...mənə, ey sərvi-səngin-dil; Məkanın xah külxan, xah səhra, xah bağ olsun. Qövsi. Məqsədim şəşəəyi-mahi-camalındı sənin; Xah məsciddə onu, xah kəlisadə
Tam oxu »прил. хал-хал, пенек-пенек, тӀвех-тӀвех, тӀвехер алай, халар квай, халар алай (мес. парча); // xal-xal olmaq а) кӀус-кӀус хьун, тике-тике хьун, хун; б
Tam oxu »1. sif. Bişməmiş, çiy-çiy, xam halda. Əti xam-xam yemək. 2. zərf Avam adam kimi. Nə xam-xam danışırsan. – [Dəvəçi] xam-xam bağırmağa başladı. S.Vəliye
Tam oxu »нареч. разг. 1. как несведущий, не имеющий представления о чем-л.; незнающий. Xam-xam danışmaq говорить как несведущий, незнающий 2. как чужой, как не
Tam oxu »...xallarla bəzəkli, üstündə xallar olan. Xal-xal parça. Xal-xal örpək. Xal-xal paltar. – Əlində qırmızı xal-xal çamadan; Gedir kənd yoluyla cavan bir o
Tam oxu »is. [fars.] klas. 1. Yuxu. Gecələr gözlərim xabı görməmək; Ol siyah nərgisiməstanədəndir. M.P.Vaqif. Dayansın qarşıda, gətirsən tabı; Ayıltsın qəflətd
Tam oxu »...çağırdı… Lakin ruhuna sükun gəlmədi. Çəmənzəminli. □ (Boynundan) xaç asmaq, (boynuna) xaç salmaq – dönüb xristian olmaq, xristianlığı qəbul etmək. [M
Tam oxu »is. [fars.] klas. Torpaq. Kimin yolu düşsə xaki-dərinə; Ox vurar köksünə məlhəm yerinə. Q.Zakir. Kəsilib bir yana atılmışdır; Xakinə abi-qəm qatılmışd
Tam oxu »is. 1. Ya anadangəlmə, ya da sonradan dəri üzərində əmələ gələn xırda, dəyirmi ləkə. Üzündə xal var. Qara xal. – Zəfərin yanında ucaboylu, çatma qaraq
Tam oxu »təql. чахъ-чухъ, чахъ-чахъ, шахъ-шахъ; ** çaq-çuq eləmək рах. чах-чух авун, куьлуь алвердал ва я куьлуь са кардал машгъул хьун.
Tam oxu »...верхнего конца перекладиной. Ağac xaç деревянный крест; qəbirüstü xaç могильный (намогильный) крест, kilsə günbəzləri üstündəki xaçlar кресты на церк
Tam oxu »I (Laçın) gic, ağılsız. – O, xay uşaxdı II (Bakı, Quba) sakit <havaya aiddir>. – Bu gün hava xaydı (Bakı) III (Cəbrayıl) aciz, bacarıqsı
Tam oxu »(Borçalı, Qazax) xəmir mayası. – Xamıra xaş qatallar kın, əpbəx’ yaxşı olsun; – Xaş olmasa, pişməz çörəx’ (Qazax)
Tam oxu »...Xanlar, Qax, Qazax, Mingəçevir, Şəki, Tovuz) çərşənbə axşamı. – Xas günü bed gündü (Qax); – Xasda Usuva nişan aparajayıx (Tovuz); – Xas günü bəlyə ap
Tam oxu »...Füzuli, Qazax, Ordubad) 1. yaşlı axta keçi. – Hər sürüdə ikijə xar var (Çənbərək) 2. qoca öküz (Füzuli) 3. qısır keçi (Qazax). – Xar keçi kök olar (C
Tam oxu »I (Qazax) tam, tamam. – Gözünü xap aç, üzümə düz bax II (Qazax) qəflətən, birdən. – Oturmuşdux evdə, Vəli xap girdi içəri III (Qazax) nehrə çalxamaq ü
Tam oxu »(Cəlilabad, Lənkəran, Masallı, Salyan) saç, kişi saçı, tel. – Xaç saxlamışam (Masallı); – Yayda xaç qoymazzar (Salyan)
Tam oxu »1. свойственный, присущий (кому), специфический; 2. прочный, нелинючий (о краске); 3. качественный, сортовой, товар; 4
Tam oxu »...rüsvay, xəcalətli, pərt. Rüstəmbəy başını çarpayıya söykəyib, xar və zəlil bir halda sükuta getdi, gözləri yaşardı… Çəmənzəminli. □ Xar etmək (eləmək
Tam oxu »...səciyyəvi olan, yalnız bir adamda və ya şeydə olan. Balaca Azad təbiətinə xas bir hay-küylə kənarda oynayır. M.İbrahimov. Güləsər yeniyetmə kənd qızl
Tam oxu »...çayda tam sakitlik, sakit hava, küləksizlik. Hava xoş, dəniz xay, əncir-üzüm bol; Dənizdə oğlanlar, qızlar çimirlər. R.Rza. // Sif. mənasında. Əsəblə
Tam oxu »...daşıyan şəxs. Bir əkinçi gedirdi məstanə; Yolda ol rast gəldi bir xanə. S.Ə.Şirvani. 19-cu ilin yayında Naxçıvan xanlarının cavanları Keçiliyə ova gə
Tam oxu »...[fars.] klas. 1. Tikan. Zəhməti bülbül çəkər; Gülü qucar yenə xar. (Ata. sözü). [Kərəm:] Bağı tutdu şeyda bülbül naləsi; Gülün bağrı yandı xarın için
Tam oxu »...Ələ öyrənməmiş, əhliləşməmiş. Xam quş. – …Həmişə də qiymətli xam atı alıram ki, onu qoşquya öyrədim. C.Məmmədquluzadə. [Sərvinaz:] Xam cöngə kimi hav
Tam oxu »...sözümə baxmır, nə qədər elədim, içəri girmədi. Xa… xa… xa… (qahqah çəkib gülür). C.Məmmədquluzadə. Gördük vədlərdən təkcə söz qalıb; Zülm qah-qah çək
Tam oxu »I звукоподр., межд. ха-ха! II в знач. сущ. ха-ха (громкий смех, хохот); qah-qah çəkmək хохотать, расхохотаться, захохотать
Tam oxu »звукоподрожание «тук-тук» : тах-тах авун - стучать; тах-тах авуна рак гатана - постучал в дверь; рикӀи тах-тах ийизва - сердце стучит; машинди тах-тах
Tam oxu »təql. taqqıltı, taq-taq (səsi); тахъ-тахъ авун taq-taq etmək, taqqıldamaq; döyülmək, taqqıltı səsi çıxmaq.
Tam oxu »1. нареч. вакь-вакь (ха-ха) ацалдна, ван алаз, кӀевиз (мес. хъуруьн); // qah-qah etmək (çəkmək) вакь-вакь авун, вакь-вакь (ха-ха) ацалтна кӀевидаказ х
Tam oxu »...Füzuli. [Dərviş:] Malların gövşəyi, atların nəriltisi, gah-gah da itlərin mırıltısı qulağıma gəlirdi. A.Divanbəyoğlu. Səni bu cür böyüdənin dolanam b
Tam oxu »nida. bax ba. Bah, nə yekə canavardır! Bah, səni xoş gördük! Dünən az qala boğulmuşdum. – Bah!
Tam oxu »is. [ər.] klas. 1. Mənsəb, məqam, rütbə. Vəfalı dostumu hər dəm anaram; Ona qurban cahım, cəlalım mənim
Tam oxu »...əsasında birləşdirən bağlayıcı (əsasən təkrar edilərək işlədilir). Gah ora, gah bura baxır. – [Qəhrəman:] Gah bizim qoşun, gah da üsyançılar qalib gə
Tam oxu »Farsca “pislik istəyən” deməkdir (xah xastən, yəni istəmək məsdərinin əsasıdır). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »Farsca na (inkarlıq) və xah (istəmə) hissələrindən ibarətdir. “İstəmədən” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »[ər. üzr və fars. ...xah] сущ. клас. уьзуьр кӀанзавай (тӀалабзавай), уьзуьр къахчуна багъишламишун тӀалабзавайди.
Tam oxu »is. [ər. üzr və fars. …xah] klas. Üzr istəyən, üzr diləyən, üzr gətirərək bağışlanmasını istəyən.
Tam oxu »XALI (böyük xalça) ..Döşəməyə gözəl xah döşənmişdi (X.Hasilova); XALÇA [Bəhram:] Bəli. Şübhəsiz, İran xalçasıdır (Anar).
Tam oxu »[ər. xeyir və fars. xah] прил. хейирхагь (хийир (хъсанвал) кӀани, масадаз ва я виридаз хъсанвализ алахъдай, куьмек ийидай; хъсан, мес. кас).
Tam oxu »Xeyir ərəbcədir, xah isə farsca xastən (istəmək) məsdəri ilə bağlıdır. Xahiş sözü də xastən feilindən əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu ».....Arvad sustalmış halda, könülsüz ayağa qalxır (H.Abbaszadə); XAH-NAXAH Qoca xahi-naxahi çıxmışdı qapıya.. (C.Məmmədquluzadə); İSTƏMƏDƏN, HƏVƏSSİZ (b
Tam oxu »...(pis) və ərəbcə əxlaq sözlərindən əmələ gəlib. Kəlməni bəd (pis) və xah (istəyən) komponentləri ilə də bağlamaq olar. Bu daha inandırıcıdır. (Bəşir Ə
Tam oxu »...mənada. Səcdədir hər qanda bir büt görsəm ayinim mənim; Xah mömin, xah kafir tut, budur dinim mənim. Füzuli.
Tam oxu »...bizə dedi ki, zəlzələnin zərəri nəhayətdir, xah can tələfatı, xah zərəri. C.Məmmədquluzadə. □ Tələfat vermək – hərbi əməliyyat nəticəsində canlı qüvv
Tam oxu »is. [ər. məşrut və fars. …xah] köhn. bax məşrutəçi. Sultanın hökmü ilə zindanlarda çürüyən minlərlə məşrutəxahların ahü naləsi Kəlküttəyə çata bilməyi
Tam oxu »...zənciri-zülfü tərkin, ey naseh, məni; Xah bir aqil xəyal et, xah bir divanə tut. Füzuli. Yusif şah aqil adam idi. M.F.Axundzadə. İki aqil kəs eyləməz
Tam oxu »...axırda labüddən özümü bir bəlaya giriftar elədim (M.S.Ordubadi); XAH-NAXAH, KÖNÜLSÜZ (bax).
Tam oxu »...ilhamım, gəl, bərabər gəzək (S.Rüstəm); BİLİTTİFAQ Xah sultan, xah dərvişü gəda bilittifaq; Özlərin qılmış giriftari-qəmü dərdü fəraq (M.P.Vaqif); Bİ
Tam oxu »sif. [ər. xeyir və fars. xah] Başqasının və hamının yaxşılığını istəyən, başqalarına kömək edən, yaxşılığa çalışan; qayğıkeş. Xeyirxah adam. – [Almaz
Tam oxu »...gün mənimlə həmrah; İnsan deyib etmə məndən ikrah. Füzuli. Xah yüz döndərsən ondan, xah ikrah eyləsən; Axır, ey əbrukaman, Qövsi sənə qurban olur. Qö
Tam oxu »...Fərzəli:] …Xüsusən mənim kimi bir Allah bəndəsi ki, ömrümdə xah qürbətdə, xah öz vilayətimizdə əhli-xanəmdən bir dəfə də olsun kənar düşməmişəm. C.Mə
Tam oxu »...zənciri-zülfü tərkin, ey naseh; Məni xah bir aqil xəyal et, xah bir divanə tut. Füzuli. Saçın zəncirinə könül bağladım; Məcnun kimi düşdüm dağa, Fati
Tam oxu »XAHİŞ ETMƏK/ELƏMƏK [Vəliş:] Bəy, xahiş eləyirəm ağzınızı təmiz saxlayasınız (Ə.Vəliyev); İLTİMAS ETMƏK
Tam oxu »XAHİŞ Xanım pəncərədən bağçanı nura qərq eləmiş mülayim payız günəşinə baxıb bu xahişin səbəbini dərhal anladı
Tam oxu »нареч. без просьбы, не ожидая просьбы. Xahişsiz etmək (görmək) без просьбы сделать что
Tam oxu »сущ. просьба (обращение к кому-л., призывающее удовлетворить какие-л. нужды, какое-л. желание; исполнить, соблюсти что-л
Tam oxu »is. [fars.] Bir arzunu, ehtiyacı yerinə yetirmək üçün edilən müraciət, təmənna; rica, təvəqqe, istək
Tam oxu »zərf Xahiş edilmədən, öz razılığı ilə. İndi gecə vaxtı Xanpərinin təklifsiz, xahişsiz Qəmərin evinə gəlməsi çox maraqlı idi
Tam oxu »