[fars.] сущ. клас. кил. xuda; // xudavəndi-aləm алемдин Худа (Аллагьдин везифайрикай сад, дуьньядин иеси, сагьиб, агъа); Xudavənda межд. я Худа! я Алл
Tam oxu »f. 1) rəis, başçı; 2) ağa, başçı, ərbab; 3) Allah, Tanrı. Xudavəndi-aləm «dünyanın ağası» Allah, Tanrı.
Tam oxu »...təbarək və təala ruzini həmişə artıq eləsin, inşallah. Ə.Vəliyev. □ Xudavəndi-aləm (Allahın vəsflərindən biri, dünyanın sahibi, ağası) – Allah. Bu su
Tam oxu »Farscadır və onlarda xodadad kimi işlədilir. Mənası “Xudaverdi (Xudanın verdiyi)” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »...(7-ci mənada) üçün yararlı (münasib) olan. Düşməli yer. – [Kərbəlayı Xudaverdi:] Burada bir düşməli karvansara yoxdurmu? Ə.Haqverdiyev.
Tam oxu »...xüsusiyyətləri ilə. Nişanbənişan tanıtmaq. Nişanbənişan soraq vermək. – [Xudaverdi:] Əyərçi oğlum nişanbənişan səni [Hacı Qaranı] deyirdi. M.F.Axundz
Tam oxu »is. 1. Kirvə olma. [Xudaverdi:] Bir kirvəlik paltarı keçiribdir əyninə, [Orucun] gözü ayağının altını görmür. Ə.Vəliyev. Kirvəlik hər hansı yaxın qohu
Tam oxu »...üçün, oğluna işarə olaraq “mənim oğlum” əvəzində belə deyərdi. [Xudaverdi:] Bu gün səhərdən bizim evin qabağından keçəndə bəndəzadənizə özünüz buyurm
Tam oxu »bax qığıldamaq. [Xudaverən] yasavulun ayaq tərəfindən oynaqlayıb, – “Dədə, dədə!” – deyə qığıldandı. S.Rəhimov.
Tam oxu »...(Xətayi); XUDA Dərviş: Xanım can, şükür olsun xudaya.. (N.Vəzirov); XUDAVƏND Qafar: Mən ki, bu xanənin xeyirxahı olduğumu xudavənd özü bilir (S.Rəhim
Tam oxu »...məsəldir ki, düşər qarə gəzən kəs; Evyıxanın evin yıxar, əlbəttə, xudavənd. Q.Zakir.
Tam oxu »BEYT1 ə. ev, bina. Beyti-xudavənd Allahın evi; Kəbə; beyti-mə’muri «abad bina, tikili ev» (Kə’bə nəzərdə tutulur). BEYT2 ə. 1) şerin mənaca əlaqəli ik
Tam oxu »...Acıqlandı, dedi, al, sənə qurban (Aşıq Abbas); QABARMAQ Göyərçin Xudaverdini görüb qapıdan cəld çıxaraq, Maroya qabardı (S.Rəhimov); BİRİNİN ÜSTÜNƏ Q
Tam oxu »sif. [ər.] Ölmüş, vəfat etmiş, rəhmətə getmiş. [Xudaverdi:] Xeyr, mən soruşuram ki, mərhum atanızın adı nədir? M.F.Axundzadə. [Süleyman:] Mərhum bəzza
Tam oxu »...◊ господи! ах ты, господи! в знач. межд. İlahi, ay Allah, Xudaya Xudavənda!; не дай (не приведи) господи; упаси Господи Allah eləməsin! Allah göstərm
Tam oxu »is. [ər.] klas. Acizlik, iqtidarsızlıq. Əcz ilə dedi ki: “Ey xudavənd; Şahənşəhiadilü xirədmənd!” Füzuli. [İblis Arifə:] …Əzizim, çocuq olma! Arif! Ma
Tam oxu »...qabardı, yatdı (S.Qədirzadə). QABARMAQ – YUMŞALMAQ Göyərçin Xudaverdini götürüb qapıdan cəld çıxaraq Maroya qabardı (S.Rəhimov); Bu fikir Lal Hüseyni
Tam oxu »...desək, yenə xata eləməmişəm! Ə.Haqverdiyev. [Səfər bəy:] Pəh, pəh xudavəndi-aləm gör nə gözəl yerlər yaradıb, bura nəinki “el bulağı”, lap behiştin b
Tam oxu »...XANƏ (dan.) Molla Qafar: Mən ki, bu xanənin xeyirxahı olduğumu xudavənd özü bilir (S.Rəhimov); XARABA (dan., öz evi) Çopur Abdulla: Hara gedib. Əvvəl
Tam oxu »...hər şeyə biganədir? – Bunun illəti nədir (M.Rahim); MƏRƏZ (köhn.) Xudavəndi-aləm ittifaq buyurub mərəzi dəf etdi (Ə.Haqverdiyev); NAXOŞLUQ Mümtaz Möt
Tam oxu »...Hacı Xəlil, müsinn şəxs, həştad beş il dünyada ömür edəndən sonra, xudavəndi-aləmin əmrini yerinə yetirməkdə idi (Ə.Haqverdiyev); PİR Pirə ata dedim,
Tam oxu »...müxtəlif xalqlarda Tanrı, Xuda, Pərvərdigar, Xaliq, Yaradan, Xudavənd, Rəbb və s. kimi adlar aid edilmişdir. İslam dinində Allahı anmaq üçün 99 ad
Tam oxu »...[Şeyx Nəsrulla qəbiristanlığı göstərib:] Ondan ötrü ki, [bunlar xudavəndi-aləmin] göndərdiyi bəladan qaçmayıb şəhadətə yetişiblər. C.Məmmədquluzadə.
Tam oxu »