Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • siklop

    siklop

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • SİKLOP

    циклоп (сказочный великан с одним глазом на лбу)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SİKLOP

    сущ. циклоп: 1. в древнегреческой мифологии: великан с одним глазом посредине лба 2. зоол. мелкое членистоногое хищное животное (рачок) с непарным лоб

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ЦИКЛОП

    ж siklop (1. yunan əsatirində: təpəgöz, div; 2. zool. bax одноглазка).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • циклоп

    -а; м. (греч. Kýklops - одноглазый великан) 1) Циклоп В греческой мифологии: великан с одним глазом посредине лба. Одноглазый ц. 2) Мелкое членистоног

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ЦИКЛОП

    миф. са вил авай аждагьан

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • siklon

    siklon

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • SİKLON

    [yun. kyklon-fırlanan] сущ. циклон (1. атмосферада къати циф (марф, жив) авай гьавадин алчудардай гьерекат; 2. къати циф (жив, марф, къай) авай, алчуд

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • SİKLÓN

    [yun. kyklon – fırlanan] 1. Sıx buludlu və yağmurlu havada atmosferin qasırğalı, burağanlı hərəkəti. 2

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ЦИКЛОН

    n. cyclone, type of storm characterized by high winds rotating around a low pressure area .

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • циклон

    циклон.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • SİKLON

    yun. kyklon – fırlanan

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ЦИКЛОН

    м siklon, qasırğa (1. havanın çox böyük sahələrində və sürətlə cərəyan edən burulğanlı hərəkəti: 2. bu hərəkət nəticəsində yer səthində əmələ gələn ya

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • SİKLON

    сущ. 1. циклон: 1) область пониженного атмосферного давления с преобладанием пасмурной погоды и сильными ветрами. Nəm siklonlar мокрые циклоны; геогр.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ЦИКЛОН

    метеор. циклон (алчудардай къати къай авай пис чIуру гьава; чайгъун; саврух).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЦИКЛОН

    siklon, qasırğa

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЦИКЛОН

    siklon (1. sıx buludlu, yağmurlu havada atmosferin burulğanlı, qasırğalı hərəkəti; 2. boran, qasırğa).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • циклон

    ...преобладанием пасмурной погоды и сильными ветрами. На нас движется циклон. Похолодание вызвано циклоном.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • цикло...

    (от греч. kyklos - круг); первая часть сложных слов. вносит зн.: кольцевой, круговой, циклический 1), 3) Циклография, циклобутан, циклопарафин.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • siklopik

    siklopik

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • SİKLOPİK

    ...циклопическая кладка; геогр. siklopik hərəkətlər циклопические движения, siklopik tikintilər циклопические сооружения (постройки) из больших каменных

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SİKLOİD

    геом. циклоида (кривая, описываемая точкой скользящей окружности)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SİKLOİD

    ...катящейся без скольжения по неподвижной прямой) II прил. циклоидный. тех. Sikloid ilişmə циклоидное зацепление; зоол. sikloid pulcuq циклоидная чешуя

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SIKLET

    (-ti) çəki, ağırlıq; sıklet merkezi – ağırlıq mərkəzi; atom sıkleti –atom çəkisi ağırlıq, çəki

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • СИЛКОМ

    нареч. dan. bax силой.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЦИКӀЛАМ

    bax цкӀлам.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • siklik 2021

    siklik

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • sikloid

    sikloid

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • силком

    нареч.; разг. Насильно; против воли, желания. Силком поволокли к врачу. Замуж силком выдали.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • SİLLO:Ş

    (Şəki) gecələr işıqverən cücü. – Sillo:ş parilliyən cücüdü balaca

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • СИЛКОМ

    нареч. разг. гужалди (гужуналди)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СИЛОС

    силос (1. къацу таза набататрикай, векьер-кьаларикай, пешерикай ва масабрукай кьеж квай алафар расна хуьдай чка. 2. гьа тегьерда расна хвейи ал

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • Sİ́LOS

    [isp. silo] Xırda-xırda doğranmış yem bitkilərini xüsusi yerlərdə (quyularda, xəndəklərdə və s.-də) qıcqırtma yolu ilə alınan şirəli heyvan yemi. Silo

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • СИРОП

    сироп (емишрикай шекер кваз расай ширин экьи яд).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • SİLOV

    (Şəki) bax salab. – Əli qırdığı odunu daşıyıf silova yığdı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • СИЛОК

    ккам; чартма (ничхирар кьадай)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СИЛОЙ

    нареч. гужалди, гужуналди

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • САЛОП

    салоп (виликди папарин гьяркьуь пальтодин са жуьре).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СКЛЕП

    1. sərdaba; 2. zirzəmi

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СИРОП

    sirop, meyvə şirəsi, şərbəti

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • SİLOS

    I сущ. силос (сочный корм для скота, получаемый консервированием измельченных зелёных частей растений – ботвы, кукурузных стеблей, листьев и т.п. – в

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • СКЛОН

    гуьне; гуьне квай чка; хуш; хуш квай хур (дагъдин). ♦ на склоне лет яшлу вахтунда, кьуьзуьвилихъ элкъвейла

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ŞİLEP

    (-bi) yük gəmisi

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • SİLOS

    I. i. k.t. silo; (yem) silage II. s. k.t. silo (attr.); ~ quyusu silo trench

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • САЛОП

    м köhn. salop (1. gen qadın paltosu; 2. zar., dan. ləbbadə, cübbə).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СКЛЕП

    склеп (мейит авай гроб, яни ящик эцигна хуьдай ччилин кIаник квай кIвал хьтин чка).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • kiklop

    kiklop

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • KƏLLƏGÖZ

    циклоп

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ВЫХЛОП

    1. Işlənmiş qazın çıxması

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЫХЛОП

    м tex. 1. işlənmiş qazın çıxması (avtomobil, təyyarə və s. motorlarında); 2. işlənmiş qazın çıxması üçün boru (motorlarda)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • выхлоп

    I см. выхлопнуть II -а; м. см. тж. выхлопной 1) Выход отработанных газов из цилиндра двигателя; звук, производимый работой мотора. 2) разг. О неприятном запахе изо рта после выпитого накануне спиртног

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • СИЛОЙ

    СИЛОЙ, СИЛОЮ нареч. güclə, zorla, darta-darta; çəkə-çəkə (gətirmək, aparmaq).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СИКОЗ

    СИКОЗ, СИКОЗИС м tib. sikoz (bədənin tük olan hissələrində kiçik irinliklərdən ibarət dəri xəstəliyi).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СИЛОЮ

    СИЛОЙ, СИЛОЮ нареч. güclə, zorla, darta-darta; çəkə-çəkə (gətirmək, aparmaq).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СИЛОК

    м cələ, tələ, duzaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • TAYGÖZ

    1. кривой, одноглазый, слепой на один глаз; 2. зоол. циклоп;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TƏPƏGÖZ

    сущ. циклоп (великан с одним глазом посредине лба)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DİV

    ...мифическое существо, сказочный великан огромной силы, людоед, циклоп; 2. перен. исполин, человек огромного роста и силы;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DÖV

    ...мифическое существо, сказочный великан огромной силы, людоед, циклоп; 2. перен. исполин, человек огромного роста и силы;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KƏLLƏGÖZ

    I сущ. циклоп (сказочное существо с одним глазом на лбу) II прил. разг. вспыльчивый. Kəlləgöz adam вспыльчивый человек

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TAYGÖZ

    ...окуляром, стеклом. Taygöz eynək очки с одним окуляром II сущ. 1. циклоп (в мифологии: великан с одним глазом посредине лба) 2. одноглазый, одноглазая

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SİKLOPİK TİKİLİLƏR

    ...ki, bu möhtəşəm şəhərin divarlarını ilk inşa edən nəhəng təpəgöz siklop olub. Bu səbəbdən də yonularaq bir-birinə uyğunlaşdırılmış qaya parçalarından

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ЦИКЛОПИЧЕСКИЙ

    прил. tar. siklopik, nəhəng, çox böyük (bina, tikili haqqında)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • siklopropan

    siklopropan

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
OBASTAN VİKİ
Siklop tikililər
Kiklop (Siklop, Təpəgöz) tikililər — tunc dövründə yaşamış ibtidai insanların yaşadığı süni mağaralardır. Bəşər övladı özünün fiziki imkanlarına bələd olduqca yaşayış şəraitini yaxşılaşdırmaq məqsədi ilə müxtəlif vasitələrdən istifadə etməyə başlayıb.İnsanı ilk düşündürən hər cür kənar təsirlərdən özlərini daimi muhafizə edə biləcəkləri yerin seçilməsi və ya özləri tərəfindən yaradılması idi.Bu məqsədlədə insanlar təbi mağaralarla yanaşı süni yaşayış yerləridə inşa etməyə başlamışlar.İlkin çağlarda bəsit inşat işlərinə başlayan əcdadlarımız sonrakı bəşəri sivilizasyaya səbəb ola biləcək addımlar atmışdır.Bu baxımdan antiq yaşayış sahələrinin öyrənilməsi strateji istiqamət kimi Arxiyoloqları, eləcə də etnoqrafları maraqlandırmalıdır. Kiklop (Siklop, Təpəgöz) tikililəri son tunc və ilk dəmir dövrünə aid edirlər.Kəlbəcər rayonu Ağcakənd kəndinin 13–14 km də Balxıdüzü adlanan ərazidə geniş bir sahəni əhatə edən nəhəg qaya parcalarında,böyük daş buloklardan inşa edilən bu tikilinin Azərbaycanda analoqu yoxdur. Ölkəmizdə olan Siklop qalacalar mövcuddur lakin bu qalacalardan fəriqli olaraq Balxıdüzü siklopu daha yüksək və daha mötəşəmdir.Ehtimalki bu Siklop tiklilər düşmən hucumundan müdafiə olunmaq məqsədi ilə inşa edilib. Qədim insanların fiziki imkanlarının gösdəricisi olan bu abidəni muasir texnologiyayla həmin ərazidə inşa etmək çox çətindir. Muasair dünya tarixçiləri bu tip abidələrin hansı texnoloji isulla inşa etdikləri haqqında ortaq fikirə gələ bilmirlər.Qədim yunan rəvayətlərindən götürülən Siklop adıda əfsanəvi məzmun daşıyır.Azərbaycan ərazisində Böyük Qafqaz dağlarının cənub şərq ətəklərində, Kiçik Qafqaz dağlarında Laçın, Qubadlı rayonlarında, Şirvan ərazisində Siklop (Təpəgöz) tikililərinə rast gəlinir.
Siklop (Marvel Comics)
Skott Sammers (ing. Scott Summers) və ya Siklop (ing. Cyclops) — Marvel Comics tərəfindən yaradılmış və əsasən İks-adamlarla bağlı olan uydurma super qəhrəman. Yazıçı Sten Li və rəssam Ceyk Kyörbi tərəfindən yaradılan personaj ilk dəfə 1963-cü ildə nəşr olunmuş "İks-adamlar" komiksinin 1-ci buraxılışında peyda olmuşdur. Siklop qeyri-insani güclərlə dünyaya gələn xəyali mutantlardan biridir. O, gözlərindən güclü, yandırıcı enerji şüaları yayır. Xüsusi qoruyucu eynəkləri olmadan Siklop həmin şüaları idarə edə bilmir. O, mutantlar və insanların sülh və bərabərlik şəklində yaşaması üçün vuruşan İks-adamlar komandasının ilkin üzvlərindən biridir. 2006-cı ildə IGN veb-saytının hazırladığı "Top 25 İks-adamlar" siyahısında Marvelin ən məşhur personajlarından biri olan Siklop birinci yerə layiq görülmüşdür. 2011-ci ildə isə eyni veb-saytda Siklop 100 komiks superqəhrəmanları siyahısında 39-cu göstərilmişdir.Siklop rolunu İks-adamlar, İks-adamlar 2 və İks-adamlar: Son müqavimət filmlərində aktyor Ceyms Marsden, İks-adamlar: Başlanğıc.
Sikloplar
Kikloplar, Sikloplar, Təpəgözlər (yun. κύκλος girdə, όψις göz) yunan mifologiyasında personajlar. Kikloplar Geya tərəfindən doğulmuş Arq (yun. Ἄργης, "parıltı"), Bront (yun. Βρόντης, "şımşək") və Sterop (yun. Στερόπης, "gurultu") adlı üç təpəğözdür. Hesiod teoqoniyasına görə Geya Uranla nigaha girərək dağları, nimfaları, Pontu, altı kişi və altı qadın cinsli titanları, kiklopları, yüzqollu yüzgolluları, nəhəngləri, Eriniləri dünyaya gətirmişdir. Uşaqları dəhşətli və kinli olduqları, ona hörmətsizlik etdikləri üçün səltənətinin və taxtının devrilməsindən ehtiyat edərək onları Geyanın - yerin bətnində - zülmət Tartarda gizlətmişdir. Uran devrildikdən sonra azad olunsalar da Kron malik olduqları əzəmət və gücündən hakimiyyətinə təhlükə ola biləcəyindən ehtiyyatlanaraq onları təzədən Tartara saldırmış olur.
Siklon
Siklon (q.yun. κυκλῶν - "fırlanan") — mərkəzində alçaq atmosfer təzyiqi olub, kənarlarına doğru getdikcə təzyiqin artması müşahidə edilən atmosferin qapalı təzyiq sahəsinə deyilir. == Ümumi məlumat == Siklon zamanı alçaq, yaxud minimum təzyiq mərkəzdə olur. Yerin öz oxu ətrafında fırlanması nəticəsində siklonlar şimal yarımkürəsində saat əqrəbinin əksi istiqamətində, cənub yarımkürəsində isə saat əqrəbi istiqamətində hərəkət edir. Siklon zamanı hava soyuyur, göy üzü buludlu olur, yağış yağır. Mülayim qurşaqda siklonun diametri 2000–3000 km-ə çatır.Siklonlar 2 tipə-tropikdən kənar və tropik siklonlara bölünür.Tropikdənkənar siklonlar əsasən şimal və cənub yarımkürələrin mülayim qurşaqlarının qərb axını zonasında əmələ gəlirlər.Siklonların inkişaf tsikli 4-7 gün davam edir və sonra yox olur.Yerdə hər il orta hesabla 15000-ə qədər siklon yaranır.Siklonların hərəkət sürəti 30–40 km/saat və ya 700–900 km/sutka təşkil edir.Tropikdəkənar siklonlar tək-tək deyil adətən dalbadal hərəkət edir.Siklonda atmosfer təzyiqi alçaq olduğundan hava asanlıqla yuxarı qalxır,bulud əmələ gətirir,yayıldığı ərazilərdə küləkli,rütubətli və yağmurlu hava müşahidə edilir. Tropik sahələrin siklonları kiçik ölçüdə olsalar da,çox böyük dağıdıcı qüvvəyə malik olur və onlar okeanlarda ilin yay aylarında tropik hava kütləsinin ekvatordan ən çox uzaqlara irəlilədiyi zamanlarda baş verir.Tropik siklonlar əsasən 5-20° şm.və cən.enlikləri arasında yaranaraq şimal yarıkürəsində şimal-qərb,cənub yarımkürəsində isə cənub-qərb istiqmətində hərəkət edirlər.Tropik siklonların diametri cəmi 100–300 km olur.Barik qradiyentin xeyli böyük olması ilə əlaqədar küləyin sürəti 70–75 m/saniyəyə çatır ki,bu da siklonun keçdiyi ərazilərdə dəhşətli dağıntılara səbəb olur.Tropik siklonlar göy guruldaması,ildırım çaxması və gur leysan yağışların yağması ilə fərqlənir.Maraqlıdır ki,tropik siklonun mərkəzi hissəsində diametri 20–50 km-ə çatan küləksiz buludsuz hava yaranır ki,həmin sahəyə "fırtına gözü" deyilir. Tropik siklon suda güclü dalğalanma,quruda böyük dağıntı əmələ gətirir. Tayfun və tornado da tropik siklondur.Tropik siklonlar ildə 70-80 dəfə müşahidə edilir. Tropik siklonlar Filippin adaları və Cənubi Çin dənizində, Benqal körfəzində, Ərəbistan dənizində, Karib dənizində, Böyük Antil adalarında, Hind okeanında - Maskaren adalarında, Sakit okeanda - Yeni Hibrid və Samoa adalarında müşahidə edilir.
Kiklop tikililər
Kiklop (Siklop, Təpəgöz) tikililər — tunc dövründə yaşamış ibtidai insanların yaşadığı süni mağaralardır. Bəşər övladı özünün fiziki imkanlarına bələd olduqca yaşayış şəraitini yaxşılaşdırmaq məqsədi ilə müxtəlif vasitələrdən istifadə etməyə başlayıb.İnsanı ilk düşündürən hər cür kənar təsirlərdən özlərini daimi muhafizə edə biləcəkləri yerin seçilməsi və ya özləri tərəfindən yaradılması idi.Bu məqsədlədə insanlar təbi mağaralarla yanaşı süni yaşayış yerləridə inşa etməyə başlamışlar.İlkin çağlarda bəsit inşat işlərinə başlayan əcdadlarımız sonrakı bəşəri sivilizasyaya səbəb ola biləcək addımlar atmışdır.Bu baxımdan antiq yaşayış sahələrinin öyrənilməsi strateji istiqamət kimi Arxiyoloqları, eləcə də etnoqrafları maraqlandırmalıdır. Kiklop (Siklop, Təpəgöz) tikililəri son tunc və ilk dəmir dövrünə aid edirlər.Kəlbəcər rayonu Ağcakənd kəndinin 13–14 km də Balxıdüzü adlanan ərazidə geniş bir sahəni əhatə edən nəhəg qaya parcalarında,böyük daş buloklardan inşa edilən bu tikilinin Azərbaycanda analoqu yoxdur. Ölkəmizdə olan Siklop qalacalar mövcuddur lakin bu qalacalardan fəriqli olaraq Balxıdüzü siklopu daha yüksək və daha mötəşəmdir.Ehtimalki bu Siklop tiklilər düşmən hucumundan müdafiə olunmaq məqsədi ilə inşa edilib. Qədim insanların fiziki imkanlarının gösdəricisi olan bu abidəni muasir texnologiyayla həmin ərazidə inşa etmək çox çətindir. Muasair dünya tarixçiləri bu tip abidələrin hansı texnoloji isulla inşa etdikləri haqqında ortaq fikirə gələ bilmirlər.Qədim yunan rəvayətlərindən götürülən Siklop adıda əfsanəvi məzmun daşıyır.Azərbaycan ərazisində Böyük Qafqaz dağlarının cənub şərq ətəklərində, Kiçik Qafqaz dağlarında Laçın, Qubadlı rayonlarında, Şirvan ərazisində Siklop (Təpəgöz) tikililərinə rast gəlinir.
Subtropik siklon
Subtropik siklon — həm tropik, həm də ekstropropik siklon xüsusiyyətlərinə malik bir hava sistemi. Hələ XX əsrin ortalarında belə siklonların xüsusiyyətləri və təsnifatı ilə bağlı müxtəlif fikirlər mövcud idi. ABŞ-nin Milli qasırğa mərkəzi onları 1972-ci ildə tanımağa başladı, eyni zamanda subtropik siklonlar Atlantik və Cənub-Şərqi Hindistan Okeanlarındakı tropik siklonların rəsmi siyahılarından ad almağa başladı. Subtropik siklonun bir az fərqli iki rəsmi tərifi var. Atlantik və Hind okeanında mərkəzə nisbətən yaxın bir mərkəzi konveksiya zonası olmalı və orta troposferdə isti bir nüvəni təşkil etməlidirlər. Şimali Sakit Okeanda bir siklon qərb küləyinin əsas kəmərindən ayrıla bilər və səthdə nisbətən zəif dövriyyəyə malikdir. Subtropik siklonlar ümumiyyətlə geniş bir ərazidə güclü küləklərə sahibdir, maksimum sürət küləkləri tropik siklonlardan mərkəzdən daha uzaqda yerləşir və mərkəzi zona ilə əlaqəli atmosfer cəbhələri yoxdur. Subtropik siklonlar, tropiklər üçün tipik olmayan soyuq bir nüvəyə sahib olan ekstraktropiklərdən yaranır, buna görə də temperatur onları saxlamaq üçün kifayətdir, tropik siklonlara nisbətən təxminən 3 °C, yəni təxminən 23 °C subtropik siklonlar daha çox normal qasırğa mövsümü xaricində meydana gəlir. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Тропические циклоны Раздел ЧаВо на noaa.gov. (ing.) Субтропический циклон.
Tropik siklon
Tropik siklon (yun. "kiklon" — fırlanan) — güclü, diametri 3000 km-dək və daha böyük olan alçaq təziqli (mərkəzində minimal) atmosfer burulğanıdır. == Ümumi məlumat == Şimal yarımkürəsində onlar saat əqrəbinin əksi istiqamətində,Cənub yarımkürəsində isə saat əqrəbi istiqamətində fırlanır. Siklonun mərkəzində küləkli, rütubətli, buludlu və yağışlı hava xarakterikdir. Siklonlar başlıca olaraq Yer kürəsinin aşağıda ki, bölgələrində baş verir: Şimali Atlantikada,Şimali Amerikanın şərq sahilləri yaxınlığında və İslandiyada. Sakit okeanın şimalnda-Asiyanın şərq sahilləri yaxınlığında və Aleut adaları yaxınlığında. Atlantik okeanının cənub hissəsində. Hadir hallarda, başlıca olaraq qışda. Hind okeanında müşahidə olunan siklonlar əslində musson mənşəlidir və fərqli təsnifatı aparılır.Antisiklon yüksək atmosfer təziqi sahəsinə deyilir, maksimum mərkəzdə olur, diametri bir neçə min kilometrə çatır. Hava axınları siklondan fərqli olaraq üstdən aşağıyadır.
Oroqrafiyanın siklon və antisiklonlara təsiri
İlk dəfə dağların təzyiqin lokal dəyişməsinə təsirini Kibel vermişdir. Daha sonra bu sahəd Petrenkonun araşdırmaları olmuşdur. == Oroqrafik siklogenez və antisiklogenez == Oroqrafik siklogenezə tez-tez cəbhə xəttinin dağ yamacında deformasiyasını misal gətirirlər. Dağların siklonların yaranmasına təsiri ilə yanaşı siklogenez üçün əlverişli tarmobarik sahə olmalıdır. Oroqrafik sikonlar: Skaqerraks siklonu Genua siklonu Karpat siklonu Qara dəniz siklonuOroqrafik siklonlar Orta və Mərkəzi Asiya, Sibir və Uzaq Şərq üçün xarakterikdir. Oroqrafiyanın təsiri ilə siklonlarda seqmentləşmə müşahidə olunur. Burda 2 variant mümkündür: I variant – siklon yamaca perpendikulyar istiqamətdə hərəkət edir. Küləkdöyən yamacda yeni siklonik mərkəz yaranır. Bu zaman köhnə siklon mərkəz əks yamacda saxlanır. Küləkdöyən yamacda təzyiq qalxır və siklon zamanla dolur.
Niklot
Niklot — Obodritlərin tayfa başçısı. Meklenburq sülaləsinin banisi.
Sikoz
Sikoz — stafilokokklarin törətdiyi xroniki iltihabi xəstəlik.
Sinop
Sinop — Türkiyənin Sinop ilinin inzibati mərkəzi.
Sirop
Sirop (ərəb. شراب‎ şərab; lat. sirupus) — suda əsasən şəkər məhlulundan ibarət olan, çox miqdarda həll edilmiş şəkər olan, lakin kristalların az miqdarda meylini göstərən qalın, viskoz (yapışqan) bir maye. Onun tutarlılığı (ardıcıllığı, quruluşu) bəkməzə bənzəyir. Yapışqanlıq, bir çox hidroksil (OH) qrupa sahib olan həll edilmiş şəkər ilə su arasındakı çoxlu hidrogen əlaqələrinə görə meydana gəlir. Siroplar suda şəkəri həll edərək və ya saman suyu, sorqum suyu və ya ağcaqayın sapı kimi təzə suları azaltmaqla hazırlana bilər. Qarğıdalı siropu isə qarğıdalı nişastasından şəkərlərə çevrilən bir fermentativ prosesdən istifadə edilərək əldə edilir.
Bhola siklonu
Bhola siklonu — 13 noyabr 1970-ci ildə Şərqi Pakistanda (indiki Banqladeş) Qanq çayı deltası ətrafında baş vermiş güclü qabarma dalğaları ən yüksək dağıdıcı həddinə çataraq yarım milyona yaxın insan həyatına son qoymuşdu. Sürəti saatda 205 km-ədək yüksələn qasırğanın gücü hələ o vaxtadək Saffir-Simpson şkalası ilə qeydə alınan nəticələr arasında rast gəlinməyən 3-cü dərəcəyə çatmışdı. Tazumiddin bölgəsində yaşayan 167 min insanın 45%-i həlak olmuş, təsərrüfat isə iflic duruma düşmüşdü. Pakistan rəhbərliyi general Yəhya Xanın fəlakət nəticələrinin aradan qaldırılması yönündə tədbirləri ləng aparması həm Şərqi Pakistan rəhbərliyi, həm də beynəlxalq KİV nümayəndələrinin tənqidinə məruz qalmışdı. Tənqidçilərdən biri Micubir Rahmənin belə çıxış etmişdi: "Bizdə o qədər çoxsaylı ordu olduğu halda, ölənləri dəfn etmək ingilis dəniz piyadalarına həvalə olunmuşdu." Azadlıq uğrunda mübarizə aparan Şərqi Pakistan rəhbərliyi bundan istifadə edərək təşəbbüsə yiyələnmiş, növbəti ayda keçirilən parlament seçkilərində aşkar qələbə qazanmışdı. Həmin siyasi mübarizənin davamı olaraq, 1971-ci ildə o zaman Şərqi Pakistan adlandırılan, əslində isə tarixi Hindistan torpaqları olan ərazidə müstəqil Banqladeş dövləti yaradıldı. Mədəni tədbirlər sahəsində isə o dövrlərin ən məşhur musiqi qrupu sayılan The Beatles qrupunun keçmiş üzvü Corc Harrisonun "Banqladeş üçün konsert" adı altında verdiyi konserti qeyd etmək olar. Konsertdən gələn bütün gəlirlər fəlakətdən zərər çəkənlərə xərclənmişdi. Sonda qeyd edək ki, məhvedici gücünə görə Bhola siklonu XX əsrin ən dəhşətli təbii fəlakəti kimi tarixə düşmüşdür. == İstinadlar == Paula Ouderm (December 6, 2007).
Mikloş Barabaş
Mikloş Barabaş (mac. Barabás Miklós, 10 fevral 1810, Merkuşa[d], Kovasna – 12 fevral 1898[…], Budapeşt) – Macarıstan rəssamı. Əsasən çəkdiyi portretlərlə tanınır. Ən məşhur əsərləri 1847-ci ildə Ferens Rakoçini və 1853-cü ildə İmperator I Frans Yosefi rəsm etdiyiportretləridir. == Həyatı == Mikloş Barabaş 10 fevral 1810-cu ildə Kezdimarkoşfalvada anadan olmuşdur. İlk təhsilini Nadyenyeddə protestant məktəbində almışdır. 1829-cu ildə Vyanada Enderin tələbəsi olmuş, 1830-cu ildə isə Qabor Barradan Litoqrafiya dərsi almışdır. 1834-1835-ci illərdə Mikloş İtaliyaya səyahət edir. Onun bu səyahətinin əsas məqsədi Uilyam Leyton Leyçdən akvarel ilə rəsm çəkməyi öyrənmək idi. Mikloş Barabaş 6 il İtaliyada qalır.
Mikloş Fexer
Mikloş Fexer (mac. Miklós Fehér; 20 iyul 1979, Tatabanya – 25 yanvar 2004) — hücumçu mövqeyində çıxış etmiş Macarıstan futbolçusu. == Klub karyerası == 9 illik karyerasının əksər hissəsini Portuqaliyada keçirən Fexer Premyer Liqanın tərkibində 80 oyunda iştirak edib və 27 qol vurub. 2004-cü il yanvar ayının 25-də iştirak etdiyi futbol oyununda ürək tutmasından dünyasını dəyişib.Fexer Macarıstanı beynəlxalq səviyyədə təmsil edərək 1998-ci ildə 19 yaşında debüt edib. == Beynəlxalq karyerası == Futbol karyerasına Győri ETO futbol klubunda başlayıb. Macarıstan milli futbol komandasının tərkibində 1998-ci ilin oktyabr ayında Azərbaycana qarşı ilk oyununu çıxıb. O, milli oyunda 25 oyunda 7 qol vurub.
Mikloş Horti
Mikloş Horti (mac. Miklós Horthy; 18 iyun 1868[…] – 9 fevral 1957[…]) — 1920–1944-cü illərdə Macarıstan krallığının hökmdarı (regenti), vitse-admiral. == Həyatı == Mikloş Horti Kenderesdə Kalvinist əsilzadə ailəsində anadan olmuşdur. Atası Stefan Horti Maqnatlar palatasının üzvlərindən idi. Mikloş ailənin 8 uşağında 4-cüsü idi. 14 yaşında Avstriya-Macarıstan Hərbi donanma akademiyaslna daxil olmuşdur. Bu dövrdə akademiyanın əsas dili alman dili idi. Buna görə də Mikloşun nitqində alman-macar aksenti hər zaman duyulmuşdur. Bunda başqa o italyan, xorvat, ingilis və fransız dillərini öyrənmişdir. 1901-ci ildə Maqdolna Pörqli ilə ailə həyatı qurmuş, bu evlilikdən 4 övladı dünyaya gəlmişdir.
Mikloş Radnoti
Mikloş Radnoti (orijinal adı Mikloş Qlatter; 5 may 1909, Budapeşt – 9 noyabr 1944, 10 noyabr 1944 və ya 6 noyabr 1944) — macar müəllim və şair. == Həyatı == Mikloş Radnoti Budapeştdəki Brück & Grosz tekstil şirkətinin sahibinin övladı idi. Doğuş zamanı əkiz qardaşı ölü doğulmuşdu. Bir müddət sonra anası vəfat etmişdi. Uşaqlıq illərini xalasının ailəsi ilə birlikdə keçirmişdi. Radnoti ibtidai və orta təhsilini doğulduğu şəhərdə almış və 1927-28-ci illərdən başlayaraq Liberetsdəki tekstil sənayesi üçün açılan ali məktəbdə təhsilini davam etdirmişdi. Daha sonra isə 1930-a qədər tanınmış tekstil şirkətində kommersiya müxbiri olaraq çalışmışdı. Sonda isə başqa bir təhsil arzusunda olan Radnoti Seqed Universitetində fəlsəfə, macar və fransız dillərini öyrənməyə başladı. 1934-cü ildə “Marqit Kaffkanın bədii inkişafı” adlı fəlsəfi doktorluq dissertasiyasını müdafiə etdi. Təhsilini tamamladıqdan sonra babasının doğulduğu şəhərin adına uyğyn olaraq adını Radnoti olaraq dəyişdi.
Mikloş Roja
Mikloş Roja (mac. Rózsa Miklós; 18 aprel 1907[…], Budapeşt – 27 iyul 1995[…], Los-Anceles, Kaliforniya) — macar və ABŞ bəstəkarı, bir çox kinofilmlərin musiqisinin müəllifi, "Oskar" (1946, 1948, 1960), "Saturn" (1976, 1980) və "Sezar" (1978) mükafatları laureatı. == Həyatı == Macar əsilli bəstəkar Mikloş Roja 18 aprel 1907-ci ildə anadan olmuşdur. 5 yaşından skripkada ifa etmişdir. 1925-ci ildə Macarıstanı tərk etmişdir. Leypsiq Universitetinə daxil olsa da, tezliklə təhsilini Leypsiq konservatoriyasında almağa qərar verir. Roja orada Hermann Qrabnerin tələbəsi olur. 1927-ci ildə konservatoriyanın tələbəsi olarkən ilk böyük uğuru olan "Opus 1, A String Trio" əsərini bəstələyir. Bundan sonra o, Fransada (1931-1935) və Böyük Britaniyada (1935-1940) yaşayıb yaratmışdır. 1940-cı ildə isə ABŞ-yə köçmüş, 1946-cı ildən Amerika vətəndaşı olmuşdur.
Mikloş Tatray
Mikloş Tatray (19 sentyabr 1986) — Macarıstanlı atıcı. Mikloş Tatray Macarıstanı 2016-cı ildə XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. == Karyerası == Mikloş Tatray birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 2016-cı ildə qatıldı. O, Rio-de-Janeyroda baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında kişilər 10 m məsafəyə hava tapançası yarışında iştirak etdi. Ümumilikdə 567 xal toplayaraq 42-ci yeri tutdu və finala vəsiqə qazana bilmədi.
Mikloş Xorti
Mikloş Horti (mac. Miklós Horthy; 18 iyun 1868[…] – 9 fevral 1957[…]) — 1920–1944-cü illərdə Macarıstan krallığının hökmdarı (regenti), vitse-admiral. == Həyatı == Mikloş Horti Kenderesdə Kalvinist əsilzadə ailəsində anadan olmuşdur. Atası Stefan Horti Maqnatlar palatasının üzvlərindən idi. Mikloş ailənin 8 uşağında 4-cüsü idi. 14 yaşında Avstriya-Macarıstan Hərbi donanma akademiyaslna daxil olmuşdur. Bu dövrdə akademiyanın əsas dili alman dili idi. Buna görə də Mikloşun nitqində alman-macar aksenti hər zaman duyulmuşdur. Bunda başqa o italyan, xorvat, ingilis və fransız dillərini öyrənmişdir. 1901-ci ildə Maqdolna Pörqli ilə ailə həyatı qurmuş, bu evlilikdən 4 övladı dünyaya gəlmişdir.
Mikloş Zrini
Mikloş Zrini (3 may 1620, Çakoveç – 18 noyabr 1664[…], Kurşaneç[d], mac. Zrínyi Miklós) — macar və xorvat əsilli əsgər, dövlət xadimi, şair. == Həyatı == Mikloş Zrini 5 yanvar 1620-ci ildə dünyaya gəlmişdir. Doğum yeri barədə müxtəlif fikirlər mövcuddur. Ehtimal olunur ki, Çakoveçdə doğulmuşdur. Onun atası Kral II Ferdinandın sadiq adamlarında olan xorvat hakimi IV Mikloş Zrini, anası isə macar əsilzadəsi Maqdolna Seç olmuşdur. Mikloş Zrininin uşaqlığı Çakoveçde keçmişdi. Çox kiçik yaşda anasını itirdikdən sonra atası, Qabor Betlenə qarşı döyüşdə xəstələnib həyatını itirdi (1626). Mikloş Zrini 1628de qardaşı Piter Zrini ilə birlikdə Qrazdaki Sizvit məktəbinə göndərildi. 1633te təhsilinə Vyanada və Nadsombatda davam edən Zrini artıq 6 dildə danışa, 8 dildə oxuya bilirdi.1636-cı ildə o, qardaşı ilə birlikdə kral tərəfindən təhsil almaqları üçün İtaliyaya göndərildi.
Mikloş İbl
Mikloş İbl (mac. Ybl Miklós, 6 aprel 1814[…], Sekeşfexervar, Macarıstan krallığı – 22 yanvar 1891[…], Budapeşt) — XIX əsrdə yaşamış macar memar, Avropa memarlığında eklektikanın görkəmli nümayəndəsi. Onun məşhur işlərindən biri Budapeştdə yerləşən Macarıstan Dövlət Opera teatrıdır. == Haqqında == Mikloş İbl 6 aprel 1814-cü ildə Sekeşfexervar şəhərində anadan olmuşdur. Vyana Texniki Universitetində ali təhsil almış və təhsilini bitirdikdən sonra Mixai Pollakın köməkçisi vəzifəsində çalışmışdır. 1836-1840-cı illər ərzində isə Henrik Koçun ofiisndə işləyən Mikloş İbl təhsilini davam etdirmək üçün əvvəl Münhenə daha sonra isə İtaliyaya köçərək bir müddət burada yaşamışdır. Macarıstana qayıtdıqdan sonra Mixai Pollakın oğlu Aqoşton ilə birlikdə Qraf Layoş Battyaninin qəsrinin bərpası ilə məşğul olmuşdur. Onun ilk əsas işi 1845-1855-ci illərdə inşa edilən Fot kilsəsi sayılır. Yaradıcılığının əvvəllərində daha çox romantik üslubda binalar inşa etsə də, İtaliyaya ikinci səfərindən sonra Renesans dövrü mədəniyyətindən təsirlənmiş və neo-renesans bina layihələri hazırlaşmışdır. Onun inşa etdiyi binaların bir çoxu günümüzdə də Budapeşt şəhərini ən önəmli mənzərələrindən birinə çevrilmişdir.
İjo Mikloş
İjo Mikloş (mac. Izsó Miklós; 9 sentyabr 1831[…] – 29 may 1875[…], Budapeşt) — heykəltaraş, XIX əsrdə macar heykəltaraşlığının görkəmli nümayəndələrindən biri. == Həyatı == 1848-ci ildə 17 yaşlı Mikloş 1848–1849-cu illərdə Macarıstanda baş verən inqilabın fəal iştirakçılarından biri olub və yaralanıb. İnqilab rəhbərlərinin obrazları (Layoş Koşut, Petyofi, Y.Bem, L.Battyani, Vaşvari, M.Tançiç) heykəltaraş Mikloş tərəfindən yaradılan portretlərin qalereyasına daxil olmuşdur. O, üsyan yatırıldıqdan sonra sürgündə yaşamışdır. 1851–1856-cı illərdə heykəltaraş İştvana Ferentsinin rəhbərliyi altında Rimavska Sobota şəhərində (hazırda Slovakiyada yerləşir) daş üzərində yonmanı öyrənmişdir. 1856-cı ildə Budapeşt şəhərinin 2/3 hissəsini tutan Peştə gəlir. Gənc yazıçılar, rəssamlar və musiqiçilərin dəstəyi ilə Vyanaya yollanır və bir müddət orada Q.Qasser və Münhenin heykəltaraşlıq emalatxanasında işləyir. 1859-cu ildən Vyana Təsviri Sənət Akademiyasında təhsil alır. 1862-ci ildə Macarıstana geri qayıtdıqdan sonra öz müasirlərinin (Y.Aran, B.Eqreşi, A.Fay, İ.Zrinyi və b.) büstlərini yaradır.
Nurofen (sirop)
== Ümumi məlumat == Nurofen uşaqlar üçün (suspenziya) Beynәlxalq patentlәşdirilmәmiş adı: İbuprofen == İstifadəsinə göstərişlər == Uşaqlar üçün Nurofen 3 aylıqdan 12 yaşa qədər uşaqlarda kəskin respirator xəstəlikləri qrip uşaq infeksiyaları peyvənddən sonra reaksiyalar və bədən temperaturunun yüksəlməsi ilə müşaiət olunan digər infeksion-iltihabi xəstəliklər zamanı qızdırmasalıcı vasitə kimi istifadə olunur. Dərman vasitəsini zəif və ya orta intensivlikli ağrı sindromu zamanı o cümlədən başağrısı və dişağrısı miqren nevralgiyalar qulaqlarda və boğazda ağrılar dartılmalar zamanı ağrılar və ağrının digər növləri zamanı ağrıkəsici vasitə kimi istifadə edirlər. == Əks göstərişlər == Uşaqlar üçün Nurofen aşağıdakı hallarda istifadə edilə bilməz. -ibuprofenə asetilsalisil turşusuna və ya digər QSİƏP-lərə həmçinin dərman vasitəsinin digər komponentlərinə qarşı yüksək həssaslıq; -asetilsalisil turşusunun (salisilatlar) və digər QSİƏP-lərin qəbulu ilə bağlı yaranan bronxial astma övrə rinit; -uşaqda mədə-bağırsaq qanaxması; -bağırsağın iltihabı xəstəlikləri; -təsdiq edilmiş hipokaliemiya; -qan xəstəlikləri hipokoaqulyasiya leykopeniya hemofiliya; -böyrək və ya qaraciyər çatışmazlığı; -eşitmənin zəifləməsi. == İstifadə qaydası və dozası: == === Ölçü şpirisinin istifadəsi; === Şprisi flakonun ağzına sıx yerləşdirin Suspenziyanı yaxşıca çalxalayın Flakonu üzü aşağı çevirin və şpirisə lazım olan nişana qədər suspenziyanı yığaraq, sərbəst şəkildə porşeni aşağı çəkin. Flakonu başlanğıc vəziyyətinə qaytarın və şprisi səliqə ilə çevirərək çıxarın. Şprisi uşağın ağız boşluğuna yerləşdirin və porşenə yavaş-yavaş basaraq, suspenziyanı rahat çıxarın. === İstifadə dozası; === 3-6 ayında olan uşaqlar (uşağın çəkisi 5 kq-dan artıq); 2,5 ml-dən 24 saat ərzində 3 dəfə, gündə 150 mq-dan artıq olmayaraq. 6-12 ayında olan uşaqlar (uşağın orta çəkisi 6-10 kq); 2,5 ml-dən 24 saat ərzində 3-4 dəfə, gündə 200 mq-dan artıq olmayaraq 1-3 yaşında olan uşaqlar (uşağın orta çəkisi 10-15 kq); 5.0 ml-dən 24 saat ərzində 3 dəfə, gündə 300 mq-dan artıq olmayaraq. 4-6 yaşında olna uşaqlar (uşağın orta çəkisi 15-20 kq); 7,5 ml-dən 24 saat ərzində 3 dəfə, gündə 450 mq-dan artıq olmayaraq.
Sinop döyüşü
Sinop döyüşü – 1853 noyabrın 18-də vitse-admiral Pavel Stepanoviç Naximovun komandanlığı altında Rusiya Qara Dəniz Donanması tərəfindən türk eskadrasının məğlub edilməsi. Döyüş Türkiyənin Qara dəniz sahilindəki Sinop şəhərinin limanında (Sevastopoldan təqribən 300 km) baş vermişdir. Türk eskadrosı bir neçə saat ərzində məğlub edilmişdir. Bu, tarixə yelkənli donanmaların son böyük döyüşü kimi düşmuşdür. Rus donanmasının bu yürüşü ingilis mətbuatında son dərəcə mənfi reaksiyalara səbəb oldu və "Sinop qırğını" ("Massacre of Sinope") adlandırıldı. Bu döyüş Böyük Britaniya və Fransanın Osmanlı İmperiyası tərəfində (1854-cü ilin martında) müharibəyə girməsi üçün bir səbəb oldu. Sinop burnundakı türk eskadrası üzərində vitse-admiral Pavel Stepanoviç Naximovun komandanlığı altında Rus hərbi-donanmasının qələbəsi günü — 1 dekabr "Rusiyanın Hərbi Şöhrət Günü" kimi qeyd olunur. == Döyüşün gedişi == Vitse-admiral P. S. Naximov (84 toplu döyüş gəmisi "İmperatrisa Mariya", "Çesma" və "Rostislav") dəniz naziri knyaz Menşikov tərəfindən Anadolu sahillərinə göndərilmişdi. Buna səbəb Sinopdakı türk hərbi-dəniz qüvvələrinin Suxum və Potiyə desant çıxarmaq niyyətində olması haqqında məlumatların daxil olması idi. Noyabrın 11-də (yeni təqvimlə noyabrın 23-də) Sinopa yaxınlaşan Naximov, 6 sahil batareyasının qorunması altında buxtada türk gəmilərinin bir dəstəsini aşkar etdi.
Sinop ili
Sinop ili — Türkiyədə il. == Coğrafiya == Sinop Qara dənizin sahilində, şimala doğru uzanan Boztəpə burnu və yarımadası üzərində yerləşir. İlin sahəsi 5862 km2 olub Türkiyə ərazisinin 0.8 %-ni əhatə edir. Qərbində Kastamonu, cənubunda Çorum, cənub-şərqində Samsun illəri, şimalında Qara dəniz yerləşir. 475 km uzunluğundakı sərhədlərinin 300 km-i quru, 175 km-i isə dəniz sahilidir. Dağlar dənizə paralel olaraq yerləşmiş olub şimal-qərbdə uzanan dağlar Mərkəz ilçələrə 9–10 km yaxlaşdıqca alçalır və sahil ovalıqlar əmələ gətirir. Ən yüksək təpələr Ayancıkda Çanqal (1.605 m) və Boyabatda Dranazdır (1.345 m) Boyabat-Durağan bölgəsindəki Qızılirmaq vadisi istisna olmaqla əhəmiyyətli vadisi yoxdur. Sinop və Boyabat ən əhəmiyyətli düzənliklərdir. Ən əhəmiyyətli çaylarından Göyirmaq Boyabat ovalığını sulayıb Qızılirmaqla birləşir. Çatalzeytun, Ayancık, Qarasu, Qanlıçay (Güzəlcəçay) və Kabalı çayları Qara dənizə tökülür.
Sinop qalası
Sinop qalası — Sinop şəhərinin yerləşdiyi yarımadada tarixi bir qaladır. Qala e.ə. VII əsrdə şəhəri qorumaq məqsədilə yaradılıb. Roma, Bizans və Anadolu Səlcuqluları dövründə bir neçə dəfə bərpa olunubdur. Günümüzdə hələ də tarixi xüsusiyyətini qoruyan qalanın divarları 2.050 metr uzunluğu, 25 metr hündürlüyü, 3 metr enindədir. İki əsas giriş qapısı vardır. Qala divarı bütün şəhəri əhatə edir. Bu qala şəhərin tarixi əsərləri arasında ən önəmli əsərlərindən hesab olunur. Sinopun Yalı və Kefevi məhəlləlrini əhatə edən, xarici və daxili limanları arasında yerləşən qalanın nə vaxt inşa edildiyi məlum deyil. Bəzi mənbələr qalanın tikintisini Hetlərə qədər getdiyini bildirirlərsə də bu öz təsdiqini tapmamışdır.