Lüğətlərdə axtarış.

Ayşə Bibi (qaz. Айша бибі) ― Tarazın qərbində, Ayşə Bibi kəndində yerləşən, zadəgan bir qadına aid 11-12-ci əsr mavzoleyi. Tikili yerli əhali arasında sevgi və sədaqət abidəsi olaraq məşhurlaşmışdır. == Dizayn == Rəvayətə görə, məqbərə Qaraxanilər sülaləsinin hökmdarı tərəfindən sufi şairi Xakim-Atanın qızı, gözəl nişanlısı Ayşə Bibi üçün tikilmişdir. Mavzoleyin memarlıq formaları və bəzəkləri incə krujeva xatırladır. Bütün bina 60 müxtəlif çiçəkli həndəsi naxış və xəttatlıqdan istifadə edilərək oyulmuş terrakota plitələrlə örtülmüşdür. Ayşə Bibi mavzoleyi üslub baxımından Buxaradakı Samani türbəsinin davamçılarındandır. === Abidə === Ayşə Bibi daha böyük bir kompleksin bir hissəsidir. Tikilidən on metr məsafədə Babacı Xatun ("müdrik kraliça") adlı ikinci bir məqbərə, yolun qarşı tərəfində isə müqəddəsləşdirilmiş əhəng daşı mağarası var. Kompleks qərbdən Taraz vahəsinə baxan silsilədə yerləşir.

Halikarnas mavzoleyi — qədimdə "dünyanın yeddi möcüzəsi"ndən biri sayılırdı. 5-ci möcüzə Kiçik Asiyadakı qədim Kariya padşahlığının paytaxtı Halikarnasda, yəni Türkiyənin indiki Bodrum şəhərində yerləşirdi. Tikilinin bu günümüzə qədər özünün daş parçaları qalmışdır. Məqbərə eramızdan əvvəl 351-ci ildə yaradılmışdır. O, 4 il, yəni eramızdan əvvəl 355-ci ilə qədər yaşamışdır. Bu, Kariya padşahı Mavsol üçün onun dul arvadı Artemisyanın istəyilə e.ə. IV əsrin ortalarında tikilən əzəmətli məqrəbə idi. Üçyaruslu məqbərənin birinci yarusunu ağ mərmərdən relyef zolağı əhatə edirdi. İkinci yarusu yaraşıqlı mərmər sütunlardan, üçüncüsü isə ehram şəkilli mərmər damdan ibarət idi. İçində Mavsol və Artemisyanın mərmər heykəlləri olan dördatlı maşın Halikarnasdakı bu möhtəşəm məqbərəni tamamlayırdı.

Lenin məqbərəsi (rus. Мавзолей В. И. Ленина, Mavzoley V. İ. Lenina) — Sovet İttifaqının qurucusu Vladimir İliç Leninin mumiyalanmış cəsədinin Rusiyanın paytaxtı Moskvanın mərkəzindəki Qırmızı meydanda yerləşdiyi və ictimaiyyət üçün açıq olan yer. == Mavzoley və Leninin cəsədi == Məqbərə memar Aleksey Şusev tərəfindən tikilib. Məqbərədə eni 24 metr, hündürlüyü 12 metr olan qırmızı qranit kommunizmi, qara labrador isə yası təmsil edir. Memar Şusev ölməzlik mesajını çatdırmaq üçün binada kub şəklindən istifadə edib. Binanın interyeri 100 m²-lik foye və yas zalı kimi təşkil olunub. SSRİ gerbi birbaşa əsas girişlə üzbəüz yerləşir. Məqbərənin içərisində sol tərəfdəki pilləkənlərlə enərək yas salonuna çatmaq olar. Leninin cəsədi bu salonda şüşə sarkofaqdadır. Sarkofaqın yanında iki mühafizəçi keşik çəkir.

Rza Şah Pəhləvinin türbəsi — Tehranın cənubunda,Rey Şəhərində İran şahının məzarı. 1980-ci ilin fevralında İran İslam İnqilabının ilk günlərində Rza Şahın türbəsi ayətullah Sadeq Xalxalinin rəhbərliyi ilə məhv edilib.

Sin Şixuandinin mavzoleyi (Sin Şixuandi; ingiliscə: Qin Chi Huang) (çincə: 秦始皇陵; pinyin: Qínshǐhuáng Líng ) Çinin Şensi əyalətinin Sian şəhərinin Lintonq rayonunda yerləşən mavzoleydir. Məqbərənin eramızdan əvvəl 246-208-ci illər arasında tikildiyi və kəsilmiş piramida formasında 76 metr hündürlüyündəki bir məzarın kurqanının altında yerləşdiyi bildirilir. Məqbərənin planı daxili və xarici şəhərlərə bölünən o dövrdə Çinin paytaxtı olmuş olan Xianyang şəhəri əsas götürülərək modelləşdirilmişdir. Daxili şəhərin perimetri 2.5 km (1,55 mil), xarici şəhərin perimetri isə 6,3 km (3 mil) təşkil edir. Məqbərə şəhərin cənub-qərb hissəsində yerləşir və üzü şərq tərəfə baxır. Sarkofaq və dəfn artefaktlarının yerləşdiyi əsas dəfn kamerası məqbərənin yerləşdiyi ərazinin nüvəsində yerləşir. Məzarın özü hələ ki, qazılmamışdır. Arxeoloji tədqiqatlar hal-hazırda məqbərəni əhatə edən sıx nekropolun müxtəlif hissələrində cəmləşmişdir; bunlara kurqandan şərq tərəfdə yerləşən Terrakota Ordusu da daxildir. Terakota ordusu ziyarətgahda qarnizon kimi xidmət edirdi və ərazidə qazıntılar hələ də tamamlanmamışdır.

Tomas Babinqton Makoley (ing. Thomas Babington Macaulay; 25 oktyabr 1800[…] – 28 dekabr 1859[…], London və ya Kembric) — Viktoriya dövrünün Britaniya dövlət xadimi, tarixçisi, şairi və nasiri. Ömrünün son on ilində o, milli tarixin viq oxunuşunun əsasını qoyan əsas əsər olan 5 cildlik "İngiltərə tarixi" əsəri üzərində işləmişdir. London Kral Cəmiyyətinin üzvü (1849, Fransa Əxlaq və Siyasi Elmlər Akademiyasının əcnəbi üzvü (1857), Sankt-Peterburq Elmlər Akademiyasının xarici müxbir üzvü (1858). 1849-cu ildən başlayaraq Makoley tarixşünaslıq tədqiqatlarına başladı. O, İngiltərənin 1688-ci il "Şanlı inqilabı"ndan III Georqun ölümünə (1820) qədər tarixini yazmağa başladı və burada milli tarixi təmizləyərək Viqlərin mühafizəkarların uydurmalarından (Tori), liberal ideologiyasının və siyasi platformasının üstünlüyünü göstərməyə çalışdı. Makoley daha kiçik həcmli və əhəmiyyətli müvəqqəti əhatəli bir esse hazırladı, lakin onun yazdığı kimi, əsər "fəlakətli şəkildə böyüdü" ki, müəllif özünü yalnız 14 illik bir müddətlə məhdudlaşdırmaq məcburiyyətində qaldı. O, əsərini ingilis monarxlarının ən böyüyü hesab etdiyi III Vilyamın (1702) ölümünə qədər gətirə bildi. Makoley milli tarixdə Stüartların devrilməsinə və "şanlı inqilaba" mərkəzi yer ayırdı. III Vilyamın hakimiyyəti dövründə baş verən hadisələrlə bağlı müəyyən edilmiş fikirlərin yenidən nəzərdən keçirilməsi çox səs-küy yaratdı.