Avtokratiya
Avtokratiya (yun. αὐτός; “öz” - κράτος; “güc”) — dövlət üzərində mütləq hakimiyyətin bir şəxsin əlində cəmləşdiyi idarəetmə sistemidir. Bu şəxsin qərarları xarici hüquqi məhdudiyyətlərə və ya müntəzəm ictimai nəzarət mexanizmlərinə (bəlkə də çevriliş təhlükəsi və ya digər üsyan formaları kimi) məruz qalmır.
Qədim dövrlərdə avtokrat termini hökmdarın müsbət təyinatı kimi istifadə olunurdu və "maraqların toqquşması yoxdur" anlayışı ilə yanaşı, əzəmət və güc əlaməti ilə əlaqələndirilirdi. Termin istifadəsi müasir dövrlərdə də davam etdi, çünki Rusiya imperatoru 20-ci əsrin əvvəllərinə qədər "Rusiyanın bütün avtokratı" kimi təsvir edilmişdir. 19-cu əsrdə Şərqi və Mərkəzi Avropada müxtəlif xalqların yaşadığı avtokratik monarxiyalar hökmranlıq edirdi.
Avtokratiya dövlətin yaranmasından bəri ən geniş yayılmış və dəyişikliyə ən davamlı olanı olmuşdur.
== Tarixi və etimoliyası ==
Avtokratiya sözü qədim yunanca autos (yun. αὐτός; "öz") və kratos (yun. κράτος; "güc") sözlərindən yaranmışdır.
Adxokratiya
Adxokratiya — funksiyalara görə qruplaşdırılmış, ixtisaslaşmış çoxşaxəli komandaların işlədiyi rəsmi bir quruluşun olmaması ilə təyin olunan çevik, uyğunlaşa bilən və qeyri-rəsmi bir təşkilat formasıdır. bürokratiyanın əksinə işləyir. Termin ilk dəfə 1968-ci ildə Uorren Bennis tərəfindən yazdığı Müvəqqəti Cəmiyyət kitabında irəli sürüldü, sonradan 1970-ci ildə Olvin Toffler tərəfindən yazılan Gələcəyin şoku kitabında istifadəsi ilə populyarlaşdı və o vaxtdan bəri təşkilatların (xüsusilə də onlayn təşkilatların) idarə edilməsi nəzəriyyəsində tez-tez istifadə olunmağa başladı. Konsepsiya Henry Mintzberq kimi akademiklər tərəfindən daha da inkişaf etdirilmişdir.
Adxokratiya qeyri-sabitliyə və kortəbiiliyə əsaslanan adaptiv, yaradıcı və çevik inteqrativ davranışla xarakterizə olunur. Bu xüsusiyyətlərin, adxokratiyanın yeni fikirlərə daha açıq olduğu halda, ənənəvi bürokratik təşkilatlardan daha sürətli reaksiya verməsinə imkan verdiyinə inanılır.
Netokratiya
Netokratiya — 1990-cı illərin əvvəllərində Amerikalı Wired texnologiya jurnalının redaksiya heyəti tərəfindən icad edilmiş bir termin. İnternet və aristokratiyanın portmantesi olan netokratiya, gücünü texnoloji üstünlük və şəbəkə qurma bacarığına söykənən, tədricən azalmaqda olan bir burjuvaziya kimi göstərilənlərlə müqayisədə qəbul edilən qlobal bir üst təbəqəyə aiddir.