Lüğətlərdə axtarış.

Tank (ing. Tank – bak, qab) — əsas vəzifəsi birbaşa atəş gücü istifadəsiylə düşmən qüvvətlərinə hücum olan, palitralı və zirehli bir döyüş vasitəsidir. Tank çox təhlükəlidir. Tankı digər döyüş vasitələrindən ayıran xüsusiyyətləri ağır bir zirehə, yüksək atəş gücünə və hər cür ərazidə sürətli gedəcək şəkildə hazırlanmış sürüş komandalarına sahib olmasıdır. Hər nə qədər bahalı və məntiqi baxımdan səy tələb edən vasitələr olsa da, yer hədəflərinə hücum qabiliyyəti və piyadaları əhvalını çökdürməsi səbəbiylə müasir orduların imtina edilməz ünsürlərindəndir. İlk tank Böyük Britaniyada Birinci dünya müharibəsində yaranıb. İlk tanklar avtomobil motorları ilə təchiz edilrdi. Onun adı Mari 1 olub. Bu tank 8 km/saat sürətlə hərəkət edib. Hər kilometrə 5 litr yanacaq işlədib.

Amfibiya daşıma, quruda təkərli və ya tırtıllı avtomobil, suda gəmi olaraq hərəkət etməyi bacaran nəqliyyat vasitəsidir. İkinci dünya müharibəsi dövründə əsas olaraq iki növü meydana çıxmışdır. ABŞ dəniz piyadaları korpusu üçün yaradılmış və daha çox tanka oxşayan LVT ilə quru qoşunlarının yardımı ilə yaradılmış həm rezin təkərli bir quru maşını, həm də pərli gəmi kimi işləyə bilən DUKW hesab olunur. Amfibiya maşınlarına oxşamasına baxmayaraq Hoverkraft kimi hava yastıqlı nəqliyyat vasitələri amfibiya sinifinə girmir.

Amfibiya müharibə, strategiyada, dəniz və quru qoşunlarının uzlaşdırılmış hərəkatına deyilir və daha çox dənizdən quruya qoşun, əsgər və zirehli döyüş maşınlarının çıxardılması prosesini əhatə edir. Bu sahədə xüsusi olaraq hazırlanmış dəniz piyadaları birlikləri ilə dənizdə üzməyi bacaran tank və zirehli maşınlar yaradılmışdır.

Amfibiya təyyarə — həm qurudan, həm də sudan enmə və qalxma etməyi bacaran təyyarə növüdür.

LHA (Desant helicopter assault) ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrində mövcud olan "Tarava" və "Amerika" sinifli çoxməqsədli vertolyot daşıyıcı amfibiya hücum gəmilərini təyin etmək üçün istifadə edilən təsnifatdır. Bu gəmilərin məqsədi amfibiya əməliyyat qrupunun və ya hücum qrupunun tez bir zamanda istənilən əraziyə köçürülməsini təmin etməkdən ibarətdir. Bu gəmilər təyyarə daşıyıcıları kimi tam uçuş göyərtəsinə malikdirlər və onların daxilində hücum helikopterləri olur. MV-22 Osprey kimi əyri rotorlu təyyarələr və AV-8 Harrier və F-35B Lightning II kimi STOVL təyyarələri də bu gəmilərdə yerləşdirilə bilər. Tarava sinifli LHA-lar Dəniz Piyadaları Korpusuna birbaşa desant əməliyyatı ilə yanaşı helikopterlə də desant əməliyyatı həyata keçirməyə imkan yaradır. Bu gəmilər hər iki üsulla eyni vaxtda səmərəli desant əməliyyatları üçün nəzərdə tutulmuş ilk gəmilərdirlər. Yeni Amerika sinifli gəmilərin ilk ikisi olan, LHA-6 və LHA-7, həm köhnə Tarawa sinifli LHA-lar, həm də dok göyərtələrinə malik müxtəlif LHD-lərdirlər. ; LHA-8 və sonrakı gəmilərdə dok göyərtəsi mövcuddur. Dok göyərtələri olan LHA-larda eniş gəmilərindən, hava yastıqlı eniş gəmilərindən (LCAC) və digər hidrovasitələrdən istifadə edilə bilər. Çöl Qalxanı və Çöl Fırtınası əməliyyatları zamanı üç Tarawa Class LHA-dan fəal şəkildə istifadə edilmişdir.

Amfibiya vertolyotu həm quruya, həm də suya enmə və qalxma edə bilən bir vertolyotdur. Amfibiya helikopterləri hər hansı bir amfibiya olmayan vertolyot ilə yerinə yetirilə bilinən digər işlər yanaşı hava-dəniz xilasetmə, dəniz xilasetmə və okeanoqrafiya kimi müxtəlif xüsusi məqsədlər üçün istifadə olunur. Amfibiya helikopterləri uçan gəmi kimi suya davamlı və ya hidroizolyasiyalı bir gövdə ilə dizayn edilə bilərlər. Amfibiya helikopterləri hava-dəniz xilasetmə, sualtı döyüş müharibəsi, xüsusi təyinatlı qüvvələrin əməliyyatlarına dəstək və ABŞ prezidentlərinin daşınması da daxil olmaqla müxtəlif rollarda istifadə edilmişdirlər.

Altay — Türkiyənin inkişaf etdirməkdə olduğu 3+ nəsil əsas döyüş tankı. Türkiyənin Milli Tank İstehsal Layihəsi (MİTÜP-Milli Tank Üretim Projesi) dairəsində 30 mart 2007-ci ildə Müdafiə Sənayesi İcra Komitəsi iclasının nəticəsində Müdafiə Sənayesi Müstəşarlığı tərəfindən proyektə əsas yüklənici kimi Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A. Ş. seçildi. Tankın adı İstiqlaliyyət müharibəsində 5. Süvari Kopusuna komandanlıq edən Fəxrəddin Altayın adından alınmışdır. Fəxrəddin Altaya isə soyadı Altay İdman Klubundan ilhamlanaraq Mustafa Kamal Atatürk tərəfindən verilmişdir. == Tarixi == "Altay" tankları Türkiyənin inkişaf etdirdiyi 3+ nəsilə aid əsas döyüş tankıdır. Altay layihəsinin texniki dəstəyi Cənubi Koreyaın Rotem firmasıdır. "Altay" olaraq adlandırılan tankın dizaynı, təkmilləşdirilməsi, prototip istehsalı, test ve lisenziyalaşdırılması mərhələləri üçün 500 milyon dollar maddi vəsait ayrılmışdır. Üçüncü nəsil əsas döyüş tankı olaraq dizayn edilən texnikanın prototip testləri və kalifikasiya işləri 2013-cü ildə bitirilməsi, kütləvi istehalına isə 2016-cı ildə başlanılması planlaşdırılırdı. Dizayn mərhələsində Cənubi Koreya istehsalı XK-2 əsas döyüş tankı proyektindən əldə edilmiş təcrübələrdən də istifadə olunması nəzərdə tutulur.

Nazı Almaniyası ordusu Wehrmacht tərəfindən II. Dünya Döyüşü əsnasında istifadə edilən bir Panzerjäger ardıcıllığı tank məhv edici vasitə idi. Ferdinand adını tankın dizaynını çəkən Ferdinand Porschedən götürmüşdür. == İnkişaf etdirilməsi == Zəriflik və incəlikdən məhrum olaraq inkişaf etdirilən tank, hələ qüsurlu idi. 90 ədəd tank Porsche istehsalı Tiger I-ə aid ancaq yeni palitra və polad təkərli şase ilə istehsal edildi. Mühərrik tankın gövdəsinin orta hissəsində yerləşdirildi. Şasenin üzərinə sadə bir qutu şəklindəki üst quruluş yerləşdirildi. Sürücü və radio operatoru tankın ön qismində iki ayrı kupe ayırırdı. Vasitəyə 8.8 sm KwK 43 top yerləşdirildi. Bu silah məşhur 88 mm-lik top deyildi. Bu top Krupp tərəfindən inkişaf etdirilən, lakin FlaK modeli olaraq xidmətə girən yeni bir model idi.

Karrar (fars. کرار‎ – Zərbə) — İran istehsalı əsas döyüş tankı. Bu tank ilk dəfə 12 mart 2017-ci ildə ictimaiyyətə təqdim olunmuşdur. İctimaiyyətə verilən məlumata əsasən elektro-optik atəş nəzarət sistemi, lazer məsafəölçən, ballistik kompüter, gündüz və gecə görünüş sistemlərinə sahibdir. T-90 tankı ilə oxşarlığına baxmayaraq, Rusiyanın İranla lisenziya altında bu tankları istehsal etmək haqqında müqaviləsi yoxdur. == Tarixi == Karrarın ictimaiyyətə təqdimatından sonra, Tehran 12 mart 2017-ci ildə kütləvi istehsalın ediləcəyini açıqladı. Tasnim Xəbər Agentliyinə danışan briqada generalı olan Kiomars Heidari, Karrarın 2018-ci ildə təslim ediləcəyini söylədi. Tasnim Xəbər Agentliyinin 18 iyul tarixində yayımlanmış bir xəbərinə görə İnqilab keşikçiləri korpusuna 800 Karrar əsas döyüş tankının verilməsi planlaşdırılır. == Dizayn == Karrarın əsas silahı tüstü bombası və termal qol ilə təchiz edilmiş 125 mm-lik yivsiz topdur. Tankın tank qülləsinin damına 12.7 mm-lik uzaqdan idarəedilən zenit pulemyotu mərkəzi quraşdırılmışdır.

Panzerkampfwagen V (Zirehli müharibə texnikası V, ləqəb: Panther),Alman istehsalı olan Panther ikinci dünya müharibəsinin orta çəkili tanklarından biridir.Şərq cəbhəsində Almanların Pzkpfw III (50 mm top) və nisbətən müasir texnika olan Pzkpfw IV Sovet T-34 tanklarına qarşı təsirsiz qaldıqlarına görə istehsal olunmuşdur. İlk öncə Panzer III və Panzer IV tanklarını dəyişdirmək fikri ortaya atılsa da, Panther tankı bu tanklar ilə bərabər müharibənin sonuna qədər Almanlar tərəfindən istifadə olundu. Panther, zireh, atəş gücü, sürət, hərəkətlilik kimi faktorları özündə əks etdirən bir tank olduğu üçün bir çox insanlar onu ikinci dünya müharibəsinin ən yaxşı tankı olduğunu bildirir. İldırım Müharibəsi (Blitzkrieg) doktrinasına əsasən istehsal olunan Alman tankları ilk dəfə 23 iyun 1941-də qarşılaşdığı T-34 tanklarına qarşı təsirsiz qaldılar. Düşmana hücum məqsədi ilə istehsal olunan Panzer III tanklarının düşmana qarşı heç bir şansı yox idi. Ona görə piyada qoşunlarına dəstək məqsədi ilə istehsal olunan Panzer IV tankına daha böyük toplar taxaraq istifadə etdilər. Almanlar bunun müvəqqəti bir həll olduğunu bilirdi, ona görə yeni bir tanka ehtiyac duyurdular. Yeni tank T-34 kimi meylli zirehə və daha uzun lüləyə sahib olacaqdı. Eyni zamanda yumşaq Sovet torpaqlarında rahat iləriləyə bilməsi üçün geniş paletlərə və böyük təkərlərə sahib olmalı idi.30–35 ton olacağı gözlənilən tank üçün MAN və Daimler-Benz şirkətlərinə tapşırıq verildi. Kod adı VK3002 olan tank 20 aprel 1940 tarixində (Adolf Hitlerin ad günündə) Hitlerə göstərildi.

Panzerkampfwagen VI (“Zirehli müharibə vasitəsi VI”, ləqəb: Tiger və ya Tiger I), — İkinci dünya müharibəsində Üçüncü Reyx tərəfindən istehsal olunan ağır tank. Adı Ferdinand Porsche tərəfindən qoyulmuşdur. Zamanının ən yaxşı tanklardan biri idi. Çox möhkəm zirehə və yaxşı bir topa sahib olduğu üçün düşmənlərinin qorxusu idi (xüsusilə Qərb cəbhəsində). Şərq cəbhəsindəki öz zamanının yüksək səviyyədə texnologiyaları ilə təchiz edilmiş T-34 və KV-1 / 2,3 tanklarına qarşı çıxarılmışdır. Müharibənin sonlarına yaxın bir Tiger tankına 20 ədəd M4 Sherman tankının hücum edildiyi görülmüşdür. Tiger'ların itki verməsinin səbəbi düşmənlər deyil kompleks mexaniki səhvlər idi. Buna görə çoxu Tiger tankı düzəlməz halda sıradan çıxdığı üçün heyəti tərəfindən tərk edilmiş halda tapılmışdır. Tankın hərəkət mənzili 110–195 km arasında dəyişmişdir. Hal-hazırda bu tankdan cəmi bir ədədi Bovinqton tank muzeyində orijinal və işlək vəziyyətdədir.

Sabra Ana Müharibə Tankı, IMI (Israel Military Industries) 'nin Ramat Haşaronda olan Slavi ağır silahlar tərəfindən hazırlanan, daha yüksək kalibreli top və passiv zirehlə inkişaf etdirilən M60A3 tankının modernize edilmiş bir uyğunlaşdırmasıdır. Sabra inkişaf paketinin hamısında müşahidə cihazı proqramları operativ tələblərə görə uyğunlaşdırılır. İlk nəsli Noyabr 2005-ci ildə təslim edilən, Türkiyə Silahlı Qüvvələrine aid 170 ədəd M60A1 tankı, Sabra Mk 2 paketi ilə inkişaf etdirilmişdir. M60T tanklarında, Sabra tanklarından istifadə olunan original M60A1/-A3 lərdə komandir avtomat qülləsi ,terror təşkilatı PKK ilə mübarizədə əldə edilən təcrübədə, qorunma halında avtomat odlanılması ehtiyac duyulub və hələ də istifadə olunur. Sabranın əsas silâhı 120mm'lik MG-253 yivsiz topudur ki bu da IMI (əvvəldən taas) tərəfindən edilən Merkava Mark 3 əsas döyüş tankının topuna bənzəyir. Silâh, bir alov püskürtücü ilə silkələnmənin azalması və ilk vuruş ehtimalını ən yüksək səviyyədə saxlamaq üçün bir ısıl qol ilə nizamlandı. 42 top mərmisi üçün yer təmin edildi. Silâh, M60 tankındaki M68 topundandan daha çox təsir məsafəsinə və zireh dəlmə qabiliyyətinə malikdir. Silâh 120mm "Armour Piercing Fin-Stabilised Discarding sabote (APFSDS)" ehtiva edən yivsiz top NATO standartı sursatı ilə uyğundur. Bundan başqa, MG253 Topun LAHAT (Laser Homming Anti Tank) lazer idarə olunan Tanksavar mərmisini çatma qabiliyyətinə malikdir.

Tank Abot (26 aprel 1965, Hantinqton-Biç[d], Kaliforniya) — Boks və Peşəkar güləşlə məşğul olan idmançı. Tank Abot sonralar MMA,Pride FC və UFC-də öz gücünü yoxlamışdır. Qəfəs Kralı, Elit Ekstrem Döyüşü çempionatında Superağırçəkililərin döyüşündə öz gücünü yoxlamışdır. Abot hal-hazırda Kaliforniyada Hantinqon Biçdə yaşayır.

Turan tankı — İkinci Dünya müharibəsi zamanı Çexoslovakiyanın Skoda şirkəti tərəfindən hazırlanan tank. T21 orta tank prototipinin dizaynına əsasən, iki əsas variantda hazırlanmışdır: 40 mm qurğuşun ilə 40M Turan (və ya Turan I) və 75 mm top qülləsi ilə 41M Turan (və ya Turan II) . Ümumi 424 ədəd istehsal edilmişdir.

Yüngül tank sürətli hərəkət üçün hazırlanmış və bu gün ilk növbədə kəşfiyyat məqsədləri üçün və ya əsas döyüş tankının dəstəklənməsi üçün uyğun olmayan yerlərdə səfər qüvvələrini dəstəkləmək üçün, istifadə olunan bir tank variantıdır. İlk yüngül tanklar ümumiyyətlə zirehli maşınlar kimi zirehli quruluş və silahlarla təchiz edilmişdi, lakin tırtıldan istifadə etmələri sahədəki üstün hərəkətliliklərinin təminatçısı idi.

Zülfüqar (farscaوالفقار) — İran Silahlı Qüvvələrinin quru qoşunlarının özü-özünü təminatı və xaricdən asılılığını azaltmaq məqsədiylə quru qoşunları komandirinin köməkçisi olan Briqada generalı Mir-Younes Masoumzadeh tərəfindən yaradılmış və 1996-cı ildən etibarən xidmətə qəbul edilərək kütləvi istehsalına başlanılmış bir ikinci nəsil əsas döyüş tankıdır. Adını dördüncü İslam, həm də Raşidi xəlifəsi, Şiə təriqətinin birinci imamı xəlifə İmam Əli əleyhissəlamın əfsanəvi qılıncı olan Zülfüqardan almışdır. İlkin prototip modelləri 1993-cü ildə sınaqlardan çıxardıldı, 1997-ci ildə 6 ədəd yarımsənaye prototipləri istehsal edilmiş və eyni ildə də ordu sıralarına xidmətə qəbul edilmişdirlər. Ekipajı 3 nəfərdən ibarət tankda Rusiya istehsalı olan 125 mm-lik yivsiz 2A46 topundan istifadə edilir. Zülfüqar 1 tanklarının mühərriki 12-silindrlik dizel mühərrikidir və 780 at gücündədir (630 kW780 at gücü), Zülfüqar 3 tanklarının isə mühərriki 1000 at gücündədir. Maksimal sürəti 70 km olan tankın hərəkət mənzili 450 km-dir. Köməkçi silahları 12.7 mm-lik və 7.62 mm-lik pulemyotlardır. Güc nisbəti aşağıdakı kimidir: 21.7 hp / ton (Zülfüqar 1); 17.85 hp / ton (Zülfüqar 3) İnqilabdan öncə ABŞ-dən qalan M48 Patton, M60 Patton tanklarının gövdəsinin üzərinə qurulmuşdur. İlk dəfə olaraq xalqa 1994-cü ildə nümayiş etdirilmişdir. Kompozit modelli zireh yalnız qüllə hissədə edilmişdir (birləşmə (qaynaq) hissələri bilinmir) və qülləyə 125 mm kalibrə sahib olan 2A46 Rusiya istehsalı olan tank topu yerləşdirilmişdir.

Orta tank, hərəkətlilik yönümlü yüngül tanklar və zirehli müdafiə yönümlü ağır tanklar arasında qalmış olan tank sinfidir. Xüsusilə İkinci Dünya müharibəsi zamanı istifadə edilən bu tanklar dövrün ən çox istehsal edilən, sərfəli və müvəffəqiyyətli tankları idilər. Orta tankların çoxu sonralar bir çox ölkələrdə əsas döyüş tanklarına çevrilmişdirlər.

T32 tankı və ya T32 ağır tankı (İngiliscə: T32 Heavy Tank) M4A3E2 Sherman "Jumbo"-nun müvafiq varisini yaratmaq üçün Birləşmiş Ştatlar Ordusu tərəfindən başladılmış olan ağır tank layihəsi idi. ABŞ ordusunun hərbi sursat şurası dörd ədəd prototip tankın istehsalına rəhbərlik etmişdir; Əsas məqsəd yeni tankın M26 Pershing ilə bir çox ümumi hissələri paylaşmasını təmin etməkdən ibarət idi. Əməliyyat mənzili düz yolda 160 km olub, maksimum sürəti düz yolda saatda 35 km təşkil etmişdir. Asqısı burulma çubuğudur. İkinci dünya müharibəsinin axırıncı mərhələlərində ümidverici performans nümayiş etdirməsinə baxmayaraq, M26 Pershing tanklarının almanların Tiger II kimi ağır tanklarının və tank ovçularının qarşısında zirehinin zəif olduğu düşünülürdü. Onun silahı qənaətbəxş zireh dağıtmaq qabiliyyətinə malik olsa da, özünün zirehinin düşmənin mərmilərini dayandırmaq üçün zəif olduğuna inanılırdı. 1945-ci ilin əvvəllərində M26 Pershing tanklarının əhəmiyyətli dərəcədə daha ağır variantını hazırlamaq üçün işlərə start verilmişdir. T29 layihəsindən əldə edilən məlumatlardan istifadə edilərək, zireh deşici, kompozit tərkibli döyüş sursatlarından istifadə edə bilən eksperimental 90 mm-lik əsas silaha malik olan və daha da təkmilləşdirilmiş transmissiyadan istifadə edən birinci T32 tankı istehsal edilmişdir. Bu tankın üstünə quraşdırılmış olan T15E2 silahı Perşinqdə quraşdırılmış olan silahdan qat-qat güclü idi. Oxşar eksperimental 90 mm-lik silahdan istifadə edən T26E4 Super Pershing-də olduğu kimi, uzun silah lüləsinin çəkisini tənzimləmək üçün qüllənin arxa hissəsində yerləşən əks çəki əhəmiyyətli dərəcədə artırılmışdır.

Tank məhv edən hərəkət edə bilən antitank topu ya da tank məhv edən zirehli transportyordur. Onların yaradılmasının əsas səbəbi müharibə meydanlarında düşmən tanklarını yox etməkdir. Yəni ki, onlar bir növ antitank silahıdırlar, ancaq tank deyildirlər. Üzərlərində qüllədən yüksək çıxışa sahib olan toplar mövcud olur. Ya tamamilə taretsiz, ya da ki, üstüaçıq bir taretə sahib olurlar. Təkərlər və ya tırtıllı təkərlər üzərində hərəkət edirlər. Üzərində tank əleyhinə idarəolunan raket daşıya bilən növlərinə qısaca ATGM (İngilis dilində Anti Tank Guided Missile) deyilir. Tankdağıdanlar tanklar kimi bir çox vəzifələr daşımırlar. Tanka nəzərən daha ləng və ağır piyada atışlarına qarşı (topçu) müdafiəsi zəifdir. Hər nə qədər bəzilərinin ön tərəflərində qalın zirehə sahib olsalar da, yenə də zəif zirehli texnika hesab edilirlər.

Bir tank batalyonunda 3 tank bölüyü və bir qərargah bölüyü olmaq üzrə 4 bölük vardır. Hər bir tank bölüyündə təxminən 13 tank olur. Tank Batalyonu, bir polkovnik-leytenant ya da mayorun rəhbərlik etdiyi, bölükdən böyük, alaydan kiçik əsgəri taktika birlikdir. Hazırkı ordularda silahlarına görə tank batalyonu, piyada batalyonu, topçu batalyonu kimi batalyon sinifləri var. Hava qüvvələrində batalyon, ümumiyyətlə flot olaraq adlandırılar.

Tank silahı və ya tank topu — bir tankın əsas silahıdır. Müasir tank silahları kinetik enerjili nüfuzedicilər (KE mərmisi), yüksək partlayıcılı tank əleyhinə mərmilər və bəzi hallarda idarəolunan raketləri ata bilən böyük çaplı yüksək sürətli silahlardır. Hava hücumundan müdafiə silahları da tanklara quraşdırıla bilər. Tank silahları yüngül zirehli texnika və xüsusilə digər ağır zirehli tanklar da daxil olmaqla bütün mənzillərdə müxtəlif yer hədəflərini məjv etmək üçün hər zaman birbaşa atəş rejimində istifadə olunurlar. Zirehli silah taretinin məhdud sərhədlərinə yerləşdirilmək üçün mümkün qədər kompakt və yüngül paketdə dəqiqlik, məsafə, nüfuz və sürətli atəş təmin etməlidirlər. Tank silahları tez-tez özündə olan döyüş sursatından istifadə edir və sürətli yenidən yüklənməyə imkan verir (və ya avtomatik yükləyicilərin istifadəsi).

Ağır tankın ümumiyyətlə yüngül siniflərdən daha qalın bir zirehi və daha böyük bir silahı var, lakin daha az hərəkətli və çevik olmayan; daha yüksək istehsal və istifadə xərcləri olan bir tank sinifidir. Sinifin mənşəyi Birinci Dünya Müharibəsi və ilk tanklara əsaslanır; piyada ilə yaxından işləmək və həm artilleriya, həm də ilk tank əleyhinə silahlara qarşı durmaq üçün hazırlanan ilk tanklar neytral zonada yaşamaq üçün kifayət qədər zirehə sahib idi. Yüngül tanklar təqdim edildikdə daha böyük dizaynlar ağır tanklar kimi tanınmağa başladı. Oxşar bir "hücum" rolu İkinci Dünya Müharibəsində də istifadə edilmişdir. Tankların başqa tanklar ilə mübarizə aparması adi hala gəldikdən sonra, ağır tanklar çox güclü tank əleyhinə silahlarla, əsas etibarilə toplarla təchiz olunmağa başlanıldılar. İkinci Dünya Müharibəsinin sonunda həm ağır istehkamlara, həm də digər tanklara qarşı ağır tanklar istifadə edilmişdir. Hücumlaraa rəhbərlik etmək üçün istifadə edildiklərində "hücum tankları" kimi də tanınırdılar. Onlar ümumiyyətlə xüsusi ağır tank bölmələrində təşkil olunurdular. Əsas döyüş tankı sinifinin ortaya çıxmasından sonra bir neçə yeni model istisna olmaqla ağır tank istehsalı başa çatdı. 1960-cı illərdə artıq ağır tankların dövrü başa çatmışdı.

Panzerkampfwagen VI (“Zirehli müharibə vasitəsi VI”, ləqəb: Tiger və ya Tiger I), — İkinci dünya müharibəsində Üçüncü Reyx tərəfindən istehsal olunan ağır tank. Adı Ferdinand Porsche tərəfindən qoyulmuşdur. Zamanının ən yaxşı tanklardan biri idi. Çox möhkəm zirehə və yaxşı bir topa sahib olduğu üçün düşmənlərinin qorxusu idi (xüsusilə Qərb cəbhəsində). Şərq cəbhəsindəki öz zamanının yüksək səviyyədə texnologiyaları ilə təchiz edilmiş T-34 və KV-1 / 2,3 tanklarına qarşı çıxarılmışdır. Müharibənin sonlarına yaxın bir Tiger tankına 20 ədəd M4 Sherman tankının hücum edildiyi görülmüşdür. Tiger'ların itki verməsinin səbəbi düşmənlər deyil kompleks mexaniki səhvlər idi. Buna görə çoxu Tiger tankı düzəlməz halda sıradan çıxdığı üçün heyəti tərəfindən tərk edilmiş halda tapılmışdır. Tankın hərəkət mənzili 110–195 km arasında dəyişmişdir. Hal-hazırda bu tankdan cəmi bir ədədi Bovinqton tank muzeyində orijinal və işlək vəziyyətdədir.

Amfibiya adam (rus. Человек-амфибия; ing. Amphibian man) — Aleksandr Belyayevin yazdığı fantastik roman. == Mənbə == Aleksandr Belyayev.

Amofobiya (yun. aichmē - nöqtə və phobos - qorxu) — spesifik fobiyanın bir növüdür. Üçbucaqlar, ulduzlar, kvadratlar, karandaşlar, iynələr, bıçaqlar, dartlar, tikanlı şeylər kimi bitkilər, (alaq otları), kaktus ağacları, şam iynələri, sınmış şüşə, qırıq çini, iti taxta parçaları və hətta çətirin iti ucluğu və mebel və binadakı müxtəlif növ əşyalardan, məsələn, çıxıntılı künclərdən və ya iti kənarlardan qorxmaqdır. Bu qorxuya belonefobiya və ya enetofobiya da demək olar. Bəzən bu ümumi termin daha konkret olaraq iynə qorxusu və ya iynə fobiyası (tripanofobiya) adlanan şeyə istinad etmək üçün istifadə olunur. İynə qorxusu iynə və ya dərialtı inyeksiya ilə bağlı tibbi prosedurlardan həddindən artıq qorxudur. Xəstənin iti cisimlərdən qorxmadığı, lakin yaxınlıqdakı iti cisimlərə baxarkən ağrı və ya narahatlıq hiss etdiyi vizual looming sindromu oxşar vəziyyətlə (qaçınma davranışı) qarışdırılmamalıdır.

Namibiya (ing. Namibia; afrik. Namibië) və ya rəsmi adı ilə Namibiya Respublikası (ing. Republic of Namibia; afrik. Republiek van Namibië)— Cənubi Afrikada dövlət. Namibiya Atlantik okeanın sahillərində yerləşir. Şimaldan Anqola və Zambiya, şərqdən Botsvana, cənubdan Cənubi Afrika Respublikası ilə həmsərhəddir. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Vindhuk, ümumi sahəsi 825,615 kvadrat kilometrdir. Namibiya 21 mart 1990-cı ilə CAR-dan müstəqilliyini əldə etmişdir. Namib səhrasının adından (hottent dilində — "dairədə dolana" deməkdir).

Amimiya — mimikanın zəifləməsi və ya heç olmaması halı. Ruhi xəstəliklər, parkinson xəstəliyi zamanı müşahidə olunur.