Kökü köz kəlməsi ilə bağlıdır. Köz həm sifət (köz-ər-mək), həm isim, həm də feil kimi işlədilib. Feil olan köz kəlməsi qız(maq) formasına düşüb və bun
Qız və xanım sözlərinin birləşməsindən törəyib, “xanım-xatın qız” mənasını əks etdirir. Görünür, “gələcəkdə xan arvadı (xanım) olmağa layiq qız” an
“Qırmızı” deməkdir. Kök qız yox, qır olub. Metalın bu növü qırmızı olduğu üçün (rənginə görə) belə adlanıb; köz (qızmaq) sözü ilə bağlıdır (köz rəngin
Xəstəlik adıdır və qırmızı sözü ilə qohumdur. Bədəndə qırmızı səpkilər əmələ gəlir və ona görə də xəstəliyə qızılca adı verilib (qızıl sözü ilə qırmız
“Qırmızı gül” deməkdir, kök, əslində, qız yox, qır olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Qıs (maq) kəlməsi ilə bağlıdır. Qısmaq, sıxmaq kəlmələri eyni söz olub, səslərin yerdəyişməsi nəticəsində iki müxtəlif sözə çevrilib
Mənbələrdə söz qısırğan kimi verilib və “xəsis olmaq” kimi açıqlanıb. Qısqan sözü də həmin mənanı əks etdirib
Köz kəlməsi ilə kökdaşdır. Köz, kösöv, qızmaq, kömür kəlmələrinin hamısı eyni kökdən əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov
Sözün birinci hissəsi millidir, -mar isə qədim hind (eyni mənada yunan dilində də var) sözüdür, mənası “isti, yandıran” deməkdir
Ərəbcədir, “Aləmin qibləsi” (hamının üz tutduğu tərəf) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcədir, “cənub, Kəbə tərəf” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə qiblə (cənub) farsca nüma (göstərən) sözlərindən əmələ gəlib. “Kompas” anlamını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov
Qal –“səs, nitq, danışıq” deməkdir (türk mənşəlidir). Qilu –qal və qalmaqal sözləri eyni məna bildirir, “səs-küy” anlamını əks etdirir
Ərəb sözüdür, təqsim, Qasım, qism sözləri ilə kökdaşdır, “pay” mənasında işlədilir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
ər. – parça, hissə
Ərəbcə qaib sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə “zahiri görkəm” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə qiyam (baş qaldırmaq, ayağa qalxmaq) sözünün cəmidir (“ölülərin dirilib ayağa qalxması” deməkdir)
Ərəbcə “dinə kömək edən” deməkdir (qiyasın “kömək” mənası var). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Qədim romalılardan şimalda yaşayan etrusk xalqının bir adəti var idi: döyüşçülər sona qədər, yəni biri o birini öldürənə qədər vuruşurdular
yun. glaukos – açıq-yaşıl
alm. gletscher – buzlaq
fr. global – ümumi + lat. globus – kürə
lat. globus – kürə
fr. global – ümumi + lat. globus – kürə + lat. localis – yerli
lat. glacies – buz + yun. logos – söz, elm, təlim
alm. gneis – qığılcım, qığılcımlanmaq
Qabarmaq feili ilə qohumdur, bir qədər şiş (yumru) olduğu üçün belə adlanıb. Bu sözlə yanaşı, saxlaq kəlməsindən də istifadə edilib
Dialektlərdə qoj kimi də işlədilir. Ev tikəndə pərdiləri saxlasın deyə altına əyri ağaclar qoyurlar. Kəlmə fars mənşəli quj, quz (əyri) sözünün bir qə
Xoca sözünün təhrifidir. Xoca isə “müəllim, oxumuş, ağıllı” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Qabaqlar bu söz erkəkli –dişili bütün qoyunlara deyilib (indi Qax rayonunda hər cür qoyun ətinə “qoç əti” deyirlər)
Ehtimal olunur ki, qoç, qoçu sözləri ilə qohumdur. “Qoç” sözünün “igid” mənası da qeydə alınıb. Qoç sözündən qoçamaq feili, ondan isə qoçaq sifəri ə
Əvvəllər qolçu şəklində olub və mənası rus dilinə belə tərcümə edilib: “обхватить руками”. Deməli, “qolu güclü” anlamı ilə bağlıdır
Bu sözdən qoduqlamaq feili də yaranıb və mənbələrdə “əsmək, titrəmək” mənasında açıqlanıb. Xalq arasında “qoduqluq” türməyə deyirlər
Fars mənşəlidir, kaftan şəklində rus dilində də işlədilir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Əsli ərəbcə qövmdür, ilkin mənası “qəbilə” (plemya) demək olub, sonra müasir anlamda işlədilib. Tuva dilində terel (dörqül) işlədilir, törəmək sözü il
Qərb dialektlərində işlədilir, qaşınmaq sözünün təhrifidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Yumurta ilə şəkərdən hazırlanan yeməkdir. Alman sözüdür, mənası “qarışdırmaq” deməkdir. (Bəşir Əhmədov
Qədim mənası “yan tərəfə gedən çıxıntı” deməkdir. Çayın qolu, adamın qolu və s. yana çıxan hissələrdir
Əvvəllər “imza” mənasında işlədilib, çünki qol çəkə bilməyənlər kağıza barmaq basarmışlar. Əl (qol) qoymaq ifadəsi bununla bağlı yaranıb
“Səmt, asan, yüngül” anlamlarında işlədilir. Qol sözü ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Qol sözü ilə bağlıdır, “qolda olan (qola taxılan)” deməkdir. Müqayisə et: yançaq - çantadır, “yan tərəfdə olan” deməkdir
Qol sözü ilə bağlıdır, “qolun altı” deməkdir. Ruslarda da пазуха, под духа dan törəyib (duxa qədim hindlilərdə “qul” deməkdir)
Qarı (əl, qol), qarmala, qamarla sözləri eyni kökə malikdir, ilkin məna “qolların arasına almaq (dairələmək) kimi olub, sonra xeyli genişlənib
Qədim mənası “yerli olmayan, kənardan gələn” deməkdir. Qonmaq feili ilə kökdaşdır. Gəlmə adam kiminsə evində qonur, qonaq qalır
Mal-qara, adam-qara tipli sözlərdə qara hissəsi cəmlik bildirir: qonaq-qara “qonaqlar”, mal-qara “heyvanlar” deməkdir
Uydurma kəlməsinin dəyişmiş formasıdır. İndi hər ikisi sinonim kimi işlədilir. Qoymaq feili ilə də bağlı ola bilər
Qoşulmaq sözü ilə qohumdur, qoşnı kimi olub. M.Kaşğaridə oxuyuruq: “böri (canavar) qoşnısın yeməz”. Alimlər bu sözü bəzən qonmaq feili ilə əlaqələndi
Şabalıdı, kəhər, açıq-qəhvəyi rəngə qonur (rusca: карий, бурый) deyirik. Bu söz köymək feili zəminində əmələ gəlib və “qor rəngində olan” deməkdir
Qərb dialektlərində bu söz “yanıq, yanıq iyi” mənalarında da işlədilir. Köy (od, yanmaq) sözü zəminində yaranıb