nəyin I сущ. поверхность. Suyun üzəri поверхность воды II послел. üzərilə по (указывает на поверхность, где что-л. совершается). Suyun üzərilə по воде
Полностью »Cığataylarda ilə sözü rus dilindəki “связанный” kəlməsinə uyğun mənada işlədilib. Yəqin ki, bu söz ilmək (ilişdirmək, bağlamaq) sözünün kökündəki il
Полностью »(ixtisarı …la, …lə) qoş. Qoşulduğu sözlə bəzən (samitlə qurtaranda) bitişik, bəzən də (saitlə qurtaranda) ayrı yazılıb aşağıdakı mənalarda işlənir: a)
Полностью »(-la, -lə) qoş. avec ; maraqla avec intérêt, de ; par ; en ; avtobusla getmək aller vi (ê) en autobus
Полностью »(ixtisarı ...la, ...lə) къушм. 1. -ал(ди), -уналди, -далди, -унив, -ув(ди), -ив(ди), -униз, -див; -дихъ; barmağı ilə göstərmək тупӀув(ди) къалурун; əl
Полностью »послел. (слитное написание -la, -lə): 1. с (со), вместе с (указывает на совместность). Kimlə yanaşı getmək идти рядом с кем, Eyvazla Gülşən Эйваз с Гю
Полностью »нареч. из года в год, с каждым годом. Elmi-texniki əlaqələr ildən-ilə genişlənir из года в год расширяются научно-технические связи, suyun səviyyəsi i
Полностью »borc və s. verdiyi şəxsi axtarıb tapmaq üçün əziyyət çəkmək, həmin şəxsi axtarmaq, ardınca gəzmək; ~ əli ilə verib ayağı ilə ala bilməmək
Полностью »əbəs yerə vaxt və enerji sərf etmək, mənasız, boş bir işlə məşğul olmaq.
Полностью »riskli işə girişmək; həyatı, taleyi ilə bağlı riskli qərar vermək; ~ taleyi tərəzinin gözünə qoyulmaq
Полностью »hirsləndirmək, əsəbiləşdirmək, əsəbiləşməsinə səbəb olmaq; ~ əsəblərinə toxunmaq.
Полностью »“ömrü uzun olsun” mənasında işlədilərək alqış bildirən ifadə, nitq etiketi.
Полностью »hərisliklə baxmaq, baxışlarının ifadəsi ilə istədiyini bildirmək; ~ gözünü çəkə bilməmək.
Полностью »ağır xəstə olmaq, ağır xəstəlikdən şiddətli əzab çəkmək; ~ ölüdən can istəmək.
Полностью »1. Bir şeyi tədbirlə, hiylə və siyasətlə əldə etməyi bacarmaq. 2. Çox ləng işləmək, bir işi çox ağır, yavaş görmək
Полностью »çox böyük zəhmət və əziyyət tələb edən səmərəsiz və mənasız işlə məşğul olmaq; ~ iynə ilə gor qazmaq
Полностью »bir şeyi üsulluca, səbirlə, ustalıqla əldə etməyə çalışmaq, çox ciddi siyasət işlətmək, hiylə ilə məqsədinə çatmaq
Полностью »bir şeyi qiymətləndirərkən, təhlil edərkən həddən artıq tələbkar olmaq.
Полностью »adət-ənənələrə uyğun hərəkət etmək, qəbul olunmuş adət-ənənələrdən kənara çıxmamaq.
Полностью »çox böyük zəhmət və əziyyət tələb edən çətin, ağır işlə məşğul olmaq; ~ dənizi çömçə ilə boşaltmaq, Sizif əməyi
Полностью »birinin yolunu gözləmək; ~ gözü yolda qalmaq, gözünün kökü saralmaq.
Полностью »başqasının sözü ilə hərəkət etmək, öz müstəqil fikri olmamaq; ~ cilovu başqasının əlində olmaq.
Полностью »ölümə öldürməklə cavab vermək; ~ əvəzini çıxmaq, intiqam almaq, qisas almaq.
Полностью »əziyyətlərə qatlaşmaq, əzablı illər yaşamaq, ağır, məşəqqətli günlər keçirmək.
Полностью »...уьтери ван чал къвезвай. А. Ф. Бубадин веси. Са гаф лагь, яр, уьтери заз, - Куьз на зи чан акъудзава? С. Султанов. Са гаф лагь, яр. * са уьтери.
Полностью »...Piramidanın üzərindən düşüb əzilənlərin, ishaldan ölənlərin sayı yox idi. Çəmənzəminli. Hələ tamam qurumamış yağış gölləri; Üzərində bulud-bulud uçur
Полностью »(üzərinə, üzərində, üzərindən) кил. üst; kitablar stolun üzərindədir ктабар столдал (столдин винел) ала.
Полностью »I сущ. азербайджанец; azərilər азербайджанцы II прил. азербайджанский. Azəri türkləri азербайджанские турки, azəri xalqı азербайджанский народ
Полностью »сущ. азери, азербайжанви; // прил. Азербайжандиз, азербайжанвийриз ва я азербайжан чӀалаз талукь тир.
Полностью »f. 1) oda sitayiş edən, atəşpərəst; 2) oda aid olan; 3) azər ayına məxsus olan, azər ayında olan.
Полностью »...sif. Azərbaycana, azərbaycanlılara, yaxud Azərbaycan dilinə aid. Azəri mülkünü bütün gəz, dolan; Qalmasın görməmiş bir adam səni. H.K.Sanılı.
Полностью »«az» (uz, oğuz) və «ər» (igid, qəhrəman) sözlərindən düzəlmiş, «igid azlar (oğuzlar)»; «oda qulluq edən», «oda sitayiş edən» deməkdir.
Полностью »случайно быть где-нибудь; случайно посетить какое-нибудь место, пройти по какому-нибудь месту
Полностью »«az» (uz, oğuz) və «ər» (igid, qəhrəman) sözlərindən düzəlmiş, «igid azlar (oğuzlar)»; «oda qulluq edən», «oda sitayiş edən» deməkdir.
Полностью »вир (вири патарихъай кIеви, акъвазай яд авай зурба чка; гагь-гагь ам гъвечIи гьуьл кьван екеди жеда)
Полностью »sif. Təzə, qədtəzə, heç geyilməmiş, işlənməmiş. Əcəri don. Əcəri yorğanüzü. – Zeynəbin bu saat dörd-beş dəst əcəri paltarı boxçadadı. C.Məmmədquluzadə
Полностью »dan. bax ötrü. Bir söyüşdən ötəri etmə əziyyət balama. M.Ə.Sabir. [Mehdi:] Xalqı incidirlər bizdən ötəri; Hünər meydanıdır igidin yeri. S.Rüstəm.
Полностью »sif. və zərf 1. Gözucu, tez, ani. Ötəri baxmaq. – Sərnişin qızın gizləndiyi kabinəyə ötəri nəzər salıb, aşağı endi. Q.İlkin. 2. məc. Səthi, dilucu, sö
Полностью »sif. [ər.] 1. Nəzəriyyəyə əsaslanan, nəzəriyyə olan, nəzəriyyə ilə əlaqədar, nəzəriyyə əsasında qurulmuş. Nəzəri əsər. Nəzəri məqalə. Nəzəri nəticə. –
Полностью »...kuzəçiyəm, memarlıq da edirəm. M.Hüseyn. // Kuzə qayrılıb satılan yer. Kuzəçi dükanı.
Полностью »bax irəli. [Balaqardaş:] Kababdan iləri bir az çörək-pendir … gətir, qoçaq! N.Vəzirov. Mən də evdən apardığım saxsı çanağı iləri sürdüm. M.S.Ordubadi.
Полностью »(Qazax) köhnə sistemli tüfəng adı. – Cazeriyi ağızdan, lülədən dolduruv atallardı
Полностью »is. [ər.] 1. Keçmişdə palto kimi üstdən geyilən içi xəzli paltar. 2. Müsəlman dini təriqətlərindən birinin adı.
Полностью »...qüvvətli cəhətlərindən – onun demokratlığından, həyat həqiqətlərinə əzəmi dərəcədə sadiq qalmağından … öyrənirlər. M.Hüseyn. Əhmədov fəhlə qüvvəsində
Полностью »...ibtidası olmayan (əbədi müqabili). Kəhkəşan südlü nəhri andıraraq; Əzəli bir kitab oxurdu mana. H.Cavid. Bu doğrudur, sevda olur əzəli; Mən şairəm hə
Полностью »1. zərf Daxilə, daxildə. İçəri itələmək. İçəri gəl. İçəri buraxmaq. – Şah rüsxət verdi, münəccimbaşı çıxmamış Xacə Mübarək içəri girib ərz elədi… M.F.
Полностью »(Bakı) hər iki tərəfi iti mismar, mıx. – Çöregçilərçün iki dana teknə qayrəcegdüg, düşəriçün uşağ göndərdim, tapbadı
Полностью »I (Borçalı) çarıqda bağ keçirilən ilgək. – Üzəngi çarıxda yandolor, davandadolor II (Qazax) astana
Полностью »см. uzaqbaşı; самое позднее. Uzağı üç günə qayıdacağam самое позднее через три дня вернусь
Полностью »...млекопитающих; стремечко. Üzənginin əsası основание стремени, üzəngi siniri нерв стремени, üzəngi darağı гребешок стремени, üzəngi əzələsi мышца стре
Полностью »сущ. зоол. плавунчик (хорошо плавающая птица сем. ржанковых, обитающая в лесотундре)
Полностью »...парнолистниковых; гармала 2. сухой стебель, листья и семена этого растения; üzərlik yandırma adəti в народе: обычай сжигания могильника как средства,
Полностью »мн. нет. 1. зиян, зарар; причинить ущерб зиян гун. 2. гъвечIи хьун, кими хьун; луна на ущербе варз гъвечIи жезва, вацракай кими жезва. ♦ на ущербе аг
Полностью »ÜZƏNGİ I is. Yəhərdə ayaq qoyulan yer. Yəhərə çəkilən bu cüt üzəngi; Baxın, oxşamayır biri-birinə (Ə.Kürçaylı). ÜZƏNGİ II is. anat. Orta qulaqda ikinc
Полностью »ÜZƏNGİ, RİKAB Abbas əhd eləmişdi ki, Gülgəz Pəriyə çatıb onu kəcavəyə mindirəndə onun üzəngisini özü basıb ata mindirsin. Abbas sözünü qurtarıb Gülgəz
Полностью »ÜZDƏKİ – DİBDƏKİ Mən otağın dibdəki hər iki küncünü qazdım, heç nə yoxdur (C.Əmirov); Üzdəki otları kökündən çıxartmaq lazımdır.
Полностью »...lap ~ farthest; most distant; 2. not later than; not more than; Uzağı iki gündən sonra gələrəm I shall come not more than in two days; Biz ən uzağı d
Полностью »bax uzaqbaşı. [Zeynal:] …Allahqulu gör nə deyir? Deyir, uzağı sabah Veys anasını Sona üçün elçi göndərər. Ə.Əbülhəsən.
Полностью »is. [ər. “əmir” söz. cəmi] klas. Əmirlər, hakimlər. Sən dur ayaq üstə, demə bir söz ümərayə; Caiz deyil insanca danışmaq füqərayə. M.Ə.Sabir.
Полностью »is. Süvarinin ayağını dirəməsi üçün yəhərin iki tərəfindən asılı altı düz dəmir halqalardan hər biri. Rüstəm kişi boz atın üzəngisinə ayaq qoyanda May
Полностью »...Həzar dərdə davasan. (Bayatı). Qarı kərbəlayını … azarlayanda üzərlik tüstüsünə verərdi, ildə neçə dəfə arxasına həcəmət qoyardı. Çəmənzəminli. Üzərl
Полностью »тIимилрун, сергьят эцигун, кьадар эцигун; умерить свои желания жуван мурадар тIимилрун, мураддиз сергьят эцигун.
Полностью »без удержу акъваз тийиз, акъвазун тийижиз; он не знает удержу адаз акъвазун чидай затI туш, ам акъвазриз жезмайди туш, ам мад акъвазизмайди туш (
Полностью »(Cənubi Azərbaycan) üzəri qızıl və gümüşlə işlənmiş əsa. – Mənim bir ləzgioxim var
Полностью »bax pul 3-cü mənada. Balıqların əksəriyyətində bədənin üzəri pulcuqlarla örtülü olur. Y.Əbdürrəhmanov.
Полностью »(Meğri) üzəri naxışlı <çörək>. – Nizğalı fətirdən bişirip tollamısan ura, bir tə:lif də eləmeysan
Полностью »cəm zool. Adətən daxili skeleti olmayan, üzəri çanaqla örtülü onurğasız heyvanlar tipi. Dənizdə yaşayan yumşaqbədənlilər.
Полностью »is. bot. Birillik ot bitki. Bələkün … üzəri sıx tüklərlə örtülü bozumtul yaşıl rəngli birillik bitkidir. Qədirov.
Полностью »ə. 1) üz, çöhrə; 2) üst, üz, üzəri; 3) alın; 4) üslub, qayda; 5) bax vəchə; 6) vasitə, yol; 7) ad, şöhrət; 8) üstünlük, imtiyaz. Vəchi-məaş dolanacaq
Полностью »...torunu dəstələyib əlinə yığır. Bülövlənmiş çaylaq daşların üzəri ilə … üzüaşağı burulğanlara tərəf yüyürdü. S.Rəhimov.
Полностью »...bir şeyin buruna oxşayan hissəsi, çıxıntısı. Xoruzgülü toxumçalarının üzəri qırışıqdır və onların yuxarısında düz və ya əyilmiş buruncuq vardır. Qədi
Полностью »...bot. Əkin yerlərində və çöllərdə bitən çiçəkli bitki. Alakülüng cinsi … üzəri sadə və ya vəzili tüklərlə örtülü birillik və ya çoxillik bitkilərdəndi
Полностью »is. Metalı yonmaq, təmizləmək üçün üzəri diş-diş olan polad alət; suvand, törpü. İnşaata gələndə yeyəni tutmağı bacarmayan … İbrahimə ustası mürəkkəb
Полностью »...Quba, Şəki, Şuşa, Zaqatala) 1. qısaqollu, üzəri qaytan və bafta ilə işlənilmiş qadın paltarı (Zaqatala, Şəki). – Hətəm öz nənəsinin labadasını puzdur
Полностью »is. dan. Qol-budaqlı və üzəri tüklərlə örtülü, təbabətdə işlədilən çoxillik ot bitkisi. [Damotunun] gövdəsinin üzərində qarşı-qarşıya durmuş və yumşaq
Полностью »Metalı yonmaq üçün üzəri diş-diş olan polad alət; suvand, törpü. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Almasdan qılıncdır, poladdan yeyə, Çeynərəm dəmiri, üfl
Полностью »...… çirkli-sarı rəngli, geniş qıf şəklində və beşdişli çiçək taclarının üzəri tünd-bənövşəyi rəngli damarla örtülmüşdür. R.Əliyev.
Полностью »1. Budaq, qol. 2. Üzəri şirniyyat və meyvə ilə bəzədilmiş budaq (adətən, toyda bəy və ya gəlin üçün yaxınları tərəfindən hazırlanır). Nəzik şaxsan, Ka
Полностью »...tərəfə döndərərdilər. İ.Hüseynov. 2. Üzəri cığ və s. su bitkiləri ilə örtülmüş lehməli su qatı. [Konsul] çim altından baxan qurbağa kimi iri, domba g
Полностью »...(çılpaq əksi). Geyimli halda bayıra çıxdı. Geyimli uşaq. 2 məc. Üzəri bir şeylə örtülmüş, örtülü. Yaşıl geyimli təpələr. – Al-əlvan geyimli dağlar gö
Полностью »...tərəfindən hədiyyə olaraq gətirilən üzəri şirniyyat və meyvə ilə bəzədilmiş budaq. – Züleyxa İreyhanın sağdışıdı, öz şaxını gəlinin otağına gətirdi (
Полностью »...gözə dəyirdi. M.İbrahimov. Dəstə sürüşkən daş və qaya parçalarının üzəri ilə aşağıya enməli idi. S.Vəliyev. // Tullantı, qırıntı. Şüşə parçaları. 2.
Полностью »нареч. 1. gurultu ilə, uğultu ilə; 2. qəhqəhə ilə; раскатисто смеяться qəhqəhə ilə gülmək.
Полностью »...tərləyən bu gənc [Qasım ağa] naxışlı corabları ilə xalının üzəri ilə səssiz yüyürərək atasına yanaşdı. Çəmənzəminli. Bığının yeri yenicə tərləyən Kər
Полностью »однокр. gurultu ilə düşmək, gurultu ilə tökülmək, gumbultu ilə yıxılmaq (uçmaq, düşmək).
Полностью »