Lüğətlərdə axtarış.

Kevlar, çox yüngül karbon mənşəli çox güclü tekstil liflərindən ibarət bir materialdır. DuPont şirkəti tərəfindən 1965-ci ildə icad edilmiş patentli bir ticarət markasıdır. Kevlar bu gün zireh, möhkəm ip və odadavamlı qoruyucu geyim hazırlamaq üçün istifadə olunur. Kevlar, çox yüksək dartılma gərginliyinə dözə bilən liflərdən hazırlanmış bir filament (ip formasında) quruluşdur. Toxunur, parça halına gətirilir, kəsilir və tikilir. Xüsusilə bronjiletlərdə, zirehli dəbilqələrdə, paraşüt ipində, yol velosipedlərinin təkərlərində, fiber və ya data kabelləri üçün əlavə güc təmin edən ip və ya gəmiləri bağlamaq üçün istifadə edilən yüngül tros və kompozit konstruksiyalarla əmələ gətirilən lövhələr, borular və ya xüsusi nəqliyyat vasitələrinin gövdəsi və ya qanad konstruksiyalarının hazırlanmasında istifadə olunur. "Eyni çəkidəki poladdan 5 qat daha güclüdür" şüarı ilə bazara çıxarılır. == İstehsal == Kevlar, 1,4-fenilen-diamin (yarım-fenilendiamin) və tereftaloil xlorid monomer məhlulunun hidroxlor turşusunda kondensasiya reaksiyası ilə həll edilməsinin məhsuludur. Yaranan məhsul maye kristal davranışındadır və polimer zəncirlərin iplik istiqamətində düzülüş formasındadır. Heksametilfosforamid (HMPA) polimerləşmə üçün bir həlledici kimi istifadə edilmişdir, lakin təhlükəsizlik səbəblərinə görə N-metil-pirrolidon və kalsium xlorid məhlulu ilə DuPont şirkəti tərəfindən əvəz edilmişdir.

Helen Keller (ing. Helen Adams Keller; 27 iyun 1880; ABŞ, Alabama, Taskambiya; 1 iyun 1968; ABŞ, Konnentikut, İston) — amerikalı pedaqoq, aktivist, yazıçı, müəllimə və ictimai xadim. Uşaqlıq dövründən kar-kor və dilsiz olması onu bir çox həmkarından fərqləndirən mühüm xüsusiyyət olub. Maneələrə baxmayaraq, nail olduqları onu əfsanəvi bir şəxsiyyət halına gətirir. Beş dil bilən, üzən, şahmat oynayan Helen Keller yazdığı məqalələr və bir sıra kitablarla özünü əlillərə kömək etməyə həsr edir. Başda Amerika Görmə Əlillər Fondu olmaq üzrə bir çox təşkilatda çalışır və məhz bu səbəbdən dünyanın bir çox yerlərinə səyahət edir. == Həyatı == Kapitan Artur Henli Keller və Keyt Adams Kellerin qızı olan Helen Keller 1880-ci il iyun ayının 17-də Alabama ştatında Kolbert dairəsinin inzibati mərkəzi olan Taskambiyada sağlam körpə olaraq dünyaya gəlir, lakin 19 aylıq olarkən keçirdiyi xəstəlik nəticəsində görmə, eşitmə və danışma qabiliyyətini itirir. Bu xəstəliyin skarlatin və ya meningit olduğu ehtimal olunur. Helen 6 yaşında olarkən anası Keyt Keller Çarlz Dikkensin "Amerika qeydləri" əsərini oxuyur. Əsərdə kor və kar uşaq olan Lore Bricmen üçün edilənlərdən təsirlənir.

Kepler-138, həmçinin KOI-314 olaraq da bilinir, Yerdən 218 işıq ili uzaqlıqda, Lira bürcündə yerləşən qırmızı cırtdandır[ O, NASA-nın Kepler Missiyasının ulduzlarından keçə biləcək planetləri aşkar etmək üçün istifadə etdiyi peyk olan Kepler kosmik gəmisinin görmə sahəsində yerləşir. Ulduz üç təsdiqlənmiş planetə ev sahibliyi edir, o cümlədən bu günə qədər kəşf edilmiş ölçülən kütlə və ölçüyə malik ən aşağı kütləli planet Kepler-138bref name = "Jontof-Hutter">Jontof-Hutter, D; Rowe, J; və b. "Mass of the Mars-sized Exoplanet Kepler-138b from Transit Timing". Nature. 522 (7556). 18 June 2015: 321–323. arXiv:1506.07067. Bibcode:2015Natur.522..321J. doi:10.1038/nature14494. PMID 26085271.</ref>, kütləsi Marsınki ilə müqayisə oluna bilər. Kepler-138d, Yerdən daha yüngül olmasına baxmayaraq, qaz cırtdanı allowing for a measurement of their masses and confirmation as real planets given that the masses were significantly below the deuterium burning limits.

Kepler-1649 (KOI-3138) Qu bürcündəki tək ulduzdur. Günəşdən 302 işıq ili məsafəsində yerləşir. == Xüsusiyyətləri == Ulduz görünən böyüklüyü təxminən 16 m olan qırmızı cırtdandır, infraqırmızı işıqda isə daha parlaqdır: J filtrində onun parlaqlığı 13,38 m, K filtrində isə 12,59 m təşkil edir. M5 V spektral sinfinə məxsusdur. Ulduzun kütləsi 0,2 günəş kütləsi, radiusu 0,23 günəş radiusudur. Səthinin temperaturu 3240 Kelvin olaraq qiymətləndirilir.. Onun parlaqlığı Günəşin parlaqlığından təxminən 194 dəfə azdır..

Kepler-1649c, Keplerin kosmik teleskopu tərəfindən kəşf edilmiş planet sisteminin ən kənar planeti olan qırmızı cırtdan ulduz Kepler-1649-un yaşayış zonası daxilində fırlanan, ehtimal ki, səthi qayalıq olan Yer ölçüsündə ekzoplanetdir. O, Yerdən təqribən 301 işıq ili (92 pc) uzaqlıqda yerləşir və Qu quşu bürcündədir. Kepler-1649c öz ulduzunun orbitindəki dövrəsini təqribən 19,53 günlük orbital dövrə ilə başa çatdırır (yəni bu ekzoplanetin bir ili Yer vaxtı ilə 19,53 günə bərabərdir) və öz ulduzundan təqribən 0,0649 AU (9,710,000 km; 6,030,000 mil) uzaqda yerləşir, həmçinin onun kütləsi Yer planetindən 1,2 dəfə, radiusu isə Yer planetindən 1,02 dəfə çoxdur. Kütləsinin və radiosunun Yer ilə müqayisəsinə əsasən o çox güman ki Yer planetinə bənzəyir baxmayaraq ki, onun ulduzuna yaxın olması onun qabarma və çəkilmə nəticəsində öz ulduzuna bağlı ola biləcəyini bildirir. Kepler-1649c-nin Yerin Günəşdən aldığı radiasiya miqdarının təxminən dörddə üçünü öz ulduzundan aldığı təxmin edilir. 2017-ci ildə SETI-nin K2 Elm Ofisinin direktoru Jeff Coughlin onu Kepler Kosmik Teleskopu tərəfindən indiyə qədər tapılan "Yerə ən oxşar planet" kimi təsvir edib. Keplerin robotetter alqoritmi ilə planet əvvəlcə yanlış müsbət hesab edilmişdir. Kepler Yanlış Müsbət İşçi Qrupu 15 aprel 2020-ci ildə bərpasını dərc etdirmişdir. Onun ilk elmi təsviri 2020-ci ilin aprelində ilk müəllif Endryu Vanderburqla birlikdə The Astrophysical Journal Letters jurnalında dərc edilmişdir. == Fiziki xüsusiyyətləri == === Kütlə, radius və temperatur === Ölçüsünə görə Yer planetinə çox oxşayan bu ekzoplanet NASA tərəfindən qayalı planet kimi müəyyən edilmişdir, lakin radiusu Yer planetindən 1,06 dəfə böyükdür.

Kepler-20e — Yer planeti kimi yaşayış üçün yararlı olan planet Planet NASA-nın "Kepler" kosmos teleskopu tərəfindən 2011-ci ildə kəşf edilmişdir. Kepler-20e indiyə qədər kəşf edilən planetlər arasında Yerə ən çox oxşayan planetlərdən biridir. Günəşin ölçülərinə bərabər olan bir ulduzun ətrafında fırlanır.

Kepler-20f — Yer planeti kimi yaşayış üçün yararlı olan planet Planet NASA-nın "Kepler" kosmos teleskopu tərəfindən 2011-ci ildə kəşf edilmişdir. Kepler-20f indiyə qədər kəşf edilən planetlər arasında Yerə ən çox oxşayan planetlərdən biridir. Günəşin ölçülərinə bərabər olan bir ulduzun ətrafında fırlanır.

Kepler-22b — Yer planeti kimi yaşayış üçün yararlı olan planet. Planet NASA-nın "Kepler" kosmos teleskopu tərəfindən 2011-ci ildə tapılmışdır. Kepler-22b indiyə qədər kəşf edilən planetlər arasında Yerə ən çox oxşayan planetdir. Yerdən 600 işıq ili uzaqlığındadır. Günəşin ölçülərinə bərabər olan bir ulduzun ətrafında fırlanır.

Kepler-42, əvvəllər KOI-961 kimi tanınan, Cygnus bürcündə və Günəşdən təxminən 131 işıq ili uzaqlıqda yerləşən qırmızı cırtdandır. Onun üç məlum günəşdənkənar planeti var, bunların hamısı radius baxımından Yerdən daha kiçikdir və çox güman ki, kütləcə də. == Xüsusiyyətlər == Kepler-42-nin kütləsinin Günəşdən 0,13 dəfə, radiusunun isə Günəşdən 0,17 dəfə, yəni qaz nəhəngi Yupiterdən cəmi 1,7 dəfə böyük olduğu təxmin edilir. Kiçik radius və buna görə də səth sahəsinə görə Kepler-42-nin parlaqlığı Günəşin parlaqlığının yalnız 0,24%-ni təşkil edir. Onun metallığı Günəşin üçdə birinə bərabərdir. Kepler-42 431±8 mas/il kimi nəzərəçarpan düzgün hərəkətə malikdir. Kiçik ölçüsü və aşağı temperaturu səbəbindən ulduzun yaşayış zonası Yerin Günəşə olduğundan daha çox ulduza yaxındır. == Planet sistemi == Üç tranzit planetdən ibarət olan planet sistemi 2011-ci ilin fevralında kəşf edilmiş və Kepler Kosmik Teleskopu vasitəsilə 10 yanvar 2012-ci ildə təsdiq edilmişdir. Bu planetlərin radiusları təxminən Marsdan Veneraya qədərdir. Kepler-42 sistemi Yer radiusu və ya daha kiçik planetləri ehtiva edən yalnız ikinci məlum sistemdir (birincisi solda təsvir edilən Kepler-20 sistemi idi).

Kepler-56 — təxminən 3060 işıq ili (940 pc) uzaqlıqda olan Cygnus bürcündə yer alan qırmızı nəhəngdir[6], kütləsi Günəşdən bir qədər böyükdür. == Planet sistemi == 2012-ci ildə elm adamları keçid üsulu ilə Kepler-56 ətrafında 2 planetli planet sistemi kəşf etdilər. Asterseysmoloji tədqiqatlar Kepler-56b və Kepler-56c-nin orbitlərinin müştərək olduğunu, lakin ev sahibi ulduzun ekvatoruna təxminən 45° yanlış hizalandığını ortaya qoydu. Bundan əlavə, sonrakı radial sürət ölçmələri qravitasiya pozucusunun sübutunu göstərdi. 2016-cı ildə təxribatlara üçüncü, tranzit olmayan planetin səbəb olduğu təsdiqləndi. Planet sistemi çox yığcamdır, lakin dinamik olaraq sabitdir. Genişlənən ulduz müvafiq olaraq 130 və 155 milyon il sonra Kepler-56b və Kepler-56c-ni yeyəcək.

Kepler 62 "narıncı cırtdan" sinfinə aid olan ulduzlardandır. Ulduzun kütləsi Günəşin 69% -ni, radiusu isə Günəşin radiusunun 64%-ni təşkil edir. Səthindıki tempratur 4925 ± 70 К təşkil edir. Ulduzun yaşını 7 milyard il hesablayırlar (Günəşin yaşı 4.6 milyard il). Ulduz adi gözlə görünmür. 2013-cü ilin axırlarında Kepler −62 ulduzunun beş ekzoplaneti kəşf olunub. Kepler −62f, Kepler −62e, Kepler −62d, Kepler −62c, Kepler −62b. Kepler −62f və Kepler −62e təxminən Yerdən 1.5 dəfə böyükdür. Bu iki planetin səthi bərk və atmosferi olduğu müəyyın edilir. Kepler −62e-nin səthi bütöv okeanla örtülməsi də təxmin olunur.

Kepler-68 — Günəşə bənzər əsas ardıcıllıq ulduzudur. Onun ətrafında ən azı üç planetin fırlandığı məlumdur. Ən kənar planetin kütləsi Yupiterinkinə bənzəyir, lakin yaşayış zonası daxilində orbitləri var. Calar Alto Rəsədxanasındakı 2.2 m teleskopda şanslı görüntüləmə aləti AstraLux ilə Kepler-68-in yüksək ayırdetmə təsviri müşahidələri təxminən 11 qövs saniyəsi məsafədə geniş bir yoldaş namizədi aşkar etdi. Bu müşahidələri 2MASS mövqeləri ilə müqayisə etmək onu göstərir ki, yoldaşların düzgün hərəkəti onun Kepler-68 sisteminə bağlı olması ilə uyğundur, lakin bu nəticəni təsdiqləmək üçün əlavə müşahidələrə ehtiyac var. Kepler-68-dən on bir qövs saniyəsi təxminən 1600 astronomik vahidin ayrılmasına səbəb olur. Bu məsafədəki dairəvi orbitin təxminən 50.000 illik bir dövrü olacaq. == Planet sistemi == Hazırda Kepler-68 ətrafında orbitə çıxan üç planet aşkar edilib. Ən daxili planetlərdən ikisi planetar tranzit üsulu ilə kəşf edilmişdir. Sonrakı Doppler ölçmələri Kepler-68b-nin kütləsini təyin etməyə kömək etdi və Kepler-68d-nin kəşfinə kömək etdi.

Kepler-88, Lira bürcündəki Günəşə bənzər ulduzdur və təsdiqlənmiş üç planeti vardır. 2012-ci ilin aprelində elm adamları KOI-142.01 (Kepler-88b) kimi tanınan Kepler namizədinin qeyri-tranzit planetin yaratdığı çox əhəmiyyətli tranzit vaxt dəyişikliyi nümayiş etdirdiyini aşkar etdilər. Zamanlama dəyişiklikləri Kepler-88b-yə də keçid müddətlərində dəyişikliklərə səbəb olacaq qədər böyük idi. Böyük tranzit vaxt dəyişiklikləri hər iki planetin kütlələrinə sərt məhdudiyyətlər qoymağa kömək etdi. Qeyri-tranzit planet 2013-cü ilin noyabrında radial sürət metodu ilə daha da təsdiqləndi. == Planet sistemi == Kepler-88b sistemin ən daxili planetidir və Neptun ölçüsündədir, lakin sıxlığı təxminən yarısı qədərdir. Kepler 88c Yupiter qədər təxminən 60% kütlədir, lakin planetdən tranzit olmadığı üçün onun radiusu məlum deyil. Kepler-88d öz ulduzunu dörd ildən bir dövr edir və onun orbiti dairəvi deyil, elliptikdir. Yupiterin kütləsindən üç dəfə çox olan bu, ən böyük kütlədir. O, W. M. Keck Rəsədxanasının Yüksək Rezolyutsiyalı Eşel Spektrometri spektroqrafının altı illik radial sürət (RV) təqibi əsasında kəşf edilmişdir.

Kepler qanunları (Planetlərin hərəkət qanunları) — planetlərin hərkətlərinə dair İohan Kepler tərəfindən tapılmış üç qanun. Kepler Brahenin 1580–1600-cü illərdə apardığı 20 illik planet müşahidələrinin və Mars üzərində şəxsən özünün apardığı müşahidələrin təhlilindən qərara gəldi ki, Mars üçün dairəvi orbit seçmək mümkün deyil. O, qəti qərara gəldi ki, planetlərin orbitləri dairədən fərqlidir. Uzun illərin müşahidələri əsasında o, planetlərin 3 emprik hərəkət qanunıarını verdi. == Qanunlar == Bütün Planetlər Günəş ətrafında fokuslarının birində Günəş yerləşən elliptik orbitlər boyunca dövr edirlər. Planetlərin radius-vektorları bərabər zaman fasiləsində bərabər sahələr cızır. Planetlərin Günəş ətrafında siderik dolanma dövrlərinin kvadratı onların böyük yarımoxlarının kubları ilə mütənasibdir.Düsturla bu qanunu belə ifadə etmək olar: T 1 2 ( m 0 + m 1 ) T 2 2 ( m 0 + m 2 ) = a 1 3 a 2 3 {\displaystyle {\frac {T_{1}^{2}(m_{0}+m_{1})}{T_{2}^{2}(m_{0}+m_{2})}}={\frac {a_{1}^{3}}{a_{2}^{3}}}} -burada T1 və T2-iki planetin siderik periodları, m1 və m2-onların kütlələri, m0-mərkəzi nöqtənin kütləsi, a1 və a2 orbitlərin böyük yarımoxlarıdır. III qanun elliptik orbitlər üçündür. I və II qanunlar 1609-cu ildə, III qanun isə 1619-cu ildə kəşf edilmişdir. Kepler qanunlarının doğruluğun şübhə Keplerin özündə də vardı.

İohann Kepler (alm. Johannes Kepler‎; 27 dekabr 1571 – 15 noyabr 1630[…], Reqensburq, Müqəddəs Roma imperiyası) — alman astronomu və riyaziyyatçısı; planetlərin hərəkət qanunlarını kəşf etmişdir. == Həyatı == İohann Kepler Veyl-der-Ştadtda kasıb protestant ailəsində anadan olmuşdur. Monastır məktəbini, Tübingen akademiyası nəzdində ruhani seminariyasını və Tübingen akademiyasını bitirmişdir. Həmin məktəbin astronomiya müəllimi onu dünyanın heliosentrik sistemi ilə tanış etmişdir. 1594-cü ildən Qras Universitetində riyaziyyat və astronomiyanı tədris etmişdir. İlk əsərini ("Kainatın sirri") burada 1596-cı ildə yazmışdır. Dini təqiblərə görə Praqaya Tixo Bragenin yanına köçmüş, onun vəfatından (1602) sonra isə imperator II Rudolfonun yanında işləmişdir. Burada teleskopla bağlı "Dioptrika" (1611) əsərini yazmış, Bragenin müşahidələrində və Marsın hərəkətindəki qanunauyğunluqları öyrənmiş və Kepler qanunlarının ilk ikisini kəşf etmişdir. O, bu qanunları 1609-cu ildə yazdığı "Yeni astronomiya" kitabında qeyd etmişdir.

İohann Kepler (alm. Johannes Kepler‎; 27 dekabr 1571 – 15 noyabr 1630[…], Reqensburq, Müqəddəs Roma imperiyası) — alman astronomu və riyaziyyatçısı; planetlərin hərəkət qanunlarını kəşf etmişdir. == Həyatı == İohann Kepler Veyl-der-Ştadtda kasıb protestant ailəsində anadan olmuşdur. Monastır məktəbini, Tübingen akademiyası nəzdində ruhani seminariyasını və Tübingen akademiyasını bitirmişdir. Həmin məktəbin astronomiya müəllimi onu dünyanın heliosentrik sistemi ilə tanış etmişdir. 1594-cü ildən Qras Universitetində riyaziyyat və astronomiyanı tədris etmişdir. İlk əsərini ("Kainatın sirri") burada 1596-cı ildə yazmışdır. Dini təqiblərə görə Praqaya Tixo Bragenin yanına köçmüş, onun vəfatından (1602) sonra isə imperator II Rudolfonun yanında işləmişdir. Burada teleskopla bağlı "Dioptrika" (1611) əsərini yazmış, Bragenin müşahidələrində və Marsın hərəkətindəki qanunauyğunluqları öyrənmiş və Kepler qanunlarının ilk ikisini kəşf etmişdir. O, bu qanunları 1609-cu ildə yazdığı "Yeni astronomiya" kitabında qeyd etmişdir.

2MASS J19383260+4603591 (ümumiyyətlə qısaldılmış 2M J1938+4603, həmçinin Kepler-451 kimi tanınır) ən azı bir məlum planet olan Kepler-451b olan ikili ulduz sistemidir. Sistem iki ulduzdan, pulsasiya edən alt cırtdan B ulduzundan və kiçik qırmızı cırtdan ulduzdan ibarətdir. Planet sistemi Onun 2015-ci ildə[6] Kepler kosmik gəmisi tərəfindən kəşf edilmiş ən azı bir təsdiqlənmiş ekzoplanet olan Kepler-451b var. Kəşf 2020-ci ildə mübahisəli idi[3], lakin 2022-ci ildə Kepler-451b-nin təsdiqi və iki əlavə planetin kəşfi elan edildi.

Kepler-452b – Günəşəbənzər bir ulduzun yaşayış zonasında – Yerə bənzər bir planetin səthində maye suya malik ola biləcəyi və bununla da həyatı dəstəkləyə biləcəyi orbital bölgədə tapılan ilk təxminən Yer ölçüsündə planetdir. Kepler-452b 2015-ci ildə, Kepler peykinin topladığı məlumatlarda , yəni missiyasının birinci mərhələsi 2013-cü ildə başa çatmazdan əvvəl, Kepleri dörd il səmada eyni nöqtəyə yönəldən reaksiya çarxı uğursuz olduqda kəşf edildi. == Ekzoplanetin xüsusiyyətləri == Kepler-452b "super-Yer" ekzoplaneti kimi təsnif edilir, o, Yerdən daha böyük kütləlidir, lakin Neptun və ya Yupiter kimi qaz nəhənglərindən daha kiçikdir. === Ulduz sistemi === Kepler-452b, Günəşimizə çox bənzəyən Kepler-452 adlı G tipli əsas ardıcıllıq ulduzunun orbitində fırlanır. Bu ulduz Yerdən təxminən 1400 işıq ili uzaqda yerləşir. === Yaşayış qabiliyyəti === Kepler-452b öz ulduzunun yaşayış zonası daxilində orbitə çıxdığı üçün böyük diqqət çəkdi. Yaşayış zonası, bildiyimiz kimi həyatı dəstəkləmək potensialı üçün əsas amil hesab edilən, orbitdəki planetin səthində maye suyun olması üçün şəraitin uyğun ola biləcəyi bir ulduz ətrafındakı bölgədir. === Orbital dövr və məsafə === Kepler-452b-nin orbital dövrü, yəni ulduzu ətrafında bir orbitini tamamlamaq üçün lazım olan vaxt, təxminən 385 gündür, bununla da onun "ili"nın uzunluğuna görə Yerinkinə çox bənzəyir. Onun ulduzdan orta məsafəsi də Yerin Günəşdən uzaqlığına bənzəyir ki, bu da onun potensial yaşayış üçün əlverişli dünya kimi tanınmasına kömək edir. === Ölçü və kütləsi === Kepler-452b-nin Yerdən ölçüsünün təxminən 1,6 dəfə, kütləsinin isə Yerdən təxminən beş dəfə böyük olduğu təxmin edilir.

Markus Keller (21 aprel 1967) — İsveçrəni təmsil edən triatlonçu. == Karyerası == Markus Keller İsveçrəni 2000-ci ildə Sidney şəhərində (Avstraliya) baş tutan XXVII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil elədi və olimpiadanı 18-ci pillədə başa vurdu.

Ərbil və ya Həvler — İraqda, Kürdüstan Regional Hökumətinin tərkibində şəhər. Dünyada ən qədim şəhərlərdən biri olduğu iddia olunur. == Tarixi == Şəhər şumerlər tərəfindən salınmışdır. Erbil tarixinin qədim daimi yaşayış şəhərlərindən biridir təklif edilmişdir. Ur olan Neo-Qədim hökmdarı Amar-Sin ikinci il Urbilum işdən. (1975 BC ətrafında) Ərbil 2000 ətrafında M. Ö. 608 BC qədər bir Asur şəhəri idi və fars, yunan, Parfiya, Roma və Sasani hakimiyyəti altında bir Assyria vilayətinin bir hissəsi qalmışdır. Bu fars idarə Assyria paytaxtı idi. Minilliyin dən sonra, orta imperiyası altında Cyaxares yəqin Nineveh ilə ələ. Fars imperatoru Cyrus da onların yardım üçün bir mükafat olaraq, Arbela və Kərkük ildə Sagarthians qədim İran qəbilənin insanları bir sıra həll ola bilər 547 BC böyük işğal Assyria və paytaxtı kimi Arbela Yaşlı fars Aθurā Assyria adlı bir Achaemenid satrapy yaradılmışdır. Makedoniyalı İsgəndər M. Ö. 331 İranlı Darius III məğlub olan Gaugamela Savaşı, yer təxminən 100 kilometr (62 mil) Ərbil qərb etmişdir.

Ketlər (rus. Кеты) - Rusiya Federasiyası Sibir Federal Dairəsinin Krasnoyarsk diyarının Yenisey vadisində yaşayan az saylı xalq. Ket xalqı tərəfindən danışılan Ket dili Yenisey dillərinə daxildir. Yenisey dillərinə daxil olan bütün dillər ölü dil siyahısına daxil olduğu halda, yalnız Ket dili ölü dil sayılmır. Ket dili bu gün iki yüzə yaxın insan tərəfindən danışılır. Ketlərin böyük bir qismi Pravoslavlıq məzhəbinə mənsubdurlar. Əhalinin kiçik bir qismi ənənəvi olaraq Şamanizm və Animizm təriqətlərinə etiqad edir. Son siyahıya alınmaya əsasən Ketlərin ümumi sayı 1.600 nəfərə yaxındır. Bu şəxslərdən cəmi 200 nəfəri ana dili kimi Ket dilindən istifadə edir.

Yaşayış məntəqələri Kəvər (şəhər) — Qərbi Azərbaycanda (indiki Ermənistan Respublikası) Göyçə gölü sahilindən bir neçə km aralıda yerləşən şəhər. Kəvər rayonu — Qərbi Azərbaycanda (indiki Ermənistan Respublikası) Göyçə gölü sahilində rayon. Kəvar — İranın Fars ostanının şəhərlərindən və Kəvar şəhristanının mərkəzi Gavar (Təbriz) Bitkilər Kəvər (bitki) — kəvərkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Tikanlı kəvər — kəvərkimilər fəsiləsindən bitki növü. Digər Kabar — Xəzər tayfalarının tərkibinə daxil olan tayfa.

Ağıllı evlər — Ağıllı ev sistemi , işıqlandırma və istilik kimi alətlər və sistemlərin uzaqdan monitorinqini və idarə edilməsini təmin etmək üçün bir-biri ilə əlaqəli cihazlardan istifadə edən bir sistemdir. Ev avtomatlaşdırılması kimi tanınan Smart ev texnologiyası; Çox hallarda ev sahibləri ağıllı evlərinə və və ya maşınlara quraşdırılmış smart cihazlarla evlərinin təhlükəsizliyini, rahatlığını və enerji səmərəliliyini nəzarət edə biləcəyi sistemlərdir. Qaraj qapı, həyəcan siqnal sistemləri, qəhvə maşın timer açılması və bağlanması kimi sistemlər ağıllı ev sistemlərinin sadə nümunələridir. == Haqqında == Ancaq ev avtomatlaşdırılması və ağıllı evlərdən danışarkən, istedad və nümunələr daha da irəli səviyyələrə çıxır. Ayrı ayrı çalışan qurğuların əvəzinə bir ağıllı ev bir əsas ev avtomatlaşdırma nəzarətçisi tərəfindən idarə olunan bir çox alt sistemini birləşdirir. Bu əsas avtomatlaşdırma nəzarətçi ev avtomatlaşdırma sistemində idarəçi kimi ev ətrafında olan bütün qurğulara daxil olur, əmr verir və hər şeyi nəzarət edir. == Zamanla təyin edilmiş hadisələr == Ev sahibinin istənilən vaxt və ya evin coğrafi mövqeyinə uyğun olaraq dəyişən gündüz işlərinə uyğun olaraq qurulası sistemdir. Bu xüsusiyyət sayəsində ev hər gün təyin olunan saatlara xüsusi əməliyyatlar həyata keçirir. Məsələn; səhər otağının pəncərələrini açaraq otağı havalandırır , gün batımına və ya doğumuna görə evin kənarında işıqları açır və bağlayır. Bunlar ev avtomatlaşdırma sisteminin işinə səbəb olan vəziyyətlərdir.

Kələr (fars. كلار‎) — İranın Ərdəbil ostanının Xalxal şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 65 nəfər yaşayır (15 ailə).

Kəvər (lat. Capparis) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kəvərkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Kemper(fr. Quimper)— Fransanın Bretan regionunun rayonlarından biri. Departament — Finister. Superfektura — Kemper. Rayon əhalisi 2006-cı ildə 310 442 təşkil edir. Əhalinin sıxlığı -141 nəf./km². Sahəsi — 2202 km².

Kep1er (kor. 케플러; Kepeulleo) CJ E&M tərəfindən 2022 Mnet reallıq müsabiqəsi Girls Planet 999 şousu vasitəsilə yaradılmış Cənubi Koreyalı qız qrupudur. Qrup doqquz üzvdən ibarətdir: Kim Çeyon,Huyunin Bahiyih , Çoyi Yucin , Kim Deyon ,So Yonyun ,Kan Yeso , Hikaru Ezaki, Maşiro Sakamoto və Şen Şaoti.Qrupu Swing Entertainment və Wake One Entertainment idarə edir. Kep1er ilk genişlənmiş EP-si "1st Impact" ilə 3 yanvar 2022-ci ildə rəsmi debüt etdi. == Adı == "Kep1er" Naver veb-saytı vasitəsilə şou izləyiciləri tərəfindən təklif edilən və yaradılan bir ad idi.Bu söz Yohannes Kepler və onun planetlərin hərəkət qanunlarından irəli gələn "Kepler" deməkdir. Kepler 16–17-ci əsrlərdə alman astronomu, riyaziyyatçısı idi və o vaxtdan bəri bir çox başqa şeylərin eponiminə çevrildi. Bu ad həmçinin şounun adından kosmosla əlaqəli mövzunu davam etdirərək Girls Planet 999 ilə əlaqəlisini saxladı. == Tarixçə == === Girls Planet 999 vasitəsilə formalaşma === Kep1er 2021-ci il avqustun 6-dan oktyabrın 22-dək yayımlanan Mnet realiti şousu Girls Planet 999 vasitəsilə yaradılmışdır. Şou çoxmillətli qız qrupunda debüt etmək üçün Çin, Yaponiya və Cənubi Koreyadan olan 99 iştirakçını gətirdi. İlkin olaraq 99 iştirakçıdan yalnız ilk doqquz iştirakçı final debüt sırasına daxil olacaqdı.

Kovlar (əvvəlki adı: Qovlar) — Azərbaycan Respublikasının Sabirabad rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 1 sentyabr 2004-cü il tarixli, 727-IIQ saylı Qərarı ilə Sabirabad rayonunun Quruzma kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Qovlar kəndi Kovlar kəndi adlandırılmışdır. == İqtisadiyyatı == 2015-ci ilin iyun ayının 24-də kəndə təbii qazın verilişi bərpa edilmişdir.

Kəmər — Türkiyə Respublikası Antalya əyalətində rayon. Aralıq dənizi sahilində, Antalya əyalət mərkəzindən 40 km uzaqlıqda yerləşir. 1980-cı ildən etibarən sürətlə inkişaf edən Kəmər bölgəsi 1991-ci ildə rayon adı aldı və ölkə turizminin mühüm mərkəzlərindən birinə çevrildi. Rayonun şimalında Konyaaltı rayonu, qərbində və cənub-qərbində Kumluca rayonu, cənubunda, cənub-şərqində və şərqində isə Aralıq dənizi yerləşir == Adlandırılması == XX əsrin 10-cu illərində Köhnə kənd (Eski köy) xalqı, kəndi sellərdən qorumaq məqsədi ilə dağın ətəklərində 23 km uzunluğunda bənd hörmüşlər. Sonralar bu divara görə kəndi Kəmər adlandırmışlar == Tarixi == Kəmər rayonunun tarixi E.ə. 690-cı ilə dayanır. Tarixi Likiya şəhərləri olan Faselis, Olimpos, İdyros Kəmər rayonu ərazisində yerləşir. E.ə. 690-cı ildə Rodos kralı I Oleios tərəfindən Faselis şəhərinin əsası qoyuldu. Şəhərin qalıqları bu gündə qalmaqdadır.

Bövlər (lat. Solifugae) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin hörümçəkkimilər sinfinə aid heyvan dəstəsi. 50–70 mm, az qismi 10–15 mm ölçüdə olurlar. Qonur-sarı, sarımtıl, nadir hallarda alabəzək və ya tünd rəngdə olurlar. "Solpuqi" sözü latın dilindən tərcümədə "günəşdən qaçan deməkdir. == Ümumi quruluşu == Baş-döş şöbədə xeliser, pedipalplar və 4 cüt yürüş ayaqları yerləşir. Xeliserləri iridir, güclü qısqaclara malikdir. Bövlərin pedipalpları quruluşuna görə ayaqlara oxşayır, lakin caynaqları yoxdur. Pedipalplar müxtəlif funksiyalar yerinə yetirir. Onlar hərəkətə, şikarın tutulmasına xidmət edir, həmçinin hissetmə orqanıdır.

Bəylər — Azərbaycanda daha çox işlədilən ad və təxəllüs. Bu adı olan tanınmış insanlar Bəylər Eyyubov —Azərbaycan Respublikası Təhlükəsizlik Xidmətinin rəisi,general-polkovnik Bəylər Ağayev — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı; Qarabağ müharibəsi şəhidi. Bəylər Məmmədov — “Hərbi xidmətlərinə görə ” medalı ilə təltif edilmiş şəhid. Bəylər Aslanov — Azərbaycanlı alim, geologiya-minerologiya elmləri doktoru. Bəylər Hacıyev — Bakı Dövlət Universitetinin İngilis dili kafedrasının dosenti. Tarzən Bəylər — el sənətkarı, xalq musiqiçisi. Bu təxəllüsü olan tanınmış insanlar Aygün Bəylər — "Əməkdar artist" (2002) Mirzə Bəylər — El şairi Anar Bəylər — Müğənni Yaşayış məntəqələri Bəylər (Saatlı) — Azərbaycanın Saatlı rayonunda kənd. Bala Bəylər — Gürcüstan Respublikasının Aşağı Kartli mxaresinin Sarvan bələdiyyəsinin inzibati-ərazi vahidində kənd. Böyük Bəylər — Gürcüstan Respublikasının Aşağı Kartli mxaresinin Sarvan bələdiyyəsinin inzibati-ərazi vahidində kənd. Digər Bəylər məscidi — İçəri Şəhərdə məscid.

Ceklilər və ya ceklər — Azərbaycan Respublikasıda Şahdağ xalqlarının nümayəndələrindən biri; aborigen azərbaycanlılar. == Ümumi məlumat == Azərbaycan Respublikasında irili-xırdalı onlarla xalqlar, etnik qrupların nümayəndələri yaşayırlar ki, onlardan biri də, Azərbaycan Respublikasının şimal-şərq hissəsində, Böyük Qafqazın Şahdağ platosu boyunca məskən saldıqları üçün Şahdağ qrupu kimi fərqləndirilən, sayca azlıq təşkil edən, milli etnik qruplardan biri olan ceklilərdir. == Statistik məlumatlar == 1926-cı ildə Quba qəzası üzrə özünü cekli hesab edən cəmi 9 nəfər qeydə alınmışdır. Lakin maraqlıdır ki, bu qəzada cek dilini ana dili hesab edənlərin sayı 3176 nəfər idi. Onlardan 764 nəfəri Quba qəzasının Anıx dairəsində, 1267 nəfər Qonaqkənd dairəsində, 1 nəfər Qusar dairəsində, 492 nəfər Xaçmaz dairəsində və 652 nəfər isə Xudat dairəsində yaşayırdı. Bundan başqa, 1926-cı ildə Nuxa qəzasının Vartaşen dairəsində də cek millətindən 590 nəfər qeydə alınmışdır və onlar hamısı cek dilini ana dilləri hesab edirdilər. == Ceklilərin məskəni == Əsrlər boyu Quba-Xaçmaz bölgəsində məskunlaşan və Azərbaycanın aborigen xalqlardan sayılan, qədim alban tayfalarından biri olan ceklilərin tarixi məskənləri və mərkəzi iqamətgahları Quba rayonunun Cek kəndidir. Çox qədim tarixə malik yaşayış məskəni olan Cek kəndi Quba şəhərinin 35 kilometr cənub-qərbində, 41°11′49″ şimal enində və 48°14′30″ şərq uzunluğunda, dəniz səviyyəsindən 1643 metr yüksəklikdə, Qudyalçayın sahilində yerləşir. Kənd əhalisinin yaşayış sahəsi təqribən 7 kilometrlik radiusu əhatə edir. Şimaldan Qrız, cənubdan Əlik, şərqdən Yergüc, qərbdən isə Qalayxudat kəndləri ilə əhatə olunub.