Lüğətlərdə axtarış.

Ailə planlaşdırılması “fərdlərə, o cümlədən yetkinlik yaşına çatmayanlara uşaqların sayını sərbəst müəyyən etməyə və buna nail olmaq üçün lazımi vasitələri seçmək imkanı verən təhsil, hərtərəfli sağlamlıq və ya sosial fəaliyyət” kimi müəyyən edilir. Ailə planlaşdırılması qadının uşaq sahibi olmaq istədiyi uşaqların sayını, o cümlədən uşaq sahibi olmamasını, həmçinin uşaq sahibi olmaq istədiyi yaşın nəzərə alınmasını əhatə edə bilər. Bu, ailə vəziyyəti, karyera, maliyyə vəziyyəti və uşaq sahibi olmaq və böyütmək qabiliyyətini dəyişdirə biləcək hər hansı amillər kimi xarici amillərdən təsirlənir. Seksual aktiv olduqda, ailə planlaması kontrasepsiya və digər doğuma nəzarət üsullarından istifadəni əhatə edə bilər. Ailə planlaşdırılmasının digər aspektlərinə cinsi maarifləndirmə, cinsi yolla keçən xəstəliklərin qarşısının alınması və müalicəsi, məhsuldarlıqla bağlı məsləhət, sonsuzluğun müalicəsi daxildir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı tərəfindən müəyyən edilən ailə planlaşdırılması kontrasepsiya vasitələrinin təmin edilməsi üçün texnologiyaların, məlumatların və standartların işlənib hazırlanmasını və ötürülməsini nəzərdə tutur. Abort ailə planlaşdırılmasının tərkib hissəsi hesab edilmir baxmayaraq ki, kontrasepsiya və ailə planlaşdırılmasına çıxış aborta ehtiyacı azaldır. Bu termin tez-tez "doğuşa nəzarət" ifadəsinin sinonimi kimi istifadə olunur, halbuki onun mənası bir qədər fərqlidir. == Səmərəlilik == Müasir kontrasepsiya üsullarından istifadə ilə bağlı Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Əhali Fondu (UNFPA) bildirir ki, “kontraseptivlər arzuolunmaz hamiləliyin qarşısını alır, abortları azaldır, hamiləlik və doğuşun ağırlaşmaları ilə bağlı ölüm və əlilliyi azaldır”. UNFPA bildirir ki, “əgər 2018-ci ildə qarşılanmamış kontrasepsiya ehtiyacı olan bütün qadınlar müasir üsullardan istifadə edə bilsəydilər, əlavə olaraq 30 milyon abort, 6 milyon uşaqsalma, 73,500 ana ölümü və 500,000 körpə ölümünün qarşısı alınardı".

Avtomatlaşdırılmış planlaşdırma və cədvəlləşdirmə süni intellekt və əməliyyatların tədqiqi metodlarından istifadə edərək, qaynaqların müəyyən məqsədlərə çatmaq üçün zaman və məkanda ayrılmasını avtomatlaşdıran kompüter elminin bir sahəsidir. Bu sahə, insanların iştirakını minimuma endirmək və səmərəliliyi artırmaq üçün təkrarlanan və mürəkkəb planlaşdırma və cədvəlləşdirmə tapşırıqlarını avtomatlaşdırmağa yönəlmişdir. == Avtomatlaşdırılmış planlaşdırma və cədvəlləşdirmənin əsas xüsusiyyətləri == === Problemin təsviri === Planlaşdırma və cədvəlləşdirmə problemi dəqiq bir şəkildə təyin olunmalıdır. Buraya məqsədlər, məhdudiyyətlər, qaynaqlar və vaxt çərçivələri daxildir. === Alqoritmlər və metodlar === Müxtəlif planlaşdırma və cədvəlləşdirmə problemlərini həll etmək üçün müxtəlif alqoritmlər və metodlar mövcuddur. Bunlara məhdudiyyət proqramlaşdırması, genetik alqoritmlər və simulyasiya daxildir. === Həll yollarının qiymətləndirilməsi === Yaradılan həll yollarının keyfiyyəti müəyyən edilmiş meyarlara əsasən qiymətləndirilməlidir. Bu meyarlara effektivlik, dəyəri və ədalət daxil ola bilər. == Avtomatlaşdırılmış planlaşdırma və cədvəlləşdirmənin tətbiq sahələri == === İstehsal və əməliyyatlar === İstehsal cədvəllərinin yaradılması, maşınların təyin edilməsi və inventarın idarə edilməsi. === Nəqliyyat və logistika === Marşrutların optimallaşdırılması, yük daşınmasının planlaşdırılması və nəqliyyat vasitələrinin cədvəlləşdirilməsi.

İqtisadi planlaşdırma — məhdud bir maksimizasiya problemini həllini əldə etmək üçün təkrarlanan bir proseslə həll etmək üçün hesablama proseduruna əsaslanan bir resurs ayırma sistemidir. Planlaşdırma, bazar mexanizmi ilə müqayisədə təşkilatlar arasında və şirkətlər arasında resursların bölüşdürülməsinin bir mexanizmidir. Sosializm üçün paylama mexanizmi olaraq, iqtisadi planlaşdırma faktor bazarlarını iqtisadiyyatın istehsal aparatını təşkil edən bir-biri ilə əlaqəli ictimai təşkilatlar qrupu daxilində birbaşa mənbələrin paylanması proseduru ilə əvəz edir. Xüsusi prosedur və yanaşmalardan asılı olaraq fərqlənən müxtəlif iqtisadi planlaşdırma formaları mövcuddur. Qərar qəbul edilməsində mərkəzləşmə və ya mərkəzsizləşmə səviyyəsi istifadə olunan planlama mexanizminin tipindən asılıdır. Bundan əlavə, mərkəzləşdirilmiş planlaşdırma ilə mərkəzləşdirilməmiş planlaşdırma arasında fərq qoyula bilər. Əsasən planlaşdırmaya əsaslanan iqtisadiyyata planlı iqtisadiyyat deyilir. Mərkəzləşdirilmiş şəkildə planlaşdırılmış iqtisadiyyatda resursların bölüşdürülməsi məhsula olan ehtiyacları müəyyən edən hərtərəfli istehsal planı ilə müəyyənləşdirilir. Planlaşdırma həm də hökumətin inkişaf hədəflərinə çatmaq üçün müstəqil firmaların təşviq edilməsi üçün bazar alətlərindən istifadə etdiyi bazar iqtisadiyyatı zamanı göstərici planlaşdırma şəklində ola bilər. Fiziki planlaşdırma (təmiz sosializmdə olduğu kimi) və maliyyə planlaşdırması (kapitalizm dövründə hökumətlər və özəl firmalar tərəfindən tətbiq olunduğu kimi) arasında fərq qoyula bilər.

Lazika - Gürcüstanda Qara dəniz sahilində inşası nəzərdə tutulan yeni şəhər. Gürcüstanda keçirilən parlament seçkilərində qalib gəlmiş Bidzina İvanişvili “Forbes” jurnalına müsahibəsində Mixail Saakaşvilinin “Arzular şəhəri”nin layihədən çox anekdota bənzədiyini, bunun ona çox gülməli gəldiyini söyləyib. Gürcüstanın regional inkişaf və infrastruktur naziri vəzifəsinə namizəd olan keçmiş futbolçu Kaxa Kaladze isə bildirib ki, Gürcüstan prezidenti Mixail Saakaşvilinin “Arzular şəhəri” adlandırdığı Lazika şəhərinin tikintisi davam etdirilməyəcək.

Çinin ailə planlaşdırma siyasətlərinə (çin. 计划生育 政策) xüsusi doğuş kvotaları (üç uşaq siyasəti, iki uşaq siyasəti və bir uşaq siyasəti) və bu kimi kvotaların sərt tətbiqi daxil edilmişdir. Bu elementlər birlikdə Çin Xalq Respublikasının əhali planlaşdırma proqramını təşkil edir.Çinin proqramı, digər ölkələrdə qurulan və valideynləri istədikləri uşaq sayına sahib olmağa təşviq etmək üçün hazırlanmış ailə planlaması proqramları ilə qarışdırılmamalıdır. Çində ailə planlaması proqramları ilə kontrasepsiya təmin edilməsi, doğum planlaşdırma proqramına tabedir, hökumət əhalinin sayına nəzarət etmək üçün neçə doğum edə biləcəyini təyin edir. Mao Tszedun dövründə Çin hökuməti, xüsusilə Böyük sıçrayış dövründə ailə planlaşdırmasına qarşı birmənalı və dəyişkən münasibətdə idi. Ailə planlaşdırması ilk dəfə 1950-ci illərdə "tövsiyə" olaraq tətbiq olundu, lakin Çinin Səhiyyə Nazirliyinin Hərbi Nəzarət Komissiyası kontraseptivlərin pulsuz veriləcəyini açıqladığı və Zhou Enlai əhalinin artım hədəflərini qəbul etdiyi 1970-ci ilə qədər qətiliklə tətbiq olunmamışdı. Maltusçuluq narahatlıqları davam etdi, 1970-ci illərin əvvəllərində daha sonra daha az sayda proqrama əsasən iki uşaq məhdudiyyətləri başladı. Mao 1976-cı ildə vəfat etdikdən sonra, 1979-cu ildə tək uşaq siyasətinə keçildi. Ancaq tək uşaq siyasəti bir çox istisnalara icazə verdi və etnik azlıqlar bu siyasətdən azad edildi. 2015-ci ilin sonlarında bir uşaq məhdudiyyətləri aradan qaldırıldı və 1970-ci illər ərzində mövcud olduğu kimi iki uşaq məhdudiyyətinə keçid aldı.

Planlaşdırma və İnvestisiya Nazirliyi (vyet. Bộ Kế hoạch và Đầu tư), əvvəllər Dövlət Planlama Komitəsi — Vyetnamda planlaşdırma və investisiyalar üzərində dövlət idarəçiliyi roluna cavabdeh olan nazirlik. Nazirliyin baş ofisi Hanoyda yerləşir. Agentlik ölkə səviyyəsində sosial-iqtisadi inkişaf üçün strateji məsləhətlər verir. Nazirlik həmçinin, milli iqtisadiyyat, konkret sektorlar, həmçinin yerli və xarici investisiyalar üçün iqtisadi idarəetmə mexanizmlərini və siyasətlərini proqramlaşdırır və planlaşdırır.