Alim Qafurov ərəbcə olan bu sözün mənasını rusca “выкидыш” kimi açıqlayıb. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »...Xədicə Məhəmməd peyğəmbərin həyatında müstəsna rol oynamışdır. Xədicə Məhəmmədlə evlənməzdən əvvəl iki dəfə evlənmişdir. Onun birinci əri olmuş Atiq
Tam oxu »...yüngülcə, zəifcə. [Park] yalnız yeni çıxmaqda olan ayın ziyası ilə xəfifcə işıqlanmışdı. S.Hüseyn. Gənc yenə də xəfifcə gülərək cavab verdi. M.S.Ordu
Tam oxu »is. Xidmətçi qadın, qulluqçu. Müdir qadınla bir neçə xadimədən başqa [monastırda] kimsə qalmamış. Çəmənzəminli
Tam oxu »сущ. 1. служительница: 1) женщина, находящаяся в услужении. Barın xadiməsi служительница бара 2) женщина, находящаяся при исполнении каких-л
Tam oxu »i. servant, maid, maidservant, housemaid; (mehmanxanada) chambermaid; (gəmidə) stewardess
Tam oxu »is. [ər. “xədim” söz. cəmi] Xidmətçilər, qulluqçular. Xədəmələr durar sağu solunda; Cavahir bazubənd iki qolunda; Fəvvarələr işlər daim gölündə; Yaşıl
Tam oxu »ə. «xadim» c. xüsusi rəsmi işlər görən xidmətçilər. Xədəmei-xassə xüsusi xidmətçilər; xədəmei-şahanə şahın xüsusi xidmətində olan əsgərlər; qvardiya
Tam oxu »...yenicə. Atovun goru üçün, boşla bu tifli başına; İndicə-indicə ancaq yetir on bir yaşına. M.Ə.Sabir.
Tam oxu »is. [ər.] 1. bax külçə1. Maqmanı bir xəlitə kimi fərz etmək olar. M.Qaşqay. 2. Metaləridən sobalarda əridiləcək metalların müəyyən nisbətlərdə qatışığ
Tam oxu »...(однородная смесь из двух или нескольких плавких твердых тел). Binar xəlitə бинарный сплав, odadavamlı xəlitə жаропрочный сплав, maqnit xəlitəsi магн
Tam oxu »...vaxtilə Türkiyə sultanları da bu adı daşımışlar). Padşah həm xəlifə olub, həm də dövlətin yol göstərəni. N.Nərimanov. Xətib xəlifə və Ağabəy Məhəmməd
Tam oxu »...помощник муллы в религиозных школах ◊ burada mənəm, Bağdadda kor Xəlifə – своя рука владыка (что хочу, то и делаю)
Tam oxu »canişin; islamiyyətdə Məhəmməd peyğəmbərdən sonra xilafətin hökmdarı; mollaxanada mollanın köməkçisi
Tam oxu »is. [ər.] Yer səthinin coğrafi vəziyyətinin kağız və s. üzərində təsviri. Coğrafiya xəritəsi. Asiyanın xəritəsi
Tam oxu »сущ. карта: 1. чертёж земной поверхности. Coğrafi xəritə географическая карта, xəritənin miqyası масштаб карты 2. такой же чертёж с преимущественным у
Tam oxu »i. map; dəniz ~si (sea) chart; yarımkürələr ~si map of the world, map of the hemispheres; aviasiya ~si air map
Tam oxu »sif. və zərf Olduqca çox, çoxlu, külli miqdarda. Xeylicə pulu var. Xeylicə kitabı var. // Adi qaydadan çox, bir qədər artıq. Xeylicə gəzdik. Xeylicə s
Tam oxu »...другие ценности, зарытые в земле или скрытые в каком-л. тайном месте. Xəzinə tapmaq найти клад 2) перен. о ком-, о чем-л., имеющем большую ценность и
Tam oxu »i. 1. exchequer, treasury; dövlət ~si state treasury; 2. buried / hidden treasure; treasure-house, depository; bilik ~si depository of learning; dünya
Tam oxu »XƏZİNƏ I is. [ ər. ] Güllə yeri; sandıq (tüfəngdə). Darağı xəzinəyə basıb çaxmağı hərlədi, gülləni lüləyə verdi (İ.Şıxlı). XƏZİNƏ II is. [ ər. ] Şərq
Tam oxu »[ər. nədimət] köhn. “Nədim”in qadın cinsi (bax nədim 2-ci mənada). [Mirzə:] Həmin Kərbəlayı Kazımın arvadı on ildir ki, hacının evində işləyir, özü də
Tam oxu »zərf Bu saat, bu dəqiqə, bu anda. İndicə getdi. İndicə gələr. İndicə yola saldım. – [Cəlal:] Yox, canım, – dedi, – kişinin babalın yumayın. İndicə küç
Tam oxu »...dərəcəsini gücləndirir). Dedikcə gözəl mənzərə. Dedikcə yaxşıdır. Dedikcə ağıllı adamdır. Dedikcə maraqlı kitabdır. – Bir də qapı açıldı və içəriyə o
Tam oxu »1. sif. Dəli kimi, dəlisoy. Dəlicə hərəkət. 2. zərf , məc. Çox bərk, son dərəcə, hədsiz, dəlicəsinə. Dəlicə sevmək. 3. zool. Qoyun beynində əmələ gələ
Tam oxu »...bağlamaq – bax nəticə vermək. Bədbəxt cavanın yuxusu tezliklə nəticə bağladı. İ.Musabəyov. Nəticə çıxarmaq – müəyyən bir fikrə, qərara, nəticəyə gəlm
Tam oxu »is. [ər.] Nəvənin uşağı. Qoca kişi gözü dolusu: – Nəticə, – dedi, – nəvənin uşağı nəticə olmurmu? S.Rəhimov. [Tahir:] Sən nəvə nədir, nəticəni də görə
Tam oxu »1. последствие, результат, исход, итог; 2. вывод, заключение, умозаключение; 3. правнук, правнучка;
Tam oxu »...[ər.] mal. Ödəmə, ödənmə; ödənilən məbləğ. Tədiyə borcu. □ Tədiyə etmək – borcunu ödəmək. [Yaşlı kişi:] Vaxtlı-vaxtında verəcəyini tədiyə edərdi, ara
Tam oxu »..."peyğəmbər şəhəri" mənasında "Mədinətün-Nəbi" adlandırıldı. "Mədinə" həmin adın qısaldılmış formasıdır).
Tam oxu »təzə, yeni; söhbət, rəvayət, xəbər; sonradan vücuda gəlmiş; peyğəmbər və imamların kəlamları
Tam oxu »is. [ər.] 1. Fikirləşmədən, qabaqcadan hazırlaşmadan söylənilən söz, şeir. // Hazırcavablıq. 2. Aşıq və bədihəçilərin hazırlamadan döşdən dedikləri mə
Tam oxu »f. Paltarını çıxarmaq (başqasının). Xədicə oğluna təsəlli verdi, sonra … soyundurub yatağa uzandırdı. S.S.Axundov.
Tam oxu »...Meynə əkilmiş sahə, üzüm bağı; üzümlük. Meynəliyi becərmək. – [Xədicə] üzüm dərmək üçün meynəliyə doğru getdi. S.Hüseyn.
Tam oxu »“Göstərmək”dən məch. [Xəlilə] Xədicə göstərilib, əvəzinə dul anası gəlin gəlmişdi. Çəmənzəminli. [Murad:] Deyirlər sabah yaxşı film göstəriləcək. İ.Əf
Tam oxu »zərf Halsız halda, bihal, üzgün halda, əldən düşmüş halda. Xədicə arxası üstə halsızca uzanıb tez-tez nəfəsini çiyinlərilə alıb verirdi. S.Hüseyn.
Tam oxu »...nəticələr hamısı birlikdə; uşaqlar, övladlar, nəsil mənasında. Ölməz-itməz Xədicə; Görər nəvənəticə. (Məsəl). [Bədircahan:] Nəvə-nəticələrindən artıq
Tam oxu »...geniş olan; ürəyiaçıq, açıqürəkli, comərd, səmimi. Genişqəlbli adam. – [Xədicə] olduqca xoşsöhbət, eyi təbiətli, genişqəlbli, munis və mehriban bir q
Tam oxu »...[Çingiz:] Nəbi lələ, burada üzgörənlik etdin ha! S.S.Axundov. [Xədicə:] Orası doğrudur ki, Allah özü də üzgörənlik eləyir. Ə.Vəliyev.
Tam oxu »...[Çingiz:] Nəbi lələ, burada üzgörənlik etdin ha! S.S.Axundov. [Xədicə:] Orası doğrudur ki, Allah özü də üzgörənlik eləyir. Ə.Vəliyev.
Tam oxu »...araya qoymaq, oynatmaq. İstəyirlər özək katibini heçə döndərib, Xədicə Soltanı qurşasınlar. Mir Cəlal.
Tam oxu »...Dolamaq, ələ salmaq. İstəyirlər özək katibini heçə döndərib Xədicə Soltanı qurşasınlar (Mir Cəlal).
Tam oxu »zərf Qaça-qaça, yüyürəyüyürə; tez-tez, tez. Qaçaraq gəlmək. – [Xədicə] bərabərimə yetişincə çəpərin arxasından iki əlləri ilə boynumu qucaqlayıb qaçar
Tam oxu »...Qulağına çatdırmaq, hiss etdirmək, xəbərdar etdirmək, bildirmək. [Xədicə] indi isə mahnı oxuyub səsini mənə eşitdirirdi. S.Hüseyn. Sona … əmisi arvad
Tam oxu »...sevən bica, qərənfil! Sənə mən aşiqi-şeyda, qərənfil! X.Natəvan. [Xədicə] əlində tutduğu bir qərənfil çiçəyini mənə tərəf atdı. S.Hüseyn.
Tam oxu »...yapışdırtmaq. Çörək yapdırmaq. 2. Etdirmək, etməyə məcbur etmək. Xədicə hər istədiyini yapdırmağa adət etmiş, ərköyün böyümüş bir qızdı. S.Hüseyn. //
Tam oxu »...yıpranmış, yararsız. Sınıq-salxaq yeşik. Sınıq-salxaq ev. Sınıqsalxaq körpü. – Xədicə bu sınıq-salxaq faytonun xatirinə hər zülmə dözürdü. S.Rəhman.
Tam oxu »...özgə səfası; Derlər ki, yavuqdur ola on dörd gecəlik ay. Qövsi. [Xədicə:] [Nazlını] özümə bacıdan yavıq adam bilib hamı gizlin olan fikirlərimi sənə
Tam oxu »...gümüşdən bəzək şeyləri qayıran usta. Zər qədrini zərgər bilər. (Ata. sözü). …Xədicə beş il əvvəl bəzək şeyləri satan zəngin bir zərgərə ərə getmişdir
Tam oxu »...[Əbülhəsənbəy:] Mən qarşımda … şıltaqçı bir qız görürdüm. M.S.Ordubadi. [Bacım:] [Xədicə] xəstədir, anası yoxdur, şıltaqçıdır. S.Hüseyn. 2. Ağlağan,
Tam oxu »sif. [ər.] 1. Bilinməyən, naməlum (məlum əksi). [Xədicə] hərəkətsiz gözlərini məchul bir nöqtəyə dirəyib baxırdı. S.Hüseyn. Çünki bəşər daima uçduqca
Tam oxu »ADAMAYOVUŞMAZ (adamlarla ünsiyyət bağlamayan) [Xədicə:] Tərs Tahir ətiacının, kənəyin, adamayovuşmazın biridir (Anar); QANISOYUQ Şəhərimizdə yaxşı və
Tam oxu »...kursları açıb tamam savadsız qadınları savadlandırarıq. Ə.Haqverdiyev. Xədicə savadsız bir qız idi. S.Hüseyn. 2. məc. Bacarıqsız, qabiliyyətsiz, bili
Tam oxu »zərf 1. Yavaşcadan, pəsdən, öz-özünə. Yalnız Mina ilə Xədicə arabir dodaqaltı söylənir, bu qərardan məmnun olmadıqlarını bildirirdi. A.Şaiq. Dodaqaltı
Tam oxu »...hacətləri cehiz adı ilə atası qızına verəcəkdir. R.Əfəndiyev. Xədicə səhər yığdığı pencəri qazana doldurub sacayağının üstünə qoymuş, yamaqlı qədək d
Tam oxu »...təsərrüfat – kolxozun köhnə adı. 2. Ümumi, bənzər, oxşar. [Çiçəklə] Xədicə arasında müştərək bəzi sifətlər bulurdum. S.Hüseyn.
Tam oxu »...hacətləri cehiz adı ilə atası qızına verəcəkdir. R.Əfəndiyev. Xədicə səhər yığdığı pencəri qazana doldurub sacayağının üstünə qoymuş, yamaqlı qədək d
Tam oxu »GECİKDİRMƏK [Xədicə:] Xoca Zığzığ da yenə maaşları gecikdirir (Anar); LƏNGİTMƏK Mahmud bəy: Həcəri alacaq... mənə bax kişi; Bu qədər ləngitmək olmaz b
Tam oxu »...hərəkətsizliyi və s. xassələri ilə qurumuş cəsədi xatırladan adam haqqında. Yazıq Xədicə dizlərini qucaqlayıb bir küncdə mumiya kimi oturmuşdu. S.S.A
Tam oxu »...pianoda dilə gətirdi. S.Rəhimov. □ Təvəqqe etmək – xahiş etmək. [Xədicə:] Səndən [Nazlıdan] təvəqqe edirəm ki, bu gün necə olsa Yusifə deyəsən, mənim
Tam oxu »...saz çalmasını və dəyərli aşıq sözlərini çoxdan bəri eşitdiyim yox. H.Cavid. [Xədicə] olduqca xoşsöhbət, eyi təbiətli, genişqəlbli, munis və mehriban
Tam oxu »...Həqiqi, doğru, ən yaxın, qəlbən bağlı. Səmimi dost. Səmimi adam. – Xədicə ilə yalnız barışmaqla qalmayıb səmimi bir arqadaş olduq. S.Hüseyn. Bu dəqiq
Tam oxu »1. “Yoxlamaq”dan f.is. [Xədicə:] …Sənin beləcə gəlib məni yoxlamandan çox sevindim… S.Hüseyn. 2. is. Bir işin düzgün və qanuni olubolmadığını, yaxud ü
Tam oxu »...münasibət bəsləyən, səmimi, mehr bəsləyən, şəfqətli, xoş rəftarlı. Mehriban qadın. – [Xədicə] olduqca xoşsöhbət, eyi təbiətli, geniş qəlbli, munis və
Tam oxu »f. Hirslənərək özündən çıxmaq, bərk qızmaq; coşmaq. Xüsusən bacısı Xədicə Hacının üstünə kükrəyərək: – Necə, peyğəmbəri, bu nə sözdür? A.Şaiq. [Bəhlul
Tam oxu »...səni iki gözündən artıq istəyən ata vəsiyyətidir. Ə.Haqverdiyev. Xədicə əlavə etdi: – Üçüncü və axırıncı vəsiyyətim də budur ki, məni qəbiristanda ba
Tam oxu »...dilənçi! M.Ə.Sabir; // yanıqlı-yanıqlı, həzin-həzin ağlamaq, inləmək. Xədicə … uşaqlarını bağrına basıb zar-zar ağladı. S.S.Axundov. Muzdur bu işləri
Tam oxu »...stolun yanında oturdu. İ.Hüseynov. □ Yorğun düşmək – yorulmaq. [Xədicə] axırda yorğun və halsızca düşüb qaldı. S.Hüseyn. Yorğun düşmüş qızlar yerləri
Tam oxu »...oldu; Boran oldu, çovğun oldu, qar oldu. Aşıq Kərəm. Bunların [Xədicə və uşaqların] ah-naləsi, boranın gurultulu səsi bir-birinə qarışmışdı. S.S.Axun
Tam oxu »...axirətdədir; Hələ indi səndə nə var, ağlarsan (M.P.Vaqif); BEŞBETƏR (dan.) [Xədicə:] Az, məndən beşbetər, namala bir sir-sifəti ola (Anar); BETƏR (kö
Tam oxu »(2/624-cü ildə vəfat etmişdir) – Məhəmməd peyğəmbərin Xədicə ilə evliliyindən doğulan qızlarından biridir. Rəvayətlərə görə Məhəmmədin peyğəmbərliyind
Tam oxu »f. 1. Dayamaq, söykəmək. [Xədicə] əllərini yerə dirədi, qalxıb oturmaq istəyirdi. S.Hüseyn. [Fərhad] əvvəlcə sağ əlinə söykənib güclə qalxdı, sol əlin
Tam oxu »...A.Səhhət. □ Məcbur etmək – vadar etmək, zorla bir işi gördürmək. [Xədicə:] Hər kəsi özü ilə hesablaşmağı məcbur edərdi. S.Hüseyn. [Sevinc Mahmuda:] S
Tam oxu »...Soyuqdan yarpaq kimi əsirdi. Dodağı əsmək. Əli əsmək. Başı əsmək. – Xədicə əli əsə-əsə (z.) torbanın ağzını açdı. S.S.Axundov. …Dərvişin əlləri yarpa
Tam oxu »...vardır, kəndlilər burada ölülərini dəfn edirlər. S.S.Axundov. Xədicə əlavə etdi: – Üçüncü və axırıncı vəsiyyətim də budur ki, məni qəbiristanda basdı
Tam oxu »...və tədqiq oluna. F.Köçərli. Lakin ondan da övladı olmadı, buna Xədicə artıq şad idi, çünki illəti ərində görürdü. S.S.Axundov. 3. Məqsəd, arzu, niyyə
Tam oxu »bax novruzgülü. Nərgizçiçəklilərin … əksəriyyəti bəzək bitkisidir. Xarakter cinsləri: xədicəgülü, … aqavadır
Tam oxu »сущ. бот. подснежник (луковичное растение сем. амариллисовых с белыми цветками, распускающимися сразу после таяния снега)
Tam oxu »