Lüğətlərdə axtarış.

Sammit gölü (ing. Summit Lake) — Kanadanın Alberta əyalətində, Uoterton Gölləri Milli Parkında, Kameron gölünün yuxarısında, Alderson-Kartyu cığırının yaxınlığında yerləşən göl. Göl Kartyu və Kuster dağlarının arasındakı keçiddə yerləşir.

Sammit (ing. Summit) — ABŞ-nin Nyu-Cersi ştatında, Nyu-York metropoliteni ərazisində yerləşən Yunion dairəsinin ən şimal şəhəri. Nyu-Cersinin şimalında — mərkəzi silsilədə yerləşən şəhər Raritan Vadisi və Rahway Vadisi bölgələrində yerləşir və həmçinin Passaic Vadisi bölgəsindəki Esseks və Morris rayonları ilə həmsərhəddir.

ATƏT-in Budapeşt sammiti (4–6 dekabr 1994-cü il) — 1994-cü ilin dekabrında Macarıstanın paytaxtı Budapeştdə Avropa Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Müşavirəsinin (ATƏM) zirvə görüşü. Bu, ATƏM yarandıqdan sonra dövlət rəhbərlərinin dördüncü görüşü idi. Bu görüş ATƏM-in Heydər Əliyevin iştirakı ilə keçirilən ilk görüşü idi. Budapeşt Zirvə görüşündə Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə əlaqədar ATƏM-in fəaliyyətinin intensivləşdirilməsi barədə qərar qəbul olundu. ATƏM dövlətlərinin başçıları nizamlamanın mərhələli xarakterini müəyyən edərək və ATƏM-in Minsk Konfransının həmsədrlərinə silahlı münaqişənin dayandırılması barədə saziş hazırlamağı tapşırdı. Saziş bütün tərəflər üçün münaqişənin əsas nəticələrinin aradan qaldırılmasını özündə əks etdirməli və Minsk Konfransının çağırılması üçün əsas olmalı idi. Görüşdə münaqişə zonasında sülhün təmin edilməsi üçün ATƏM-in çoxmillətli qüvvələrinin yerləşdirilməsi barəsində bir qərar qəbul olundu. == ATƏM-in fəaliyyətinin intensivləşdirilməsi == İştirakçı dövlətlər münaqişə və onun nəticəsi kimi insan faciəsinin davam etməsini pisləyərək münaqişədə iştirak edən tərəflərin 1994-cü il may ayının 12-də ATƏM-in Minsk qrupu ilə birgə əməkdaşlıqda Rusiya Federasiyasının vasitəçiliyi ilə razılaşdırılmış atəşkəsi təsdiq etmələrini alqışladılar. İştirakçı dövlətlər BMT Təhlükəsizlik Şurasının əlaqədar qətnamələrinə dair öhdəliklərini təsdiq etdilər və Təhlükəsizlik Şurasının münaqişənin sülh yolu ilə həll edilməsinə yönəlmiş ATƏM-in səylərinə verdiyi siyasi dəstəyi alqışladılar. Bununla əlaqədar onlar münaqişədə iştirak edən tərəfləri birbaşa əlaqələr də daxil olmaqla, intensiv daimi danışıqlara çağırdılar.

NATO sammiti (ing. NATO summit) — Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatına (NATO) üzv ölkələrin dövlət və hökumət başçılarının təşkilatın strateji istiqamətini qiymətləndirmək və müəyyən etmək, habelə yeni Baş katibin seçilməsi qaydalarını təsdiq etmək üçün vaxtaşırı baş tutan görüşü. Sammitlərin yeri və vaxtı Şimali Atlantik Şurası tərəfindən müəyyən edilir. 1949-cu ildə NATO-nun yaranmasından bu yana otuzdan çox NATO sammiti keçirilmmişdir. Sonuncu müntəzəm sammit 2019-cu ilin dekabrında Şimali Makedoniya Respublikasının ittifaqa qoşulmaq qərarına gəldiyi zaman Londonda baş tutmuşdur.

Dünya Humanitar Sammiti (DHS; ing. World Humanitarian Summit) — Birləşmiş Millətlər Təşkilatı tərəfindən 23 və 24 may 2016-cı il tarixlərində Türkiyənin İstanbul şəhərində keçirilmiş sammit. Sammit Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş katibi Pan Gi Munun təşəbbüsü olmuş və Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Humanitar Məsələlərin Əlaqələndirilməsi Ofisi (BMT HMƏO) tərəfindən təşkil edilmişdir. Pan Gi Mun 2012-ci ilin yanvarında açıqladığı beş illik fəaliyyət gündəliyində daha qlobal, hesabatlı və möhkəm humanitar sistem inkişaf etdirmək planını ortaya qoymuşdur. Onun gündəliyinin əsas aspekti "humanitar fəaliyyətlə məşğul olan geniş spektrli təşkilatlar arasında biliklərin mübadiləsinə və ümumi qabaqcıl təcrübələrin yaradılmasına kömək etmək üçün Dünya Humanitar Sammitinin çağırılması idi". Sammitin məqsədi çoxsaylı böhranlara daha effektiv reaksiya vermək üçün humanitar yardım sənayesində əsaslı islahatlar aparmaq idi. Dünya liderlərinin zirvəyə gələrək silahlı münaqişələr və fəlakətlərdən əziyyət çəkən milyonlarla qadın, kişi və uşağın əzablarına son qoymaq üçün görəcəkləri tədbirləri elan etmələri gözlənilirdi. Sammitə 173 ölkədən 9,000 iştirakçı, o cümlədən 55 dövlət və hökumət başçısı, yüzlərlə özəl sektor nümayəndəsi, vətəndaş cəmiyyəti və qeyri-hökumət təşkilatlarından minlərlə insan toplaşmışdır.

InMerge, InMerge İnnovasiya Sammiti və ya köhnə adı ilə Bakı İnnovasiya Sammiti — Azərbaycanda yeni trendlər və innovasiyalara əsaslanan tədbir. Sammit texnoloji liderləri, şirkətləri və startapları bir araya gətirmək məqsədi daşıyır. 2022-ci ildən etibarən hər il keçirilən tədbirlərdə müxtəlif mövzularda panel nitqləri, biznes konfransları, startap çıxışları, vörkşoplar baş tutur və dünyanın müxtəlif ölkələrindən nüfuzlu iş adamları iştirak edir. Burada ən qabaqcıl innovasiyalar haqda müzakirələr üçün dinamik mühit təmin edilir və qlobal ekspertlərdən dəyərli fikirlər əldə edilir. "INMerge" Qafqaz, Mərkəzi Asiya, Şərqi Avropa, Orta Şərq və Şimali Afrikadakı 25-dən çox ölkədən spiker, investor və əməkdaşı birləşdirir. "Inmerge"in birinci buraxılışı 13 dekabr 2022-ci ildə keçirilib. Üçüncü belə bir tədbirin keçirilməyi isə 10–11 oktyabr 2024-cü ildə planlaşdırılır. == Tarixi == === 2022 === "Bakı İnnovasiya Sammiti" adı ilə keçirilən tədbir "Paşa Holdinq" tərəfindən və İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyi ilə əməkdaşlıq çərçivəsində 13 dekabr 2022-ci ildə təşkil olunub. Tədbirdə 1090 nəfər iştirak edib. 2022-ci ildəki sammitdə məşhur simalardan liderlik və şəxsi inkişaf üzrə ekspert Robin Şarma, məruzəçi və futurist Kian Gohar, texnologiya spikeri Filip Devost, keçmiş "BCG", "IBM", "EY" partnyoru Peter Ulrix, “Shell”in keçmiş baş icraçı direktoru Yeron van der Veer və texnologiya sahəsində kitablar müəllifi Kris Skinner iştirak edib.

2010 Lissabon sammiti — NATO-ya üzv dövlətlərin dövlət və hökumət başçılarının 2010-cu il 19–20 noyabr tarixlərində Portuqaliyanın paytaxtı Lissabonda keçirilən toplantısı. Üzv dövlətlər 1999-cu ildə Vaşinqton sammitində qəbul edilmiş əvvəlki planın başa çatmasından sonra ittifaqın yeni onillik planı olan yeni "Strateji Konsepsiya"nı qəbul etdilər. İttifaqın terrorizm və kiberhücumlar kimi müasir çağırışlarına cavab verən Strateji Konsepsiyasını qəbul etməklə yanaşı, üzvlər raketdən müdafiə sistemini birgə inkişaf etdirmək barədə razılığa gəliblər. Üzvlər təşkilatın bu ölkədəki əməliyyatları ilə bağlı Əfqanıstan prezidenti Həmid Kərzai ilə görüşüb. Onlar 2014-cü ilə qədər qoşunların tədricən ölkədən çıxarılması barədə razılığa gəliblər. NATO Əfqanıstan qüvvələrinə və polisinə təlim və məsləhət vermək üçün Əfqanıstanda qalmaq öhdəliyini təkrarlayıb. == Görüş == Sammit Millətlər Parkı (Parque das Nações) ərazisindəki Lissabon Beynəlxalq Sərgi Salonunda (Feira Internacional de Lisboa) baş tutub. Bu, 2009-cu ilin avqustunda NATO-nun baş katibi vəzifəsinə başlayan Anders Foq Rasmussenin sədrliyi ilə keçirilən ilk sammit idi. == Gündəlik == === Strateji Konsepsiya === Sammitə daxil olan üzv dövlətlərin 1999-cu ildən bəri ilk dəfə olaraq yeni Strateji Konsepsiya qəbul edəcəyi gözlənilirdi. Sammitdən əvvəl baş katib Rasmussen özü planın layihəsini hazırlayıb.

İstanbul sammiti — 18–19 noyabr 1999-cu il tarixlərində Türkiyənin İstanbul şəhərində keçirilmiş Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatının (ATƏT) VI sammiti. Sammitin yekunu olaraq İstanbul Sammiti Bəyannaməsi qəbul edilmiş və Avropa Təhlükəsizlik Xartiyası imzalanmışdır. Həmçinin, İstanbulda ATƏT-in 30 iştirakçı dövləti Soyuq müharibədən sonrakı hadisələri əks etdirmək üçün, 1990-cı ildə qəbul olunan Avropada adi silahlı qüvvələr haqqında Müqaviləyə düzəlişlər edən Avropada adi silahlı qüvvələr haqqında Müqavilənin uyğunlaşdırılması haqqında Saziş imzalanmışdır. NATO-nun Kosovo münaqişəsinə müdaxiləsi və İkinci Çeçenistan müharibəsinin başlaması ilə bağlı Rusiya ilə Qərb arasında şifahi toqquşma olmuşdur. Dnestryanı münaqişəsi, Abxaziya–Gürcüstan münaqişəsi və Gürcüstan–Osetiya münaqişəsi də müzakirə edilmişdir. Sammitdə Rusiya 21 dekabr 2002-ci ilə qədər Moldova və Gürcüstandan hərbi qüvvələrini çıxaracağını vəd etsə də, bu baş tutmamışdır.

2015 G-20 Antalya sammiti - G-20 dövlətlərinin 10-cu toplantısıdır.

2017 G20 Hamburq sammiti — G20-nin sayca on ikinci görüş olub, Almaniyanın Hamburq şəhərində, 7-8 iyul 2017 tarixində baş tutmuşdur. == İştirakçılar == 2017 G20 Hamburq sammitində iştirak edən liderlərin siyahısı: === Daimi qonaqlar === === Beynəlxalq Təşkilatlar === == Summit gündəmdə == Hər zamanki sammit mövzuları olan Qlobal İqtisadi İnkişaf, Beynəlxalq Ticarət və Finans Marketlərinin Təmzinlənməsi mövzularına əlavə olaraq G20 Sammitində aşaqdakı mövzular da müzakirə olunmuşdur. === Daha Əhatəli Böyümə === G20-nin sonuncu məruzəsi, ticarət əlaqələrinin inkişaf etməkdə olan ölkələrə qarşı qarşılıqlı və ayrı-seçkilik olmamasına ehtiyac olduğunu vurğulayaraq, liberalizasiyanın prioritetinə və azad bazar iqtisadiyyatının qurulma yolunda təşviqinə önəm vermək. === Davamlı İnkişaf üçün 2030 Gündəmin həyata keçirilməsi === Birləşmiş Ştatların Paris Konvensiyasından çəkilməsinə baxmayaraq, Almaniyanın sədri BMT-nin Davamlı İnkişaf Məqsədləri (SDG) ruhunda "ətraf mühitin davamlılığı, gender bərabərliyi və sosial inklüzivliyi üçün yenilənmiş ictimai siyasət maraqlarından" xüsusilə də bərpa olunan enerjinin təqdimatı və inkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan bütün ölkələrdə daha çox qalıq yanacaq ayrılması. ==== Hind-Norveç əməkdaşlığı və birgə investisiya ==== Hindistanın Baş naziri Narendra Modi Norveçin Pensiya Fondunu ölkəsinin Milli İnfrasktur İnvestisiya platformasına investisiyalar üçün dəvət etmişdi. === Qadınların iqtisadi gücləndirilməsi === === Qaçqınlar və Avropa miqrant böhranı === === Terrorla mübarizə və milli təhlükəsizlik === G20 liderləri birgə bəyanatında terror qruplarına maliyyələşdirmənin boğulmasına və internet üzərindən təbliğatın yayılmasına mane olmaq üçün addımlar atmağa söz verdilər. Hindistanın baş naziri Narendra Modi, Pakistan torpaqlarında fəaliyyət göstərən terror təşkilatlarını adlandıraraq bu qrupların hamısının eyni ideologiyanı və məqsədi - nifrət yaymaq və insanları öldürməyi paylaşdığını söyləyib. İndoneziya prezidenti Joko Widodo, üzv dövlətləri terrorla mübarizəyə birləşməyə çağırdı və önləyici və radikalizasiya proqramlarını da vurğuladı. ABŞ və Rusiya, Trump ilə Putin arasında Hamburqda danışıqlardan sonra Suriya atəşkəsi razılaşmasına çatdı. Almaniyanın Federal Kansleri Angela Merkel, G20 zirvəsinin bağlanış mətbuat konfransında jurnalistlərə etdiyi şərhdə, "G20'nin Trump və Putin arasında ilk görüşünün reallaşdığının marjında olduğunu sevindim.

2019 G-20 Osaka sammiti — İyirmilər qrupu (G-20) ölkələrinin 14-cü görüşü. 28-29 iyun 2019-cu il tarixlərində Yaponiyanın Osaka şəhərində Osaka Beynəlxalq Sərgi Mərkəzində keçirilmişdir. Bu, Yaponiyada baş tutan ilk G-20 sammitidir.

Praqada NATO sammiti — 20–22 noyabr 2002-ci il tarixlərində Çexiyanın paytaxtı Praqa şəhərində keçirilmiş sammit. Bu, NATO-ya üzv ölkələrin dövlət və hökumət başçılarının təhlükəsizlik məsələlərinə dair rəsmi qərarlar qəbul etmək üçün bir araya gəldiyi XVI NATO sammiti idi. Mətbuat konfransında ABŞ-nin o vaxtkı prezidenti Corc Buş "istəklilərin koalisiyası" ilə birlikdə Səddam Hüseynin "silahsızlaşdırılacağı"nı elan etmişdir.

Türkdilli ölkələrin zirvə sammiti (türk. Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi) — Türkiyə, Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan və Türkmənistan dövlətlərinin iştirakı ilə hər il bir başqa üzüv dövlətdə keçirilən beynəlxalq sammit.

Ümumdünya İnformasiya Cəmiyyəti Sammiti (ing. World Summit on the Information Society) — 2003-cü ildə Cenevrədə və 2005-ci ildə Tunisdə keçirilən İnformasiya və Kommunikasiya Texnologiyaları və İnformasiya Cəmiyyətinə dair iki mərhələli bir zirvə. Məqsədlərdən biri də yoxsul ölkələrdə İnternetə giriş imkanlarını genişləndirərək rəqəmsal uçuruma son qoymaqdır. Bu konfranslarda Ümumdünya Telekommunikasiya və İnformasiya Cəmiyyəti Günü tətil elan edildi. 1998-ci ildə Minneapolisdə keçirilən BTİ-nin Səlahiyyətli Konfransında bir Tunis təklifindən sonra, BTİ İnformasiya Cəmiyyəti Sammitinin çağırılması barədə 73 saylı Qərarı təsdiqlədi və BMT-yə təqdim etdi. 2001-ci ildə zirvənin 2 mərhələdə keçirilməsi qərara alındı: 10-12 dekabr 2003-cü il Cenevrədə və 16-18 noyabr 2005 Tunisdə. 21 dekabr 2001-ci il tarixində BMT Baş Məclisi, Minilliyin Bəyannaməsi və Minilliyin İnkişaf Məqsədləri ilə əlaqələndirilərək İnformasiya Cəmiyyəti Sammiti haqqında 56/183 saylı qətnaməni təsdiqlədi. 2003-cü ildə Cenevrədə 175 ölkədən nümayəndələr İnformasiya Cəmiyyətinin Qurulmasına dair Bəyannamə qəbul etdilər. Planlara görə, 2015-ci ilədək dünya əhalisinin 50% -i İnternetə çıxışı olmalı idi. İnternetin tənzimlənməsi və bu prosesin maliyyələşdirilməsi məsələləri həll olunmamış qaldı.

İstanbulda NATO sammiti — 28–29 iyun 2004-cü il tarixlərində Türkiyənin İstanbul şəhərində keçirilmiş sammit. Bu, NATO-ya üzv ölkələrin dövlət və hökumət başçılarının təhlükəsizlik məsələlərinə dair rəsmi qərarlar qəbul etmək üçün bir araya gəldiyi XVII NATO sammiti idi. Ümumiyyətlə, sammit 2002-ci ildə Praqada keçirilən sammitdə başlanan transformasiya prosesinin davamı kimi qiymətləndirilir. Burada sovet təcavüzünə qarşı Soyuq müharibə dövründən qalma ittifaqdan yeni və xarici təhlükəsizlik təhdidlərinə qarşı XXI əsr koalisiyasına keçid yaratmaq ümid edilirdi. Sammit dörd görüşdən ibarət olmuşdur. NATO üzvləri Şimali Atlantik Şurasının iclası zamanı ittifaqın yeddi yeni üzvünü qarşılamış, ittifaqın Əfqanıstan müharibəsindəki iştirakını genişləndirmək və Bosniyadakı mövcudluğuna son qoymaq qərarına gəlmiş, İraqa təlimlərdə kömək etməyə razılaşmış, yeni tərəfdaşlıq təşəbbüsü başlatmış və NATO-nun əməliyyat imkanlarını təkmilləşdirmək üçün addımlar atmışdır. NATO–Rusiya Şurasının iclası əsasən həm Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin burada iştirak etməməsi, həm də Avropada adi silahlı qüvvələr haqqında Müqavilənin uyğunlaşdırılması haqqında Sazişin ratifikasiyası və ya Rusiya qoşunlarının Gürcüstan və Moldovadan çıxarılması istiqamətində irəliləyişin olmaması ilə diqqət çəkmişdir. NATO liderləri həmçinin Ukraynanın NATO–Ukrayna Komissiyasına üzvlük istiqamətində irəliləyişini alqışlamış və Avro-Atlantik Tərəfdaşlıq Şurasının iclası zamanı NATO üzvü olmayan həmkarları ilə bəzi ümumi və əsasən simvolik mövzuları müzakirə etmişdir. Türkiyə hökuməti potensial terror aktından çəkindiyinə görə sammit zamanı təhlükəsizlik tədbirləri gücləndirilmişdir. Dünyanın hər yerindən nümayişçilər Corc V. Buş administrasiyası dövründə NATO və Amerikanın xarici siyasətinə etiraz etmək üçün toplaşmış və sammitin özü sammitin ilk günündə, 28 iyunda İraqın suverenliyinin gözlənilməz şəkildə təhvil edilməsi ilə dünya mətbuatının əsas səhifələrində yer almamışdır.

NATO Lissabon Sammiti Bəyannaməsi 20 noyabr 2010-cu ildə NATO-nun Lissabon sammitində iştirak edən dövlət və hökumət başçıları tərəfindən qəbul edilmiş bəyannamə. Müxtəlif məsələlərə toxunaraq, o, ümumi maraq doğuran məsələlər üzrə praqmatik əməkdaşlığa istiqamətlənmiş kimi xarakterizə edilib. Bu sənəd sammitdə qəbul edilmiş üç bəyannamədən biri idi, digərləri NATO və Əfqanıstan İslam Respublikasının Davamlı Tərəfdaşlıq Bəyannaməsi və Dövlət və Hökumət Başçılarının Beynəlxalq Təhlükəsizliyə Dəstək Qüvvələrinə töhfə verən Bəyannamə idi. Lissabon Sammiti Bəyannaməsi 54 bənddən ibarətdir. Gürcüstan-NATO münasibətlərində 2009-cu ildə Strasburq-Kehl sammiti mövqeyini davam etdirən Bəyannamə Rusiyanı bir daha “Gürcüstanın Cənubi Osetiya və Abxaziya bölgələrini müstəqil dövlətlər kimi tanımasından imtina etməyə” çağırıb. Bəyannamə həmçinin Rusiyanı 2008-ci il Cənubi Osetiya müharibəsindən sonra 2008-ci ildə imzalanmış atəşkəs razılaşması və 8 sentyabr 2008-ci il tarixli müqavilə ilə təcəssüm etdirdiyi “Gürcüstanla bağlı öhdəliklərinə əməl etməyə” çağırıb. 2008-ci il Buxarest sammiti qərarını bir daha təsdiqləyərək, Bəyannamədə “Gürcüstan NATO-ya üzv olması” bir daha vurğulanır. Bəyannamədə Dağlıq Qarabağ münaqişəsi fonunda Azərbaycanın vəDnestryanı məsələsində Moldovanın ərazi bütövlüyünə gələcək dəstək vurğulanıb. Qeyd olunub ki, orada uzanan regional münaqişələr “alyans üçün böyük narahatlıq doğurur”. Lakin NATO-nun baş katibi Anders Foq Rasmussen Dağlıq Qarabağ münaqişəsində vasitəçilik ideyasını dəstəkləmədiyi üçün Bəyannamə bu sahədə heç bir hüquqi qüvvəyə malik deyildi.

2015 G-20 Antalya sammiti - G-20 dövlətlərinin 10-cu toplantısıdır.

2017 G20 Hamburq sammiti — G20-nin sayca on ikinci görüş olub, Almaniyanın Hamburq şəhərində, 7-8 iyul 2017 tarixində baş tutmuşdur. == İştirakçılar == 2017 G20 Hamburq sammitində iştirak edən liderlərin siyahısı: === Daimi qonaqlar === === Beynəlxalq Təşkilatlar === == Summit gündəmdə == Hər zamanki sammit mövzuları olan Qlobal İqtisadi İnkişaf, Beynəlxalq Ticarət və Finans Marketlərinin Təmzinlənməsi mövzularına əlavə olaraq G20 Sammitində aşaqdakı mövzular da müzakirə olunmuşdur. === Daha Əhatəli Böyümə === G20-nin sonuncu məruzəsi, ticarət əlaqələrinin inkişaf etməkdə olan ölkələrə qarşı qarşılıqlı və ayrı-seçkilik olmamasına ehtiyac olduğunu vurğulayaraq, liberalizasiyanın prioritetinə və azad bazar iqtisadiyyatının qurulma yolunda təşviqinə önəm vermək. === Davamlı İnkişaf üçün 2030 Gündəmin həyata keçirilməsi === Birləşmiş Ştatların Paris Konvensiyasından çəkilməsinə baxmayaraq, Almaniyanın sədri BMT-nin Davamlı İnkişaf Məqsədləri (SDG) ruhunda "ətraf mühitin davamlılığı, gender bərabərliyi və sosial inklüzivliyi üçün yenilənmiş ictimai siyasət maraqlarından" xüsusilə də bərpa olunan enerjinin təqdimatı və inkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan bütün ölkələrdə daha çox qalıq yanacaq ayrılması. ==== Hind-Norveç əməkdaşlığı və birgə investisiya ==== Hindistanın Baş naziri Narendra Modi Norveçin Pensiya Fondunu ölkəsinin Milli İnfrasktur İnvestisiya platformasına investisiyalar üçün dəvət etmişdi. === Qadınların iqtisadi gücləndirilməsi === === Qaçqınlar və Avropa miqrant böhranı === === Terrorla mübarizə və milli təhlükəsizlik === G20 liderləri birgə bəyanatında terror qruplarına maliyyələşdirmənin boğulmasına və internet üzərindən təbliğatın yayılmasına mane olmaq üçün addımlar atmağa söz verdilər. Hindistanın baş naziri Narendra Modi, Pakistan torpaqlarında fəaliyyət göstərən terror təşkilatlarını adlandıraraq bu qrupların hamısının eyni ideologiyanı və məqsədi - nifrət yaymaq və insanları öldürməyi paylaşdığını söyləyib. İndoneziya prezidenti Joko Widodo, üzv dövlətləri terrorla mübarizəyə birləşməyə çağırdı və önləyici və radikalizasiya proqramlarını da vurğuladı. ABŞ və Rusiya, Trump ilə Putin arasında Hamburqda danışıqlardan sonra Suriya atəşkəsi razılaşmasına çatdı. Almaniyanın Federal Kansleri Angela Merkel, G20 zirvəsinin bağlanış mətbuat konfransında jurnalistlərə etdiyi şərhdə, "G20'nin Trump və Putin arasında ilk görüşünün reallaşdığının marjında olduğunu sevindim.

2019 G-20 Osaka sammiti — İyirmilər qrupu (G-20) ölkələrinin 14-cü görüşü. 28-29 iyun 2019-cu il tarixlərində Yaponiyanın Osaka şəhərində Osaka Beynəlxalq Sərgi Mərkəzində keçirilmişdir. Bu, Yaponiyada baş tutan ilk G-20 sammitidir.

2010 Lissabon sammiti — NATO-ya üzv dövlətlərin dövlət və hökumət başçılarının 2010-cu il 19–20 noyabr tarixlərində Portuqaliyanın paytaxtı Lissabonda keçirilən toplantısı. Üzv dövlətlər 1999-cu ildə Vaşinqton sammitində qəbul edilmiş əvvəlki planın başa çatmasından sonra ittifaqın yeni onillik planı olan yeni "Strateji Konsepsiya"nı qəbul etdilər. İttifaqın terrorizm və kiberhücumlar kimi müasir çağırışlarına cavab verən Strateji Konsepsiyasını qəbul etməklə yanaşı, üzvlər raketdən müdafiə sistemini birgə inkişaf etdirmək barədə razılığa gəliblər. Üzvlər təşkilatın bu ölkədəki əməliyyatları ilə bağlı Əfqanıstan prezidenti Həmid Kərzai ilə görüşüb. Onlar 2014-cü ilə qədər qoşunların tədricən ölkədən çıxarılması barədə razılığa gəliblər. NATO Əfqanıstan qüvvələrinə və polisinə təlim və məsləhət vermək üçün Əfqanıstanda qalmaq öhdəliyini təkrarlayıb. Sammit Millətlər Parkı (Parque das Nações) ərazisindəki Lissabon Beynəlxalq Sərgi Salonunda (Feira Internacional de Lisboa) baş tutub. Bu, 2009-cu ilin avqustunda NATO-nun baş katibi vəzifəsinə başlayan Anders Foq Rasmussenin sədrliyi ilə keçirilən ilk sammit idi. Sammitə daxil olan üzv dövlətlərin 1999-cu ildən bəri ilk dəfə olaraq yeni Strateji Konsepsiya qəbul edəcəyi gözlənilirdi. Sammitdən əvvəl baş katib Rasmussen özü planın layihəsini hazırlayıb.

Ümumdünya Sülh və Təhlükəsizlik Sammiti — Ümumdünya Sülh Federasiyasının himayəsi altında hazırkı və keçmiş dövlət başçıları üçün yüksək səviyyəli konfrans. Sammit böyük təcrübəsi və müdrikliyi ilə hamı üçün anlaşma, davamlı sülh dünyasının qurulmasına kömək edə biləcək dövlət başçılarını bir araya gətirmək məqsədi daşıyan layihədir. Ümumdünya Sülh və Təhlükəsizlik Sammitində parlamentariya, dini və vətəndaş cəmiyyətlərinin liderləri, qadın hüquqlarının müdafiəçiləri və s. təşkilatlar tədbirlər həyata keçirir. Dünya sammiti zamanı müxtəlif assosiasiyaların dünyada sülh uğrunda işlərini təqdim edən sessiyalar keçirilir.

Summit (superkompüter) Summit, Nyu Cersi Summit Entertainment — Birləşmiş Ştatlarda fəaliyyət göstərən kino şirkət GameSummit — Azərbaycanda keçirilən videooyun konvensiyası.

Ammit (q.misir ꜥm-mwt , "ölüləri yeyən"; həm də Ammut və ya Ahemait olaraq tərcümə olunur) — qədim Misir mifologiyasında şirin ön hissəsi, begemotun arxa hissəsi və timsahın başı olan ilahə. Qədim misirlilərə məlum olan üç ən böyük "insan yeyən" heyvan. Cənazə tanrısı, onu "Ölüləri yeyən", " Ürək yeyən" və "Böyük ölum"də adlandırırdılar. == Təsviri == Ammit adətən timsahın başı, aslanın ön ayaqları və yuxarı bədəni (bəzən bəbir və ya pələngin yuxarı bədəni kimi də təsvir olunur) və begemotun arxa ayaqları və aşağı bədəni ilə təsvir olunur. Bu üç ölümcül yırtıcı birləşməsi onu göstərir ki, heç bir pis ruh Ammitin məhvindən xilas ola bilməz. Ammit də digər Misir tanrıları ilə birlikdə, insan öldükdən sonra onun ürəyini çəkərək təsvir edilmişdir və insanın taleyi burada həll olunur. Əgər bir insan pis hesab edilərsə, Ammit qəlbi məhv edər və insan məhv olar. Ammit Misirin yeraltı dünyası olan Duatda "ədalət tərəzisinin" yanında yaşayırdı. "İki Həqiqət Salonu"nda Anubis insanın ürəyini dəvəquşu lələyi kimi təsvir edilən, həqiqət ilahəsi Maatın tükü ilə ölşərdi (lələk tez-tez Maatın baş geyimində təsvir olunurdu). Ürəyin murdar olduğu mühakimə edilsəydi, Ammit onu yeyərdi və mühakimə olunan şəxsin Osiris və ölümsüzlüyə doğru səyahətini davam etdirməsinə icazə verilməzdi.

Dünyanın ən güclü Summit superkompüterinin ən yüksək məhsuldarlığı 200 petaflopsa (saniyədə 200 kvadrilyon hesablama) çatır. Bu, Çin sisteminin pik məhsuldarlığından (93 petaflops) iki dəfə çoxdur. Həmçinin ABŞ-nin bundan əvvəlki ən güclü superkompüteri – Titanın məhsuldarlığından təxminən 7 dəfə yüksəkdir.Summit sistemi adi stolüstü kompüterin 30 ilə gördüyü işin öhdəsindən bir saat ərzində gəlmək imkanına malikdir.Superkompüter iki tennis kortunun ümumi ərazisini tutan 4 min 608 server stansiyasından ibarətdir. Sistem 27 mindən çox “Nvidia Tesla V100” qrafik prosessoru ilə bərabər işləyən 9 mindən çox 22 nüvəli "IBM Power9" prosessorundan istifadə edir. Summit superkompüterinə sərf olunan enerjinin həcmi ilə 8 min 100 evi enerji ilə təmin etmək mümkündür. Sistemin soyudulmasını effektiv etmək üçün onun kanallarından hər dəqiqə ərzində 18 min litrdən çox su keçir.

Summit Entertainment LLC — Birləşmiş Ştatlarda fəaliyyət göstərən kino şirkətidir. Lionsgate tərəfindən idarə olunan şirkətin baş qərargahı Kaliforniyanın Santa Monika şəhərində yerləşir. lionsgate.com — Summit Entertainment rəsmi saytı (Hazırda Lionsgate-in saytına istiqamətləndirilir) Summit Entertainment — Internet Movie Database saytında.

Samid Gülağa oğlu İmanov (14 oktyabr 1981, Həsənabad, Neftçala rayonu – 4 aprel 2016, Talış, Tərtər rayonu) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin və Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin mayoru, Aprel döyüşləri şəhidi və Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı. Samid Gülağa oğlu İmanov 14 oktyabr 1981-ci ildə Neftçala rayonunun Həsənabad qəsəbəsində Gülağa və Xuraman İmanovların ailəsində anadan olmuşdur. Samid İmanov ailənin birinci oğul övladı idi. Onun özündən böyük Aybəniz və Gülbəniz (d. 1978) adında iki bacısı, Sadiq adında isə bir qardaşı var idi. Samid İmanov 1988-ci ildə Neftçala rayonu 1 nömrəli tam orta məktəbinin birinci sinfinə getmiş, 1998-ci ildə isə həmin məktəbi bitirmişdir. Ardınca təhsilini Heydər Əliyev adına Ali Hərbi Məktəbdə davam etdirən İmanov 2003-cü ildə həmin hərbi məktəbi fərqlənmə diplomu ilə bitirmiş və Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyev tərəfindən mükafata layiq görülmüşdür. Samid İmanov 2013-cü ilin iyununda dayısı qızı Badam xanım ilə ailə həyatı qurdu. Şəhidin 2014-cü il təvəllüdlü Fidan adlı qızı və 2016-cı il təvəllüdlü Turan adlı oğlu yadigar qalıb. Samid İmanov 2004-cü ilin iyun ayından müxtəlif illərdə Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin hərbi hissəsində qrup komandiri müavini, qrup komandiri, bölük komandiri, dəstə komandiri və hərbi hissənin qərargah rəisi vəzifələrində xidmət edib.

Əbcəd hesabı – Türk, ərəb və fars ədəbiyyatında bir hadisəni, bir işin tarixini bildirmək üçün işlənən və rəqəmləri hərflərdən ibarət olan hesabdır. Biz orta əsrlərdə müsəlman səyyahların coğrafi kordinatları Əbcəd hesabı ilə verdiyinin şahidi oluruq. Məsələn: Hacı Zeynalabdin Şirvani özünün Riyaz əs-siyahət əsərində Səmərqənd, Konya, Qeysəriyyə və s. şəhərlərin coğrafi kordinatlarını verərkən Əbcəd hesabından istifadə etmişdir.

Sammit (ing. Summit) — ABŞ-nin Nyu-Cersi ştatında, Nyu-York metropoliteni ərazisində yerləşən Yunion dairəsinin ən şimal şəhəri. Nyu-Cersinin şimalında — mərkəzi silsilədə yerləşən şəhər Raritan Vadisi və Rahway Vadisi bölgələrində yerləşir və həmçinin Passaic Vadisi bölgəsindəki Esseks və Morris rayonları ilə həmsərhəddir.

Ubadə ibn əs-Samit (586, Mədinə – 655, Ramla[d], ərəb. عبادة بن الصامت‎) — İslam peyğəmbəri Məhəmmədin (s.a.v) səhabələrindən biri. O, səhabələrdən və ənsarın böyüklərindəndir. Ləqəbi Ubadə Əbu Vəliddir və xəzrəc qəbiləsinin Avfoğullarındandır. Atası Samit ibn Kays, anası Kurret-ül-ayn binti Ubadədir. Tam adı Ubadə ibn Samit ibn Kays ibn Əsrəm ibn Fihr ibn Saləbə ibn Qanem ibn Salim ibn Avf ibn Amr bin Avf ibn Xəzrecdir. 583-cü ildə Mədinədə doğulmuş, 654-cü ildə Fələstində vəfat etmişdir. Hicrətin 34-cü ilində 72 yaşında Şam yaxınlığındakı Ramlada vəfat edən Ubade bin Samit orada dəfn edilmişdir. Ubadə Besətin on birinci ilində həcc mövsümündə Məkkəyə gedir və müsəlman olur. O, hicrətdən əvvəl baş vermiş birinci və ikinci Əqəbə beyətlərində iştirak etmişdir.

Şammi Kapur (21 oktyabr 1930, Bombey, Britaniya Hindistanı – 14 avqust 2011, Mumbay) bir Hindistan aktyoru və rejissorudur. Aktyorluq fəaliyyətinə 1948-ci ildən başlamışdır. Məşhur hind aktyoru Rac Kapurun qardaşı olan sənətçi 14 avqust 2011-ci ildə 79 yaşında Mumbayda böyrək çatışmazlığı səbəbiylə öldü.

Semit-hamit dil ailəsi –semit, Misir (hamit), liviyabərbər, kuş və çad budaqları ilə təqdim olunur. Semit budağı şimal və cənub qruplarına ayrılır. Onlardan birincisi akkat (babil-assur) dilindən ibarət olan şərq yarımqrupuna və xananey, finikiya, uqarit, moavit, qədim yəhudi və aramey dillərindən ibarət olan qərb yarımqruplarına ayrılır. İsraildə hazırda süni sürətdə qədim yəhudi dilini bərpa etməy çalışırlar. Aramey dili b.e.ə VI əsrdən başlayaraq eramızın VI əsrinə qədər yaxın Şərqdə ən geniş yayılan dil olmuşdur. Onun qalıqlarına hazırda Livanda təsadüf edilir. Arameyin bir hissəsi aysor dili kimi bu günə qədər Rusiya, İraq, İran və Türkiyədə saxlanılır. Semit dillərinin cənub qrupu ərəb və efiopiya dilləri ilə: amxar, tiqre, tiqrinye ilə təmsil olunmuşdur. Köhnə həbəş dili-gez hazırda kilsə dili kimi saxlanılır. Qədim, orta və yeni Misir dilləri Misir budağına aiddir.

Sambat (yun. Σαμβατας) — Kiyev şəhərinin ya da qalasının adlarından biri. Birinci kəz X-cu əsrdə Konstantinos Porfirogennetos VII tərəfindən De Administrando Imperio-da (hardasa 948-ci il) sənədləşib. Sambat sözü xəzər türkçəsindən sam ("hündür, üst") ilə bat ("güclü") sözlərində yaranıb. Qərb tarix elminə görə Sambat şəhərinin qeyd edilməsi Kiyevin xəzərlər tərəfindən dikilməyini bildirir. Архипов A. A. Barədə bir qədim adı Kiyevin // tarixdən rus mədəniyyətinin. — M.: Dilləri, slavyan mədəniyyət, 2002. — S 2/1. — S. 30-46. — ISBN 5-7859-0142-0.

Böyük Samolit dağı

Ramnit, Windows istifadəçilərinə təsir edən kompüter qurdudur . Onun 2011-ci ilin sentyabr-dekabr ayları arasında 800 000 Windows kompüterinə yoluxduğu təxmin edilirdi Ramnit botneti 2015-ci ildə Europol və Symantec tərəfindən söküldü 2015-ci ildə ən yüksək göstərici olaraq Ramnit-in 3.200.000 kompüterə yoluxduğu təxmin edilirdi. Ramnit USB sürücülər kimi çıxarıla bilən mediaya yoluxur və həmçinin özünü əsas yükləmə qeydində gizlədir. Kompüterə yoluxan kimi o, özünü bütün əlavə və çıxarıla bilən disklərə kopyalayır. O, həmçinin .exe, .dll, .htm və .html uzantıları olan faylları axtarır və yoluxdurur.

Qambit (komiks) — ABŞ-nin Marvel Comics nəşriyyatı tərəfindən yaradılan İks-adamlar personajı. Qambit (şahmat) — Şahmat termini.

Kammin (alm. Hochstift Cammin‎, pol. Kamień Pomorski) — həm 1140-1544-cü illərdə Pomeraniya hersoqluğunda mövcud olmuş keçmiş Roma Katolik kilsəsinin yeparxiyası, həm də 1248-1650-ci illərdə Kolobjeq bölgəsindəki Müqəddəs Roma İmperiyasının dünyəvi ərazisi (knyaz-yepiskopluq). Yeparxiya XII əsrdə Qriffin sülaləsinin nəzarətində olan əraziləri, yəni Rügen knyazlığı istisna və Penyaətrafı, Meklenburq-Strelitz hersoqluğu və şimaldakı Ukkermark və Noymark regionlarını əhatə edirdi. Yeparxiya, Polşa hökmdarı III Boleslavın göstərişi ilə 1124-1128-ci illərdə Bamberqli Otto tərəfindən Pomeraniyanın xristianlığa gətirilməsi dövründə yaradılmışdı, Pomeraniya zadəganlarının 1534-cü ildə lüteranlığı qəbul etməsi və Protestant Reformasiyası zamanı ləğv edildi. Son katolik yepiskop 1544-cü ildə vəfat etmişdi. Qərbdən şərqə doğru yeparxiya Şverin, Havelberq, Brandenburq, Lubuş, Poznan, Qnezno və Vlotslavek yeparxiyaları ilə həmsərhəd idi. Kamień Pomorskidəki kafedral kompleksi Polşanın tarixi abidəsi kimi siyahıya alınmışdır.

Sabit — Daimi mənasını bildirən şəxs adı. Bu adı olan şəxslər Sabit Rəhman — Sabit Bağırov — Sabit Orucov — Sabit Abbasəliyev — Sabit Kərimov — Sabit Dönentayev — qazax şairi, satira yazarı, esse yazarı və ictimai fiqur.

Sami Sabit Qaraman (türk. Sami Sabit Karaman) (d. 1877 Dəməşq, – ö. 04.09.1957, İstanbul) — Türk əsgəri. 1895-cı ildə hərbi məktəbə daxil olmuş və 1899-cu ildə oranı bitirmişdir. İtaliya-Osmanlı müharibəsində, Balkan müharibələrində və Birinci Dünya müharibəsində iştirak etmişdir. 1921-ci ilin aprel ayında Anadoluya gələrək Türkiyə İstiqlaliyyət Müharibəsinə qoşuldu. Müharibədə göstərdiyi şücaətlərə görə Qırmızı lentli "İstiqlaliyyət" medalı (Türkiyə Respublikası) ilə mükafatlandırıldı. 16 dekabr 1935-ci ildə öz istəyi ilə təqaüdə çıxdı. 1957-ci ildə vəfat etdi.

Qambit — Şahmat termini Tərəflərdən birinin (daha çox ağlar) mərkəzdə piyadaların inkişafını sürətləndirmək və ya piyada üstünlüyünə nail olmaq üçün maddi üstünlüyü (adətən piyadalar hesabına) qurban verdikləri debütlərin adı.

Samin — İranın Həmədan ostanının Məlayer şəhristanının Samen bəxşində şəhər və bu bəxşin mərkəzi. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 4,025 nəfər və 1,207 ailədən ibarət idi.

Samir — Kişi adı. Samir Xasıyev — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı. Samir Şərifov — Azərbaycan Respublikasının Maliyyə naziri Samir Əliyev Samir Əliyev (futbolçu) — azərbaycanlı futbol mütəxəssisi, Səbail PFK sabiq baş məşqçisi. Samir Əliyev (leytenant) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin leytenantı, Vətən müharibəsinin şəhidi. Samir Əliyev (Tiqana) — 16 yaşlı şəhid. Samir Cavadzadə — azərbaycanlı müğənni. Samir Ələkbərov — Azərbaycanın məşhur futbolçusu. Samir Musayev — azərbaycanlı futbolçu. Samir Cəfərov — Azərbaycanlı tenor, opera ifaçısı, Samir Abbasov — azərbaycanlı sabiq futbolçu, müdafiəçi. Samir Məmmədov Samir Məmmədov (boksçu) Samir Məmmədov (kiçik çavuş) Samir Nuriyev — Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasının rəhbəri.

Simit — suysamla qablı yumru formalı çörəklərə verilən ümumi ad. Türkiyə və Yunanıstanda geniş şəkildə istehlak edilən simitə Yunanıstanda kuluri (Yunanca: κουλούρι) deyilir. İzmir elində simit gevrek adıyla bilinir.(Bolqarıstanda 'gevrek' və Serbiyada 'çevrek' və Rumıniyada da 'covrigi' deyilir. Ehtimalla balkanlardan İzmirə gələn immiqrantların təsiriylə simitə 'gevrek' deyilir.) Ümumiyyətlə tək istehlak edilən simit, nahar üçün seçildiyində pendir, çay və ya cemlə birlikdə də yeyilə bilər. İndiki vaxtda simit, müasir sobalarda və simit evlərində hazırlanıb satıla bildiyi kimi prospekt və küçələrdə satıcılıq edən səyyar satıcılar tərəfindən bir əl avtomobili içində də satılar.

Sarmıq — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Şahbuz rayonu ərazisində dağ. Hündürlüyü 2295 m-dir. Zəngəzur silsiləsinin suayırıcısındakı Camal yüksəkliyinidən (3204,3 m) cənub-qərb istiqamətdə ayrılan Yamacyurd qolunda zirvə. Keçili kəndindən 1,5 m şimal-şərqdədir. Alt Pliosen yaşlı Biçənək lay dəstəsinin andezit, andezit-dasit, bazalt lavaları və piroklastlarından təşkil olunmuş yüksəklikdir. Tektonik cəhətdən Ordubad qarılma zonasının Şahbuz seqmentinin şimal-şərq cinahına aid Toğluqaya-Üçqardaş maili əyilməsinin hüdudlarında yerləşir. Cənub-qərb yamacından şimal-qərb istiqamətli fay-yerdəyişmə qırılma pozulmaları keçir.

Şahmat — iki oyunçu arasında taxta lövhə üzərində oynanan əyləncəli və rəqabətli strateji oyun. Bəzən bu oyunu daha qədim növlərindən və Çin şahmatı kimi əlaqəli oyunlardan fərqləndirmək üçün "Qərb şahmatı" və ya "Beynəlxalq şahmat" adlandırırlar. Oyunun indiki forması Hindistan və fars mənşəli oxşar oyunun inkişafından sonra XV əsrin ikinci yarısında Cənubi Avropada ortaya çıxdı. Bu gün şahmat bütün dünyada milyonlarla insanın evdə, klublarda, onlayn və turnirlərdə oynadığı dünyanın ən populyar oyunlarından biridir. Şahmat mücərrəd strategiya oyunudur və heç bir gizli məlumatı özündə əks etdirmir. 8 sıra 8 sütun olmaqla sıra ilə düzülmüş 64 ağ və qara kvadratdan ibarət kvadrat şahmat lövhəsində oynanır. Oyunun başlanğıcında hər bir oyunçu (onlardan biri ağ fiqurları, digəri isə qara fiqurları idarə edir) 16 daşı idarə edir: 1 şah, 1 vəzir, 2 top, 2 at, 2 fil və 8 piyada. Oyunun məqsədi rəqibin şahını mat etməkdir. Əgər şah hücuma məruz qalıbsa və hərəkət edəcək yeri yoxdursa mat olur. The object of the game is to checkmate the opponent's king, whereby the king is under immediate attack (in "check") and there is no way to remove it from attack on the next move.

Bala Şamlıq — Azərbaycanın Tovuz rayonunda kənd. Şamlıq — Azərbaycanın Tovuz rayonunda kənd. Şamlıq — Ermənistanda şəhər.

Şamozit (Fe2+, Mg, Fe3+)5 Al (Si3 Al) O10 (OH,O)8 — Monoklinik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: çox da tez-tez rast gəlməyən. Bavalit (dafnit) – mineralın maqnezial növ müxtəlifliyi. Rəng – yaşılımtıl - tünd-bozdan qarayadək; Mineralın cizgisinin rəngi – yaşılımtıl-boz; Parıltı – tutqun, şüşə; Şəffaflıq – qeyri-şəffaf; Sıxlıq – 3,0-3,4; Sərtlik – 2-3; Kövrəkdir; Ayrılma – {001} üzrə tam mükəmməl; Sınıqlar – qeyri-hamar, tikanlı; Morfologiya – mineral aqreqatları: konsentrik-zonal quruluşlu oolitlər, radial-vərəqli, bütöv sıx, bəzən torpaqvari kütlələr. Çökmə mənşəli süxurların tipik mineralı olaraq, gilli laterit çöküntülərində və çökmə dəmir filizi yataqlarında, habelə qumdaşlarında sement şəklində rast gəlir. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: dəmir sulfidləri, siderit, tyüringit, kaolinit. Mineralın tapıldığı yerlər: Lotaringiya (Fransa); Şamozon (İsveçrə); Tyüringiya (Almaniya); Uralda Xəlilov yatağı, Serov, Alapayev, Ayat rayonları (Rusiya) və b. Azərbaycanda bir sıra çökmə mənşəli dəmir filizi obyektlərinin yerləşdiyi Daşkəsən və Şəmkir rayonlarının titanlı-maqnetitli qumdaşlarında və Naxçıvan MR-nın boksitlərində qeyd edilir. Kütləvi yığınları dəmir almaq üçün xammal kimi istifadə edilir. The Mineral Chamosite Azərbaycan mineralları.

Şamsız - Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında, indiki Gorus rayonunda kənd. Toponim bitki adı bildirən şam sözünə -sız şəkilçisinin artırılması ilə düzəlmişdir. Fitotoponimdir. Quruluşca düzəltmə toponimdir. Kənddə 1897-ci ildə 124 nəfər, 1914 - cü ildə 186 nəfər, 1916-cı ildə 911 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır. 1918-ci ildə kənd ermənilərin təcavüzünə məruz qalaraq deportasiya olunmuşdur. Yalnız indiki Ermənistanda sovet hökuməti qurulandan sonra sağ qalanalar tarixi-etnik torpaqlarına dönmüşdür. Burada 1926-cı ildə 54 nəfər, 1931-ci ildə 52 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır. 1940-cı illərdə azərbaycanlılar kənddən çıxarılmış və kənd ləğv edilmişdir. İndi xaraba kənddir.