QIRXBUĞUM

Qırxbuğum (lat. Polygonum) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin qırxbuğumkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Hündürlüyü 15–40 sm olan birillik ot bitkisidir. Gövdələri düz və ya açılmışdır. Yarpaqları enli lansetvari, gövdədən bitənlər daha iridir. Çiçəklərinin rəngi yaşıl, qıraqları isə ağ, çəhrayı və ya al qırmızıdır, meyvəsi üç tərəfli ovalvaridir. May-oktyabr (dekabr) aylarında çiçəkləyir və meyvə verir. Qırxbuğum boreal coğrafi tipinin qolarktik sinfinə aiddir. Rusiya, Orta Asiya və Qafqazda yayılmışdır. Azərbaycanda qırxbuğum Abşeron, Qobustan, Diabar, Lənkəran Muğanı, Kür-Araz və Lənkəran ovalıqları, Kür düzənliyi, Böyük Qafqazın Quba massivi, Kiçik Qafqazın mərkəzi rayonları, Lənkəran və Naxçıvanın dağlıq hissəsində yayılmışdır.

Kiçik qırxbuğum (lat. Polygonum minus) - qırxbuğum cinsinə aid bitki növü.

Kiçik qırxbuğum (lat. Polygonum minus) - qırxbuğum cinsinə aid bitki növü.

Qırmızıbaş qırxbuğum (lat. Polygonum persicaria) - qırxbuğum cinsinə aid bitki növü.

Qırxbuğum cuzqunu (lat. Calligonum polygonoides) — cuzqun cinsinə aid bitki növü. Kiçik Asiya və İrandan təsvir edilmişdir. Balkan yarımadası, Kiçik Asiya və İranda təbii halda bitir. Azərbaycanda Naxçıvan MR-da Vəlidağ ətrafında yayımışdır. Azərbaycanın "Qırmızı kitabı"ına daxil edilmişdir. Hündürlüyü 0,4-dən 7 m-dək, çox budaqlı, zərif çətirli koldur. Gövdələri və qoca budaqları əyilmişdir. Cavan zoğları uzun, əyilmiş, yaşıl və ya bozumtul-yaşıl, buğumlu, təxminən yarpaqsızdır. Qumluqlarda yaxşı bitir, üstünədək qumla örtülməyə dözür.

İlanvari qırxbuğum (lat. Polygonum bistorta) — qırxbuğum cinsinə aid bitki növü.

Quş qırxbuğumu (lat. Polygonum aviculare) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin qırxbuğumkimilər fəsiləsinin qırxbuğum cinsinə aid bitki növü. Birillik ot bitkisidir. Gövdəsi budaqlanan, düyünlü, adətən sərilən bitkidir. Yarpaqları çoxsaylı, növbəli, ellipsşəkilli və ya neştərşəkilli, bütövkənarlı, uzunluğu 1-3 sm olub, daralmış qısa saplaqla birləşmişdir. Çiçəkləri kiçik olmaqla, 2-5 ədəd qoltuq tumurcuqları ilə əhatə olunmuşdur. Çiçək yatağı 5 bölümlü, yaşılımtıl olub, kənarları çəhrayı və ya ağ rənglidir. Erkəkciyi 8, dişiciyi qısa sütuncuqlu, az görünən dişicik ağzından ibarətdir. Meyvəsi üçtilli fındıqcıqdır. İyuldan payızın sonuna qədər çiçəkləyir.

Qırxbuğumkimilər (lat. Polygonaceae) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinə aid bitki fəsiləsi. Calligonaceae Khalk. Coccolobaceae F.A.Barkley, nom. nud. Eriogonaceae G.Don Persicariaceae Martinov Rumicaceae Martinov Fəsiləyə aid aşağıdakı yarımfəəsilə vətribalar aiddir Eriogonoideae yarımfəsiləsi Polygonoideae yarımfəsiləsi Calligoneae tribası Fagopyreae tribası Persicarieae tribası Polygoneae tribası Rumiceae tribası Acanthoscyphus Small, bəzən Oxytheca Nutt. cinsi də aid edilir Aconogonon (Meisn.) Rchb. Afrobrunnichia Hutch. & Dalziel Antigonon Endl. Aristocapsa Reveal & Hardham Atraphaxis L. Bistorta (L.) Scop., bəzən Persicaria (L.) Mill.

Qırxbuğumçiçəklilər (lat. Polygonales) — i̇kiləpəlilər sinfinə aid bitki sırası.