Lüğətlərdə axtarış.

Lamer (en. lamer) – (slenq) kompüter texnologiyalarından o qədər də yaxşı baş çıxarmayan istifadəçi ("lame" ingilis dilində "axsaq", "şikəst" deməkdir). Peşəkar kompüterçi haqqında işlədildiyindən, bu termin təhqiredicidir. Tez-tez bu sözdən "haker", "kompüter qurusu" anlayışlarına qarşılıq kimi istifadə olunur. Rus dilində çox zaman "lamer" sözünün əvəzinə, "təcrübəsiz adam" mənasını verən "çaynik" sözü işlədilir. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s.

Dağrazyanası (lat. Laser Borkh.) == Dərman bitkisi kimi istifadə olunan növləri == Üçdilim dağrazyanası (lat.

Lazer – (ing. LASER – "Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation" – "Məcburi şüalanma ilə işığın gücləndirilməsi"). Bu söz 1957-ci ildə Qordon Quld (Gordon Gould ) tərəfindən istifadəyə daxil edilmişdir. Fiziki mahiyyəti məcburi şüalanmanın kvant mexaniki effektindən istifadə etməklə koherent işıq axınının alınmasından ibarətdir. Lazer şüaları sabit amplitudalı fasiləsiz və ya olduqca böyük gücə sahib olan impuls xarakterli ola bilər. Bir çox konstruksiyalarda lazer qurğusunun elementləri başqa mənbədən yayılan şüaları optik gücləndirmə vasitəsi kimi istifadə edilir. Gücləndirilmiş siqnal dalğa uzunluğuna (tezliyinə), fazasına və polyarizasiyasına görə ilkin siqnalla üst-üstə düşür. Bu rabitə qurğuları üçün çox vacibdir. Adi işıq mənbələri, məsələn, közərmə lampası işığı müxtəlif istiqamətlərdə, böyük dalğa diapazonunda səpələyir. Onların çoxu koherent deyillər və bundan əlavə qeyri-lazer mənbələrdən buraxılan işıq şüaları dəqiq polyarizasiyaya da malik deyil.

Slayer — Kaliforniyanın Hantinqton şəhərində yaradılmış treş metal qrupu. Qrup 1981-ci ildə bassist-vokalist Tom Araya, və gitaraçılar Kerri Kinq və Ceff Hanneman tərəfindən yaradılmışdır. Slayer-in sürətli və aqressiv musiqi stili onları Metallica, Megadeth və Anthrax da treş metalın əsas "böyük dördlüy"ündən biri etmişdir. Slayer-in hazırkı heyəti Kinq, Araya, zərbçi Pol Bostaf və gitaraçı Qeri Holtdan ibarətdir. Hanneman və zərbçilər Dave Lombardo, Con Dette qrupun keçmiş üzvləridir. Qrupun orijinal heyətində Kinq, Hanneman, Araya mahnıların sözlərini yazmış, Kinq və Hanneman isə qrupun bütün musiqiləri bəstələmişdirlər. Qrupun mahnılarının sözləri və albom üzlükləri qətl, seriyalı qatillər, nekrofiliya, işgəncə, insanlar üzərində aparılan eksperimentlər, satanizm, nifrət, terrorizm, din, anti-din, Nazism və mühəribələr mövzusunda olduğu üçün qrupun albomları qadağalara, gecikmələrə, məhkəmə işlərinə və dini qruplar və cəmiyyətin bir sıra dəstələri tərəfindən tənqidə məruz qalmışdır. Buna baxmayaraq onun musiqiləri yüksək dərəcədə təsirli olmuş və bir çox qruplar tərəfindən musiqisi, vizual imici və mahnı sözləri baxımından təsir mənbəyi olduğu vurğulanmış, qrupun üçüncü albomu olan Reign in Blood (1986) treş metal albomları arasında ən ağırlardan biri və ən təsirlisi olması hesab edilir. Slayer bugünədək 12 studiya, 2 canlı albom, bir boks-set, 6 musiqi klipi, 2 EP və bir kover-albom buraxıb. Qrupun studiya albomlarından dördü ABŞ-də qızıl sertifikata layiq görülmüşdür.

Alyer (fr. Allières) — Fransada kommuna, Cənub-Pireneylər regionunda yerləşir. Departament — Aryej. La-Bastid-de-Seru kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Fua. INSEE kodu — 09007. == Əhalisi == 2008-ci il üçün kommunanın əhalisi 63 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə 44 yaşda (15-64 yaş arasında) 29 nəfər iqtisadi cəhətdən, 15 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstəricisi - 65.9%, 1999-cu ildə - 68.2%). 29 aktiv adamdan 28 nəfəri (18 kişi və 10 qadın), 1 qadın işsiz idi. 15 hərəkətsiz 7 nəfər arasında şagird və ya tələbə, 2 nəfər təqaüdçü, 6 nəfər digər səbəblərə görə fəaliyyətsizdir..

Bayer 04 -Almaniya bundesliqasında oynayan futbol klubu == Komandanın haqqında == == Tarix == === Əsas qeydlər === 1 iyul 1904: TuS Friedrich Bayer & Co 1904 Leverkusen kimi yaradılıb. 31 may 1907: Futbol komandası yaranıb. 1923: FV 1904 Leverkusen adlanıb. 1928: Box-Verein Wiesdorf və SV 04 Leverkusen qarışıb. 1935: SV Bayer 04 Leverkusen adlanıb. 1938: TuS Friedrich Bayer & Co 1904 Leverkusen BSG 04 Leverkusen qarışıb. 1943: SV Bayer 04 Leverkusen adlanıb. 1945: SV 04 Leverkusen adlanıb. 1948: SV Bayer 04 Leverkusen adlanıb. 1974: TuS 04 Leverkusen TSV Bayer 04 Leverkusen qarışıb.

Bronvin Mayer-Smit (d. 3 iyul 1974) — Avstraliyanı təmsil edən su poloçusu. Bronvin Mayer, Avstraliya yığmasının heyətində 2000-ci ildə baş tutan XXVII Yay Olimpiya Oyunlarına qatılıb və qızıl medal qazanıb. == Karyerası == Bronvin Mayer, 2000-ci ildə Avstraliya yığması ilə birgə XXVII Yay Olimpiya Oyunlarına qatıldı. Yarışların həlledici, final görüşündə Birləşmiş Ştatlar yığmasını 4:3 hesabı ilə məğlub edən Avstraliya yığması, XXVII Yay Olimpiya Oyunlarının çempionu oldu. Bronvin Mayer, 2004-cü ildə Avstraliya yığması ilə birgə XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarına qatıldı. Yarışların bürünc medal uğrunda görüşündə Birləşmiş Ştatlar yığmasına 5:6 hesabı ilə məğlub edən Avstraliya yığması, XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarını 4-cü yerdə başa vurdu.

Cessika Mayer (d. 21 avqust 1994) — Braziliyanı təmsil edən bədii gimnast. Cessika Mayer 2016-cı ildə Braziliyanı XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. Mayer həmdə 2015-ci ildə Pan Amerika Oyunlarında iki qızıl və bir gümüş medal qazanıb. == Karyerası == Cessika Mayer 2016-cı ildə Braziliya bayrağı altında Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərində XXXI Yay Olimpiya Oyunlarına qatıldı. O, qrup yarışlarında komanda yoldaşları Morqana Qmaç, Emanuelle Lima, Qabrielle da Silva və Fransielle Pereyra ilə birgə təsnifat mərhələsində 32.649 xal topladı və 9-cu yeri tutaraq mübarizəni dayandırdı.

Cimmi Dayer (ing. James Arthur "Jimmy" Dyer; 24 avqust 1883, İngiltərə – 1971) — ingilis futbolçu; onun müntəzəm mövqeyi hücumçu idi. "Uombvel", "Barnsli", "Donkaster Rovers", "Eşton Tovn", "Vest Hem Yunayted" və "Mançester Yunayted" komandalarında çıxış edib. == Həyatı == Cimmi Dayer 1877-ci ildə İngiltərənin Barnsli şəhərində anadan olmuşdur. == Karyerası == "Mançester Yunayted" komandasında 1 oyunda meydana çıxmışdır.

Fredrik Bayer (21 aprel 1837[…] – 22 yanvar 1922[…], Kopenhagen) — Danimarka yazıçısı, müəllim və pasifist siyasətçidir. 1908-ci ildə Nobel Sülh Mükafatına layiq görülmüşdür. Özü bir keşişin oğludur.Bayer Danimarka ordusunda zabit olaraq xidmət etmişdir . 1864-cü ildə Prusiya Krallığı və Avstriya qarşısında döyüşən Bayer baş leytenant rütbəsinə qədər qalxmışdır. 1865-ci ildə tərxis edilmişdir. Kopenhagenə köçmüş və orada müəllim, yazıçı və siyasətçi kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1872-ci ildə Danimarka Parlamentinə daxil oldu və orada 23 il çalışdı. Parlamentin bir üzvü olaraq, o beynəlxalq qarşıdurmaları həll etmək üçün beynəlxalq arbitraj istifadəsi üçün çalışırdı. Təmin etdiyi töhfələr nəticəsində seçmə bir mövqe əldə etmişdir. O, bir çox sülh təşkilatlarını dəstəkləmişdir.

Layes Abdullayeva (amh. Abelav Layes Tsige; 29 may 1991 Efiopiyada anadan olub) — Efiopiyada anadan olmuş və beynəlxalq yarışlarda Azərbaycanı təmsil edən orta və uzun məsafələri qət edən yüngül atlet. Layes 1500 m, 3000 m, 5000 m və 10000 m məsafəyə qaçış yarışlarında iştirak edir.

Lener Dominqes Peres (isp. Leinier Domínguez Pérez) (1983-cü ilin 23 sentyabrda Havanada anadan olub) Kubalı qrosmeyster. O, 2002, 2003, 2006, 2012-ci illərdə Kuba Şahmat Çempionatının qalibi olub. 2004-cü ildə Fide Dünya Şahmat Çempionatında 1/4 finalda Teymur Rəcəbova taybreykdə uduzub. Onun ən yaxşı nəticəsi 2006-cı ildə Barselonada olub. O, turnirdə 9 oyundan 8 xal yığıb. Həmin turnirdə 2932 reytinqli Vasili İvançuk iştirak edirdi. 2008-ci ildə CPA şahmat turnirinin və 43-cü Kapablankanın xatirə turnirinin qalibidir. Eyni ildə Biel-də keçirilən turniri Evgeny Alekseyev ilə birinci yerdə bitirdi (amma taybreykdə ona uduzmuşdu). Həmin turnirdə dünya çempionu Maqnus Karlsen də iştirak edirdi.

Lazer diodu — Lazer İngilis dilində ing. Light amplification by stimulated Emission of Radiation (stimullaşdırılmış şua emissiyası ilə işıq gücləndirilməsi) cümləsindəki sözlərin baş hərflərinin alınmasından törədilmiş bir kəlmədir. Normal işıq, dalğa boyları müxtəlif, rəngarəng, yəni fərqli faza və tezliyə sahib dalğalardan meydana gəlir. == İşləmə mexanizmi == Lazer işığı isə yüksək amplitudlu, eyni fazda, bir-birinə paralel, tək rəngli (monochromatic), uzun müddətli eyni tezlikli dalğalardan ibarətdir. Optik tezlik bölgəsi təxminən olaraq 1x109 Hs ilə 3x1012 Hs arasında yer alır. Bu bölgə, qırmızı sonrakı şuaları, görülə bilən şuaları və elektromaqnit spektrin ultra bənövşəyi şualarını əhatə edir. Lazer diodu çox yüksək tezliklərdə işləyir. Lazer diodunun istehsalı üçün fərqli üsullar və materiallar istifadə edilməkdədir. Yarımkeçirici materiallardan əldə edilən kristallardan əldə edilən lazerlərə, "lazer diod" adı verilmektedir. Galium arseni kristalı yarımkeçirici lazerə nümunədir.

Lazer epilasiyası, vücuddakı arzuolunmaz tüklərin köklərinin lazer işıqları vasitəsilə uix edilməsi prosesidir. Təxmini olaraq 20 il ərzində bu sahədə tədqiqatlar aparılmış, 1990-cı illərın axırlarına doğru isə ticarət məqsədilə geniş bir şəkildə istifadəsinə başlanılmışdır. Lazer epilyasiyası ilə əlaqədar olan ilk məqalələrdən biri 1998-ci ildə Massachusetts General Hospital tərəfindən nəşr edilmişdir. Lazer epilyasiyasının mümkün təsirləri dermatologiya dərnəkləri tərəfindən qəbul edilmiş və bu məqsədlə istehsal edilmiş olan aparatlar klinikalarda, hətta bəzən evlərdə belə istifadə edilmişdir. Lazer epilyasiya və üsulları ilə əlaqədar bir çox məqalə dermatologiya ədəbiyyatına daxil olmuşdur.Uyğun cihazlar tərəfindən əks olunan lazer şüası bədəndə arzuolunmaz tüklərdən azad olmanın ən təsirli üsullarından biridir. Əks olunan lazer şüası dəriyə, ətraf hüceyrələrə zərər vermədən tükün kökünü və soğanaq hüceyrəsini məhv edir. Beləcə zədələnmiş tük kökündən bir daha yeni tük inkişaf etmir. Lazer epilyasiyasında istifadə olunan bir neçə üsul vardır. Bu üsullar lazer şüasının dalğasının uzunluğuna görə fərqlənir. Lazer epilyasiyası üçün istifadə olunan cihazlar: Alexandrite Lazer (755 nm), Nd-Yag Lazer (1064 nm), Diode Lazer (810 nm.) kimi müxtəlif dalğa sürətlərində işləyən cihazlardır.

Lazer şüası və ya işıq şüası — işığın nazik bir şüa formasında bir mənbədən çıxaraq şüalanmasına verilən addır. Buna misal olaraq günəş işığının ona maneə törədən hər hansısa obyektin (məsələn, bulud) ortasındakı dəlikdən nazik şüa şəklində parlamasını göstərmək mümkündür. İşıq şüasını süni şəkildə istehsal etmək üçün lampa və parabolik reflektordan istifadə olunur. Bu texnologiya LED-lər, işıqforlar kimi bir çox cihazlarda istifadə olunur. Lazerlər şüanın mümkün qədər az əyilməsini təmin edirlər və beləliklə də, demək olar ki, paralel şüalar əldə edilir.

Oygen "Geni" Mayer (alm. Eugen Meier‎; 30 aprel 1930 – 26 mart 2002, Bern)― hücumçu mövqeyində oynamış İsveçrə futbolçusu. Ən yüksək İsveçrə liqasında vurduğu 249 qolla o, bütün zamanların ən yaxşı İsveçrə hücumçularından biri sayılır. 14 mövsüm şərəfini qoruduğu "Yanq-Boyz" klubunun tarixində ən çox qol vuran oyuçudur. 1953-1965-ci illərdə çıxış etdiyi İsveçrə milli futbol komandasında 42 oyun keçirmişdir. == Karyerası == === Gənclik karyerası === 1942-ci ildə Oygen Mayer futbolçu karyerasına doğma klubu "Şaffhausen"in gənclər komandasında başladı. Sarı-qaralarla gənc hücumçu 1951-ci ilə qədər oynadı. 1946/47 və 1950/51 mövsümündə 2-ci divizionda oynamaqla təcrübə topladı. === "Yanq-Boyz", 1951-65 === 1951-ci ildə 21 yaşında olarkən o, "Yanq Boyz"a qoşulmaq üçün federal şəhərə köçdü. Berndəki ikinci mövsümündə "Geni" Mayer ölkə kubokunu qazandı, 1953-də isə həmin turnirin finalına qədər gəldi.

Payer adası — Frans-İosif Torpağına daxil olan ada. İnzibati cəhətdən Arxangelsk vilayətinin Primorski rayonu ərazisinə daxildir. Ada arxipelqın mərkəzində yerləşir. Ziçi adaları qruupuna daxildir. Cekson adasından 6 km şimalda yerləşir və ondan İtalyan boğazı ilə ayrılır. Amerikan boğazı ilə ilə isə Qrili adasından ayrılır. Qrili adası ondan 5.5 km cənubdadır. == Təsviri == Uzunsov formaya malikdir. Uzunluğu 20 km, eni 12.5 km-dir. Sahil xəttinin uzunluğu 26 km-dir.

Ralf Bayer (ing. Ralph H. Baer; 8 mart 1922 – 6 dekabr 2014[…], Mançester[d], Nyu-Hempşir) — ixtiraçı, videooyun tərtibçisi, mühəndis, sahibkar. "Videooyunların atası" kimi tanınan sahibkar, öz işləri ilə kompüter oyunları sənayesinə böyük töhfələr bəxş etmiş amerikalı mühəndis Ralf Bayer (Ralph H. Baer) 8 mart 1922-ci ildə anadan olmuşdur. Bayer 2006-cı ildə ev şəraitində istifadə üçün videooyunlar aparatını yaratdığına və videooyun sənayesinin inkişafına görə Texnologiya üzrə Milli Medal (National Medal of Technology) ilə təltif edilmişdir. == İstinadlar == == Ədəbiyyat == Əliquliyev R., Salmanova P. "İnformasiya cəmiyyəti: Maraqlı xronoloji faktlar", 2013, "İnformasiya Texnologiyaları" nəşriyyatı, 169 s.

Slayer 1981-ci ildə gitaraçılar — Kerri Kinq və Ceff Hannemanin yaratdığı, Tom Araya və Deyv Lombardonu üzv olmağa dəvət etdikləri Amerikan treş-metal qrupudur. Slayer-in Metal Blade Records-da qeydə alınmış ilk iki albomu – Show No Mercy (1983) və Hell Awaits (1985) ABŞ-də hit-parada daxil ola bilməmişdir. Bundan sonra qrup Def Jam Recordings səsyazma studiyasına qoşulur və onun sahibi Rik Rubin qrupun Reign in Blood (1986) albomunun prodüserliyini edir. Bu albom Slayer-in ilk dəfə Billboard 200-ə daxil olmasına kömək edir və albom 94-cü pilləyə qədər yüksələ bilir. South of Heaven (1988) albomundan sonra Slayer Rubinin yeni albom şirkəti olan Def American ilə müqavilə imzalayır və 1990-cı ildə Seasons in the Abyss albomu yayımlanır. Albom yayımlandıqdan sonra Lombardo qrupdan ayrılır və Pol Bostaf barabanda onu əvəz edir.1994-cü ildə yayımlanmış Divine Intervention albomunda Bostafın qrupla ilk albomu olur və albom ABŞ-də səkkizinci pilləyədək yüksəlir. Bu, qrupun həmin dövrədək ən yüksək hit-parad göstəricisi idi. Diabolus in Musica (1998) albomu nu-metal elementlərinə görə tənqid olumuş, God Hates Us All (2001) isə albom üzlüyünə görə mübahisələrə səbəb olmuşdu. Bostaf dirsək zədəsinə görə qrupu tərk etdikdən sonra əvvəlki üzv Lombardo onu əvəz edir. Christ Illusion (2006) Slayer-in ən uğurlu səylərindən biri olmuş, ABŞ-də debüt zamanı 5-ci pillədə qərarlaşmış və 2 Qremmi mükafatı qazandırmışdır.

Stefani Morqan Mayer (ing. Stephenie Morgan Meyer; 24 dekabr 1973[…], Hartford, Konnektikut, ABŞ) — müasir ABŞ yazıçısı. 37 dilə tərcümə edilən və milyonlarla tirajla çap edilən "Alatoran" romanlar seriyasını yazandan sonra dünya şöhrəti qazandı. Kitabları dünya üzrə 100 milyon tirajla çap edilib. == Həmçinin bax == Alatoran (romanlar seriyası) == Mənbə == rəsmi saytı (ing.) Stefani Mayer — IMDb səhifəsi == Qeydlər == Twilight author, Stephenie Meyer is America’s JK Rowling . Independent (19.11.2009). 1 2 Whitworth D. Harry who? Meet the new J.K. Rowling // The Times. — 2008. 1 2 3 Grossman L. It's Twilight in America: The Vampire Saga // Time :2009.

Veyn Dayer (10 may 1940, Detroyt, Miçiqan – 29 avqust 2015, Maui adası, Havay) — amerikalı Özünə-yardım (self-help) müdafiəçisi, professor və yazıçıdır. Veyn Dayer, 1987-ci ildə ABŞ-nin ən yaxşı natiqi kimi tanınmışdır.

Vivian Doroti Mayer (1 fevral 1926[…], Nyu-York, Nyu-York ştatı – 21 aprel 2009[…], Çikaqo) – ABŞ küçə fotoqrafı. Peşəcə uşaq dayəsi olan və fotoqrafiya ilə bağlı heç bir təhsil almayan Mayer həyatı boyunca 150.000-dən çox şəkil çəkmiş və onları bir nəfərə də göstərməmişdir. Yalnız 2009-cu ildə əşyalarını saxladığı depo borcları səbəbilə əşyalarını hərraca çıxardıqdan sonra tanınmışdır.Nyu-York qalereyasında açılan sərgisi və yaradıcılığından bəhs edən kitabı sayəsində Mayer ölümündən sonra dünya şöhrətli bir fotoqrafa çevrilmişdir. == Həyatı == Vivian Mayer 1 fevral 1926-cı ildə ABŞ-nin Nyu-York şəhərində anadan olmuşdur. Çətin uşaqlıq keçirən Mayer atasını erkən yaşda itirmiş, fransız əsilli anası ilə yaşamağa davam etmişdir. Anasının ölümündən sonra parça fabrikində işə düzəlsə də, daha sonra dayəlik etməyə başlayır. Bu dövrdə Rolleiflex marka kamerası ilə küçələrdə fotoqraflıq etməyə başlayır. Küçə ilə yanaşı mədəni tədbirlərə də tez-tez qatılaraq şəkillər çəkməyə çalışır.Heç vaxt evlənməmiş və uşaq sahibi olmamışdır. Sevgilisinin olub-olmadığı da məlum deyil. 21 aprel 2009-cu ildə buzda yıxılmış və başından zədə alaraq vəfat etmişdir.

Yojef Sayer (mac. Szájer József; 7 sentyabr 1961-ci ildə Şopron şəhərində anadan olub) — Macarıstan siyasətçisi, Fidesz partiyasından olan Avropa Parlamentinin keçmiş üzvüdür. 27 noyabr 2020-ci ildə o, COVID-19 pandemiyası ilə əlaqədar Belçika ərazisində tətbiq olunan ciddi sanitar-epidemioloji məhdudiyyətlərə və qadağalara əməl etməyərək, Brüssel şəhərindəki evlərin birində gizli və kütləvi Party and Play və ya PnP (homoseksual cinsi əlaqədən əvvəl və ya zamanı ehtiras hislərinin gücləndirilməsi və uzadılması üçün seks partnyorları tərəfindən müxtəlif narkotiklərin istifadəsi) gey əyləncə gecəsinə qatılmış və Belçika polisi tərəfindən yaxalanmışdır (yaxalandıqdan 3 gün sonra o, parlamentdəki kreslosundan istefa vermək qərarını vermişdir (istefa 2020-ci ilin dekabr ayının sonunda qüvvəyə minmişdir). == Erkən illəri və təhsili == Yojef Sayer 7 sentyabr 1961-ci ildə Macarıstanın Avstriya ilə sərhəddində yerləşən və özünəməxsus almandilli multikulturalizmi ilə tanınan Şopron şəhərində anadan olub. O, Şopronda böyük köklərə malik bir ailədən gəlir, valideynləri birinci nəsil ziyalı idilər. Atası Yojef coğrafiya və biologiya müəllimi, anası Edit Kiss isə ibtidai sinif müəllimi idi. Onun valideynləri 1982-ci il noyabrın 26-da dəm qazından zəhərlənərək dünyasını dəyişmiş və Sayer azyaşlı qardaşlarının qəyyumuna çevrilmişdir. İbtidai və orta məktəbi Yojef Sayer doğma Şopronda bitirdikdən sonra, Dyör şəhərində yerləşən Macarıstanın məşhur İştvan Seçeni Universitetinin ingilis dili fakültəsinə qəbul olmuş və 1980-ci ildə bitirmişdir. Daha sonra o, Eötvös Lorand adına Budapeşt Universitetinin Hüquq fakültəsində təhsil almış və 1986-cı ildə doktorluq dərəcəsinə kimi yüksəlmişdir. 1986-cı ildə Soros Fondunun təqaüdü ilə, Yojef Sayer Böyük Britaniyanın Oksford Balliol Kollecində 1 il, 1988-ci ildə isə Miçiqan Universitetinin Hüquq Məktəbində əlavə təhsil almışdır.

Çarlz Layel (ing. Sir Charles Lyell; 14 noyabr 1797 — 22 fevral 1875) — şotland əsilli, XIX əsrin məşhur geoloqu. 1848-ci ildə ser tituluna layiq görülmüşdür. Brokhauz və Efronun ensiklopedik lüğətinə görə “XIX əsrin ən məşhur alimi” hesab olunur. == Həyatı == 1797-ci ildə Şotlandiyada anadan olan Layel dörd yaşında artıq oxumağı öyrənmiş, səkkiz yaşında isə məktəbə getmişdir. 1816-cı ildə Layel atasının kitabxanasından təsadüfən Robert Beykvellin “Geologiya elminə giriş” kitabını tapmış və bu gələcək alimin stol üstü kitabına çevrilmişdir. Oksford Universitetinə daxil olduqdan sonra klassikləri öyrənməklə yanaşı təbiət elmləri ilə də, maraqlanmağa başladı. Layel tələbə ikən o zamanlar hakim mövqe tutan katastrofizm fərziyyəsi barədə Byoklandın mühazirələrini çox maraqla dinləyirdi. Katastrofistlər belə güman edirdilər ki, böyük dəyişikliklər sürətlə, ani, sıçrayış yolu ilə, bütün geoloji hadisələr eyni istiqamətdə və eyni tempdə hazırkı nəticələrə gətirən qaydada baş verir. Ceyms Hettonun da tərafdar olduğu bu baxışlar uniformizm nəzəriyyəsinin əsasını təşkil edirdi.

Laxer-Ze gölü (alm. Laacher See‎) – Almaniyanın Reynland-Pfalts vilayətinin Arvayler bölgəsinin Qles kommunasında vulkan mənşəli axarsız göl. Göl 1,9 km diametrli vulkanik kalderada, Koblensdən 24 km şimal-qərbdə və Bonndan 37 km cənubda, Reyn çayı üzərində yerləşən Andernax şəhərindən 8 km məsafədə yerləşir. Vulkan Ayfel dağlarındə qərarlaşır. Laxer-Ze gölü eramızdan əvvəl 10,930-cu ildə əmələ gəlmişdir. Vulkanik partlayıcılıq indeksi VEI 6-ya bərabər olan Lah super vulkanının Plinian tipli püskürməsindən sonra, bu təxminən Filippin Pinatubo vulkanının 1991-ci ildə püskürməsinə uyğundur. Radiokarbon üsulu Lah vulkanının püskürməsinin 13006 ± 9 təqvim ili əvvəl baş verdiyini müəyyən edib. Bu püskürmə Böyük Şaxta iqlim anomaliyasının mümkün səbəbi kimi müzakirə edilir. Yaxınlıqdakı ərazilər əlli metrlik vulkanik kül və pemza təbəqəsi altında idi, daha kiçik hissəciklər əsasən cənubdan müasir Şimali İtaliya ərazisinə və şimal-şərqə - müasir Rusiya ərazisinə və Skandinaviya yarımadasına uzanırdı. Ola bilsin ki, Lah vulkanının püskürməsi müasir Danimarka ərazisində Bromme mədəniyyətinin yaranmasına səbəb olub.