...mənə, ey sərvi-səngin-dil; Məkanın xah külxan, xah səhra, xah bağ olsun. Qövsi. Məqsədim şəşəəyi-mahi-camalındı sənin; Xah məsciddə onu, xah kəlisadə
Полностью »прил. хал-хал, пенек-пенек, тӀвех-тӀвех, тӀвехер алай, халар квай, халар алай (мес. парча); // xal-xal olmaq а) кӀус-кӀус хьун, тике-тике хьун, хун; б
Полностью »1. sif. Bişməmiş, çiy-çiy, xam halda. Əti xam-xam yemək. 2. zərf Avam adam kimi. Nə xam-xam danışırsan. – [Dəvəçi] xam-xam bağırmağa başladı. S.Vəliye
Полностью »нареч. разг. 1. как несведущий, не имеющий представления о чем-л.; незнающий. Xam-xam danışmaq говорить как несведущий, незнающий 2. как чужой, как не
Полностью »нареч. 1. чиг-чиг, чигдаказ, тахьанамаз; 2. хам-хам, авам кас хьиз (мес. рахун).
Полностью »...xallarla bəzəkli, üstündə xallar olan. Xal-xal parça. Xal-xal örpək. Xal-xal paltar. – Əlində qırmızı xal-xal çamadan; Gedir kənd yoluyla cavan bir o
Полностью »is. [fars.] klas. 1. Yuxu. Gecələr gözlərim xabı görməmək; Ol siyah nərgisiməstanədəndir. M.P.Vaqif. Dayansın qarşıda, gətirsən tabı; Ayıltsın qəflətd
Полностью »...çağırdı… Lakin ruhuna sükun gəlmədi. Çəmənzəminli. □ (Boynundan) xaç asmaq, (boynuna) xaç salmaq – dönüb xristian olmaq, xristianlığı qəbul etmək. [M
Полностью »is. [fars.] klas. Torpaq. Kimin yolu düşsə xaki-dərinə; Ox vurar köksünə məlhəm yerinə. Q.Zakir. Kəsilib bir yana atılmışdır; Xakinə abi-qəm qatılmışd
Полностью »is. 1. Ya anadangəlmə, ya da sonradan dəri üzərində əmələ gələn xırda, dəyirmi ləkə. Üzündə xal var. Qara xal. – Zəfərin yanında ucaboylu, çatma qaraq
Полностью »təql. чахъ-чухъ, чахъ-чахъ, шахъ-шахъ; ** çaq-çuq eləmək рах. чах-чух авун, куьлуь алвердал ва я куьлуь са кардал машгъул хьун.
Полностью »...верхнего конца перекладиной. Ağac xaç деревянный крест; qəbirüstü xaç могильный (намогильный) крест, kilsə günbəzləri üstündəki xaçlar кресты на церк
Полностью »I (Laçın) gic, ağılsız. – O, xay uşaxdı II (Bakı, Quba) sakit <havaya aiddir>. – Bu gün hava xaydı (Bakı) III (Cəbrayıl) aciz, bacarıqsı
Полностью »(Borçalı, Qazax) xəmir mayası. – Xamıra xaş qatallar kın, əpbəx’ yaxşı olsun; – Xaş olmasa, pişməz çörəx’ (Qazax)
Полностью »...Xanlar, Qax, Qazax, Mingəçevir, Şəki, Tovuz) çərşənbə axşamı. – Xas günü bed gündü (Qax); – Xasda Usuva nişan aparajayıx (Tovuz); – Xas günü bəlyə ap
Полностью »...Füzuli, Qazax, Ordubad) 1. yaşlı axta keçi. – Hər sürüdə ikijə xar var (Çənbərək) 2. qoca öküz (Füzuli) 3. qısır keçi (Qazax). – Xar keçi kök olar (C
Полностью »I (Qazax) tam, tamam. – Gözünü xap aç, üzümə düz bax II (Qazax) qəflətən, birdən. – Oturmuşdux evdə, Vəli xap girdi içəri III (Qazax) nehrə çalxamaq ü
Полностью »(Cəlilabad, Lənkəran, Masallı, Salyan) saç, kişi saçı, tel. – Xaç saxlamışam (Masallı); – Yayda xaç qoymazzar (Salyan)
Полностью »1. свойственный, присущий (кому), специфический; 2. прочный, нелинючий (о краске); 3. качественный, сортовой, товар; 4
Полностью »...rüsvay, xəcalətli, pərt. Rüstəmbəy başını çarpayıya söykəyib, xar və zəlil bir halda sükuta getdi, gözləri yaşardı… Çəmənzəminli. □ Xar etmək (eləmək
Полностью »...səciyyəvi olan, yalnız bir adamda və ya şeydə olan. Balaca Azad təbiətinə xas bir hay-küylə kənarda oynayır. M.İbrahimov. Güləsər yeniyetmə kənd qızl
Полностью »...çayda tam sakitlik, sakit hava, küləksizlik. Hava xoş, dəniz xay, əncir-üzüm bol; Dənizdə oğlanlar, qızlar çimirlər. R.Rza. // Sif. mənasında. Əsəblə
Полностью »...daşıyan şəxs. Bir əkinçi gedirdi məstanə; Yolda ol rast gəldi bir xanə. S.Ə.Şirvani. 19-cu ilin yayında Naxçıvan xanlarının cavanları Keçiliyə ova gə
Полностью »...[fars.] klas. 1. Tikan. Zəhməti bülbül çəkər; Gülü qucar yenə xar. (Ata. sözü). [Kərəm:] Bağı tutdu şeyda bülbül naləsi; Gülün bağrı yandı xarın için
Полностью »...Ələ öyrənməmiş, əhliləşməmiş. Xam quş. – …Həmişə də qiymətli xam atı alıram ki, onu qoşquya öyrədim. C.Məmmədquluzadə. [Sərvinaz:] Xam cöngə kimi hav
Полностью »...sözümə baxmır, nə qədər elədim, içəri girmədi. Xa… xa… xa… (qahqah çəkib gülür). C.Məmmədquluzadə. Gördük vədlərdən təkcə söz qalıb; Zülm qah-qah çək
Полностью »I звукоподр., межд. ха-ха! II в знач. сущ. ха-ха (громкий смех, хохот); qah-qah çəkmək хохотать, расхохотаться, захохотать
Полностью »звукоподрожание «тук-тук» : тах-тах авун - стучать; тах-тах авуна рак гатана - постучал в дверь; рикӀи тах-тах ийизва - сердце стучит; машинди тах-тах
Полностью »təql. taqqıltı, taq-taq (səsi); тахъ-тахъ авун taq-taq etmək, taqqıldamaq; döyülmək, taqqıltı səsi çıxmaq.
Полностью »1. нареч. вакь-вакь (ха-ха) ацалдна, ван алаз, кӀевиз (мес. хъуруьн); // qah-qah etmək (çəkmək) вакь-вакь авун, вакь-вакь (ха-ха) ацалтна кӀевидаказ х
Полностью »...Füzuli. [Dərviş:] Malların gövşəyi, atların nəriltisi, gah-gah da itlərin mırıltısı qulağıma gəlirdi. A.Divanbəyoğlu. Səni bu cür böyüdənin dolanam b
Полностью »nida. bax ba. Bah, nə yekə canavardır! Bah, səni xoş gördük! Dünən az qala boğulmuşdum. – Bah!
Полностью »is. [ər.] klas. 1. Mənsəb, məqam, rütbə. Vəfalı dostumu hər dəm anaram; Ona qurban cahım, cəlalım mənim
Полностью »...əsasında birləşdirən bağlayıcı (əsasən təkrar edilərək işlədilir). Gah ora, gah bura baxır. – [Qəhrəman:] Gah bizim qoşun, gah da üsyançılar qalib gə
Полностью »Farsca “pislik istəyən” deməkdir (xah xastən, yəni istəmək məsdərinin əsasıdır). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »Farsca na (inkarlıq) və xah (istəmə) hissələrindən ibarətdir. “İstəmədən” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »[ər. üzr və fars. ...xah] сущ. клас. уьзуьр кӀанзавай (тӀалабзавай), уьзуьр къахчуна багъишламишун тӀалабзавайди.
Полностью »is. [ər. üzr və fars. …xah] klas. Üzr istəyən, üzr diləyən, üzr gətirərək bağışlanmasını istəyən.
Полностью »XALI (böyük xalça) ..Döşəməyə gözəl xah döşənmişdi (X.Hasilova); XALÇA [Bəhram:] Bəli. Şübhəsiz, İran xalçasıdır (Anar).
Полностью »[ər. xeyir və fars. xah] прил. хейирхагь (хийир (хъсанвал) кӀани, масадаз ва я виридаз хъсанвализ алахъдай, куьмек ийидай; хъсан, мес. кас).
Полностью »Xeyir ərəbcədir, xah isə farsca xastən (istəmək) məsdəri ilə bağlıdır. Xahiş sözü də xastən feilindən əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью ».....Arvad sustalmış halda, könülsüz ayağa qalxır (H.Abbaszadə); XAH-NAXAH Qoca xahi-naxahi çıxmışdı qapıya.. (C.Məmmədquluzadə); İSTƏMƏDƏN, HƏVƏSSİZ (b
Полностью »...(pis) və ərəbcə əxlaq sözlərindən əmələ gəlib. Kəlməni bəd (pis) və xah (istəyən) komponentləri ilə də bağlamaq olar. Bu daha inandırıcıdır. (Bəşir Ə
Полностью »...mənada. Səcdədir hər qanda bir büt görsəm ayinim mənim; Xah mömin, xah kafir tut, budur dinim mənim. Füzuli.
Полностью »...bizə dedi ki, zəlzələnin zərəri nəhayətdir, xah can tələfatı, xah zərəri. C.Məmmədquluzadə. □ Tələfat vermək – hərbi əməliyyat nəticəsində canlı qüvv
Полностью »is. [ər. məşrut və fars. …xah] köhn. bax məşrutəçi. Sultanın hökmü ilə zindanlarda çürüyən minlərlə məşrutəxahların ahü naləsi Kəlküttəyə çata bilməyi
Полностью »...zənciri-zülfü tərkin, ey naseh, məni; Xah bir aqil xəyal et, xah bir divanə tut. Füzuli. Yusif şah aqil adam idi. M.F.Axundzadə. İki aqil kəs eyləməz
Полностью »...axırda labüddən özümü bir bəlaya giriftar elədim (M.S.Ordubadi); XAH-NAXAH, KÖNÜLSÜZ (bax).
Полностью »...ilhamım, gəl, bərabər gəzək (S.Rüstəm); BİLİTTİFAQ Xah sultan, xah dərvişü gəda bilittifaq; Özlərin qılmış giriftari-qəmü dərdü fəraq (M.P.Vaqif); Bİ
Полностью »sif. [ər. xeyir və fars. xah] Başqasının və hamının yaxşılığını istəyən, başqalarına kömək edən, yaxşılığa çalışan; qayğıkeş. Xeyirxah adam. – [Almaz
Полностью »...gün mənimlə həmrah; İnsan deyib etmə məndən ikrah. Füzuli. Xah yüz döndərsən ondan, xah ikrah eyləsən; Axır, ey əbrukaman, Qövsi sənə qurban olur. Qö
Полностью »...Fərzəli:] …Xüsusən mənim kimi bir Allah bəndəsi ki, ömrümdə xah qürbətdə, xah öz vilayətimizdə əhli-xanəmdən bir dəfə də olsun kənar düşməmişəm. C.Mə
Полностью »...zənciri-zülfü tərkin, ey naseh; Məni xah bir aqil xəyal et, xah bir divanə tut. Füzuli. Saçın zəncirinə könül bağladım; Məcnun kimi düşdüm dağa, Fati
Полностью »XAHİŞ ETMƏK/ELƏMƏK [Vəliş:] Bəy, xahiş eləyirəm ağzınızı təmiz saxlayasınız (Ə.Vəliyev); İLTİMAS ETMƏK
Полностью »XAHİŞ Xanım pəncərədən bağçanı nura qərq eləmiş mülayim payız günəşinə baxıb bu xahişin səbəbini dərhal anladı
Полностью »нареч. без просьбы, не ожидая просьбы. Xahişsiz etmək (görmək) без просьбы сделать что
Полностью »сущ. просьба (обращение к кому-л., призывающее удовлетворить какие-л. нужды, какое-л. желание; исполнить, соблюсти что-л
Полностью »is. [fars.] Bir arzunu, ehtiyacı yerinə yetirmək üçün edilən müraciət, təmənna; rica, təvəqqe, istək
Полностью »zərf Xahiş edilmədən, öz razılığı ilə. İndi gecə vaxtı Xanpərinin təklifsiz, xahişsiz Qəmərin evinə gəlməsi çox maraqlı idi
Полностью »