qamma-teleskop

Qamma - yunan əlifbasının üçüncü hərfi. Foton şüalanması bu hərflə işarələnir. Betadan sonra gələn hərfdir.

Teleskop (q. yun. τῆλε [tele] "uzaq" + σκοπέω [skopeo] "baxmaq") — kosmik obyektlərin öyrənilməsində , həmçinin kainatdakı kosmik cisimlər arasındakı radioşüalanmanın müşahidəsində istifadə olunan optik cihaz. Artıq teleskop sözü geniş anlamda, elektromaqnit şüalarının böyük bir sahədə dalğa uzunluğunu təyin edə bilən cihazlara verilən ümumi ad kimi başa düşülür. Elektromaqnit dalğalarını (məsələn, gözlə görünən işıq olar bilər) toplayaraq uzaq obyektlərin müşahidəsinə kömək edən optik cihazdır. Teleskop müşahidə edilən və öyrənilən kosmik obyektlərin ölçüsünü böyüdərək insan gözünün onu görməsinə imkan yaradır. Müşahidə astronomiyanın açarıdırsa, teleskop da müşahidənin açarıdır. Sağlam insan gözü açıq səmada cəmi 6000 ətrafında ulduz gördüyü halda, müasir teleskoplar sayəsində milyardlarla ulduz görə bilir. Ona görə də teleskop əsas astronomiya cihazıdır. İnsanlar daim bir çox əşyaları adi gözlə gördüklərindən daha yaxşı görmək istəmişlər.

Balonla teleskop, sub-orbital astronomik teleskopdur. Bu teleskop Yer atmosferinin aşağı, sıx hissəsindən yuxarı qalxmağa imkan verən bir və ya daha çox stratosferik balonlardan asılır. Bu tip teleskoplar peyk teleskoplarına nisbətən çox az nüfuzetmə qabiliyyətinə malikdir, ancaq üstünlüyü daha az maliyə tələb etməsidir. Eyni zamanda atmosferin mane törətdiyi tezlik intervallarının müşahidəsinə imkan verir. Balon teleskopların çatışmayan cəhəti onun nisbətən aşağı hündürlüklərdə istifadə olunması və yalnız bir neçə gün uçuş müddətinə malik olmasıdır. Lakin onların maksimal hündürlüyü təxminən 50 kilometr ətrafında olub, 15 km-lik hündürlük limitinə malik olan Koyper Hava Rəsədxanasının və İnfraqırmızı Astronomiya üçün Stratosferik Rəsədxananın təyyarə əsaslı teleskopları kimi teleskopların hündürlük limitindən xeyli yüksəkdir Bir neçə balon teleskoplarda teleskopun zədələnməsinə və ya məhv olmasına səbəb olan qəzalar baş vermişdir. Balon teleskopdan zeniti gizlədir, lakin çox uzun süspansiya bunu 2°-ə qədər azalda bilər. Teleskop stratosfer küləklərinin induksiyasından, həmçinin balonun yavaş fırlanmasından və kəfgir hərəkətindən izolə olunmalıdır. Azimut sabitlik maqnitometr vasitəsilə saxlanıla bilər, plus bir giroskop və ya daha qısa müddətli düzəlişlər üçün ulduz izindən istifadə oluna bilər. Üç ölçülü-azimut, hündürlük və çarpaz axından ibarət montajlama boru hərəkəti üzərində ən yaxşı nəzarəti təmin edir.

Qamma Scuti — Latın dilində γ Scuti , Qalxan bürcünün cənubunda yerləşən ağ-qanadlı ulduzdur. 4.67 görünən ulduz ölçüsünə malik bu ulduz sönük olsa da adi gözlə görünə bilir. Yerdən 10.21 milliarcsan illik parallaksla görününən bu ulduz Günəşdən təxminən 319 işıq ili məsafədəd yerləşir. Hal-hazırda 41 km / s tezliklə Günəş Sisteminə doğru hərəkət edir, yəni 2.35 milyon il ərzində yalnız 20 i.i. (5.519 pc) məsafədə olacaq,, və ehtimal ki,-2,1 ulduz ölçüsünə malik olaraq, gecə göyün ən parlaq ulduzuna çevriləcək. Bu ulduz A spektral sinfinə malik, əsas ardıcıllıq ulduzudur və A2: V 237 milyon ildən sonra 222 km / s sürətlə fırlanan sürətlə dönür. Bu, ulduzun qütb radiusundan 21% daha böyük olduğu təxmin edilən ekvatorial şüa ilə bir oblasda forma verir. Günəşin kütləsi təxminən 2.91 dəfə, Günəş radiusunun isə 4.1 dəfədir. Günəşin parlaqlığını fotosferdən 150 min dəfə effektiv bir temperaturda 9,016 K radiasiya yayır.

Qamma paylanması, Ehtimal nəzəriyyəsi və Riyaziyyatda, təsadüfi kəsilməz paylanmalar ailəsindən sayılır. Bu paylanmanın bir parametri miqyas parametri (θ) və başqa parametri isə, şəkilli parametr (k) dir. Əgər k Tam ədəd olarsa, paylanma hər birinin ədədi ortası θ(1/θnın nisbət parametri ilə ekvivalentdir) olan k qədər qüvvət funksiyası şəklində paylanmış təsadüfi dəyişənin cəmini göstərir.

Qamma testləmə - (ing.gamma testing, ru.гамма-тестирование) -proqram məhsulunun satışa buraxılmasından öncə testlənməsinin üçüncü mərhələsi. Qamma testləmə mərhələsində yalnız sənədləşmə və qablaşdırma son şəkildə olmaya bilər. İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.

Qamma şüalanma (simvolu: γ) –olduqca qısa dalğa uzunluğu ilə xarakterizə olunan elektromaqnit şüalanmasının bir növüdür. Dalğa uzunluğu 0.1 nm və ondan kiçik elektromaqnit dalğaları olub, yüksək enerjili foton selindən ibarətdir. İonlaşdırıcı şüalanmaya, yəni bir maddə ilə qarşılıqlı təsir göstərərək fərqli əlamətlərin ionlarının meydana gəlməsinə səbəb ola biləcək radiasiyaya aiddir. Qamma şüalanması yüksək enerji fotonların (qamma şüalarının) axınıdır. Qamma və rentgen şüaları arasındakı kəskin sərhəd müəyyən edilməməsinə baxmayaraq, qamma-şüa kvantının enerjisinin 105 eV-dən çox olduğu qənaətindədir. Elektromaqnit dalğalarının miqyasında, qamma şüaları rentgen şüaları ilə həmsərhəddir, daha yüksək tezlik və enerji aralığını tutur. 1-100 keV aralığında qamma şüalanması və rentgen şüalanması yalnız mənbəyində fərqlənir: əgər nüvə keçidində kvant yayılıbsa, onu qamma şüalanmasına aid etmək olar. Bir parçalanma zamanı verilən maddənin nüvəsindən xaricə alfa və betta zərrəciklər olmaqla yalnız biri atılır. İstənilən radioaktiv nüvə parçalanması isə qamma - fotonların şüalanması ilə müşahidə olunur. Beta şüalanmasının spektrinin nə üçün bütöv alınmasını araşdıran Pauli 1932-ci ildə fərz edib ki, nüvədən betta zərrəciyi ilə yanaşı kütləsi kiçik neytral zərrəcik də kənar edilir.

Reflektor (lat. reflect - əks etdirmək) optik teleskopların bir növüdür. Onun obyektivi çökük güzgü və ya güzgülər sistemindən ibarətdir. Reflektorun iş prinsipi işığın əks olunmasına əsaslanır. Reflektor XVII əsrdə refraktora bir alternativ olaraq yaradılmışdır, o zaman o xromatik aberrasiyaya məruz qalan bir sistem idi. Reflektorun digər optik aberrasiyalar meydana gətirməsinə baxmayaraq, çox geniş diametrli obyektivlər üçün istifadə olunur. Demək olar ki, astronomik müşahidələrdə istifadə olunan bütün böyük teleskoplar reflektordur. Reflektorların bir çox növləri mövcuddur, bundan başqa görüntü keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq və ya görüntünü mexaniki cəhətdən uyğun yerə salmaq məqsədilə əlavə optik elementlərdən istifadə oluna bilir. Reflektorlarda güzgüdən istifadə olunduğundan bu cür teleskoplar bəzən katoptrik də adlandırılır. Çökük güzgülərdən linza əvəzinə istifadə etmək fikri İbn əl-Haytəm -in XI əsrdə apardığı optika tədqiqatlarından sonra erkən müasir Avropada Latın tərcümələrində geniş büsət aldı.Refraktonun kəşfindən qısa bir müddət sonra Qaliley, Civanni Fransisko Sadeqo və başqaları çökük güzgülərin prinsipləri haqqında bilikləri genişləndirərək, obyektivi güzgü olan teleskopun yaradılması fikrinini ortaya çıxardılar.

Şimal Tacı (lat. Telescopium) - göyün CƏNUB yarımkürəsində bürc.

Teleskop — astronomik qurğu. Teleskop (bürc) — göyün CƏNUB yarımkürəsində bürc. Teleskop (qəzet) — 1999-cu ildə nəşr olunmuş qəzet.

2-metrlik teleskop və ya Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasının 2 m-lik teleskopu Teleskop Zeiss-2000 reflektoru “Carl Zeiss Jena” (Almaniya) firmasının istehsalıdır. 1964-cü ildə rəsədxanaya gətirilib və 1966-cı ildə istifadəyə verilmişdir. Coğrafi koordinatları: λ=48° 35' 50ʺE, φ=40° 46' 51ʺN. Teleskop dəniz səviyyəsindən 1435 m hündürlükdə qurulmuşdur. Kupolun və binanın xarici üst qatı temperatur izolyasiyası üçün alüminium lövhələrlə örtülmüşdür == 2-metrlik teleskop haqqında ümumi məlumat == Almaniyanın “Carl Zeiss JENA” firmasının istehsalıdır və 1966-cı ildə istifadəyə verilmişdir. Əsas güzgü parabolikdir, diametri 2080 mm, fokus məsafəsi 9000 mm-dir. 2-metrlik teleskop 3 müxtəlif optik sistemi özündə birləşdirir və əsasən spektral müşahidələr üçün nəzərdə tutulmuşdur: • Baş fokus. İşıq qüvvəsi-1:4.5. Fokal səthdə miqyas 23″/mm. Cihazları: fotoqrafik müşahidələr üçün korrektor tədbiq etməklə faydalı sahəsi 21′x21′ olan baş fokus kasset qurğusu, zəif obyektlərin spektrlərinin alınması üçün istifadə olunan 2 difraksiya qəfəsi və 3 kamera ilə təchiz olunmuş baş fokus spektroqrafı; • Kasseqren fokusu. Ekvivalent fokus məsafəsi 29500 mm.

Gamma Canis Majoris (ing. Canis Majoris) — Canis Major bürcündə ulduz. Gamma Canis Majoris, B8II üfüqi bir təsnifatı və +4.11 görünən bir böyüklüklə mavi-ağ B tipli parlaq nəhəngdir. Yerdən təxminən 440 işıq ili uzaqlıqdadlr. Anormal civə və maqnezium xəttlərini göstərən xarakterik bir Hg-Mg ulduzudur. Bu ulduzun Günəşin radiusunun 5,6 dəfə olması və xarici atmosferin effektiv temperaturu 13,596 K var. Bu ulduz spektroskopik ikili sistem olmağından şübhələlinir və 0.332 "bir 114,8 ° mövqeyə bərabər yanaşma ilə bir namizəd yoldaşı var. Collinder 121 açıq klasterinin üzvüdür.