Bax: vəsmə. Məsməni çəkibdi qələm qaşına, Ağ ipək çalmanı salıb başına... (“Əsli və Kərəm”)
Полностью »is. [ər.] 1. Dərinin üzərində tər vəzilərinin ən xırda deşiyi. 2. Maddənin hissəcikləri arasındakı boşluq, ara
Полностью »(Kürdəmir, Sabirabad) bənd. – Məsnə:n üstə çıx, gör Sabirabada gedən lötkə görünürmü? (Kürdəmir)
Полностью »...ноздревина. Məsamələrin ölçüsü размер пор II прил. поровый. Məsamə kameri бот. поровая камера, məsamə kanalları гидрогеол. поровые каналы
Полностью »...dəyənəyi yerə uzatdı, üzünü məruzəçi gəncə tutaraq kəsmə-kəsmə dedi. Mir Cəlal.
Полностью »bax eşim-eşim. Nəbinin bığları eşmə-eşmədir; Papağı güllədən deşmə-deşmədir. “Qaçaq Nəbi”.
Полностью »KƏSMƏ – DOLAMA Buradan kəsmə enmək mümkün idi (S.Vəliyev); Adamlar həmin boşluq ətrafındakı yolla dolama gedəcəkdir (S.Vəliyev).
Полностью »KƏSMƏ I is. Parçanın bir növü. Haqq nəzərin Ələsgərdən kəsmədi; Yar qəddinə yaraşanlar kəsmədi (Aşıq Ələsgər). KƏSMƏ II is. mus. Zərbli, muğam, şikəst
Полностью »[ər.] сущ. 1. бицӀи тӀвек, тӀеквен (мес. бедендин хамунин гьекь къецел акъуддай); 2. са затӀунин арада авай буш чка, бушлух, ара.
Полностью »MƏCMƏ’ ə. 1) adamların və ya şeylərin toplandığı yer // toplanış, yığıncaq; 2) qovuşulan yer; qovşaq.
Полностью »I (İmişli, Lənkəran) 1. göz (evə aiddir). – Bı il iki çeşmə öy tikmişuğ 2. göz (balıq torunda). – Torun çeşməsi dağılıb, iplik gəti düzəldəg II (Ordub
Полностью »сущ. устар. 1. тушь, краска для бровей. Qaşa vəsmə yaxmaq наложить краску на брови 2. клеймо 3. печать
Полностью »1 I сущ. от глаг. kəsmək: 1. резание. тех. Kəsmə nəzəriyyəsi теория резания, kəsmə sürəti скорость резания, тех. kəsmə emalı обработка резанием, kəsmə
Полностью »I сущ. от глаг. deşmək: 1. сверление. Deşmə prosesi процесс сверления, deşmə üsulları способы (методы) сверления, deşmə dərinliyi с.-х. глубина сверле
Полностью »...творчества, ilham çeşməsi источник вдохновения II прил. родниковый. Çeşmə suyu родниковая вода ◊ göz çeşməsi слёзный проток
Полностью »...daşında çəkəndə kəsməsi də olar, yarması da; – Yarma iri olar, kəsmə xırda II (Kəlbəcər) bişmiş südlə qatığın qarışığından düzəldilən ağartı növü. –
Полностью »...su mənbəyi; bulaq, qaynaq. [Çinarların] arasından çıxan sərin çeşmə çınqıl daşların üzərindən xoşahəngli bir şırıltı ilə böyük çaylara doğru axıb ged
Полностью »...1. Möhür. 2. Qadınların qaşlarına çəkdikləri qara boya, rəng. Vəsmə bol olanda qaşa da yaxarlar, gözə də. (Ata. sözü). Qaşa vəsmə, gözə sürmə çəkəndə
Полностью »is. Lent. Bizim ağ rəşmə kimi burularaq gedən yollar xeyli uzaqlara qədər iki tərəfdən uca ağaclarla əhatə olunmuşdur. Mir Cəlal.
Полностью »...həmişə buyurmada, vurmada, kəsmədə ömür sürmüş. S.S.Axundov. □ Kəsmə əlifba – tədris məqsədi ilə müxtəlif formalarda kəsilmək üçün düzəldilmiş əlifba
Полностью »MEŞƏ Sıx meşələr od tutaraq, qayalıqlar külə dönür (S.Vurğun); ORMAN (köhn.) Bu yanda səfalı qalın bir orman; Yaz olsun, qış olsun, gülür hər zaman (M
Полностью »I (Bakı, Salyan, Şamaxı) bax memə. – Məməm inəyimizi sağır (Bakı); – Məməm öydə yoxdi (Şamaxı) II (Bərdə, Qubadlı) köhnə sistemli ov tüfənginin çaxmaq
Полностью »...растущих на большом пространстве. Şam meşəsi сосновый лес, sıx meşə густой лес, keçilməz meşə непроходимый лес, meşənin ətəyi окраина леса, meşənin k
Полностью »...шишечки. Əlüzyuyanın məməsi сосок умывальника II прил. сосковый. Məmə əzələləri сосковые мышцы, məmə siniri сосковый нерв;məmə vermək: 1. кормить гру
Полностью »I. i. wood(s) (pl.); (böyük) forest; ~ salmaq to afforest, to plant trees / forest; şam ~si pine grove / forest II
Полностью »i. 1. breast; anat. nipple, teat; 2. (yelin) udder; uşağa ~ vermək to give* a baby the breast; ~ vermək to nurse (d
Полностью »Türk dillərində ağac or, meşə isə orman (ağac çoxluğu) sözləri ilə ifadə olunub. Bizdəki palıd sözü fars mənşəlidir, palıd sözünün yerinə də meşə sözü
Полностью »...işlədilir. Süddaş yerinə “əmikdaş” işlədilən vaxtlar olub. Görünür, məmə sözü əməm kimi olub, sonra səslərin yerdəyişməsi baş verib. (Bəşir Əhmədo
Полностью »Bioloji cəhətdən qarşılıqlı əlaqəli və öz inkişafında bir-birinə təsir göstərən, torpağın, suyun, ağac, kol və ot bitkilərinin, heyvanların, mikroorqa
Полностью »is. sein m, néné m fam ; mamelle f, pis m invar ; tétine f (heyvanlarda) ; uşağa ~ vermək donner le sein à un enfant, alaiter un enfant
Полностью »1. adj 1) həmin; 2) özü, özüm, özümüz (isimdən sonra); moi-~ (mən) özüm; toi-~ (sən) özün; nous-~s (biz) özümüz; le ~ jour həmin gün; c'est le ~ livre
Полностью »is. forêt f ; bois m ; sıx ~ forêt dense ; keçilməz ~ forêt impénétrable ; şam ~si bois de pins ; ~ sənayesi industrie f forestière ; ~ yolu chemin m
Полностью »is. məc. Ana. [Şərəfnisə xanım:] Əgər məməm deyən dərviş olmasaydı, şəksiz Müsyö Jordan Şahbazı aparacaqdı. M.F.Axundzadə. [Məmməd bacısı Fatmaya:] …N
Полностью »...məməcik 2-ci mənada. Gözün məməsi. 3. xüs. Hər hansı bir şeyin məmə ucu (kiçik çıxıntı) şəklində hissəsi; ucluq.
Полностью »is. Çoxlu ağac bitmiş geniş sahə. Palıd meşəsi. Şam meşəsi. – Meşə çaqqalsız olmaz. (Məsəl). Mən də meşə cığırı ilə boyumdan uca otların arası ilə evə
Полностью »şax-şax baxmaq – təşəxxüslə, qürurla, cəsarətlə baxmaq. [Məsmə] üzünü Şərəbanı arvada tutub şax-şax baxdı. Mir Cəlal.
Полностью »...qoymaq – özünü yatmış, yuxulu kimi göstərmək, özünü yuxuluğa vurmaq. [Məsmə] yorğun olduğu üçün özünü yatmışlığa qoyur, cavab verməyir. S.Hüseyn.
Полностью »is. Gözü görməyən adamın halı; korluq. Gözsüzlük pis dərddir. – |Məsmə:] [Ərimgil] gözsüzlük bədbəxtliyini, korluq fəlakətini özləri üçün bir nemət he
Полностью »...bilsin, birkərəlik məni öldürsün ki, canım qurtarsın. Ü.Hacıbəyov. [Məsmə ərinə:] Kişi, bu fikirləri birkərəlik başından çıxar. S.Hüseyn.
Полностью »...həkimləri ələfiyyatdan bixəbərdirlər. Qantəmir. Ha zamandansa Məsmə eşitmişdi ki, dərmanların yaxşısı ələfiyyatdır. Mir Cəlal.
Полностью »QARĞAMAQ – TƏRİFLƏMƏK Başmaqlarını sürüyə-sürüyə onun dalınca yortan Məsmə qarı indi də Xasaya qarğıyırdı (M.Hüseyn); Kimə təriflədim, dodağını büzüb,
Полностью »bax aşna 2-ci mənada. Oynaşa ümid olan ərsiz qalar. (Ata. sözü). [Məsmə:] [Ərim] elə zənn edirdi ki, guya mənim yanıma gələn oynaşlarım var imiş. S.Hü
Полностью »...istərkən qulluq eylə; Ayaq birbir basarlar nərdibanə. Xətayi. [Məsmə:] Keçmişdə deyərdilər: – Nə hal ilədir; Nə mal ilədir; Fəqət ululuq; Kamal ilədi
Полностью »...Boş-bikar qalmaq. – [Firuz] boş-bikar oturub qalır. Ə.Məmmədxanlı. [Məsmə:] Sənin nəyinə yaraşır gedib boş-bikar oturub çərəkə höccələyəsən? Mir Cəla
Полностью »...sərgərdan. Yurdsuz-yuvasız adam. 2. Sahibsiz, baxımsız, kimsəsiz. [Məsmə:] Şəhərdə nə çoxdu yurdsuz-yuvasız uşaq, üzünə baxan kimdi? Adını tutan, yax
Полностью »...Cəmil kəndin qırağındakı çəkillikdə görüşdülər. Ə.Vəliyev. …Məsmə, Səkinə, Pəri çəkillikdə ipəkqurdu üçün budaq qırır, şələləyərək daşıyırdılar. Mir
Полностью »[fars.] bax plan 1 və 3-cü mənalarda. [Məsmə:] İndi öz otağıma daşındıqda, ta qızlığımdan xəyalımda nəqşəsini çəkdiyim otağı hazırlamağa başladım. S.H
Полностью »QORASUYU, ABQORA (kal üzümün turş şirəsi) ..Bu daşı Məsmə qarı dəfələrlə gəlib anadan alıb aparmışdı və bu yupyumru hamar, qara daşla dəfələrlə böyük
Полностью »...çürüyüb didilmiş, didik-didik olmuş. Bəndalı taxt üstündə, tüfəng yanında, Məsmə də oğlu ilə yanaşı, yerdə əprimiş, yamaqlı bir palaz üstündə uzanıb
Полностью »...yüngülcə, yavaşca. Xəfifcəsinə titrəmək. Xəfifcəsinə gülmək. – [Məsmə:] [Kor seyid] bərabərimdə dayandı. Sol əlini xəfifcəsinə üzümə götürdü. S.Hüsey
Полностью »is. 1. Ögey nənə. Məsmə Səlimin nənəliyi hesab olunurdu. Mir Cəlal. 2. məc. Analıq. [Hacı Murad:] Durub təzədən ona nənəlik edə bilmərəm ki. S.S.Axund
Полностью »...evin sahibi şəhərin ən böyük və nüfuzlu bəyi imiş. H.Nəzərli. [Məsmə:] …Onlar kənddə nüfuzlu, kəramət sahibi seyidlər hesab olunurdular. S.Hüseyn.
Полностью »...olan yerdə biqabiliyyətlər otura.. (M.İbrahimov); QABİLİYYƏTSİZ Məsmə: Kor kişi.. qabiliyyətsiz idi (S.Hüseyn); BACARIQSIZ, TALANTSIZ.
Полностью »...Açıqdanaçığa düşmənçilik etmək. Açıqdan-açığa yalan danışır. – [Məsmə] kimsəyə əl açmayacağını, kimsədən bir şey dilənməyəcəyini açıqdan-açığa kor se
Полностью »...da arı pətəyi var idi. E.Sultanov. Həyətdə arı pətəyi saxlayan Məsmə bir səhər durub pətəklərin yerini boş görmüşdü… Mir Cəlal.
Полностью »...bacarırsa, müqəddəs adlara qurban gətirin (C.Cabbarlı); NƏZİR-NİYAZ Məsmə: Bütün qonşu kəndlərdən kor Seyid üçün nəzir-niyaz gəlirdi (S.Hüseyn).
Полностью »...bədənlər bəslənər; Obaların arxasında kəkliklərim səslənər. M.S.Ordubadi. [Məsmə:] Bu yandan da uşaq ac-susuz buralarda qalıb nə yeyəcək, nə barınaca
Полностью »TANIŞLIQ (bir yeri tanıma; müxtəlif mənalarda) [Məsmə:] Bizim bir-birimizlə rəsmi tanışlığımız yoxdu (S.Hüseyn); BƏLƏDİYYƏT Nəriman inqilab tarixinə,
Полностью »...Dörd il idi ki, ondan bir xəbər-ətər yox idi. S.S.Axundov. [Məsmə:] …Təzəlikdə heç xəbər-ətər yoxdu. Anası ölmüş düşdü qürbətə, yaman düşdü. Mir Cəla
Полностью »...xeyirli, yaxşı nəticə verən. Faydalı təklif. Faydalı məsləhət. – [Məsmə:] Axırda onu xəstəxanaya yerləşdirmək fikrinə düşdüm, orada daha faydalı müal
Полностью »...nanə, bağça nanə; İntizarlı gözlərim; Doyunca bax cananə! (Bayatı). Məsmə arvadın başında intizarlı fikirlər bir-birini təqib edirdi. Mir Cəlal. İnti
Полностью »...bilməzdi. S.Rəhimov. Başmaqlarını sürüyə-sürüyə onun dalınca yortan Məsmə qarı indi də Xasaya qarğayırdı. M.Hüseyn.
Полностью »...sonu yorğunluq və səfalət, səfalətin sonu heçlik və fəlakətdir. A.Şaiq. [Məsmə:] Düşdüyüm mühit məni zillət və səfalət içində sürünməyə məhkum etmişd
Полностью »...ki, bir dəqiqə bikar otura bilmirəm (Ə.Məmmədxanlı); BOŞ-BİKAR Məsmə: Sənin nəyinə yaraşır gedib boş-bikar oturub çərəkə höccələyəsən.. (Mir Cəlal).
Полностью »...dəfələrlə mükafatlandırılmışdır. Dəfələrlə xəbərdarlıq etmək. – …Daşı Məsmə qarı dəfələrlə gəlib anadan alıb aparmışdı və bu yupyumru hamar, qara daş
Полностью »...torbalarda dallarına şələlər, satmaq üçün aparardılar. Ə.Əbülhəsən. Məsmə, Səkinə, Pəri çəkillikdə ipək qurdu üçün budaq qırır, şələləyərək daşıyırdı
Полностью »...Sərdarın qonağı bizim də möhtərəm qonağımızdır (M.S.Ordubadi); NÜFUZLU Məsmə: ..Onlar kənddə nüfuzlu, kəramət sahibi seyidlər hesab olunurdular (S.Hü
Полностью »...hüquq. // Üstünlük, güzəşt. Müharibə əlillərinə verilən imtiyazlar. – Məsmə, bir ittifaq üzvünün istifadə edə biləcəyi bütün hüquq və imtiyazlardan i
Полностью »...yerləşdirmək olar? // Bir məqsəd üçün bir yerə qoymaq; düzəltmək. [Məsmə:] Axırda [ərimi] xəstəxanaya yerləşdirmək fikrinə düşdüm, orada daha faydalı
Полностью »...üstünə atan kim, hovuza qayıq salan kim... (Ə.Qasımov); DİG (məh.) Məsmə, sənin digin qızdır, gəl bir oğlan digi də qayıraq (A.Şaiq); GƏLİN ..Sən tək
Полностью »...gözü görməmə. [Salman:] O mənim atamın korluğuna sataşdı. Ə.Haqverdiyev. [Məsmə:] [Ərimgil] gözsüzlük bədbəxtliyini, korluq fəlakətini özləri üçün bi
Полностью »bax zəmin 3-cü mənada. [Məsmə:] Məni yuxu aparmırdı. Məruzəm üzərində çıxışda bulunan natiqlərə verəcəyim cavab üçün zəminə düşünürdüm. S.Hüseyn. [S.V
Полностью »...qulluqçuları Həcərə olmazın əziyyətlər verirlər. “Qaçaq Nəbi”. [Məsmə:] [Ərimi] xəstəxanaya yerləşdirmək üçün olmazın əmək sərf etdim. S.Hüseyn. 2. Y
Полностью »...soruşmadı… Q.İlkin. ◊ Ürəyini (qəlbini) kövrəltmək – bax ürək. Məsmə oğlunun ürəyini kövrəltmək istəmədi, daha da təsəlli verdi. Mir Cəlal. Hümmətyar
Полностью »...beş-on qəsəbə; Əlli min seyyidü axund, tələbə. S.Ə.Şirvani. [Məsmə:] Anam, dayılarım məni [kor kişiyə] verdilər. Çünki onlar kənddə nüfuzlu, kəramət
Полностью »...külüng, kürək və kisə hazırlamalısınız (Y.Şirvan); LAPATKA (dan.) [Məsmə:] Biz lapatka ilə Hitlerə qəbir qazacağıq (X.Hasilova). II 1. BEL Yasavul əy
Полностью »...səhifəsində yazılmışdır. 2. məc. Dövr, bir şeyin hissəsi. Tarixə yeni səhifə açmaq. – [Məsmə:] Mənim həyatımın ikinci səhifəsi iyirmi üçüncü ilin bah
Полностью »...– sığorta dəftərim, bu da mənim Baksoyuz dəftərim. Qantəmir. [Məsmə:] Mənim həyatımın 2-ci səhifəsi 23-cü ilin baharından başlayır. Bu zaman ev qullu
Полностью »...məhəbbəti o vədədən başlayıb.. (C.Məmmədquluzadə); ŞÖVQ Tahirzadə: Məsmə bacı, qızın oxumağa çox can atır, çox şövqü var (Mir Calal).
Полностью »...Qızlıq dövrü qadın həyatının ən mühüm dövrüdür. M.S.Ordubadi. [Məsmə:] İndi öz otağıma daşındıqda, ta qızlığımdan xəyalımda nəqşəsini çəkdiyim otağı
Полностью »...pisləşdirdi. □ Müdaxilə etmək – başqasının işinə qarışmaq, araya girmək. [Məsmə:] [Kor Seyid] mənim işlərimə müdaxilə etməyə başladı. S.Hüseyn. [Uşaq
Полностью »...moizəyə şüru etdilər… M.F.Axundzadə. // Eyni mənada istehza ilə. [Məsmə:] …[ərim] bir axşam mənim üçün bir moizə başladı. S.Hüseyn. □ Moizə etmək (ox
Полностью »...olub, dindar müsəlmanların bir işə başlarkən dua kimi işlətdikləri söz. [Məsmə] bismillah deyib ayaq basmaq istəyirdi, yadına düşdü ki, indi Tahirzad
Полностью »(Dəvəçi, Quba, Ordubad, Sabirabad) qaysı, qurudulmuş ərik. – Meşmeşi yaxşı yiməli meyvədü, üzü də çux uladı (Quba); – Ə: bı ərix’ lap meşmeşidi (Ordub
Полностью »ə. 1) iki dənizin birləşdiyi yer, iki dəniz qovşağı; 2) Məhəmməd peyğəmbərin qızı və İmam Əlinin arvadı Fatiməyə verilən epitetlərdən biri
Полностью »