ayırmağa icazə verdi. Alabama 14 dekabr 1819-cu ildə Birliyə qəbul edildikdə, torpaq qrantına ikinci bir qəsəbə əlavə edildi və onun ümumi sahəsi 46.000 akr (186 km²) oldu.

Atens — Amerika Birləşmiş Ştatlarının Alabama ştatının Limestone dairəsində yerləşən şəhərdir. ABŞ-də əhalinin 2010-cu ildəki siyahıyaalınmasının statistik nəticələrinə əsasən şəhərin əhalisinin sayı 21,897 nəfər təşkil edir.

Dekeyter, ABŞ-ın Alabama ştatının Morgan və Limestone qraflığında yerləşən şəhərdir. 2010-cu ildəki əhalinin siyahıyaalınmasına əsasən şəhərin əhalisi 55,683 nəfər təşkil edir.

Alabama qraflıqlarının siyahısı — ABŞ-nin Alabama ştatının 67 qraflığı. Hər bir qraflıq öz sərhədləri daxilində yerli səviyyədə idarəetməni icra edir. İndiki ştat sərhədləri ilə əhatə olunmuş ərazi tədricən Amerika Birləşmiş Ştatlarına birləşdirildi. ABŞ İstiqlal müharibəsindən sonra, Qərbi Florida müqavilə ilə İspaniyaya verildi, qalan hissəsi isə ilk növbədə Missisipi Ərazisi və daha sonra Alabama Ərazisi olaraq təşkil edildi. Ərazi məclisi, 4 iyun 1800-cü ildə yaradılan Vaşinqton qraflığının ən qədim qraflıq formalaşması da daxil olmaqla, bu günə qədər mövcüd qalan ən qədim qraflıq vahidlərini qurdu. 1814-cü ildə Fort Cekson Müqaviləsi ərazini Amerika mühacirləri üçün açdı, bu da öz növbəsində daha sürətlə qraflıqların yaradılmasına səbəb oldu. Alabama 1819-cu ildə 22-ci ştat olaraq İttifaqa qəbul edildi. Alabama ştatının qanunverici orqanı, Hindilərin Köçürülməsi Aktı qüvvəyə mindiyi və köçkünlərin Alabamanın müxtəlif ərazilərində məskunlaşdığı üçün keçmiş yerlilərin torpaqlarından əlavə qraflıqlar yaratdı. 1820-ci ildə Alabamanın 29 qraflığı var idi. 1830-cu ilə qədər 36 qraflıq var idi və yerli amerikalılar hələ də Alabamanın şimal-şərqində və uzaq qərbində geniş əraziləri işğal edirdilər.

Bullok dairəsi (ing. Bullock County) ― ABŞ-nin Alabama ştatında qraflıq. 2010-cu il əhalinin siyahıyaalınması məlumatına görə əhalisi 10.914 nəfər olmuşdur. Qraflıq mərkəzi Yunion-Sprinqs şəhəridir. Dairə ABŞ Vətəndaş müharibəsi ərzində Konfederasiya ordusunda xidmət edərkən ölmüş ştat senatoru Edvard Ballokun şərəfinə adlandırılmışdır.

Barbur dairəsi (ing. Barbour County) — ABŞ-nin Alabama ştatının cənub-şərq hissəsində qraflıq. 2010-cu il əhalinin siyahıyaalınması məlumatına görə əhalisi 27.457 nəfər olmuşdur. Qraflıq mərkəzi Kleyton şəhəridir. Virciniya qubernatoru olmuş Ceyms Barburun şərəfinə adlandırılmışdır.

Batler dairəsi (ing. Butler County) — ABŞ-nin Alabama ştatında qraflıq. 2010-cu il əhalinin siyahıyaalınması məlumatına görə əhalisi 20.947 nəfər olmuşdur. Qraflıq mərkəzi Qrinvill şəhəridir. Virciniyada doğulmuş və Krik müharibəsində döyüşən və 1818-ci ilin mayında öldürülən kapitan Vilyam Batlerin şərəfinə adlandırılmışdır.

Otoqa qraflığı (ing. Autauga County) - ABŞ-nin Alabama ştatında qraflıq. 2010-cu il əhalinin siyahıyaalınması məlumatına görə əhalisi 55.347 nəfər olmuşdur. Qraflıq mərkəzi Prattvill şəhəridir. Otaqa qraflığı Montqomeri metropoliten ərazisinə daxildir. Otoqa qraflığı 21 noyabr 1818-ci ildə Alabama Ərazisi Qanunverici Hakimiyyəti tərəfindən verilən qərarla yaradılmışdır (Alabamanın İttifaqa qəbulundan bir il əvvvəl). Qurulduğu vaxt qraflıq indiki Otoqa qraflığı ərazisini, həmçinin Elmor və Çilton qraflıqlarının da bəzi hissəsini əhatə edirdi. ABŞ Siyahıyaalma Bürosunun məlumatına əsasən qraflığın ümumi ərazisi 604 kvadrat mil (1,560 km2)-dir. Bundan 594 kvadrat mil (1,540 km2) quru, 10 kvadrat mil (26 km2) isə su (1.4%) ərazisidir.

Pell City, ABŞ-nin Alabama əyalətində yerləşən şəhər. Şəhərin Əhalisi 26 noyabr 2009-cu il, ümumi əhalinin siyahıyaalınmasına görə 12,463 nəfərdir. 15 mart 2010-cu ildə keçirilən şəhər əhalisinin məlumatına görə, siyahıda 12,463 nəfər olub. Əhalinin 64.0% ağ, 33.0%, afro-amerika, 0.1%-i yerli amerikalılar, 1.2% - i asiya, 0.6%-i digər xalqlardan ibarətdir. 1 aprel 2000-ci ildə keçirilən şəhər əhalisinin məlumatına görə, siyahıda 9,565 insan qeydə alınıb.

Çembers dairəsi (ing. Chambers County) — ABŞ-nin Alabama ştatının şərq mərkəzi hissəsində yerləşən bir qraflıq. 2020-ci ildə aparılmış siyahıyaalınmaya əsasən, əhalisi 34,772 nəfərdir. Qraflıq mərkəzi Lafayet şəhəridir. Ən böyük şəhəri Valli adlanır. Dairə alabamalı ABŞ senatoru Henri N. Çembersin adını daşıyır.

Çeroki dairəsi (ing. Cherokee County) — ABŞ-nin Alabama ştatının şimal-şərq hissəsində yerləşən bir dairə. 2020-ci ildə aparılmış siyahıyaalınmaya əsasən, əhalisi 24,971 nəfərdir. Qraflıq mərkəzi Senta şəhəridir. Dairə çerokilər tayfasının şərəfinə adlandırılmışdır. İndiki Çeroki dairəsinə daxil olan ərazilər əsrlər boyu muskoqlar (kriklər) adlı yerli amerikan millətinə aid idi. Çerokilər buraya hinduların məcburi köçürülməsindən bir nəsil əvvəl gəldilər. Dairənin yerli amerikan əhalisi bu gün də az sayda olmaqdadır. 9 yanvar 1836-cı ildə Alabama qanunvericilik orqanı müasir sərhədləri ilə Çeroki dairəsini yaratdı. İki il sonra Birləşmiş Ştatlar hökuməti ərazini tərk etmək istəyən çerokiləri zorla qovdu, bu hadisə tarixə "göz yaşları cığırı" kimi düşdü.

Çilton dairəsi (ing. Chilton County) — ABŞ-nin Alabama ştatının mərkəzi hissəsində yerləşən bir qraflıq. 2020-ci ildə aparılmış siyahıyaalınmaya əsasən, əhalisi 45,014 nəfərdir. Qraflıq mərkəzi Klanton şəhəridir. Dairə Vilyam Periş Çiltonun şərəfinə adlandırılıb, həmin şəxs Alabama Ali Məhkəməsinin Baş hakimi olmuş və daha sonra Amerika Konfederativ Ştatları Konqresində Montqomeri dairəsini təmsil etmişdir.

Laymston dairəsi və ya Laymston qraflığı, Amerika Birləşmiş Ştatlarının Alabama ştatında yerləşən bir dairədir. ABŞ-də əhalinin 2010-cu il siyahıyaalınmasına görə dairənin əhalisi 82,782 nəfər təşkil edir. Dairənin mərkəzi Atens şəhəridir.

Morqan dairəsi və ya Morgan qraflığı, Amerika Birləşmiş Ştatlarının Alabama ştatında yerləşən bir qraflıqdır. ABŞ-da əhalinin 2020-ci ildəki siyahıyaalınmasına görə dairənin əhalisi 123,421 nəfər təşkil edir. Dairənin mərkəzi Dekatur şəhəridir.