прил. устар. конституционный. Məşrutəli padşahlıq (krallıq) конституционное королевство
Tam oxu »is. tar. Məşrutəli hökumət tərəfdarı, konstitusiya tərəfdarı; konstitusiyaçı. [Rəhim xan:] Görmürsənmi neçə gündür padşahın əmri ilə məşrutəçiləri qır
Tam oxu »ə. 1) yiyəsi tərəfindən satılmamaq şərtilə vərəsəsinə irs qoyulan mal-mülk; 2) konstitusiya
Tam oxu »...ограничивающая власть монарха (в Иране, Турции) II прил. конституционный. Məşrutə mütləqiyyət конституционная монархия
Tam oxu »...nəzər məşrutəyə, hürriyyətə; Aləmə, alimliyə, ünsiyyətə. Ə.Nəzmi. Həmin o məşrutə istəyən budu? Məmmədəli şaha sataşan budu? Mir Cəlal. 2. Konstitusi
Tam oxu »прил. dan. sivil, mülki, qeyri-hərbi; ◊ цивильный лист məşrutəli (monarxiyalı) dövlətlərdə: parlamentin padşah və onun saray xərcləri üçün buraxdığı p
Tam oxu »...yaradan. [Səttarxan:] Seyid Abdulla birinci məşrutəçi, bəlkə də məşrutənin müəssislərindən biridir. P.Makulu. ◊ Müəssislər məclisi – bax məclisi-müəs
Tam oxu »is. tar. Padşahın hakimiyyəti məşrutə (konstitusiya) ilə məhdudlaşdırılmış olan dövlət quruluşu.
Tam oxu »...cəmadiyəlaxir. [Hacı Əli:] Dedim ki, yazır, cəmadiyəssani ayının 14-də şah məşrutənin hökmünü verib. P.Makulu.
Tam oxu »is. [ər. məşrut və fars. …xah] köhn. bax məşrutəçi. Sultanın hökmü ilə zindanlarda çürüyən minlərlə məşrutəxahların ahü naləsi Kəlküttəyə çata bilməyi
Tam oxu »is. [ər. “şəkl” söz. cəmi] Şəkillər, şəkil. [Məstəli şah:] Xurcunu yerə qoy, ağzının bağını aç, içindən üstündə əşkal çəkilmiş taxta parçaları çıxart.
Tam oxu »is. Əllə görülən işin haqqı, qarşılığı. [Məstəli şah:] Xanım, divlərin əlmuzdusunu, ənamını kərəm edin. M.F.Axundzadə. [Həkim] də [Qulamdan] əlmuzdu a
Tam oxu »...danışıldıqda işlədilirdi). M.F.Axundzadənin “Müsyö Jordan və Dərviş Məstəli şah” komediyası. – Birinci qəhrəmanımız … müsyö Qameldir. Qantəmir.
Tam oxu »...qanuni-əsasi; Bir molla kişiydi, var idi hilmi, həyası (M.Ə.Sabir); MƏŞRUTƏ (tar., köhn.) Həmin o məşrutə istəyən budu? (Mir Cəlal).
Tam oxu »is. [ər. “adət” söz. cəmi] bax adət. Məstəli Şirvani hər iki səyahətində dünyanın yarısını gəştü güzar edib, altmışdan ziyadə müxtəlif ayin və adat üz
Tam oxu »...getməyəcəkdir. Ü.Hacıbəyov. [Hacı Əli:] Hörmətli ağalar! Məmmədəli Mirzəyə məşrutəni elan etməkdən çətin dərd ola bilməz. O, xoşamxoşluq ilə bu işi e
Tam oxu »...getməyəcəkdir. Ü.Hacıbəyov. [Hacı Əli:] Hörmətli ağalar! Məmmədəli Mirzəyə məşrutəni elan etməkdən çətin dərd ola bilməz. O, xoşamxoşluq ilə bu işi e
Tam oxu »...şah konstitusiyanın birinci hissəsini təsdiq etdi və bu da İranda məşrutə verilməsinin ilk böyük addımı oldu. P.Makulu.
Tam oxu »...bax zir-zəbər. Qəm kişvəri könlüm kimi zirü zəbər olmuş. Qövsi. [Məstəli şah:] Qaldırın Pariji yerindən, vurun yerə, bu saatda necə ki, mən bu heykəl
Tam oxu »...genişlənən boru şəklində olan nəfəsli çalğı aləti; şeypur. [Dərviş Məstəli şah:] Mən bu saat elə burada, bu otağın içində bir dairə çəkib əyləşərəm o
Tam oxu »...[Yasavul:] Doğrudur, tüfəng bu dünya üzündə igidin birinci yaraşığıdır, – deyə Məstəli bəyə yaranmağa başladı. S.Rəhimov.
Tam oxu »[ər.] bax ənam. [Məstəli şah:] Xanım, divlərin əlmuzdunu, inamını kərəm edin! M.F.Axundzadə. □ İnam etmək (eyləmək) – bax ənam eləmək (“ənam”da). İnam
Tam oxu »...künfəyəkün etdirmək – alt-üst etdirmək, darmadağın etdirmək. [Məstəli şah:] Xanım, buyurursunuzmu Pariji künfəyəkün etdirim, altını üstünə çevirtdiri
Tam oxu »...bəy: Çox gözəl gecə keçib, get rahat ol (N.Vəzirov); ÇOX YAXŞI Məstəli şah: Çox yaxşı. indi mən bu saatda, xanım, sizin gözünüzün qabağında Parisin h
Tam oxu »...Fərruxa: ..daha çərənçiliklə məşğul olma (Ə.Vəliyev); FÜZULLUQ Məstəli: Füzulluğu burax, Ovları götürmək lazımdır (S.Rəhimov); UZUNÇULUQ Lakin Firəng
Tam oxu »...Sizin hansınız günahsızdır, qoy onu daşqalaq etsin (C.Məmmədquluzadə); BİGÜNAH Məstəli şah: Bəs divlər, ifritələr nahaq yerə o qədər bigünah xalqın h
Tam oxu »...Baxmagilən hərgiz əğyardan yana. M.P.Vaqif; 2) verin, ödəyin. [Məstəli şah:] Xanım, divlərin əlmuzdunu, ənamını kərəm edin! M.F.Axundzadə. Kərəm sahi
Tam oxu »...yerində hissə-hissə dərc olunan hekayə, məqalə və s. 3. köhn. bax vodevil. “Məstəli şah”dan sonra “Könülsüz” ünvanında bir pərdədə tərtib olunmuş təf
Tam oxu »...(dan.) Dövlətlidən xeyir olmaz; kordan mazarat (Ata. sözü); RƏXNƏ Məstəli şah: Amma olar ki, işdən o qorxsun, ağlına rəxnə yetişsin, ya azarlasın, ya
Tam oxu »...müsəlman cavanları hökumət rüsxəti ilə mərhum M.F.Axundzadənin “Məstəli şah” ünvanında tərtib etdiyi komediyanı oynayıblar. F.Köçərli.
Tam oxu »...həyatlarından məmnun və xoşnud görünürlərdi. A.Şaiq. [Şah:] Sizi məşrutəçi cavanlar göndəriblər, mən də xoşnudam ki, məmləkətdə belə zəki cavanlar ta
Tam oxu »...vəzirin isə qorxusundan ürəyi partladı (M.İbrahimov); CADUKÜN (köhn.) [Məstəli şah:] Ondan ötrü ki, onlar minbərə çıxıb aşkara xalqa vəz edirmişlər k
Tam oxu »...Rasim tələsir, nə də Yavər onu buraxmaq istəyirdi (M.İbrahimov); TƏQAZA Məstəli şah: Əvvələn, o səbəbə ki, mən buyururam, ikinci o səbəbə ki, axmaqdı
Tam oxu »...gün görürdüm ki, yetim iranlılar sevincək qaçırlar konsulxanaya ki, … məşrutənin təzə elan olunmağı barəsində konsula mübarəkbadlıq versinlər. C.Məmm
Tam oxu »...fəsli-gülüstan gülüdür. S.Ə.Şirvani. 3. Qoş. mənasında. Görə, aid. [Məstəli şah:] Xanım, mənə nisbət nə qulluğunuz var? M.F.Axundzadə. Vəliqulu nəink
Tam oxu »...axşamüstü. [Şəhrəbanu xanım:] Xülasə, axşam çıraq yanan vaxtda Məstəli şah gərək bizim evdə hazır olsun. M.F.Axundzadə. Çıraq sönən vaxt – yatmaq vax
Tam oxu »...sonra və “kənd” sözündən əvvəl işlədilir. On dörd para kənd əhli bu məşrutə zamanı; Gər ac, susuz düşsə biyabanə, dolaşma! Ə.Qəmküsar. [Səlimi İsfaha
Tam oxu »