Lüğətlərdə axtarış.

Çay Hərzənd (Mərənd)

Çay Hərzənd (fars. هرزندجديد‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Mərənd şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. 2006-cı il məlumatına görə kənddə 1,051 nəfər yaşayır (337 ailə).

Daş Hərzənd (fars. هرزندعتيق‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Mərənd şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 603 nəfər yaşayır (163 ailə).

Civırkuy bərzəği — əvəz olunmaz, az miqdarda bataqlaşmış, uzunluğu 20 km, eni 8 – 18 km arası olan quru parçası. Svyatoy yarımadasını materiklə bieləşdirir. Civırkuy körfəzi bəzəğin şimalında, Barquzin körfəzi isə cənub-qərbində onun sahillərini yuyur. Barquzin körfəzi sahillərində qumlu çımərlik vardır. Onun üzərindən mühüm atvomobil yolu keçir. Bərzəx ərazisində Kulinıe bataqlığı yerləşir — ərazi bir çox su quşlarının qidalandığı yerdir. Onun ərazisində kiçik Aranqatuy gölü yerləşir ki, dar boğazla Civırkuy körfəzinə birləşir. Göldə sazan, nərə və bir sıra balıq növlərinə rast gəlinir. == Mənbə == Данные о Чивыркуйском заливе Интересные истории Бурятии. Байкал, Чивыркуйский залив Географическая точка.

Civırkuy bərzəği — əvəz olunmaz, az miqdarda bataqlaşmış, uzunluğu 20 km, eni 8 – 18 km arası olan quru parçası. Svyatoy yarımadasını materiklə bieləşdirir. Civırkuy körfəzi bəzəğin şimalında, Barquzin körfəzi isə cənub-qərbində onun sahillərini yuyur. Barquzin körfəzi sahillərində qumlu çımərlik vardır. Onun üzərindən mühüm atvomobil yolu keçir. Bərzəx ərazisində Kulinıe bataqlığı yerləşir — ərazi bir çox su quşlarının qidalandığı yerdir. Onun ərazisində kiçik Aranqatuy gölü yerləşir ki, dar boğazla Civırkuy körfəzinə birləşir. Göldə sazan, nərə və bir sıra balıq növlərinə rast gəlinir. == Mənbə == Данные о Чивыркуйском заливе Интересные истории Бурятии. Байкал, Чивыркуйский залив Географическая точка.

Edinburq hersoqu (ing. Duke of Edinburgh) — Şotlandiyanın paytaxtı Edinburqa görə verilən britaniya hersoq titulu. Britaniya kral ailəsində yeni hersoq titullarından biridir. XVIII əsrdən , Böyük Britaniyanın birləşməsindən sonra yaranıb. 1764—1834-ci illərdə titul Qloster hersoqu titulu ilə birləşdirildi. Bütün tarix boyu titulu 6 nəfər daşıyıb.

Klarens hersoqu (ing. Duke of Clarence) — Birləşmiş Krallığın monarxial strukturunda olan əsilzadə ünvanlarından biri. Orta əsrlər dönəmində bu ünvan 3 dəfə təsis edilmiş, Corc Plantagenetin 1478-ci ildə edam edilməsi ilə ləğv edilmişdir. Ünvan ilk dəfə 1362-ci ildə İngiltərə kralı III Eduardın ikinci oğlu Antverpenli Lionel üçün təsis edilmiş, ancaq onun oğul övladı olmadığı üçün ünvan onun vəfatından sonra boş qalmışdır. Ünvan ikinci dəfə 1412-ci ildə İngiltərə kralı IV Henrinin ikinci oğlu Lankasterli Tomasın şərəfinə təsis edildi. Ancaq onun da qanuni övladı yox idi və gənc yaşında vəfat etmişdi. Ünvan sonuncu dəfə 1461-ci ildə İngiltərə kralı IV Eduardın qardaşı Corc Plantagenetin şərəfinə təsis edildi. Ancaq o, qardaşına qarşı üsyan etdi və 1478-ci ildə ələ keçirilərək şərab çəlləyində boğularaq edam edildi. Onun oğul övladı olsa da, vətənə xəyanətlə təqsirləndirildiyi üçün bütün ünvanları ailəsinin əlindən alındı. Ünvan daha sonra 1553-cü ildə İngiltərə taxtına əyləşən Ceyn Qreyin əri Gilford Dudli üçün verilmək istəndi.

Lankaster hersoqu (ing. Duke of Lancaster) — Birləşmiş Krallığın monarxial strukturunda olan əsilzadə ünvanlarından biri. Orta əsrlər dönəmində bu ünvan 3 dəfə təsis edilmiş, V Henrinin 1413-cü ildə taxta çıxması nəticəsində səltənətlə birləşmişdir. Daha sonra müstəqil şəkildə təsis edilməsə də, bu ünvan Lankaşir qraflığının hakimi olan Birləşmiş krallığın monarxı üçün istifadə edilməyə davam etmişdir. == Tarixi == XIV-XV əsrlərdə Lankaster hersoqu ünvanı 3 dəfə təsis edildi. İlk dəfə 6 mart 1351-ci ildə İngiltərə kralı III Henrinin nəticəsi və 4. Lankaster qrafı Qrosmontlu Henriyə təsis edildi. Ancaq o, 1361-ci ildə oğul övladı olmadan vəfat etdi və ünvan ləğv edildi. Ünvan ikinci dəfə 13 noyabr 1362-ci ildə İngiltərə kralı III Eduardın oğlu Gentli Con üçün təsis edildi. Belə ki, o, Qrosmontlu Henrinin qızı və varisi olan Lankasterli Blanşla evlənərək onun bütün mülk və əmlaklarına sahibləndi.

Ofqui bərzəği - Taytao yarımadasını Çilinln materik hissəsinə birləşdirir. Bərzəğin cənubunda Penas körfəzi, şimalında isə San Rafael laqunu onun sahillərini yuyur. Şərqdə Şimali Pataqoniya buzlağı ilə əhatələnmişdir. Geoloji cəhətdən bərzəx uç tavanın birləşdiyi yerdə qərar tutur. Beləki qərbdə Naska plitəsi, şərqdə Cənubi Amerika plitəsi, cənubdan isə Antarktika plitəsinin kəsişdiyi yerdir.

Södermanland hersoqu - İsveç əsilzadə tituludur. Azərbaycan dilində Hertig av Söderland sözü "Södermanland hersoqu" kimi tərcümə olunur. Krallar çox vaxt bu titulu oğullarına verərdilər. Södermanland "Cənublu adamın torpağı" deməkdir.

Vermlandiya hersoqu İsveç əsilzadə tituludur. Azərbaycan dilində Hertig av Värmland sözü "Vermlandiya hersoqu" kimi tərcümə olunur. Krallar çox vaxt bu titulu oğullarına verərdilər. Vermlandiya sözünün mənası heç kimə məlum deyil.

York hersoqu (ing. Duke of York) — Birləşmiş Krallığın monarxial strukturunda olan əsilzadə ünvanlarından biri. XV əsrdən etibarən bu ünvan ənənəvi olaraq, İngiltərə (daha sonra Britaniya) monarxlarının ikinci oğul övladına verilir. Bu ünvan Şotlandiya krallığının monarxial strukturundakı Albani hersoqu ünvanı ilə ekvivalentlik təşkil edir. İngiltərə və Şotlandiya krallıqlarının 1707-ci ildə birləşməsinin ardından bu 2 ünvan bir müddət birlikdə verilsə də, York və Albani hersoqu ünvanı yalnız 3 dəfə yaradıldı. Ünvan İngiltərə tarixində ümumilikdə 8 dəfə yaradıldı. Hal-hazırda ünvanın sahibi Birləşmiş Krallığın kraliçası II Elizabetin ikinci oğlu Şahzadə Endryudur. Ancaq hersoqun hal-hazırda yalnız 2 qız övladı var və evliliyi 1996-cı ildə xanımından boşanması ilə baş çatmışdır. Bu səbəblə, hersoqun yenidən evlənib oğul övladının dünyaya gəlməməsi halında, York hersoqu ünvanı onun vəfatının ardından yenidən ləğv ediləcək. İlk verildiyi Edmond Lanqli istisna olmaqla, York hersoqu olan şəxslər ya taxta çıxaraq bu ünvanı səltənətlə birləşdirmiş, ya da oğul varisi olmadan vəfat etmişdir.

Österqotland hersoqu İsveç əsilzadə tituludur. Azərbaycan dilində Hertig av Östergötland sözü "Österqotland hersoqu" kimi tərcümə olunur. Krallar çox vaxt bu titulu oğullarına verərdilər. Österqotland "Şərqi Qotlandiya" deməkdir.

Teuantepek bərzəği (isp. Istmo de Tehuantepec) — Bərzəx Şimali Amerika ərazisində Meksika körfəzi (Atlantik okean) ilə Sakit okean arasında yerləşir. Bərzəği çox zaman Mərkəzi Amerikanın şimal sərhəddi kimi göstərilir. Bərzəx öz adını yaxınlığında yerləşən Santo-Dominqo-Teuantepek (Oaxaka ştatı) şəhərinin adından götürülmüşdür. Bu da öz növbəsində astek tecuani-tepec kəlməsindən götürmüşdürki, mənası Bəbirlər dağı anlamında işlədilir. Bərzəx Verakruz və Oaxaka ştatları və az bir qismi Tabasko və Cyapas ştatları ərazisinə düşür. Bərzəğin eni Kampeçe körfəzindən Teutepek körfəzinə qədər 215 km, Superior laqununa qədər isə 192 km təşkil edir. Qərbində Cənubi Serra-Madre silsiləsi keçir. Daxili hissədə hündürlük 650 m təşkil edir. Civela aşırından 224 m yüksəklikdə dəmiryolu keçir.

Norfolk hersoqu (ing. Duke of Norfolk) — Birləşmiş Krallığın monarxial strukturunda olan əsilzadə ünvanlarından biri. Rəsmi iqamətgahları Sasseksdəki Arundel qalasıdır və ənənəvi olaraq, İngiltərə Anqlikan kilsəsinə yox, Roma-Katolik kilsəsinə mənsubdurlar. Tarix boyunca bu ünvana layiq görülən bütün Norfolk hersoqları İngiltərə kralı I Edvardın şəcərəsinə mənsubdur. == Tarixi == Norfolk hersoqluğundan öncə Normandiyalı Rocer Biqod ilə başlayan Norfolk qraflığı ünvanı vardı. Oğul şəcərəsi 1306-cı ildə geridə varis qoymadan vəfat edən V Norfolk qrafı Rocer Biqod ilə sonlandı və ünvanın bütün mülk və sərvəti səltənət tərəfindən ələ keçirildi. Çox keçmədən 1312-ci ildə İngiltərə kralı II Edvard qardaşı Tomas Brotertonu Norfolk qrafı təyin etdi və bu ünvan qardaşından sonra onun qızı Marqaritaya və nəvəsi Tomas Movbreyə keçdi. 1397-ci ildə II Riçard son Norfolk qrafinyası Marqarita Brotertonun nəvəsi Tomas Movbreyi hersoq təyin edərək eyni anda qraflığı hersoqluğa yüksəltdi. Ancaq o əsnada qrafinya sağ idi və bu səbəblə formal olaraq ona da, Norfolk hersoqinası ünvanı verildi. Bununla yanaşı, hər ikisi bir neçə ay fərqlə 1399-cu ildə öldü və hersoqluq yenidən qraflığa çevrildi.

Aleksandr İvanoviç Herzen (rus. Алекса́ндр Ива́нович Ге́рцен; 25 mart (6 aprel) 1812[…], Moskva – 9 (21) yanvar 1870[…], Paris, Fransa[…]) — rus ədibi, filosof və inqilabçı-demokrat. == Aforizm və hikmətli sözləri == Bərabərlik olmadan əsl nikah ola bilməz, ərini maraqlandırmayan, onun fikirlərini bölüşməyən arvad onun üçün kənizdir, xidmətçidir, dayədir. Elm-həqiqətin inkişaf etdiyi canlı orqanizmdir. Kitab bir nəslin o biri nəslə qoyub getdiyi mənəvi vəsiyyətdir. Kitab vasitəsilə biz həqiqətlər və rəzalərlər mülkünə daxil oluruq. Kitaba hörmət etmək, bu təfəkkür məbədinə daxil olmaq lazımdır. Tələsik evlənənin əzabı uzun sürər. Yalnız illərin sınağından çıxmış hisslər müqəddəsdir.

Bərzəq (fars. ‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Miyanə şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 86 nəfər yaşayır (22 ailə).

Ferens Herçeq (22 sentyabr 1863[…] – 24 fevral 1954[…], Budapeşt) — Macar yazıçı və dramaturq, milliyətçi mühafizəkar fikrin davamçılarından. == Həyatı == Ferens Herçeq 1863-cü ilin sentyabr ayının 22-də Vrşaç şəhərində anadan olmuşdur. Ali məktəbə hüquq ixtisası üzrə daxil olmasına baxmayaraq, təhsilini ədəbiyyat sahəsi üzrə davam etdirmişdir. 1890-cı ildə ilk romanını nəşr etdirən Herçeq, 1895-ci ildə "Ui Dök" adlı jurnalın həm redaktoru həm yaradıcısı olmuşdur. Bu jurnal yarım əsr Macarıstanın mühafizəkar yuxarı və orta təbəqələrinin mətbu orqanı idi. O, 1896-cı ildə Macar parlamentinə seçilmişdir. 1901-ci ildə isə "Petüfi" cəmiyyətinin prezidenti olmuşdur. == Ədəbi fəaliyyəti == Onun romanları özündə yumoru, sarkazmı və sosial tənqidi ehtiva edirdi. Bunun ən məşhur nümunəsi "Dyurkoviç qızları" (ing. The Gyurkovics Girls) (1893) adlı əsəridir.

Herseq Novi (mont. Херцег Нови, Herceg Novi) — Monteneqroda şəhər. Eyniadlı bələdiyyənin mərkəzidir. Əhalisi 12.739 nəfərdir. Adriatik dənizinin sahilində yerləşir.

İsaak Herzoq (ivr. ‏יצחק "בוז׳י" הרצוג‏‎; 22 sentyabr 1960, Pardes-Xana-Karkur[d], Hayfa dairəsi) — 2021-ci ildən İsrailin 11-ci prezidenti vəzifəsini icra edən israilli siyasətçi.

Fransisk (it. Francesco Giacinto di Savoia) (14 sentyabr 1632, Turin – 4 oktyabr 1638, Turin) — Savoyya hersoqu. Atası Savoyya hersoqu Viktor Amadeus, anası isə Fransa kralı IV Henrinin qızı Kristinadır. Atasının ani vəfatının ardından, hələ 5 yaşında ikən Savoyya hersoqu, anası isə taxt naibəsi elan olundu. Ancaq cəmi bir il sonra qızdırmalı xəstəlik səbəbilə öldüyü qeyd edilir. Ölümündən sonra taxta 4 yaşlı kiçik qardaşı Çarlz Emanuel çıxdı və anası naibəliyə davam etdi. == Mənbə == Storrs, Christopher (1999). War, Diplomacy and the Rise of Savoy 1690–1720. Cambridge University Press. ISBN 0521551463 Merlini, Carlo (1938).

Lüdovik (it. Ludovico di Savoia) (24 fevral 1413, Cenevrə, Savoy hersoqluğu – 29 yanvar 1465, Lion) — Savoyya hersoqu. Atası ilk Savoyya hersoqu və antipapa VIII Amadeus, anası isə Fransa kralı II Conun nəvəsi Burqundiyalı Mariyadır. == Mənbə == Fletcher, Stella (2000). The Longman Companion to Renaissance Europe, 1390–1530. Pearson Education Limited. Grendler, Paul F. (2017). The Jesuits and Italian Universities, 1548–1773. The Catholic University of America Press. Hand, Joni M. (2013).

Orleanlı Filipp (fr. Philippe d'Orléans; 1 iyul 1336, Vensen, Fransa krallığı – 1 sentyabr 1375, Orlean, Fransa krallığı) — Fransa kralı VI Filippin oğlu, ilk Orlean hersoqu. 8 yanvar 1345-ci ildə Filipp keçmiş Fransa kralı IV Çarlzın qızı Blanşla evləndirildi. Bu evlilik olduqca mühüm idi. Belə ki, Blanş Kapetinqlər sülaləsinin son nümayəndəsi idi. Hersoqun evlilikdən kənar övladları olsa da, bu evlilikdən cütlüyün övladı olmadı. Buna görə də 1376-cı ildə vəfat edən Orleanlı Filippin bütün mülk və ünvanları səltənətə tərəfindən müsadirə edildi. == Mənbə == Jean-Marc Cazilhac: Jeanne d'Evreux, Blanche de Navarre : Deux reines de France, deux douairières durant la Guerre de Cent ans, Editions L'Harmattan, 2010, 178 p., p. 20 d'Avray, David (2015). Papacy, Monarchy and Marriage 860–1600.

İnfant Ferdinand (port. Infante Fernando) (17 noyabr 1433 – 18 noyabr 1470, Setubal[d]) — Portuqaliya kralı I Eduardın oğlu, Portuqaliya infantı. Ferdinand 1433-cü ildə dünyaya gəldi. Atası Portuqaliya kralı I Eduard, anası isə Araqon kralı I Ferdinandın qızı Araqonlu Eleonoradır. İki dəfə Portuqaliya taxtının vəliəhdi kimi and içdi: ilk dəfə 1438-ci ildə atasının vəfatının ardından taxta çıxan qardaşı V Afonsonun vəliəhdi elan edildi. Ancaq 1451-ci ildə kralın bir oğlu doğuldu və bu ünvanını itirdi. Bununla birlikdə uşaq 1 aylıqkən vəfat etdi və Ferdinand ikinci dəfə vəliəhd elan olundu. Bu dəfə vəliəhdlik dönəmi 1 il oldu çünki ertəsi il 1452-ci ildə kralın bir qızı - Yuanna dünyaya gəldi. Ünvanını itirən Ferdinand həmin il ölkədən qaçdı. Bəzi rəvayətlərlə görə, o, dayısı olan Araqon və Neapol kralı V Alfonsonun cənubi İtaliyaya tərtiblədiyi səfərlərə qatılmışdı.

Lüdovik (fr. Louis d’Orléans; 4 avqust 1703[…], Versal – 4 fevral 1752[…], Müqəddəs Ceneveva abbatlığı[d]) — Orlean hersoqu II Filippin oğlu, Orlean hersoqu. 4 avqust 1703-cü ildə Versal sarayında doğuldu. Atası Orlean hersoqu II Filipp, anası isə Fransa kralı XIV Lüdovikin məşuqəsindən doğulan qızı Fransiska Mariyadır. Doğumundan etibarən Şartr hersoqu elan olundu. Anası və nənəsinin himayəsində böyüdüldü. Babasının vəfatının ardından 1715-ci ildə atası yeni kral XV Lüdovikin naibi seçildi və dövlət idarəsini əlinə aldı. Üstəlik atası taxt sıralamasında ikinci yerdə idi və bu səbəblə Lüdovik ikisinin ardından krallığın ən nüfuzlu varisi hesab edilirdi. 30 yanvar 1718-ci ildə dövləti idarə edən məşvərət məclisinə üzv seçilsə də, atasının istəyinə baxmayaraq aktiv bir vəzifədə xidmət etmədi. 1720-ci ildə atası kimi Tampliyerlərin böyük ustadı seçildi.