şeytanın adlarından biridir. Yunanların “diabolos” sözünün ərəbləşmiş forması olduğu ehtimal edilir. Məcazi mənada bu adla yollarını azmış yalançı ins
(1198/1784 – 1252/1836) – Osmanlı imperiyasının son dövrlərində yaşamış ən görkəmli müsəlman fəqihlərindən biri olmuşdur
(598/1201-ci ildə vəfat etmişdir) – tanınmış İslam mühəddisi, fəqih və tarixçisi olmuşdur. Bağdadda doğulmuş, hənbəli məzhəbinə bağlı olan İbn Cövzi b
(560/1165 – 638/1240) – İslamda mistik ənənələrin yaradıcılarından biri olmuşdur. Tam adı Mühiddin Əbu Abdullah Məhəmməd ibn Əli Hatimi Tai olmuşdur
(773 – 852) – görkəmli fəqih və tanınmış mühəddis olmuşdur. Əsl adı Əbül-Fəzl Əhməd ibn Əli ibn Məhəmməd Kinani Şafiidir
(384/994 – 456/1064) – görkəmli müsəlman fəqihi və mütəfəkkiri olmuşdur. İslam dünyasının yetişdirdiyi böyük alimlərdən biri də İbn Həzmdir
(732/1334 – 808/1410) – tanınmış İslam mütəfəkkiri və tarixçisi olmuşdur. Əsl adı Əbdurəhman ibn Məhəmməd ibn Əbu Bəkr ibn Məhəmməd ibn Həsən idi
(701/1301 – 774/1373) – görkəmli müsəlman müfəssiri və fəqihi olmuşdur. O, Suriyanın Busra şəhərinin yaxınlığındakı bir kənddə doğulmuşdur
(751/1350 ildə vəfat etmişdir) – sələfiliyin yaradıcılarından biri olmuşdur. Dəməşqdə doğulmuşdur. Fiqhi, kəlamı (I) və ərəb dilinin qrammatikasını mə
(213/828-276/889) – tanınmış müfəssir, mühəddis, fəqih, kəlamçı və İslam tarixçisi olmuşdur. Bəzi mənbələrə görə o, hənbəli məzhəbinin ardıcılı olmuş,
(209/824 – 273/886) – dövrünün məşhur mühəddisi və fəqihi olmuşdur. İranın Qəzvin şəhərində doğulmuşdur
(125/742-ci ildə vəfat etmişdir) – tabiundan ən tanınmış hədis ravilərindən biri olmuşdur. Hicaz və Suriya arasında yerləşən Ayla məntəqəsində
yaşamışdır. Öz dövrünün ən bilikli insanlarından biri olmuşdur. İbn Şihab hədis elmi üzrə Əməvi xəlifələrinin sarayında dərs demişdir
(661/1263 – 728/1328) – müsəlman mütəfəkkiri və hüquqçusu, müasir sələfiliyin yaradıcılarından biri olmuşdur
Allahın ən böyük peyğəmbərlərindən biri olmuşdur. Quranda o, “Xəlilullah” (Allahın dostu) adlandırılmışdır (Quran 4: 125)
hər hansı bir hərəkət və davranışlardan, eləcə də hadisələrdən çıxarılan doğru nəticədir. Quran və hədislər bizdən əvvəlki nəsillərdən, peyğəmbərlərin
fiqhdə insanların hər hansı bir məsələ haqqında razılığa gəlmələri üçün edilən təklifin qəbul edilməsidir
fiqhdə gəlir əldə etmək məqsədi ilə müəyyən vasitənin və ya yerin müvəqqəti olaraq başqasına verilməsidir (Quran, 65: 6, 28: 26-27)
Yalnız anlaşılmayan və çoxmənalı ayə və hədislər haqqında ictihad verilir. Ehtiyac olanda qiyasa, rəyə, icmaya, istihsana və örfə müraciət edilməlidir
hər hansı bir əsərin gözəl, möcüzəvi ədəbi quruluşudur. Quranın forma ilə anlamının möcüzəliyi və bənzərsizliyi Quranın icazı adlanır
hər hansı bir problem haqqında hökm verildikdə birliyə gəlmək, eyni mövqedən çıxış etməkdir. Fiqhdə icma, fəqihlərin müxtəlif problemlərin həlli yolun
şəriətdə hüquqi hökmlərin irəli sürülməsi, eləcə də müxtəlif dini problemlərin Quran, hədis, qiyas və icmaya istinad edilərək həll edilməsidir
qadının boşanandan və ya ərinin ölümündən sonra yenidən ərə getməsi üçün gözləmə müddətidir (2: 228)
İslamda qeyd edilən qurban və oruc bayramlarıdır. Bu bayramların qeyd edilmə adəti Məhəmməd peyğəmbərin dövründən başlamış, bu günə qədər davam etməkd
Qurana görə Allahın peyğəmbərlərindən biri olmuşdur. Onun Adəmin oğlu Şitin soyundan gəldiyi rəvayət edilir
insanlara pislik edə bilən cinin adıdır. Çox güclü cinləri də ifritlər adlandırırlar. İfritlərdən birinin Süleyman peyğəmbərə tabe olduğu rəvayətlərdə
Səba ölkəsinin kraliçası Bilqeysin taxtını onun yanına gətirmişdir (Quran, 27: 38-39).
gün boyu tutulmuş orucun qidanın qəbul edilməsi ilə sonuclandırılmasıdır (Quran 2: 187). Məhəmməd peyğəmbərin göstərdiyi yola uyğun olaraq müsəlmanlar
iqalə hesab edilmir. Bunun üçün fiqhdə başqa hökmlər vardır.
hər hansı bir insanı törətmədiyi hər hansı əməllə görə günahlandırmaqdır. İslamda iftira ən böyük günahlardan biri hesab edilir
namazın əvvəlində niyyət etmək, sonra “Allahu əkbər” deyərək ibadətə başlamaqdır. Bunu etmək fiqh məzhəblərinin əksəriyyətinə görə vacibdir
həcc prosesində ihrama girdikdən sonra hər hansı bir obyektiv səbəblər üzündən hər hansı bir ayini yerinə yetirməmək və ya bu ayinləri əksik yerinə ye
bax: MÖHTƏKİRLİK.
bax: MÜSƏLMAN QARDAŞLARI.
dirçəlmə, oyanma mənalarını ifadə etmədir. Quran və hədislərdə bu söz müxtəlif mənalarda işlədilsə də, ən çox ölümdən sonra yenidən dirilmə mənasında
Allaha sevgi ilə ibadət etməkdir. Bu söz tövhidlə bağlı bir ifadədir. Ruhun şirkdən və günahlardan təmizlənərək Allaha sevgi duyğusu ilə ibadət etmək
qarşıdurma, anlaşılmazlıq, hər hansı bir problemlə bağlı fərqli yanaşma və baxışların ortaya çıxmasıdır
bax: ƏSR.
fiqhdə nəyinsə barəsində anlaşan insanların o anlaşmanı öz istəkləri ilə pozmasıdır. Məsələn, xarab olmuş mal geriyə qaytarılmalıdır
azandan sonra vacib namazın qılınması üçün möminləri namaza ikinci çağırışdır. Onun deyilməsindən dərhal sonra müsəlmanlar namaz qılmağa başlayırlar
Sufilikdə mənəviyyat yolçusunu kamilləşdirən bilikdir. Bu bilik təcrübə yolları ilə deyil, mənəvi yüksəlişlə əldə edilir
(1289/1873 – 1357/1938) filosof-şair, maarifçi, reformist və ictimai xadim olmuşdur. O, Pəncabın Siyalkot şəhərində doğulmuş, erkən yaşlarından elmə m
varislik hüququnun saxlanması şərti ilə torpağın, eləcə də ondan gələn gəlirin hər hansı bir şəxsə verilməsidir
ərəb dilində tanrı mənasını verir. Bu söz həm bir olan Allah, həm də tanrılar üçün istifadə edilə bilər
fiqhdə hər hansı bir kişinin öz arvadına müəyyən müddətdə yaxınlaşmayacağı barəsində verdiyi sözdür. Bu müddət dörd ay olur
sufilikdə birbaşa və ya nəyinsə vasitəsi ilə Allahın insana verdiyi bilikdir. İlhamın qaynağı Allah və ya Onun mələyidir
Musa peyğəmbərin şəriəti ilə hökm vermiş, İsrail oğullarına göndərilmiş peyğəmbərlərindən biri olmuşdur (Quran, 37: 123-130)
müsəlmanlara yol göstərən insan və ya dini rəhbərdir. Camaat namazının önündə duranı, görkəmli İslam alimini, şiə liderlərini, hətta xəlifəni bu adla
dini və dünyəvi hakimiyyəti birləşdirən dövlət quruluşudur. İmamət sözü məna baxımından xilafət anlayışına yaxındır
mənəvi və ya siyasi öndərliyinin bir imamdan başqasına keçdiyinə inanan müxtəlif şiə qruplarının ümumi adıdır