Alim Qafurov ərəbcə olan bu sözün mənasını rusca “выкидыш” kimi açıqlayıb. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...yüngülcə, zəifcə. [Park] yalnız yeni çıxmaqda olan ayın ziyası ilə xəfifcə işıqlanmışdı. S.Hüseyn. Gənc yenə də xəfifcə gülərək cavab verdi. M.S.Ordu
Полностью »is. Xidmətçi qadın, qulluqçu. Müdir qadınla bir neçə xadimədən başqa [monastırda] kimsə qalmamış. Çəmənzəminli
Полностью »is. [ər. “xədim” söz. cəmi] Xidmətçilər, qulluqçular. Xədəmələr durar sağu solunda; Cavahir bazubənd iki qolunda; Fəvvarələr işlər daim gölündə; Yaşıl
Полностью »...yenicə. Atovun goru üçün, boşla bu tifli başına; İndicə-indicə ancaq yetir on bir yaşına. M.Ə.Sabir.
Полностью »canişin; islamiyyətdə Məhəmməd peyğəmbərdən sonra xilafətin hökmdarı; mollaxanada mollanın köməkçisi
Полностью »is. [ər.] Yer səthinin coğrafi vəziyyətinin kağız və s. üzərində təsviri. Coğrafiya xəritəsi. Asiyanın xəritəsi
Полностью »is. [ər.] 1. bax külçə1. Maqmanı bir xəlitə kimi fərz etmək olar. M.Qaşqay. 2. Metaləridən sobalarda əridiləcək metalların müəyyən nisbətlərdə qatışığ
Полностью »...vaxtilə Türkiyə sultanları da bu adı daşımışlar). Padşah həm xəlifə olub, həm də dövlətin yol göstərəni. N.Nərimanov. Xətib xəlifə və Ağabəy Məhəmməd
Полностью »sif. və zərf Olduqca çox, çoxlu, külli miqdarda. Xeylicə pulu var. Xeylicə kitabı var. // Adi qaydadan çox, bir qədər artıq. Xeylicə gəzdik. Xeylicə s
Полностью »сущ. 1. служительница: 1) женщина, находящаяся в услужении. Barın xadiməsi служительница бара 2) женщина, находящаяся при исполнении каких-л
Полностью »ə. «xadim» c. xüsusi rəsmi işlər görən xidmətçilər. Xədəmei-xassə xüsusi xidmətçilər; xədəmei-şahanə şahın xüsusi xidmətində olan əsgərlər; qvardiya
Полностью »i. 1. exchequer, treasury; dövlət ~si state treasury; 2. buried / hidden treasure; treasure-house, depository; bilik ~si depository of learning; dünya
Полностью »i. map; dəniz ~si (sea) chart; yarımkürələr ~si map of the world, map of the hemispheres; aviasiya ~si air map
Полностью »...помощник муллы в религиозных школах ◊ burada mənəm, Bağdadda kor Xəlifə – своя рука владыка (что хочу, то и делаю)
Полностью »i. servant, maid, maidservant, housemaid; (mehmanxanada) chambermaid; (gəmidə) stewardess
Полностью »1. XƏZİNƏ Kim bilir, bu dağların; Qatlarında nələr var?! Bəlkə qızıl yatağı; Sonsuz xəzinələr var (Ə.Cəmil); DƏFİNƏ Ədilə kəşf edir hər dəfinəni; Bu s
Полностью »XƏRİTƏ (yer səthinin kiçildilərək şərti işarələrlə təsviri) İndi bilirəm: xəritədə rəngi ilə; bir-birindən ayrılır ölkələr (R.Rza); ATLAS (albom və ya
Полностью »XƏZİNƏ I is. [ ər. ] Güllə yeri; sandıq (tüfəngdə). Darağı xəzinəyə basıb çaxmağı hərlədi, gülləni lüləyə verdi (İ.Şıxlı). XƏZİNƏ II is. [ ər. ] Şərq
Полностью »...sanballı töhfə весомый вклад в сокровищницу мировой культуры ◊ xəzinə üstündə oturmuşam?! что я казной владею, что ли?!
Полностью »...(однородная смесь из двух или нескольких плавких твердых тел). Binar xəlitə бинарный сплав, odadavamlı xəlitə жаропрочный сплав, maqnit xəlitəsi магн
Полностью »сущ. карта: 1. чертёж земной поверхности. Coğrafi xəritə географическая карта, xəritənin miqyası масштаб карты 2. такой же чертёж с преимущественным у
Полностью »...bağlamaq – bax nəticə vermək. Bədbəxt cavanın yuxusu tezliklə nəticə bağladı. İ.Musabəyov. Nəticə çıxarmaq – müəyyən bir fikrə, qərara, nəticəyə gəlm
Полностью »1. последствие, результат, исход, итог; 2. вывод, заключение, умозаключение; 3. правнук, правнучка;
Полностью »...[ər.] mal. Ödəmə, ödənmə; ödənilən məbləğ. Tədiyə borcu. □ Tədiyə etmək – borcunu ödəmək. [Yaşlı kişi:] Vaxtlı-vaxtında verəcəyini tədiyə edərdi, ara
Полностью »is. [ər.] Nəvənin uşağı. Qoca kişi gözü dolusu: – Nəticə, – dedi, – nəvənin uşağı nəticə olmurmu? S.Rəhimov. [Tahir:] Sən nəvə nədir, nəticəni də görə
Полностью »[ər. nədimət] köhn. “Nədim”in qadın cinsi (bax nədim 2-ci mənada). [Mirzə:] Həmin Kərbəlayı Kazımın arvadı on ildir ki, hacının evində işləyir, özü də
Полностью »zərf Bu saat, bu dəqiqə, bu anda. İndicə getdi. İndicə gələr. İndicə yola saldım. – [Cəlal:] Yox, canım, – dedi, – kişinin babalın yumayın. İndicə küç
Полностью »1. sif. Dəli kimi, dəlisoy. Dəlicə hərəkət. 2. zərf , məc. Çox bərk, son dərəcə, hədsiz, dəlicəsinə. Dəlicə sevmək. 3. zool. Qoyun beynində əmələ gələ
Полностью »...zaman sifətin dərəcəsini gücləndirir). Dedikcə gözəl mənzərə. Dedikcə yaxşıdır. Dedikcə ağıllı adamdır. Dedikcə maraqlı kitabdır. – Bir də qapı açıld
Полностью »is. [ər.] 1. Fikirləşmədən, qabaqcadan hazırlaşmadan söylənilən söz, şeir. // Hazırcavablıq. 2. Aşıq və bədihəçilərin hazırlamadan döşdən dedikləri mə
Полностью »..."peyğəmbər şəhəri" mənasında "Mədinətün-Nəbi" adlandırıldı. "Mədinə" həmin adın qısaldılmış formasıdır).
Полностью »təzə, yeni; söhbət, rəvayət, xəbər; sonradan vücuda gəlmiş; peyğəmbər və imamların kəlamları
Полностью »f. Paltarını çıxarmaq (başqasının). Xədicə oğluna təsəlli verdi, sonra … soyundurub yatağa uzandırdı. S.S.Axundov.
Полностью »...Meynə əkilmiş sahə, üzüm bağı; üzümlük. Meynəliyi becərmək. – [Xədicə] üzüm dərmək üçün meynəliyə doğru getdi. S.Hüseyn.
Полностью »“Göstərmək”dən məch. [Xəlilə] Xədicə göstərilib, əvəzinə dul anası gəlin gəlmişdi. Çəmənzəminli. [Murad:] Deyirlər sabah yaxşı film göstəriləcək. İ.Əf
Полностью »zərf Halsız halda, bihal, üzgün halda, əldən düşmüş halda. Xədicə arxası üstə halsızca uzanıb tez-tez nəfəsini çiyinlərilə alıb verirdi. S.Hüseyn.
Полностью »...nəticələr hamısı birlikdə; uşaqlar, övladlar, nəsil mənasında. Ölməz-itməz Xədicə; Görər nəvənəticə. (Məsəl). [Bədircahan:] Nəvə-nəticələrindən artıq
Полностью »...geniş olan; ürəyiaçıq, açıqürəkli, comərd, səmimi. Genişqəlbli adam. – [Xədicə] olduqca xoşsöhbət, eyi təbiətli, genişqəlbli, munis və mehriban bir q
Полностью »...[Çingiz:] Nəbi lələ, burada üzgörənlik etdin ha! S.S.Axundov. [Xədicə:] Orası doğrudur ki, Allah özü də üzgörənlik eləyir. Ə.Vəliyev.
Полностью »...[Çingiz:] Nəbi lələ, burada üzgörənlik etdin ha! S.S.Axundov. [Xədicə:] Orası doğrudur ki, Allah özü də üzgörənlik eləyir. Ə.Vəliyev.
Полностью »...Dolamaq, ələ salmaq. İstəyirlər özək katibini heçə döndərib Xədicə Soltanı qurşasınlar (Mir Cəlal).
Полностью »...Qulağına çatdırmaq, hiss etdirmək, xəbərdar etdirmək, bildirmək. [Xədicə] indi isə mahnı oxuyub səsini mənə eşitdirirdi. S.Hüseyn. Sona … əmisi arvad
Полностью »zərf Qaça-qaça, yüyürəyüyürə; tez-tez, tez. Qaçaraq gəlmək. – [Xədicə] bərabərimə yetişincə çəpərin arxasından iki əlləri ilə boynumu qucaqlayıb qaçar
Полностью »...bica, qərənfil! Sənə mən aşiqi-şeyda, qərənfil! X.Natəvan. [Xədicə] əlində tutduğu bir qərənfil çiçəyini mənə tərəf atdı. S.Hüseyn.
Полностью »...yapışdırtmaq. Çörək yapdırmaq. 2. Etdirmək, etməyə məcbur etmək. Xədicə hər istədiyini yapdırmağa adət etmiş, ərköyün böyümüş bir qızdı. S.Hüseyn. //
Полностью »...yıpranmış, yararsız. Sınıq-salxaq yeşik. Sınıq-salxaq ev. Sınıqsalxaq körpü. – Xədicə bu sınıq-salxaq faytonun xatirinə hər zülmə dözürdü. S.Rəhman.
Полностью »...özgə səfası; Derlər ki, yavuqdur ola on dörd gecəlik ay. Qövsi. [Xədicə:] [Nazlını] özümə bacıdan yavıq adam bilib hamı gizlin olan fikirlərimi sənə
Полностью »...gümüşdən bəzək şeyləri qayıran usta. Zər qədrini zərgər bilər. (Ata. sözü). …Xədicə beş il əvvəl bəzək şeyləri satan zəngin bir zərgərə ərə getmişdir
Полностью »...[Əbülhəsənbəy:] Mən qarşımda … şıltaqçı bir qız görürdüm. M.S.Ordubadi. [Bacım:] [Xədicə] xəstədir, anası yoxdur, şıltaqçıdır. S.Hüseyn. 2. Ağlağan,
Полностью »sif. [ər.] 1. Bilinməyən, naməlum (məlum əksi). [Xədicə] hərəkətsiz gözlərini məchul bir nöqtəyə dirəyib baxırdı. S.Hüseyn. Çünki bəşər daima uçduqca
Полностью »...kursları açıb tamam savadsız qadınları savadlandırarıq. Ə.Haqverdiyev. Xədicə savadsız bir qız idi. S.Hüseyn. 2. məc. Bacarıqsız, qabiliyyətsiz, bili
Полностью »...araya qoymaq, oynatmaq. İstəyirlər özək katibini heçə döndərib, Xədicə Soltanı qurşasınlar. Mir Cəlal.
Полностью »ADAMAYOVUŞMAZ (adamlarla ünsiyyət bağlamayan) [Xədicə:] Tərs Tahir ətiacının, kənəyin, adamayovuşmazın biridir (Anar); QANISOYUQ Şəhərimizdə yaxşı və
Полностью »zərf 1. Yavaşcadan, pəsdən, öz-özünə. Yalnız Mina ilə Xədicə arabir dodaqaltı söylənir, bu qərardan məmnun olmadıqlarını bildirirdi. A.Şaiq. Dodaqaltı
Полностью »...təsərrüfat – kolxozun köhnə adı. 2. Ümumi, bənzər, oxşar. [Çiçəklə] Xədicə arasında müştərək bəzi sifətlər bulurdum. S.Hüseyn.
Полностью »...hacətləri cehiz adı ilə atası qızına verəcəkdir. R.Əfəndiyev. Xədicə səhər yığdığı pencəri qazana doldurub sacayağının üstünə qoymuş, yamaqlı qədək d
Полностью »...hacətləri cehiz adı ilə atası qızına verəcəkdir. R.Əfəndiyev. Xədicə səhər yığdığı pencəri qazana doldurub sacayağının üstünə qoymuş, yamaqlı qədək d
Полностью »GECİKDİRMƏK [Xədicə:] Xoca Zığzığ da yenə maaşları gecikdirir (Anar); LƏNGİTMƏK Mahmud bəy: Həcəri alacaq... mənə bax kişi; Bu qədər ləngitmək olmaz b
Полностью »...hərəkətsizliyi və s. xassələri ilə qurumuş cəsədi xatırladan adam haqqında. Yazıq Xədicə dizlərini qucaqlayıb bir küncdə mumiya kimi oturmuşdu. S.S.A
Полностью »...pianoda dilə gətirdi. S.Rəhimov. □ Təvəqqe etmək – xahiş etmək. [Xədicə:] Səndən [Nazlıdan] təvəqqe edirəm ki, bu gün necə olsa Yusifə deyəsən, mənim
Полностью »1. “Yoxlamaq”dan f.is. [Xədicə:] …Sənin beləcə gəlib məni yoxlamandan çox sevindim… S.Hüseyn. 2. is. Bir işin düzgün və qanuni olubolmadığını, yaxud ü
Полностью »...münasibət bəsləyən, səmimi, mehr bəsləyən, şəfqətli, xoş rəftarlı. Mehriban qadın. – [Xədicə] olduqca xoşsöhbət, eyi təbiətli, geniş qəlbli, munis və
Полностью »...dəyərli aşıq sözlərini çoxdan bəri eşitdiyim yox. H.Cavid. [Xədicə] olduqca xoşsöhbət, eyi təbiətli, genişqəlbli, munis və mehriban bir qız idi. S.Hü
Полностью »...Həqiqi, doğru, ən yaxın, qəlbən bağlı. Səmimi dost. Səmimi adam. – Xədicə ilə yalnız barışmaqla qalmayıb səmimi bir arqadaş olduq. S.Hüseyn. Bu dəqiq
Полностью »f. Hirslənərək özündən çıxmaq, bərk qızmaq; coşmaq. Xüsusən bacısı Xədicə Hacının üstünə kükrəyərək: – Necə, peyğəmbəri, bu nə sözdür? A.Şaiq. [Bəhlul
Полностью »...səni iki gözündən artıq istəyən ata vəsiyyətidir. Ə.Haqverdiyev. Xədicə əlavə etdi: – Üçüncü və axırıncı vəsiyyətim də budur ki, məni qəbiristanda ba
Полностью »...M.Ə.Sabir; // yanıqlı-yanıqlı, həzin-həzin ağlamaq, inləmək. Xədicə … uşaqlarını bağrına basıb zar-zar ağladı. S.S.Axundov. Muzdur bu işləri təftiş e
Полностью »...oldu; Boran oldu, çovğun oldu, qar oldu. Aşıq Kərəm. Bunların [Xədicə və uşaqların] ah-naləsi, boranın gurultulu səsi bir-birinə qarışmışdı. S.S.Axun
Полностью »...stolun yanında oturdu. İ.Hüseynov. □ Yorğun düşmək – yorulmaq. [Xədicə] axırda yorğun və halsızca düşüb qaldı. S.Hüseyn. Yorğun düşmüş qızlar yerləri
Полностью »...axirətdədir; Hələ indi səndə nə var, ağlarsan (M.P.Vaqif); BEŞBETƏR (dan.) [Xədicə:] Az, məndən beşbetər, namala bir sir-sifəti ola (Anar); BETƏR (kö
Полностью »f. 1. Dayamaq, söykəmək. [Xədicə] əllərini yerə dirədi, qalxıb oturmaq istəyirdi. S.Hüseyn. [Fərhad] əvvəlcə sağ əlinə söykənib güclə qalxdı, sol əlin
Полностью »...A.Səhhət. □ Məcbur etmək – vadar etmək, zorla bir işi gördürmək. [Xədicə:] Hər kəsi özü ilə hesablaşmağı məcbur edərdi. S.Hüseyn. [Sevinc Mahmuda:] S
Полностью »...Soyuqdan yarpaq kimi əsirdi. Dodağı əsmək. Əli əsmək. Başı əsmək. – Xədicə əli əsə-əsə (z.) torbanın ağzını açdı. S.S.Axundov. …Dərvişin əlləri yarpa
Полностью »...vardır, kəndlilər burada ölülərini dəfn edirlər. S.S.Axundov. Xədicə əlavə etdi: – Üçüncü və axırıncı vəsiyyətim də budur ki, məni qəbiristanda basdı
Полностью »...və tədqiq oluna. F.Köçərli. Lakin ondan da övladı olmadı, buna Xədicə artıq şad idi, çünki illəti ərində görürdü. S.S.Axundov. 3. Məqsəd, arzu, niyyə
Полностью »...sonra gələrək, bənzər, çalar, oxşar, yaxın mənasında işlədilir. [Xədicə] rəngi bir qədər qaraya mail bir qız idi. S.Hüseyn.
Полностью »...xəyalda bərpa olmaq, təcəssüm etmək, yada düşmək. Yeddi il əvvəl… [Xədicə ilə] keçirdiyim saatlar tamamilə xəyalımda canlanmışdı. S.Hüseyn. …Ulduzun
Полностью »bax novruzgülü. Nərgizçiçəklilərin … əksəriyyəti bəzək bitkisidir. Xarakter cinsləri: xədicəgülü, … aqavadır
Полностью »сущ. бот. подснежник (луковичное растение сем. амариллисовых с белыми цветками, распускающимися сразу после таяния снега)
Полностью »