Lüğətlərdə axtarış.

İtqıran (Nor Aznaberd – erm. Նոր Ազնաբերդ) — İrəvan quberniyasının Şərur-Dərələyəz qəzasında, indi Paşalı (Əzizbəyov, Vayk) rayonunda kənd. == Tarixi == 1590-cı ilə aid mənbədə Rəvan əyalətinin '' Məvaziyi-Xatun'' nahiyəsində Itqİran kimi qeyd olunmuşdur. 1728-ci ilə aid mənbədə '' Hüseyn vələdi Mövlud'' adlı şəxsə (mülkədara) aid kənd olduğu göstərilir. 1935-ci ildə kənd guya pis səsləndiyinə görə "Gülüstan" adlandırılmışdır.1988-ci ildə kəndin əhalisi Azərbaycana qovulmuşdur. Rayon mərkəzindən 17 km cənub-qərbdə yerləşir. == Toponimi == Toponimin birinci komponenti qıpçaqların Et tayfasının adından ibarətdir. 1185-ci ilə aid bir rus salnaməsində Cənubi Şərqi Avropa çöllərində poloveslərin (qıpçaqların) bir tayfasının adı Etebiçi ("Et''etnonimdən, ''oba''sözündən və rus dilində əlavə olünmuş ''içi'' pat-ronimik şəkilçisindən) kimi qeyd olunmuşdur. Bu tayfanın adı Etil (Et eli, yə’ni tayfası) kəndinin adında da (bax) əksini tapmışdır. 1588-ci ilə aid mənbədə Gəncə qəzasının ''Kürək aranı'' (yə'ni ''Kürəkçay sahilində qışlaq'') adlı yerdə Idlu (Etlu etnoniminin təhrif forması) adlı bir elin qışlaması qeyd olunur .

İtqıran — Azəarbaycan Respublikası Cəbrayıl rayonu dağ Tumas kəndi ərazisində dərə adı. == Toponimikası == Ermənistanda İtqıran kənd və Laçın rayonu çəmbər kəndi ərazisində İtqıran dağ adları ilə mənaca eynidir. Qıpçaqların İd (Ed, Et) tayfasının adından və qədim türk dillərində kuran "50 alacıqdan ibarət düşərgə" sözündən ibarətdir. XIX əsrdə Şimali Qafqazda Ter əyalətində Nalçik dairəsində İtqırtı (dağ), İtkolu (çay), həmin əyalətin Qrazlı dairəsində Etkala, Azərbaycanda İtyat (dağ) Ermənistanda İtgör. Gürcüstanda İdleti hazırda Azərbaycanda Ətcələr və b. adlarla mənşəcə eynidir.

İtqıran nekropolu — Yаşаyış yеrinin 1 km-liyində yеrləşir. Qəbirlər qərb-iərq istiqаmətindədir. Bаşdаşılаrı hündür оlub əksəriyyətinin bir üzündə аypаrа təsvir еdilmişdir. Mərhumlаrın аdlаrı cızmа üsulu ilə dаş üzərinə həkk еdilmişdir. Kitаbələr ərəb əlifbаsı ilə yаzılmışdır. Оnlаrın üzərində Əli, Mаqsud, Həsən, Zеynəb, Fаtmа və bаşqаlаrının аdlаrı охunur. Əsrlərin sınаğındаn çıхıb zəmаnəmizədək qаlmış müsəlmаn qəbirstаnlığıı еrmənilər tərəfindən dаğıdılıb məhv еdilmişdir. Nеkrоpоl еyniаdlı yаşаyış yеrinə məхsus оlub 9-17 əsrlərə аiddir.

İtqırаn yаşаyış yеri — Еl аrаsındа Dərələyəz sırа dаğlаrının ən hündür yеri Mаilхаn аdlаnır. Mаilхаn dаğının аrхаsındа yеrləşən İtqırаn yаşаyış yеrinin хаrаbаlıqlаrı indi də qаlmаqdаdır. Еvlər düzbucаqlı fоrmаlıdır. Yаşаyış binаlаrı dаşdаn inşа еdilmiş, bəzi еvlərin tikintilərində çiy kərpic və möhrədən istifаdə оlunmuşdur. Еvlərin içərisində dördkünc və tаğşəkilli tаxçаlаr vаrdır. Yеrüstü mаtеriаllаr çəhrаyı rəngli şirli və şirsiz kеrаmikаdаn ibаrətdir. Yаşаyış yеri IX-XVII əsrlərə аiddir.

Çatqıran (Qırxbulaq) — Ellər (Abovyan, Kotayk) rayonunda kənd. Çatqıran (Vedi) — Vedi rayonunda kənd. Çatqıran (Karbi) — Karbi mahalında kənd.

Çatqran — İrəvan quberniyasının Eçmiədzin qəzasında, indiki Əştərək rayonunda kənd olmuşdur. == Tarixi == Zəngi çayının yanında yerləşirdi. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir. Toponim türk dilində «iki çayarası yer», «yarğanın kənarı», «dağın beli, dağ çıxıntısı, iki dərəni birləşdirən yer, yarğanları və dərələri olan alçaq sıra dağ, tirə mənasında işlənən çat sözü ilə «hərbi düşərgə», «həyət», «hasarlanmış, çəpərlənmiş yer», «hasar», «düşərgə», «hərbi düşərgə», «mənzil, ev», «karvansara» mənasında işlənən kuran (>qran) sözünün birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Relyeflə bağlı yaranan mürəkkəb quruluşlu toponimdir. == Əhalisi == Kənddə 1873 - cü ildə 368 nəfər, 1886-cı ildə 413 nəfər, 1897-ci ildə 630 nəfər, 1908-ci ildə 667 nəfər, 1914 - cü ildə 807 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır. 1918-ci ildə kəndin əhalisi ermənilərin soyqırımına məruz qalaraq deportasiya olunmuşdur. İndiki Ermənistanda sovet hökuməti qurulandan sonra sağ qalan azərbaycanlılar ata-baba yurdlarına dönə bilmişdir. Burada 1922-ci ildə 53 nəfər, 1926-cı ildə 46 nəfər, 1931-ci ildə 88 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır. SSRİ hökumətinin xüsusi qərarı ilə 1948-49 - cu illərdə azərbaycanlılar tarixi-etnik vətənlərindən çıxarılaraq Azərbaycana köçürülmüşdür.

Çatqıran, Ağadost — İrəvan xanlığı, Qırxbulaq mahalı, İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasında, indiki Ellər (Abovyan, Kotayk) rayonunda kənd. == Tarixi == Rayon mərkəzindən 10 km cənub-şərqdə yerləşir. "İrəvan əyalətinin icmal dəftəri"ndə "müsəlmanların yaşadığı Çatqıran", Qafqazın 5 verstlik xəritəsində Cadqran, erməni mənbələrində həm də Çatıqran kimi qeyd edilmişdir. 1728-ci ilə aid mənbədə Qırxbulaq nahiyəsində "Müsəlmanların yaşadığı Çatqıran kəndi" ifadəsi vardır 1945-ci ildə kənd ermənicə Qeqaşen adlandırılmışdır. Yerli tələffüz forması Cadqırandır. 1590-cı ilə aid mənbədə də Cadqıran kimidir. 1590-cı ilə aid mənbədə Cadqıran kəndinin həm də Ağadost adlandığı göstərilir. 1727-ci ilə aid türkcə mənbədə Çatkıran kimi qeyd olunmuşdur == Toponimi == Toponim türk dilində "dağ beli, dağın çıxıntısı, qayalı yüksəklik, iki dərəni birləşdirən yer, yarğanh, dərəli sıra dağlar", "iki çay arasında yer> mənasında işlənən çat sözü ilə türk dilində (əslən monqol dilinə mənsubdur) "çəpər, hasar", "düşərgə", "heyvanlar üçün ağıl", "yaşayış yeri", "alaçıq" mənasında işlənən kuren (>quran >qıran >qran) sözündən əmələ gəlib, "qayalıqda, iki dərənin, iki çayın arasında olan yaşayış yeri, kənd" mənasını ifadə edir. Relyef əsasında yaranan mürəkkəb quruluşlu toponimdir.Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 3.l.1935-ci il fərmanı ilə kəndin adı dəyişdirilib Razdan, 21. X.1967-ci il fərmanı ilə yenidən dəyişdirilib Gexaşen qoyulmuşdur.

İtırqan (çuk. Игынран, esk. Сиклюк) — Sakit okeana daxil olan Berinq dənizi ərazisində, Çukot yarımadası sahilində yerləşəir. Materikdən Senyavin boğazı ilə ayrılır. İnzibati cəhətdən Rusiya Feferasiyası Çukot Muxtar Dairəsinin Providenski rayonu ərazinə daxildir. == Yerləşməsi == Çukot yarımadasının cənub-şərq qutaracağı olan Çukotski burnundan şimalda, materikdən 1,5 km, Arakamçeçen adasından isə 3,8 km aralıda yerlir. Arakamçeçen adası ilə arasında yerləşən boğaz dekabr ayında donur. Boğazın buzdan azad olması iyun ayına təsadüf etsə də, buzun tam əriməsi iyul ayına təsadüf edir. Adanın sahəsi 55 km²-dir. Ada 13,5 km məsafədə uzanır.

II Tiqran, və ya Böyük Tiqran (e.ə. 140, Qəmərli və ya Böyük Ermənistan – e.ə. 55, Böyük Ermənistan) — e.ə. 95-ci ildən e.ə. 55-ci ilə qədərki Ermənistan kralı.

III Tiqran (erm. Տիգրան Գ; e. ə. I əsr, Qəmərli – e. ə. I əsr, Qəmərli) — E.ə. 20–8-ci illər arasında Böyük Ermənistanın kralı olub II Artavazdın oğludur. Miladdan əvvəl 34-cü ildə Roma triumviri Mark Antoni cani hesab etdiyi II Artavazdı oğulları və arvadları ilə birlikdə əsir tutub Misirə göndərmiş və eramızdan əvvəl 31-ci ildə onun başını kəsərək öldürtdürmüşdür. Elə həmin ildədə Mark Antoni və VII Kleopatranın özlərinin də öldürülməsindən sonra Tiqran, qardaşı Artaşes və ailənin digər üzvləri ilk Roma imperatoru Oktavian Augustus tərəfindən idarə olundular. Tiqran, eramızdan əvvəl 20-ci ilə qədər təhsil aldığı Romada yaşamışdır.

II Tiqran, və ya Böyük Tiqran (e.ə. 140, Qəmərli və ya Böyük Ermənistan – e.ə. 55, Böyük Ermənistan) — e.ə. 95-ci ildən e.ə. 55-ci ilə qədərki Ermənistan kralı.

IV Tiqran (e.ə. 35 – 1) (arm: Տիգրան Դ) - III Tiqranın oğlu Artaşşidlər sülaləsinin nümayəndəsi və Ermənistan kralı. III Tiqranın ölümündən sonra oğlu IV Tiqran Roma qanunlarına əhəmiyyət verməyərək taxta çıxmışdır. Yunan dünyasının qanunlarına görə öz bacısı Erato ilə evlənmişdir. Lakin, e.ə. 5-ci ildə Romalılar onu taxtdan məhrum etmiş və onun yerinə uzun müddət əsir saxlanılmış başqa bir qardaşı olan III Artavazdeni kral təyin etmişlər. Ancaq onu yalnız üç il taxtda saxlaya bildilər. Çevrilişin köməyi ilə Tiqran və Erato yenidən taxta qayıtdılar. Lakin Tiqran tezliklə şimaldan gələn və Ermənistana hücum edən Alanlara qarşı döyüşdə öldürüldü və Erato qısa müddət sonra taxtdan imtina etdi.

Tiqran Avinyan (erm. Տիգրան Ավինյան; 28 fevral 1989, İrəvan) — Ermənistan siyasətçisi. O, Ermənistan Baş nazirinin müavini vəzifəsini tutur və "Yelk" blokunun siyahısından İrəvan Şəhər Şurasının keçmiş deputatı olmuşdur. Avinyan "Vətəndaş Müqaviləsi" Partiyasının yaradıcılarından biridir. 2018-ci ilin mayında o, Nikol Paşinyanın yeni administrasiyası zamanı baş nazirin müavini təyin edilmişdir.

Tiqran Bekzadyan (erm. Տիգրան Բեկզադյան) — Ermənistan siyasətçisi. O, Birinci Ermənistan Respublikasının Bakı və Tiflisdəki nümayəndəsi vəzifəsində çalışmışdır.

Ermənistan krallığı — İran mənşəli Artaşes və Parfiya mənşəli Arşakilər sülalələrinin idarə etdikləri krallıq.

Tiqran Petrosyan (17 iyun 1929[…], Tiflis – 13 avqust 1984, Moskva) — Sovet və Ermənistan Qrossmeysteri və 1963-dən 1969-a kimi Dünya Çempionu. Keçilməz müdafiə üslubu olduğu üçün onun ləqəbi "Dəmir Tiqran" idi. Bu üslubda təhlükəsizlik hər şeydən üstündür. Petrosyan 8 dəfə Dünya Çempionluğuna namizəd olub (1953, 1956, 1959, 1962, 1971, 1974, 1977 və 1980). O, 1963-cü ildə Mixail Botvinniki udaraq Dünya Çempionu olmuşdur. 1966-cı ildə tac uğrunda mübarizədə Boris Spasskiyə qalib gələrək ikinci dəfə çempionun dəfnə çələngini alır. 1969-çu ildə isə Spasski ilə görüşdə dünya çempionunun tacını müdafiə edə bilməyərək, məğlubiyyətə uğrayır. Beləliklə, o 3 il ərzində 10 dəfə ardıcıl olaraq Dünya Çempionluğunu müdafiə etdi. Tiqran 4 dəfə Sovet çempionu olub (1959, 1961, 1969, və 1975). Petrosyan şahmatı Ermənistanda populyarlaşdıran şəxs kimi də tanınır.

Tiqran Çuxacyan (ermənicə: Տիգրան Չուխաճեան, 1837, İstanbul, 11 mart 1898, İzmir) — erməni əsilli Osmanlı bəstəkarı və orkestra şefidir. == Həyatı == Çuxacyanın bu sahəyə marağı Manzonidən aldığı pianino dərsləri ilə başladı və 22 yaşında Hasköy Məhəllə Teatrının musiqi işlərini öz boynuna götürdü.14 dekabr 1861-ci ildə açılan Şərq Teatrı üçün səhnə musiqiləri bəstələməyə başladı.1862-ci ildə isə ''Şərq Musiqi Cəmiyyəti'' mənasına gələn "Kınar Arevelyan" adlı dərnək qurdu. Səhnə musiqiləri və operetta janrında yazdığı musiqilərlə şöhrət qazanan bəstəkar, atası tərəfindən 1862–1866-cı illər arasında Milano Konservatoriyasına göndərildi. İstanbula qayıtdıqdan sonra isə bəstələdiyi orkestra və xor mahnıları ilə marşları Şərq Teatrında özü idarə etdi. 1874-cü ilin iyul ayında Bəyoğlu Haçopulo Keçidində Adamın Konsert Salonunda 30 nəfərlik opera topluluğu qurdu. Daha sonra Yeğyazar Məlikyan adlı varlı birindən maddi dəstək aldı və bununla da Osmanlı Opera Kumpanyasını qurdu. Dikran Kalemciyan ilə birlikdə Ramazan ayında Bəyaziddəki qonaqxanada yerli və xarici əsərlərin təmsilinə başladı. İlk olaraq onun ''Məktəb Ustası'' və ''Şair Evlənməsi'' əsərləri təmsil edildi. Osmanlı Opera Kumpanyasının istifadə etdiyi Bəyaziddəki qonaqxananın 1875-ci ildə təmirə girməsindən sonra Çuxacyan 40.000 frank qarşılığında Fransız Teatrını kirayələdi və 11 oktyabr 1876-cı ildə ''Ləbləbici Xor-Xor Ağa''nı çıxış etdirdi. Bundan bir müddət sonra kumpaniyanısı ağır günlər keçirtdi.

Tiqran Ovanesi Nağdalyan (erm. Տիգրան Հովհաննեսի Նաղդալյան; 8 iyun 1966, İrəvan, SSRİ – 28 dekabr 2002, İrəvan) — Ermənistan jurnalisti. İrəvanda qətlə yetirilmişdir. == Həyatı == Tiqran Ovanesi Nağdalyan 8 iyun 1966-cı ildə Ermənistan SSR-nin İrəvan şəhərində anadan olmuşdur.1995–1997-ci illərdə "Azadlıq Radiosu"nda işləmişdir. O, Ermənistan İctimai Televiziyasının rəhbəri idi və burada həftəlik xəbərlər proqramını da aparırdı. Nağdalyan 1998–2008-ci illərdə Ermənistan Prezidenti olan Robert Köçəryanın dostu və tərəfdarı olmuşdu. O, həmçinin 1999-cu ildə Ermənistan parlamentinə hücumun lideri Nairi Hunanyanın məhkəməsində mühüm şahid kimi qəbul edilmişdir. 28 dekabr 2002-ci idə İrəvanda valideynlərinin evinin girişində bir qrup müxalifət tərəfdarı tərəfindən başından güllə yarası almışdır. O, 36 yaşında xəstəxanada vəfat etmişdir.6 mart 2003-cü ildə Ermənistan polisi 6 şübhəlini həbs etmişdir. 13 nəfər qətldə ittiham olunmuşdur.

Gəgiran — Azərbaycan Respublikasının Lənkəran rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Tarixi == 25 oktyabr 2011-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin qərarı ilə Tuado və Köhnə Gəgir kəndləri Gəgiran kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindən ayrılaraq, mərkəzi Tuado kəndi olmaqla Tuado kənd inzibati ərazi dairəsi yaradılmış və Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidlərinin Dövlət reyestrinə daxil edilmişdir. == İqtisadiyyatı == Gəgiranda iqtisadi vəziyyət çox ağır olduğundan cavanların burdan köçməsinə səbəb olur. Kənddə 300 təsərrüfat var. Torpaq bölgüsü nəticəsində kənddə adambaşına 9 sot torpaq düşüb. Kəndə suyun çəkilişi isə 2015-ci ildə nəzərdə tutulub. == Din == Kənddə Gəgiran kənd məscidi dini icması fəaliyyət göstərir.

Əsəd Oqtay İldıran (türk. Esat Oktay Yıldıran; 15 fevral 1949 – 22 oktyabr 1988, İstanbul) — Türkiyə hərbçisi. O, Kipr əməliyyatında iştirak etmiş və 1980-ci il dövlət çevrilişindən sonra Diyarbəkir həbsxanasında daxili təhlükəsizlik komandiri vəzifəsində çalışmışdır. İldıranın Diyarbəkir həbsxanasında işlədiyi müddətdə məhbuslara işgəncə verdiyinə dair iddialar var. O, 22 oktyabr 1988-ci ildə sui-qəsd nəticəsində öldürülmüşdür. İldıranın nəşi Ədirnəqapı şəhidliyində dəfn edilmişdir. == Fəaliyyəti == Əsəd Oqtay İldıran 1974-cü ildə Kipr əməliyyatında xidmət etmişdir.Əsəd Oqtay İldıran 12 sentyabr dövlət çevrilişindən sonra 24 fevral 1981-ci il tarixindən 1983-cü ilə qədər Diyarbəkir E tipli hərbi həbsxanasında təhlükəsizlik rəisi vəzifəsində çalışmışdır. O, Ankaradan Diyarbəkirə göndərilmiş və kiçik gizir Mövlud Ağqoyun əvəzinə bu vəzifənin icrasına başlamışdır. İldıranın vəzifədə olduğu müddətdə məhbuslara işgəncə verməsi ilə bağlı iddialar var.İddialara görə, İldıran 1980-ci ildən sonra Diyarbəkir həbsxanasına təyin olunduqdan sonra həbsxanada fukoçu intizam üsulları tətbiq olunmağa başlanmışdır. Onun türk dilini bilməyən məhbusları bir gecədə İstiqlal Marşı, Andımız, Gəncliyə xitab və Atatürk prinsiplərini əzbərlətdirdiyi haqqında məlumatlar mövcuddur.

Ditiokarbomatəvəzli tiiran və tietanlar - bu inhibitorlar tərkibində azot, kükürd və digər elementlər saxlayan çoxlu sayda üzvi birləşmələrdir. == Ditiokarbomatəvəzli tiiran və tietanların sürtkü yağlarına aşqar kimi tədqiqi == Sürtkü yağlarının mühafizəedici xassəsini yaxşılaşdırmağın səmərli üsullarından biri, onlara yağlarda həll olan ditiokarbamatəvəzli (tiiran və tietanların) birləşmələri sürtü yağlarına aşqar kimi tədqiqidir. Məlum olduğu kimi təkibində azot və kükürdsaxlayan bəzi üzvi birləşmələr yüksək adsorbsiya aktivliyə malik olur. Metalla təmasda ona passivləşdirici xassə verir. Ona görə də bu birləşmələr sərt istismar şəraitində intensiv sürtülmə rejimləri kimi birgə təsir şəraitində effktiv mehafizəedici xassə göstərirlər. == Ditikarbomatəvəzli tietanların və tiiranların tərkibində mühafizəedici xassələrinin tədqiqatı == Aparılan sistematik tədqiqatlar əsasında sintez edilmiş birləşmələrin quruluşu ilə onların yeyilmə və siyrilmə xassələri arasında bir sıra qanunauyğunluqlar aşkar edilmişdir. Ditiokarbomadəvəzli tietan və tiiranların MS-20 yağının siyrilmə və yeyilmə xassələrinə təsirinin müqayisəsi aparılmışdı. Əgər tiiran birləşmələrinə nəzər yetirsək onda görərik ki, ən yüksək siyrilmə xassələrinə (C2H5)2 fraqment daşıyan tiiranlar malik olur. Reaksiya qarışığında tietan törəməsini alınması qarşılıqlı sintez yolu ilə sübut olunmuşdur. Bu məqsədlə natrium-dietilditiokarbamatla 3-xlortietanını reaksiyası 80-900C-də 5 saat müddətində su mühitində aparılmış, nəticədə yalnız 3-tietanil-N,N-dietilditiokarbamat alınmışdır.

Tiqran Honents kilsəsi – Türkiyə Cümhuriyyətinin Qars ilinin Ani şəhər xarabalığında olan qədim erməni kilsəsi. Kilsənin inşa olunmasıyla bağlı Şərq divarındakı kitabədə deyilir: "664-cü ildə (miladi 1215) Tanrının lütfüylə Ani şəhərinin bəyi güclü və müqtədir Zəkəriyyə ikən…mən, Tanrının qulu Honents ailəsindən Sulem Smbatorentsin oğlu Tiqran ağalarımın və onların uşaqlarının uzun ömürlərinin şərəfinə, qayalıqların kənarı və kolluqlardan keçilməyən bu yerdə Müqəddəs Qriqora həsr etdiyim bu monastırı inşa etdirdim və ərazini sahiblərindən halal zəhmətimlə aldım, böyük zəhmətlə hər tərəfdən onun müdafiəsini təşkil etdim. Bu kilsəni Müqəddəs Qriqorun adına inşa etdirdim və onu bir çox gözəl naxışlarla bəzətdirdim…" Həmin dövrdə Ani gürcü krallarının himayəsi altında idi və kilsənin içindəki freskalarında məhz gürcü sənətkarları tərəfindən işləndiyi güman edilir. == Memarlıq xüsusiyyətləri == Kilsənin qübbəli və düzbucaqlı plan quruluşu ilk görünüşdən onu kafedrala bənzədir, lakin kilsənin iç planı fərqlidir və orta əsrlərin digər erməni kilsələrinin daxili planlaşdırmasıyla demək olar ki, eyniyyət təşkil edir. Memarlıqda çox vaxt "qübbəli zal" adlandırılan üç sahəyə ayrılmış bir zalın mərkəzi hissəsinin üstündə qübbə vardır. Yarımçıq (kor) kəmərlər silsiləsi binanın dörd bir tərəfinə dolanır. Sarmaşıq bitkilərin arasından görünən həqiqi və ya fantastik heyvan qabartmaları kəmərlərin arasını və üstündəki boşluq əraziləri bəzəyir. Bütün bunlar binanı tamamilə əhatə edən bir bəzəkli xətt əmələ gətirir. Bənzər kəmər silsiləsi və bəzəkli xətt qübbənin kənarında da vardır. Həmin bəzəkli xəttin üstündə isə daha kiçik bir bəzəkli xətt də var ki, bu da XIII əsr erməni kilsələri üçün xarakterik olan xüsusiyyətdir.

Tiqran Məlikovun evi — Bakı şəhərində, İ. Səfərli 19 və Həzi Aslanov küçələrinin kəsişməsində yerləşən üç mərtəbəli tarixi malikanədir. Bina 1895–1897-ci illərdə erməni sənayeçi Ambarsum Məlikovun oğlu Tiqran Məlkovun sifarişi əsasında Yuzef Qoslavskinin hazırladığı layihə ilə qotika üslubunda inşa edilmişdir. Məlikovun evi Bakıda qotik üslubda inşa edilmiş ilk bina, həmçinin Qoslavskinin şəsxi sifarişlə hazırladığı ilk layihədir. == Tarixi == Yaşayış evi İslam Səfərli 19 və Həzi Aslanov küçələrinin kəsişməsində, Yuzef Qoslavskinin layihəsi əsasında inşa edilmişdir. Ev, qeyri-adi həcmi-məkan strukturu ilə, nisbətən geniş olan İ. Səfərli və ensiz Həzi Aslanov tin quruluşu ilə dərhal gözə çarpır, olduqca dəyişmiş rakursda görsənir.Məlikovun evi Bakıda qotik stildə inşa edilmiş ilk tikili idi. Məlikovun evi ilə yanaşı memar Adolf Eyxler (1870–1911) 28 may küçəsi 17 ünvanında alman qotikası üslubunda kirxanın (1895–1897) layihəsini hazırlayıb inşa edirdi. Məlikovun üçmərtəbəli evinin tikintisinin (1895–1897) sifarişi memar üçün qəfil olmamış və o, cəsarətlə N. A. Fon der Nonnenin tikdiyi order sistemli yaşayış binaları arasında qotik tağlı binanın layihəsini hazırlamışdır. == Memarlıq xüsusiyyətləri == === Yerləşməsi və planlaşdırılması === Əvvəlcə forştadtın qoyuluşunda 1813-cü ildə İslam Səfərli (keçmiş Vorontsov) küçəsinin məhəllələrinə kvadrat forma verilmişdir ki, bu forma da günümüzə kimi saxlanmışdır. Cənubi və Şərqi tərəfdə Həzi Aslanov (keçmiş Krantinnaya) küçəsinə yönəldilmiş məhəllələrin birinə "L" şəkilli səhnə daxil olub. Yaşayış evinin sahəsi qonşu mülkləri ilə əhatə olunduğundan çətin vəziyyət yaranırdı.Yaşayış binasının sahəsinin çətinliyi ilə bağlı, Bakı şəraitinin üslublu təsnifatı kontekstində layihənin fərdi forması meydana gəlir.

Tiran (q.yun. τύραννος) — Qədim Yunanıstanda, əsasən e.ə. VII–VI əsrlərdə hakimiyyəti zor gücünə keçirmiş şəxs. Müasir dövrdə hərfi mənada qəddar despot, pis əzab verən deməkdir. Bəzən bu söz "diktator" sözünün sinonimi kimi istifadə olunur.

Lənkəran bələdiyyələri — Lənkəran rayonu ərazisindəki bələdiyyələr. == Tarixi == Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub. == Siyahı == == Mənbə == "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.

Çığıran sərçələr (lat. Tyranni) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin sərçəkimilər dəstəsinə aid heyvan yarımdəstəsi.

İstiran (fars. استران‎‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Xoy şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.

Tiqran Məlikovun evi — Bakı şəhərində, İ. Səfərli 19 və Həzi Aslanov küçələrinin kəsişməsində yerləşən üç mərtəbəli tarixi malikanədir. Bina 1895–1897-ci illərdə erməni sənayeçi Ambarsum Məlikovun oğlu Tiqran Məlkovun sifarişi əsasında Yuzef Qoslavskinin hazırladığı layihə ilə qotika üslubunda inşa edilmişdir. Məlikovun evi Bakıda qotik üslubda inşa edilmiş ilk bina, həmçinin Qoslavskinin şəsxi sifarişlə hazırladığı ilk layihədir. == Tarixi == Yaşayış evi İslam Səfərli 19 və Həzi Aslanov küçələrinin kəsişməsində, Yuzef Qoslavskinin layihəsi əsasında inşa edilmişdir. Ev, qeyri-adi həcmi-məkan strukturu ilə, nisbətən geniş olan İ. Səfərli və ensiz Həzi Aslanov tin quruluşu ilə dərhal gözə çarpır, olduqca dəyişmiş rakursda görsənir.Məlikovun evi Bakıda qotik stildə inşa edilmiş ilk tikili idi. Məlikovun evi ilə yanaşı memar Adolf Eyxler (1870–1911) 28 may küçəsi 17 ünvanında alman qotikası üslubunda kirxanın (1895–1897) layihəsini hazırlayıb inşa edirdi. Məlikovun üçmərtəbəli evinin tikintisinin (1895–1897) sifarişi memar üçün qəfil olmamış və o, cəsarətlə N. A. Fon der Nonnenin tikdiyi order sistemli yaşayış binaları arasında qotik tağlı binanın layihəsini hazırlamışdır. == Memarlıq xüsusiyyətləri == === Yerləşməsi və planlaşdırılması === Əvvəlcə forştadtın qoyuluşunda 1813-cü ildə İslam Səfərli (keçmiş Vorontsov) küçəsinin məhəllələrinə kvadrat forma verilmişdir ki, bu forma da günümüzə kimi saxlanmışdır. Cənubi və Şərqi tərəfdə Həzi Aslanov (keçmiş Krantinnaya) küçəsinə yönəldilmiş məhəllələrin birinə "L" şəkilli səhnə daxil olub. Yaşayış evinin sahəsi qonşu mülkləri ilə əhatə olunduğundan çətin vəziyyət yaranırdı.Yaşayış binasının sahəsinin çətinliyi ilə bağlı, Bakı şəraitinin üslublu təsnifatı kontekstində layihənin fərdi forması meydana gəlir.

Yengi İspiran (fars. ينگي اسپران‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Təbriz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 3,012 nəfər yaşayır (735 ailə).