Lüğətlərdə axtarış.

Toy marşı — alman bəstəkarı Feliks Mendelson tərəfindən bəstələnmiş məşhur musiqi əsəri. Hazırda qərb ölkələrində, o cümlədən Azərbaycan toylarının, demək olar ki, əksəriyyətində bu musiqi ifa olunur. Əsər qısa kontekstli olmasına baxmayaraq, bu gün dünyada ən məşhur musiqi bəstələrindən sayılır. Bu kompozisiya 1842-ci ildə Uilyam Şekspirin "Yay gecəsində yuxu" əsərinə bəstələnmişdir. Qərb ölkələrindəki toylarda ən çox ifa olunan bu musiqi, bəzi məlumatlara görə, ilk dəfə 1847-ci ildə Doroti Karyu və Tom Denielin toyunda çalınmışdır. Lakin nədənsə ilk dəfə ifa olunma populyarlığı Viktoriya və Fridrixin Londondakı Müqəddəs Ceyms Sarayındakı təmtəraqlı toyuna aid edilir. Belə ki, bəzi məlumatlara görə dünyaca məşhur olan bi marş ilk olaraq, 25 yanvar 1858-ci ildə Britaniya şahzadəsi Viktoriya ilə Prussiya kralı III Fridrixin toy mərasimində ifa olunmuşdur. Britaniya kraliçası Viktoriyanın qızı olan şahzadə Viktoriya bəstəkarın yaradıcılığını çox sevdiyinə görə, bu mahnıya üstünlük verilmişdi. Məhz bu səbəbdən, həmin toyda "Toy marşı"nı bəstəkar Mendelson özü ifa etmişdi. Onun ifa etdiyi orqan indi Tottenhemdəki Müqəddəs Anna Kilsəsində saxlanır.

Noğay marşı və ya Çingiz xan marşı — Göytürk xaqanlığının döyüş marşı olaraq istifadə etdikləri düşünülən və Noğay ləhcəsində oxunmuş Orta Asiya mövzulu marş. Marş 1992-ci ildə Sankt-Peterburqda Qazaxıstan Respublikasının orkestra sənətçisi Aslanbek Sultanbekov tərəfindən bəstələnmiş və səsləndirilmişdir. Marş bir çox türk xalqının milli musiqi aləti olan dombra üzərinə bəstələnmiş və səsləndirilmişdir. Marş dünyadakı türkçülər tərəfindən xüsusilə sevilən marşlar siyahısındadır. Bu marş "Noğay marşı" və ya "Çingiz xan marşı" kimi adlarla yanaşı, bəzən marşın ifa edildiyi qədim türk musiqi aləti olan dombranın adı ilə "Dombra marşı" da adlandırılır. == Haqqında == Marşın hissələrindən bəstəkardan icazə alınması ilə 2014-cü il Türkiyə seçkilərində AK partiya tərəfindən seçkilərdə istifadə edilərək Uğur Işılakın səsləndirdiyi "Rəcəb Tayyib Ərdoğan-Dombra" adı ilə yenidən qeydə alınmış, marşın seçki mahnısı olaraq istifadə olunmasına MHP üzvü millətvəkili Sinan Oğan etiraz etmişdir. MHP üzvlərinin bildirdiklərinə görə, bu türk millətçiliyinə dırnaqarası yanaşan Ədalət və İnkişaf Partiyasının seçkilərdən öncəki dövrdə seçicilərin millətçilik hissini istismar etmə cəhdidir. Lakin etirazlar nəticəsiz qaldı və mahnıdan seçkilərdə istifadə edildi. Noğay marşı 2015-ci ildə Rəcəb Tayyib Ərdoğanın prezidentliyi dövründə Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin Türkiyə səfəri zamanı prezident qəbulundakı rəsmi mərasimdə ilk dəfə Türkiyə Respublikası Dövlət Orkestrası tərəfindən ifa edilmişdir. Eyni il Mehmed Akif Ərsoy Universiteti tərəfindən Aslanbek Sultanbekova Türk dili və mədəniyyətinə qatdığı qatqılardan dolayı fəxri doktor ünvanı verilmişdir.

Rus marşı — rus millətçi hərəkatlarının illik yürüşləri və nümayişləridir. İlk "Rus marşı" 2005 ildə, Xalq həmrəyliyi gününün təsis edilməsindən bir il sonra baş tutub. "Rus marşı" siyasi etiraz ayinidir. Altı il ərzində mütəmadi davam edən, millətçi təşkilatlarla dövlət təsisatlarının münasibətinin əks olunması baxımından olduqca maraqlı fenomendir."Rus marşı" həm də, hökümətyönlü "Naşi"(Bizimkilər) hərəkatının "Rus marşı" ilə eyni vaxtı təşkil etdiyi tədbirlərinin də adıdır. Son zamanlar KİV lərin dəyərləndirmələrinə görə "Naşi" hərəkatı bu yürüş üzərində inhisarı öz əlinə almağa çalışır. Bəsdir Qafqazı yedirdik şüarı ilə reklam olunan, və ildə bir dəfə keçirilən "Rus marşı", və 2010 ildə Manej meydanında baş verən iğtişaşlar bir vahid səciyə daşıyır:onlar demək olar ki ya tamamilə Şimali Qafqaz respublikaları , ya da Şimali Qafqaz milliyətinə mənsub olanlar üzərində cəmləşir. Şimali Qafqaza və onun xalqlarına qarşı olan bu əhval-ruhiyə kontekstində, Stavropol diyarı xüsusi yer tutur: bura - Şimali Qafqaz ərazisində olan yeganə yerdir ki, əhalisinin əksəriyyəti ruslardır"..."Baxmayaraq ki, "Rus marşı" Stavropol diyarında 2006 ildən sonra( ilk Moskvadaki nümayişindən bir il sonra) keçirilməyə başlandı, Şimali Qafqaza qarşı olan əhval-ruhiyə burada başqa nisbətlərdə təzahür edirdi. 2007 ilin may və iyun aylarında Stavropolda etnik-arası qarşıdurmalar nəticəsində (ikisi rus biri çeçen olmaqla)üç nəfər qətlə yetirildi. Məlumatlarda bildirilirdi ki, iğtişaşlarda, polisin xüsusi qüvvələri və yerli polislə birlikdə, qafqazlılara hucum edən, indi qadağan olan "Qeyri-leqal immiqrasiyaya qarşı hərəkatı" da daxil olmaqla, rus etno-millətçiləri də iştirak edirdilər. Bu iğtişaşlar, Kondopoqada(Kareliya) analoji hadisələrdən bir il keçməmiş baş vermişdi.[1] == Qaynaq == http://kavpolit.com/stavropol-liniya-fronta-mezhdu-rossiej-i-severnym-kavkazom/tərcümə.

Toy marşı — alman bəstəkarı Feliks Mendelson tərəfindən bəstələnmiş məşhur musiqi əsəri. Hazırda qərb ölkələrində, o cümlədən Azərbaycan toylarının, demək olar ki, əksəriyyətində bu musiqi ifa olunur. Əsər qısa kontekstli olmasına baxmayaraq, bu gün dünyada ən məşhur musiqi bəstələrindən sayılır. Bu kompozisiya 1842-ci ildə Uilyam Şekspirin "Yay gecəsində yuxu" əsərinə bəstələnmişdir. Qərb ölkələrindəki toylarda ən çox ifa olunan bu musiqi, bəzi məlumatlara görə, ilk dəfə 1847-ci ildə Doroti Karyu və Tom Denielin toyunda çalınmışdır. Lakin nədənsə ilk dəfə ifa olunma populyarlığı Viktoriya və Fridrixin Londondakı Müqəddəs Ceyms Sarayındakı təmtəraqlı toyuna aid edilir. Belə ki, bəzi məlumatlara görə dünyaca məşhur olan bi marş ilk olaraq, 25 yanvar 1858-ci ildə Britaniya şahzadəsi Viktoriya ilə Prussiya kralı III Fridrixin toy mərasimində ifa olunmuşdur. Britaniya kraliçası Viktoriyanın qızı olan şahzadə Viktoriya bəstəkarın yaradıcılığını çox sevdiyinə görə, bu mahnıya üstünlük verilmişdi. Məhz bu səbəbdən, həmin toyda "Toy marşı"nı bəstəkar Mendelson özü ifa etmişdi. Onun ifa etdiyi orqan indi Tottenhemdəki Müqəddəs Anna Kilsəsində saxlanır.

Türk marşı (orijinal adı: Rondo alla Turca ) Volfqanq Amadey Motsartın bəstəsidir. Türklərin Avropada heyranlıq yaratdıqları illərdə Mehtər marşından ilhamlanan Motsart, 1783-cü ildə 11 nömrəli piano sonatasının üçüncü hissəsində "Rondo alla Turca"nı (Türk marşı) bəstələdi. Bu bəstə hələ də, Türkiyə Respublikasının bütün xüsusi dəvətlərində, həmçinin ölkə təqdimatında istifadə edilməkdədir. Lüdviq van Bethovenin də "Türk marşı" adında əsəri vardır. 2014-cü ildə Macarıstan Milli Kitabxanasının arxivində 11-ci La Major piano sonatasının 4 səhifəlik orijinal nüsxəsi arasında Türkiyə Respublikasının Türk marşının bir hissəsi də var. Türk rep sənətçisi Cəza, 2012-ci ildə sonatanın üçüncü hissəsinə türkcə sözlər yazdı və bu parçaya klip çəkildi.

İstiqlal Marşı — Türkiyə Cümhuriyyəti və Şimali Kipr Türk Respublikasının dövlət himni. Qərb Cəbhəsi Komandiri İsmət İnönü dövlət himni üçün şeirin yazılması ilə bağlı xalqa səslənmiş və şeiri məqbul görülən şəxsə 500 türk lirəsi mükafat vəd etmişdir. Yarışmaya 724 şeir təqdim edilmiş, lakin bu şeirlərdən heç biri himn olmaq üçün uyğun hesab edilməmişdir. Bu hadisədən sonra Mehmet Akif Ərsoyun "Bizim Qəhrəman Ordumuz" adlı şeiri parlamentdə oxunmuş və böyük rəğbətlə qarşılanmışdır. 12 mart 1921-ci il tarixli iclasda bu şeir himn olaraq qəbul edilmişdir. Mehmet Akif Ərsoy, müsabiqə mükafatı üçün nəzərdə tutulmuş 500 lirə mükafatı almamış və bu vəzifəni ordu və millət üçün yerinə yetirdiyini dilə gətirmişdir. İstiqlal Marşının bəstəkarı Osmanlı sarayında ilk türk skripkaçı kimi yetişdirilən Osman Zəki Üngör olmuşdur. İstiqlal marşının çərçivəli şəkili, bütün türk sinif otaqlarının löhvəsi üzərində Türk bayrağı və ölkənin qurucusu olan Atatürkün fotoşəkili ilə birlikdə divardan asılı vəziyyətdə dayanmalıdır. 20 oktyabr 1927-ci ildən bəri bunlarla yanaşı Atatürkün gənclərə ilhamlı xitabının yer aldığı fotoşəkil də yerləşdirilmişdir. On misralı himndən yalnız ilk iki dörd misra oxunur.

İzmir marşı — türk ordusunun Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsində İzmirə girişindən bəhs edən marş. Musiqisinin kimə məxsus olması müzakirəlidir.

"Futbol marşı" — sovet bəstəkarı Matvey Blanterin 1938-ci ildə yazdığı marş. Ənənəvi olaraq SSRİ-də futbol matçları zamanı səsləndirilirdi. Hazırda Rusiya çempionatının birinci, ikinci və üçüncü divizionlarının oyunlarında, eləcə də keçmiş SSRİ ərazisindəki bəzi digər futbol turnirlərində səsləndirilir. Marş, həmçinin, keçmiş SSRİ komandalarının iştirakı ilə keçirilən yoldaşlıq və avrokubok görüşlərində də bəzən eşidilir. Blanter, marşı məşhur idman radio şərhçisi Vadim Sinyavskinin xahişi ilə yazmışdır. Melodiyanı ilk eşidənlər bəstəkar Dmitri Şostakoviç və onun oğlu, gələcək pianoçu və dirijor Maksim olub. Ümumi davamiyyəti 1 dəqiqə olan kompozisiya, mi-bemol major tonallığında yazılmışdır. SSRİ-də adətən iki variantda səsləndirilirdi: "çağırış sədaları" olan variant — futbolçuların meydana dəvət olunduğu zaman, "çağırış sədaları" olmadan və dəyişdirilmiş sonluqla — oyun başa çatdıqdan sonra. 2009-cu ildə Rusiya Müəlliflər Cəmiyyəti Rusiya Premyer Liqasından oyunlardan əvvəl "Futbol marşı"ndan istifadə etdiklərinə görə hər matçın bilet satışından əldə edilən məbləğin 0,2%-ni tələb edib. RPL ittihamları absurd hesab edib və məbləği ödəməkdən imtina edib.

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası İnsan Hüquqları İnstitutunun direktoru, siyasi elmlər doktoru, professor Rövşən Mustafayevin erməni terrorizmini ifşa edən "Ölüm marşı" kitabı Qüdsdə və Moskvada ivrit, ingilis və rus dillərində nəşr edilib. Kitab Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondunun (BAMF) diplomuna layiq görülüb. Kitabda beynəlxalq terrorizmin bəşəri bəla olduğu tarixi faktlarla diqqətə çatdırılıb, ermənilərin apardıqları soyqırım siyasəti ətraflı tədqiq edilmiş, onların əsrlər boyu, xüsusilə 1918-1920-ci illərdə Azərbaycanın ayrı-ayrı şəhər və rayonlarında (Bakıda, Qubada və s.) törətdikləri qanlı hadisələr barədə ətraflı məlumat verilib. Həmin hadisələr zamanı düşmənlər təkcə azərbaycanlıların deyil, həm də burada yaşayan yüzlərlə yəhudinin qanını axıdıblar. Kitabın elmi məsləhətçiləri professor M.Aqarunov, tarix elmləri doktoru A.Pisman (İsrail), professor A.Todadzedir (Gürcüstan).

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası İnsan Hüquqları İnstitutunun direktoru, siyasi elmlər doktoru, professor Rövşən Mustafayevin erməni terrorizmini ifşa edən "Ölüm marşı" kitabı Qüdsdə və Moskvada ivrit, ingilis və rus dillərində nəşr edilib. Kitab Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondunun (BAMF) diplomuna layiq görülüb. Kitabda beynəlxalq terrorizmin bəşəri bəla olduğu tarixi faktlarla diqqətə çatdırılıb, ermənilərin apardıqları soyqırım siyasəti ətraflı tədqiq edilmiş, onların əsrlər boyu, xüsusilə 1918-1920-ci illərdə Azərbaycanın ayrı-ayrı şəhər və rayonlarında (Bakıda, Qubada və s.) törətdikləri qanlı hadisələr barədə ətraflı məlumat verilib. Həmin hadisələr zamanı düşmənlər təkcə azərbaycanlıların deyil, həm də burada yaşayan yüzlərlə yəhudinin qanını axıdıblar. Kitabın elmi məsləhətçiləri professor M.Aqarunov, tarix elmləri doktoru A.Pisman (İsrail), professor A.Todadzedir (Gürcüstan).

Məşhur polyak bəstəkarı, pianisti Frederik Şopenin 2-ci sonatasının üçüncü bölümünə verilən addır. Bu bölüm Lento tempində, Si bemol minor ladında yazılmışdır. Bölümün adı orjinal partiturada Marche funèbre olaraq qeyd edilir. İlk halıyla sadəcə solo piano üçün yazılan marş sonralar hərbi və simfonik orkestrlər üçün orkestrizasiya edilib. Halhazırda sonatanın tam versiyasından daha çox onun bu hissəsi məşhurdur. Melodik olaraq olduqca ağır tempdə yazılan əsər, marş tiplidir və bu səbəblə təntənəli dəfnlər zamanı o Feliks Mendelson Bartoldinin Cənazə marşı ilə birlikdə hərbi orkestr tərəfindən ifa edilir. Böyük Britaniya kraliçası II Elizabetin və Azərbaycanın mərhum prezidenti Heydər Əliyevin dəfn mərasimində də bu əsər ifa edilmişdi.

Kosovo Respublikası Milli Marşı — 17 fevral 2008-ci il tarixində müstəqilliyini elan edən Kosova Respublikasının milli marşıdır. Bir başqa adı Europe olan marşın sözləri yoxdur, yalnız musiqidən ibarətdir. Marş, 11 iyun 2008-ci il tarixində qəbul edilmişdir. Marşı sözsüz olması, çox etnikli Kosovo Respublikasının quruluşuna uyğundur. Beləcə hər hansı bir etnik qrupa göndərmədə bulunulmamıştır. Kosovo Məclisi tərəfindən oylanıp qəbul edilən marşın səsverməsi, 72 qəbul; 15 rədd və 5 bitərəf səslə nəticələnmişdir.

Marslı (ing. The Martian) — 2015-ci ildə 20th Century Fox kino şirkəti tərəfindən Ridli Skottun rejissorluğu ilə çəkilmiş elmi-fantastik ABŞ filmi. Filmin baş rolunda Mett Deymon çıxış edir. Digər rolları Cessika Çesteyn, Kristen Uiq, Ceff Deniels, Maykl Penya, Keyt Mara, Bin Şon, Sebastian Sten, Aksel Henni, Donald Qlover, Makkenzi Devis və Çivetel Eciofor ifa edirlər. Filmin premyerası 2015-ci ilin sentyabr ayının 15-də Toronto Beynəlxalq Film Festivalında baş tutmuşdur. Film müsbət rəy göstərməklə dünya üzrə 630 milyon dollar gəlir əldə edir,beləliklə Ridki Skottun rejissorluğu ilə çəkilmiş ən bahalı film və həmçinin 2015-ci ildə çəkilmiş ən bahalı filmlər içərisində 10-cu yerdə qərarlaşır. == Haqqında == Film Endi Uirin 2011-ci ildə yazdığı "Marslı" romanı əsasında çəkilmişdir. Filmin ssenari müəllifi Dryu Qoddarda məxsusdur. Film heyətindən ayrı düşərək Mars planetinin səthində tək qalan və sağ qalmağa çalışan kosmonavt Mark Uatni haqqındadır. == Qısa süjet == 2035-ci il, Ares III gəmisinin heyəti Mars planetinin düzənliyini tədqiq etmək missiyası verilib.

Marslı (ing. The Martian) — 2015-ci ildə 20th Century Fox kino şirkəti tərəfindən Ridli Skottun rejissorluğu ilə çəkilmiş elmi-fantastik ABŞ filmi. Filmin baş rolunda Mett Deymon çıxış edir. Digər rolları Cessika Çesteyn, Kristen Uiq, Ceff Deniels, Maykl Penya, Keyt Mara, Bin Şon, Sebastian Sten, Aksel Henni, Donald Qlover, Makkenzi Devis və Çivetel Eciofor ifa edirlər. Filmin premyerası 2015-ci ilin sentyabr ayının 15-də Toronto Beynəlxalq Film Festivalında baş tutmuşdur. Film müsbət rəy göstərməklə dünya üzrə 630 milyon dollar gəlir əldə edir,beləliklə Ridki Skottun rejissorluğu ilə çəkilmiş ən bahalı film və həmçinin 2015-ci ildə çəkilmiş ən bahalı filmlər içərisində 10-cu yerdə qərarlaşır. == Haqqında == Film Endi Uirin 2011-ci ildə yazdığı "Marslı" romanı əsasında çəkilmişdir. Filmin ssenari müəllifi Dryu Qoddarda məxsusdur. Film heyətindən ayrı düşərək Mars planetinin səthində tək qalan və sağ qalmağa çalışan kosmonavt Mark Uatni haqqındadır. == Qısa süjet == 2035-ci il, Ares III gəmisinin heyəti Mars planetinin düzənliyini tədqiq etmək missiyası verilib.

Marışlı — Azərbaycan Respublikasının Salyan rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Din == Kənddə "Mirtağı" məscidi dini icması fəaliyyət göstərir.

Marşal (qədim alman sözü marahscalc — mehtər: qədim alman sözləri "marah" — at və "scalc" — nökər; fr. maréchal) — bir sıra ölkələrin ordularında general tərkibində ali hərbi rütbə. Bəzi ölkələrdə (çar Rusiyası, Böyük Britaniya, Almaniya, Avstriya, Hindistan) bu rütbə feldmarşal (alm. feldmarshall‎; feld — çöl, səyyari, qoşun) adlanırdı.

== Xalq ==

Carçı (agah edən)

Xanlıqlar (Parçı) — Azərbaycan Respublikası Naxçıvan Muxtar Respublikasının Şərur rayonunda kənd. == Toponimikası == Şərur rayonunun Eyniadlı i.ə.v. də kənd . Düzənlikdədir. Yaşayış məntəqəsi vaxtilə Naxçıvan xanlarına məxsus Xanlıq adlanan mülk yerinin ərazisində salındığı üçün belə adlanır.

Aleksandr Vitalyeviç Minkov (Tam adı: rus. Александр Витальевич Миньков; 7 iyun 1957, Korenovsk, Krasnodar diyarı) — Rus əsilli müğənni və musiqiçi, Rusiya Federasiyasının Əməkdar artistidir (2007). Solo karyerası ilə tanınsa da, bəzi qrupların da üzvüdür: Araks (Аракс), Gül (Цветы), Salam, mahnı (Здравствуй, Песня!), Qorki Parkı (Парк Горького). 2001 və 2003 tarixlərində Qızıl Qramafon Laureatı ilə mükafatlandırılmışdır.

Alfred Marşal (ing. Alfred Marshall; 26 iyul 1842[…], London – 13 iyul 1924[…], Kembric[…]) ingilis iqtisadçı və öz vaxtının ən təsiredici iqtisadçılarından biri olmuşdur. Neoklassik iqtisadiyyatın tamamlayıcısı kimi tanınır. Onun "İqtisadiyyatın Prinsipləri" (1890) kitabı İngiltərədə üzün müddət dərslik kimi istifadə olunub. O, tələb və təklif, marjinal fayda və istehsalın xərcləri anlayışlarını qaydaya salınmış halda təqdim edir. == Həyatı == 1842-ci ilin iyulun 26-da Bermondsey, London, İngiltərədə anadan olmuşdur. XIX əsrin sonu XX əsrin əvvəllərində mə'lum olduğu kimi dünya kapitalist iqtisadiyyatında ciddi dəyişikliklər baş verdi. Kapitalizm öz fərdi fəaliyyətini genişləndirib, ictimai xarakter almağa başladı. Belə şəraitdə baş verən iqtisadi hadisələrə klassik yanaşmaq metodundan fərqli olaraq, yeni yanaşma metodları baş verdi. İqtisadi hadisələr təkcə əmək-dəyər baxımından deyil, subyektiv psixoloji və faydalılıq baxımından qiymətləndirilməyə başladı.

Amerika maralı (lat. Odocoileus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin cütdırnaqlılar dəstəsinin marallar fəsiləsinə aid heyvan cinsi.

Dmitri Marşin (15 sentyabr 1972, Mogilyov) — Azərbaycanı təmsil edən yüngül atlet. == Karyerası == Dmitri Marşin Azərbaycanı 2012-ci ildə Birləşmiş Krallıqın London baş tutan XXX Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib. Nəticədə o, çəkic atma turnirində 72.85 metr nəticə göstərdi və təsnifat mərhələsini 20-ci pillədə başa vuraraq mübarizəsini dayandırdı. Dmitri Marşin 2013-cü ildə İndoneziyanın Palembanq şəhərində baş tutan III İslam Həmrəyliyi Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.

Donuz maralı (lat. Axis porcinus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin cütdırnaqlılar dəstəsinin marallar fəsiləsinin aksis cinsinə aid heyvan növü.

Hamfri Marşal (ing. Humphry Marshall; 10 oktyabr 1722 – 5 noyabr 1801, Çester qraflığı[d], Pensilvaniya) — amerikalı botanik.

Harold Marşal (ing. Harold Marshall; 10 fevral 1918 – 18 yanvar 2013, Kalqari, Alberta) — İkinci dünya müharibəsi dövründə fəaliyyət göstərmiş kanadalı snayper.

Kalamian maralı (lat. Axis calamianensis) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin cütdırnaqlılar dəstəsinin marallar fəsiləsinin aksis cinsinə aid heyvan növü. Kalamian adası üçün endemik növdür. == Təsviri == Heyvanın bədəninin uzunluğu 105–115 sm, süysününün hündürlüyü 60–75 sm, kütləsi 36–50 kq olur. Maralın yunu qəhvəyi çalardadır və erkəkləri böyüdükcə yununun rəngi tündləşir.

Vulkan Venera ve Marsı heyran edir venesiya rəssamlıq məktəbinin yetirmesi sonrakı renessans dövr rəssamı Yakobo Tintoretto tərəfindən Homerin VIII nəğməsi əsasında çəkilmiş tablo. Əsərdə Veneranın öz əri Vulkana Müharibə tanrısı Vulkanla xəyanəti təsvir olunmuşdur.

Fars dili (fars. فارسی‎) və ya Pars dili (fars. پارسی‎), Farsi və ya Parsi endonimi ilə də tanınır, [fɒːɾˈsiː] (qulaq asmaq)) — Hind-Avropa dillərinin Hind-İran bölməsinin İran qoluna aid olan Qərbi İran dilidir. Fars dili, əsasən İran, Əfqanıstan və Tacikistanda danışılan və rəsmi olaraq üç qarşılıqlı başa düşülən standart növdə istifadə olunan plurisentrik bir dildir, yəni İran Fars dili (rəsmi olaraq fars dili kimi tanınır), Dari Fars dili (rəsmi olaraq Dari kimi tanınır) 1964-cü ildən) və tacik fars dili (1999-cu ildən rəsmi olaraq tacik kimi tanınır). Özbəkistanda, eləcə də Böyük İranın mədəni sferasında fars tarixi olan digər bölgələrdə əhəmiyyətli bir əhali tərəfindən tacik çeşidində yerli dildə danışılır. Rəsmi olaraq İran və Əfqanıstan daxilində ərəb qrafikasının törəməsi olan fars əlifbası ilə, Tacikistan daxilində isə kiril qrafikasının törəməsi olan tacik əlifbası ilə yazılıb. Müasir fars dili Sasani İmperiyasının (224–651) rəsmi dili olan Orta Fars dilinin davamıdır, özü də Əhəmənilər imperiyasında (e.ə. 550–330) istifadə edilən qədim fars dilinin davamıdır. İranın cənub-qərbindəki Fars (Fars) bölgəsində yaranmışdır. Onun qrammatikası bir çox Avropa dillərininkinə bənzəyir.

Şirvanlı (əvvəlki adı: Yarski) — Azərbaycan Respublikasının Neftçala rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 14 iyul 1998-ci il tarixli, 524-IQ saylı Qərarı ilə Neftçala rayonunun Yenikənd kənd inzibati ərazi vahidi tərkibindəki Yarski kəndi Şirvanlı kəndi adlandırılmışdır. == Təhsil == Kənddə İbrahim İsmayıl oğlu Babayev adına orta ümumtəhsil məktəbi yerləşir. == Din == Kənddə "Həsənağa" məscidi dini icması fəaliyyət göstərir.

Kəraçi — Pakistanda şəhər.

Manasçı, qırğızların milli dastanı olan Manas dastanı 'nı kopuz müşayiəti ilə söyləməyi peşə edən şəxslərə verilən ad . Manas dastanı, bütün Qırğız Türklərinin 2 milyon misraya yaxınlaşdığı çox böyük bir dastandır. Manasçi, Qırğızıstanda minlərlə bəndi kopuzun müşayiəti ilə bir şeir oxuduğu kimi oxumur. Əslində türk xalqları buna əhəmiyyət verdilər və döyüşlərini və qəhrəmanlıqlarını rəvayətlər ilə çatdırdılar.

Mareka (lat. Mareca) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qazkimilər dəstəsinin ördəklər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.

Maroni (fr. Maroni, nid. Marowijne) — Cənubi Amerika çayı. Çay Surinam və Fransa Qvianası ərazisindən axır, çox hissəsi sərhəd bölgəsindən keçir, bundan sonra estuari yaradaraq Atlantik okeanına tökülür. Çayın uzunluğu 520 km (digər mənbələrə görə 680 km və ya 725 km), su götürmə sahəsi 65830 km²-dir. Çayın sahilləri əsasən tropik cəngəlliklərlə örtülüdür, mənbəyi Braziliya sərhədi yaxınlığındakı Tumuk Umak dağlarında yerləşir. Əsas qolları Tapanahoni və Lavadır. Çay ətrafında Sen-Loran-dü-Maroni (Fransız Qvianası) və Albina (Surinam) limanları yerləşir. Kiçik gəmilər çay estuarisindən 100 km məsafədə üzə bilərlər, daha sonraki yerlərdə çoxsaylı astanalar və şəlalələr var. Çayın orta axınında qızıl mədəni yerləşir.

Marsan — Azərbaycan Respublikasının Qax rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Toponimikası == Kənd XIX əsrin əvvəllərində Cınıx kənd icmasına daxil olan üç kiçik məntəqədən (Lələpaşa, Çüdüllü və Marsan) biridir. Ehtimal etmək olar ki, Marsan türk dillərindəki mar (təpə) və sın ("yer", "ölkə", "sıra dağlar" mənalarında) sözlərindən ibarət olub, "təpəlik", "təpəli yer" mənasındadır. == Tarixi == == Coğrafiyası və iqlimi == Kənd Qapıçayın sahilində, Alazan-Əyriçay çökəkliyində yerləşir. == Əhalisi == 1 yanvar 1914-cü il tarixinə olan məlumata əsasən kənddə əsasən Azərbaycan Türklərindən ibarət hər iki cinsdən toplam 254 nəfər əhali yaşayırdı. 2009-cu il əhalinin siyahıyaalınmasına əsasən Turaclı kənd ərazi dairəsinə daxil olan yaşayış məntəqələrində 2122 nəfər (1.047 nəfəri kişilər, 1075 nəfəri qadınlar) əhali yaşayırdı. 1 yanvar 2012-ci il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən Marsan kəndində 244 təsərrüfatda hər iki cinsdən toplam 770 nəfər əhali yaşamaqdadır. Hazırda kənddə tamamilə Azərbaycan Türkləri yaşayır. == Din == Kənddə "Cümə" məscidi dini icması fəaliyyət göstərir.

Marsel (fr. Marseille) — Fransanın ən iri dəniz limanı Bouches-du-Rhône departamentinin inzibati mərkəzi. Lion körfəzinin (Aralıq dənizi) sahilində yerləşir. == İqtisadiyyatı == Marseldə beynəlxalq hava limanı, iri dəniz limanı kompleksi var. Dəniz limanının illik yük dövriyyəsi 90 milyon tondur. Neft emalı, neft-kimya sənayesi, qəmiqayırma, təyyarə istehsalı müəssisəsləri vardır. Strasburq və Karlsruedən (AFR) keçən transavropa neft kəməri Marseldən başlayır. 1977-ci ildən etibarən Marseldə 24 stansiyaya malik metropoliten fəaliyyət göstərir.

Marsyö (fr. Marcieu) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Matezin-Triyev kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Qrenobl. INSEE kodu — 38217. Kommunanın 1999-cu il üçün əhalisi 71 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 485 ilə 1729 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 510 km cənub-şərqdə, Liondan 115 km cənub-şərqdə, Qrenobldan 31 km cənubda yerləşir.

Mayski adaları