Поиск по словарям.

Tam məxfi (serial, 2004)

Gündəlik həyatımızda istifadə etdiyimiz ədədlər natural ədədlər adlanır. Natural ədədlər, onların əksi və 0 ilə birlikdə tam ədədlər çoxluğunu əmələ gətirir. Tam ədədlər çoxluğu Z {\displaystyle \mathbb {Z} } kimi işarə olunur. Deməli, Z = { . . . − 2 , − 1 , 0 , 1 , 2 , . . . } {\displaystyle \mathbb {Z} =\left\{...-2,-1,0,1,2,...\right\}} .

Gündəlik həyatımızda istifadə etdiyimiz ədədlər natural ədədlər adlanır. Natural ədədlər, onların əksi və 0 ilə birlikdə tam ədədlər çoxluğunu əmələ gətirir. Tam ədədlər çoxluğu Z {\displaystyle \mathbb {Z} } kimi işarə olunur. Deməli, Z = { . . . − 2 , − 1 , 0 , 1 , 2 , . . . } {\displaystyle \mathbb {Z} =\left\{...-2,-1,0,1,2,...\right\}} .

NP-tam məsələ (NP-complete problem ) - alqoritmlər nəzəriyyəsində: NP sinfindən olan məsələnin polinomial zaman müddətində aparılıb çıxarıldığı NP sinfindən olan məsələ. Beləliklə, NP-tam məsələlər müəyyən mənada NP sinfində “ən mürəkkəb” məsələlərin altçoxluğunu əmələ gətirir; və əgər onlardan hər hansı birinin “sürətli” həll alqoritmi tapılarsa, onda NP sinfindən olan istənilən başqa məsələ də belə “sürətlə” həll edilə bilər . == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.

Ədəd və dəyişənlərin vasitəsilə toplama, çıxma, vurma, bölmə əməllərinin iştirakı ilə düzəlmiş ifadələrə cəbri ifadələr deyilir. Əgər cəbri ifadədə dəyişənə bölmə yoxdursa, ifadə tam ifadədir. Tam ifadə həm birhədli, həm də çoxhədli ola bilər. Əgər cəbri ifadədə dəyişənə bölmə varsa, ifadə kəsr – rasional ifadə adlanır. Birhədli – ədəd, dəyişən və ədədlə dəyişənlərin hasilindən (hasildə dəyişənlərin natural üstlü qüvvətləri, sıfırda daxil olmaqla, nəzərdə tutulur) ibarət ifadədir. Ümumi şəkildə k ⋅ x m ⋅ y n ⋅ z p {\displaystyle k\cdot x^{m}\cdot y^{n}\cdot z^{p}} standart şəklə gətirilmiş birhədlidirsə, k {\displaystyle k} – əmsal adlanır və k ∈ R , ( m + n + p ) {\displaystyle k\in R,(m+n+p)} – cəminə isə birhədlinin qüvvəti (dərəcəsi) deyilir və m , n , p ∈ N = {\displaystyle m,n,p\in N=} {0;1;2;3;4;5;6;7;8;9}. Çoxhədli – birhədlilərin cəbri cəminə deyilir. Çoxhədlinin dərəcəsi ondakı ən yüksək dərəcəli birhədlinin dərəcəsinə bərabərdir. Bir dərəcəli bir dəyişənli çoxhədlini P 1 ( x ) = a x + b {\displaystyle P_{1}(x)=ax+b} , iki dərəcəli bir dəyişənli çoxhədlini P 2 ( x ) = a x 2 + b x + c {\displaystyle P_{2}(x)=ax^{2}+bx+c} kimi yazırıq. Burada a , b , c {\displaystyle a,b,c} bu çoxhədlinin əmsallarıdır və c {\displaystyle c} - yə həm də sərbəst hədd deyilir.

Tam İqtisadi İnteqrasiya (Tİİ) — iqtisadi inteqrasiyanın son mərhələsidir. Bu mərhələdən sonra üzvlər iqtisadi siyasəti tək başına müəyyən edə bilmir və ya çox cüzi miqyasda həyata keçirirlər. Tam iqtisadi inteqrasiya çoxmillətli təşkilatdan daha çox vahid dövlətə bənzəyir. Onun daxilində vahid iqtisadiyyat formalaşır. Bunun ən yaxşı nümunəsi ilk 13 koloniyanı özündə birləşdirən Amerika Birləşmiş Ştatlarıdır. ABŞ daxilindəki ştatlara yüksək inteqrasiya etmiş yarımuxtar dövlətlər kimi baxmaq olar. Bu misaldan görünür ki, iqtisadi inteqrasiyanın son nəticəsi federal səviyyədə idarə edilən siyasi ittifaqdır.

Tam məxfi / Совершенно секретно – Azərbaycan Respublikasının xalq artisti, müğənni Faiq Ağayevin beşinci studiya albomu. == Albom haqqında == Albom 14 fevral, 2004-cü il tarixində işıq üzü görmüşdür. Tərkibində 21 mahnı olan alboma Ələkbər Tağıyev, Xanım İsmayılqızı, Novruz Aslan, Fikrət Əmirov, Vüqar Camalzadə, Rəşad Haşımov, Eldar Mansurov, Natiq Qəzənfəroğlu, Andrey Babayev, Gövhər Həsənzadə, Polad Bülbüloğlunun bəstələri daxildir. Aranjimanların müəllifi Rafiq Hacıyev, Yaşar Baxış, Vüqar Camalzadə, Azər Cəfərov, Siyavuş Kərimi, Rəşad Haşımov, Rüstəm Rzayev və Aytən İsmixanovadır. Azərbaycan və rus dilində ifa olunan mahnılar müvafiq olaraq Tam məxfi və Совершенно секретно adlı disklərdə yer alır.

Təkmil rəqabət (ing. perfect competition) — iqtisadi nəzəriyyədə eynicinsli məhsul istehsal edən və qiymətlərə təsir göstərməyəcək qədər kiçik bazar payına malik çoxlu sayıda satıcı və alıcının olduğu bazar. == Eynicinsli məhsul == Təkmil rəqabət bazarındakı məhsullar tam əvəzedicidir. Başqa sözlə satıcıların təklif etdiyi məhsullar və xidmətlər istər keyfiyyət, istərsə xarakter baxımından bir-birindən fəqlənmir. Buna misal kimi 50 satıcı tərəfindən eyni çaydan əldə edilib satılan suyu göstərmək olar. == Qiymətlərə təsir göstərməyəcək qədər kiçik bazar payına malik == Bu bazarda heç bir satıcı istehsalı artıraraq və ya azaldaraq qiymətlərə təsir etmək imkanına malik deyil. Həmçinin heç bir alıcı da məhsul tədarükünü azaldıb qiymətlərin aşağı enməsinə səbəb ola bilmir. Məsələn, su satışı ilə məşğul olan 50 satıcının hər biri bazarda cəmi 2%-lik paya malikdir. Bu səbəbdən qiymətə təsir gücləri demək olar ki, yoxdur. == Çoxlu sayıda alıcının və satıcının olduğu bazar == Yuxarıdakı xüsusiyyət birbaşa bununla bağlıdır.

Tam ögey qohumluq — əvvəlki ailədən uşaqları olan valideynlərin ailə qurduqdan sonra uşaqlarının bir-biri ilə qohumluq münasibətləri. Tam ögey bacı-qardaşlar bir ailədə böyüsələr də, bir-birləri ilə bioloji qohumluqları yoxdur . Bir atadan ya anadan olan olan uşaqlar sadəcə ögey qardaş-bacı sayılırlar.

Tam, tam ədəd (ing. integer ~ ru. целый, целочисленный ~ tr. tam sayı) – “bütöv ədəd”, məsələn, 350 və ya 764. Proqramlaşdırma dillərində tam ədədlərdən sayma və ya nömrələmə məqsədilə, məsələn, ildəki günlərin sayı (1–365), yaxud gündəki saatların sayı (0–23), verilən tipi kimi geniş istifadə edilir. Məsələn, C dilində dəyişənin adından öndə duran “int” açıqlayıcısı (deskriptoru) həmin dəyişənin tipinin tam olduğunu göstərir. Tam ədədlər istər müsbət, istərsə də mənfi ola bilər, tutduqları baytların sayından asılı olaraq uzun (long) və ya qısa (short) kimi açıqlana bilər. Qısa tam ədədlər (məsələn, –2147483648-dən 2147483647-dək) daha kiçik diapazonu əhatə edir. Tam ədədlərlə aparılan hesablamalar həmişə sürətlə yerinə yetirilir, çünki onları göstərmək üçün daha az sayda bit istifadə olunur. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.

Tam ətraflı axtarış – 1. Verilənlər bazasının hər bir yazısında, yaxud axtarış ağacının bütün bəndləri üzrə axtarış. 2. Bütün variantları araşdırmaqla məsələnin həlli. Tam ətraflı axtarış alqoritmlərinin tətbiqinə variantların sayının kombinator partlayışı (COMBINATORIAL EXPLOSION) mane olur. Məsələn, şahmat lövhəsində mümkün vəziyyətlərin sayı 10 üstü 120 olur, yəni onların tam ətraflı axtarışı praktik olaraq mümkün deyil.

6 nömrəli məktəb-lisey — Azərbaycan Respublikasının Bakı şəhərində ümumi təhsil müəssisəsi. == Nailiyyətləri == 2008 — "Ən yaxşı ümumtəhsil məktəbi" müsabiqəsinin qalibi. 2013— "Ən yaxşı ümumtəhsil məktəbi" müsabiqəsinin qalibi 2018— "Təhsildə inkişaf və innovasiyalar üzrə" II qrant müsabiqəsinin qalibi 2019 — "Təhsildə inkişaf və innovasiyalar üzrə" III qrant müsabiqəsinin qalibi == Məzunları == == Şəhid məzunları == Eldar Abdulla oğlu Tağızadə - Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı; Qarabağ müharibəsi şəhidi.

Tam dərəbəylik — Takeşi Kitano filmi.

"Tam məxfi" serialı 2004-cü ildə Planet Parni iz Baku studiyası tərəfindən çəkilmişdir. Serialda məşhur KVN-çilər Tahir İmanov, Cabir İmanov, Elçin Həmidov, 2000 ilin KVN çempionları Azər Axundov, Böyükağa Əliyev, Atilay Mirzoyev, yumoristlər Rafael İsgəndərov, Coşqun Rəhimov, müğənni Aygün Kazımova, Elariz Məmmədoğlu, Cavan Zeynallı, Eyyub Yaqubov, İradə İbrahimova və s. iştirak etmişlər. == Məzmun == Maddi vəziyyətləri fərqli olan iki gəncin saf məhəbbəti haqqındadır. Filmdə həmçinin, Bakıda özlərini kübar sayaraq yalnız rus dilində danışan və əksinə rusdilli olmasına baxmayaraq bacarmasa da azərbaycanca danışmağa səy göstərənlər əks etdirilir. Serial 21 seriadan ibarətdir. İlk plana görə 79 seriya olmalı idi. Lakin "Məhəllə 2: Moskvada" filminin çəkilişləri üçün Planet Parni iz Baku serialı 21 ci seriada qurtarmaq qərarına gəldilər. Filmin ilk 16 seriyasındaki hadisələr, yavaş-yavaş, tələsmədən baş verir. Lakin artıq 17-ci seriyada böyük bir sıçrayışla hadisələr bir neçə ay sonraya ötürülür.

"Tam məxfi" serialı 2004-cü ildə Planet Parni iz Baku studiyası tərəfindən çəkilmişdir. Serialda məşhur KVN-çilər Tahir İmanov, Cabir İmanov, Elçin Həmidov, 2000 ilin KVN çempionları Azər Axundov, Böyükağa Əliyev, Atilay Mirzoyev, yumoristlər Rafael İsgəndərov, Coşqun Rəhimov, müğənni Aygün Kazımova, Elariz Məmmədoğlu, Cavan Zeynallı, Eyyub Yaqubov, İradə İbrahimova və s. iştirak etmişlər. == Məzmun == Maddi vəziyyətləri fərqli olan iki gəncin saf məhəbbəti haqqındadır. Filmdə həmçinin, Bakıda özlərini kübar sayaraq yalnız rus dilində danışan və əksinə rusdilli olmasına baxmayaraq bacarmasa da azərbaycanca danışmağa səy göstərənlər əks etdirilir. Serial 21 seriadan ibarətdir. İlk plana görə 79 seriya olmalı idi. Lakin "Məhəllə 2: Moskvada" filminin çəkilişləri üçün Planet Parni iz Baku serialı 21 ci seriada qurtarmaq qərarına gəldilər. Filmin ilk 16 seriyasındaki hadisələr, yavaş-yavaş, tələsmədən baş verir. Lakin artıq 17-ci seriyada böyük bir sıçrayışla hadisələr bir neçə ay sonraya ötürülür.

Tam ədəd ardıcıllıqlarının ensiklopediyası (ing. On-Line Encyclopedia of Integer Sequences, OEIS) — tam saylı ardıcıllıqları özündə saxlayan internet-ensiklopediyadır. Müəllif və başqa hüquqları — Sloan Neyliyə aiddir. 2012-ci ilin yanvar ayında 200 mindən çox ardıcıllığı özündə saxlayırdı.

İşığın tam daxili qayıtması - işıq optik sıx mühitdən optik seyrək mühitə keçdikdə düşmə bucağının müəyyən αlim<90° qiymətində sınma bucağını β≥90° olması və tamamilə düşdüyü mühitə qayıtması hadisəsidir. Limit bucağı sınma bucağının 90°-nə uyğun gələn düşmə bucağına deyilir. İşığın sınma qanunu - düşmə bucağı sinusunun sınma bucağı sinusuna nisbəti ikinci mühitin birinci mühitə nisbətən sındırma əmsalına bərabərdir: sinα/sinβ=n2/n1. Onda sinαlim/sin90°=1/n1. Yəni, bu üsulla mühitin havaya(təqribən vakuuma)nisbətən sındırma əmsalını hesablamaq olar. Mütləq sındırma əmsalı - vakuuma nisbətən sındırma əmsalıdır və işıq sürətinin mühitdə vakuuma nisbətən neçə dəfə azaldığını göstərir: n=c/v. Sındırma əmsalının (n) vahidi yoxdur. Optik sıx mühit - sındırma əmsalı böyük olan mühitdir. Məsələn, işıq sudan havaya, şüşədən havaya keçdikdə tam daxili qayıtma baş verir. Nisbi sındırma əmsalı mütləq sındırma əmsallarının nisbətinə bərabərdir və sındırma əmsalı böyük olan mühitdə işığın sürəti kiçikdir.

Əkinçi 1875-1877 (tam mətn) — 1875-1877-ci illərdə nəşr edilmiş və Azərbaycan dilində yayımlanan ilk qəzet olan Əkinçidə nəşr edilmiş bütün məqalələrin toplanıldığı kitab. == Haqqında == XIX əsr Azərbaycan ictimai və siyasi həyatını öyrənmək üçün qiymətli mənbələrdən hesab edilən "Əkinçi" qəzetinin işıq üzü görən 59 sayındakı bütün məqalələr və yazılar bu kitabda toplanmışdır. Kitab ilk dəfə 1979-cu ildə Bakıda Azərnəşr tərəfindən çap edilmişdir. Kitab ikinci dəfə Azərbaycan Respublikası prezidenti İlham Əliyevin "Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlərin həyata keçirilməsi haqqında" 2004-cü il 12 yanvar tarixli sərəncamı ilə ikinci dəfə 2005-ci ildə çap edilmişdir. 2005-ci il nəşrinin transliterasiya və tərtib edəni Turan Həsənzadə, ön sözün müəllifi və redaktoru isə Əziz Mirəhmədov olmuşdur.Kitab ümumilikdə 496 səhifədən ibarətdir.

Tam çevrilmə ilə inkişaf edən həşəratlar (lat. Endopterygota və ya lat. Holometabola) — yeniqanadlılar (lat. Neoptera) infrasinfinə aid heyvan dəstəüstü.

Tam çevrilmə ilə inkişaf edən həşəratlar (lat. Endopterygota və ya lat. Holometabola) — yeniqanadlılar (lat. Neoptera) infrasinfinə aid heyvan dəstəüstü.

Lənkəran şəhər Mehman Bağırov adına 1 nömrəli tam orta məktəb - Lənkəran şəhərində ümumi təhsil müəssisəsi == Tarix == === Rus Çarlığı dönəmi (1856-1918) === 1827-ci ilin oktyabr ayında xalq maarifi nazirliyinə müraciət edilərək Zaqafqaziyada qəza məktəblərinin açılması xahiş olunur və Peterburqda bu xahişin yerinə yetirilməsinə razılıq da verilir. Lakin həmin illərdə Lənkəranda məktəb açmaq üçün əlverişli bir bina tapılmır. 1850-ci ildə Nuxa (Şəki) və Salyanla yanaşı Lənkəranda da “Müsəlman məktəbi” açıldı. Lənkəran məktəbinin təşkilində Mir Əlibəy Talışxanovla Mirzə Məmmədəli Səfiyevin xüsusi xidməti olmuşdur. Onlar məktəb üçün mebel əldə etmiş, Səfiyev həm də rus dilini pulsuz tədris etməyi öhdəsinə götürmüşdü.1853-cü ildə qəbul edilmiş yeni məktəb nizamnaməsinə əsasən Quba, Ordubad (1854) və Lənkəranda (1856) birsinifli ibtidai, Şamaxıda isə ali dördsinifli məktəb (1854) açıldı. 1856-cı il sentyabrın 21-də ibtidai məktəbin fəaliyyətə başlaması ilə Lənkəranda ümumi təhsil verən ilk dövlət məktəbinin əsası qoyuldu. Məktəbin ilk direktoru Çeripov olmuşdur. 1870-ci ildə Lənkəran birsinifli ibtidai məktəbi ikisinifli ibtidai məktəbə çevrildi.Məktəbin XIX əsrin sonlarında yeri dəyişsədə 1907-ci ildə Mirzə İsmayıl Qasirin Lənkəranda açdığı Üsuli-Cədid məktəbi ilə indiki Lənkəran şəhər 1 nömrəli məktəb əvvəlki yerlərinə köçmüş, beləliklə məktəbdə azərbaycandilli və Rus dilli şöbələr fəaliyyət göstərmişdir. === Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti və Muğan Sovet Respublikası dönəmi (1918-1920) === 1918-ci ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində məktəbin bir hissəsi Qış Teatrı kimi fəaliyyət göstərmişdir. Elə bu ildə oğlanlarla birgə qızlarında dövlət məktəbində təhsil alması qanunu qəbul edilmişdir.

Ageratina tambillensis (lat. Ageratina tambillensis) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin ageratina cinsinə aid bitki növü.

Aldın payını, çağır dayını — İlk dəfə 16 iyul 2005-ci ildə premyerası baş tutan Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrının iki hissəli musiqili komediyası. Xalq yazıçısı Anarın “Adamın adamı” əsəri əsasında tərtib olunmuşdur.

Altun Tamqan Tarkan (d. ? – ö. 724) — İkinci Göytürk imperiyası dövründə yaşamış Göytürk bəyi və İltəriş xaqanla Qapağan xaqanın kiçik qardaşı, şərq torpaqlarının şadı İl Etmiş Yabqunun oğlu. == Haqqında == Altun Tamqan Tarkan İltəriş xaqan və Qapağan xaqanın kiçik qardaşı İl Etmiş Yabqunun oğludur. İl Etmiş Yabqu İkinci Göytürk Xaqanlığının şərq hissəsinin şadı olmuşdur. O, bu vəzifədə 687-ci ildən 716-cı ilə qədər qalmışdır. 716-cı ildə Kültigin tərəfindən İnal xaqanı dəstəklədiyi üçün öldürülmüşdür. Altun Tamqan Tarkanın həyatı ilə əlaqəli məlumatlar yox deyiləcək qədər azdır. Özü ilə əlaqəli məlumatlara ölümündən sonra şərəfinə ucaldılmış Altun Tamqan Tarkan abidəsindən çatmaq mümkündür.

Altun Tamqan Tarkan abidəsi, İhe Aşete abidəsi və ya Höl Asgat abidəsi — 1891-ci ilin avqust ayında rus elm adamı N.P.Levin tərəfindən tapılmışdır. Abidə Nikolay Yadrintsev, Vasili Radlov, Hüseyn Namiq Orkun və s. elm adamı tərəfindən araşdırılmışdır.Altun Tamqan Tarkan abidəsi Monqolustanın Bulqan bölgəsinin Mogod rayonunda, Tülee Uul dağının qərbində qalan Asgatan Höndiydəki Asgat vadisində yerləşir. Altun Tamqan Tarkan abidəsi Koşo Saydam gölü regionunda olan Orxon abidələrindən təxminən 53 km şimal-şərqdədir. == Abidə == Abidə 4 tərəfi də daş divardan ibarət iki məzardan ibarətdir. birinci daş məzarın 3 divarı qalmış, 1 divarı isə dağılmışdır. Rəsmlərlə bəzədilmiş olan yerin kənarında olan sətirlərin ortasında 1 quş rəsmi vardır. Abidənin önündə 1 relyef vardır. Relyefdə uzun başlıqları olan və əllərində qədəh tutan 3 kişi heykəli qoyulmuşdur. Sağ üst tərəfdə və onun altında Orxon abidələrində də olan dağ keçisi damğası mövcuddur.

Amblyseius tamatavensis (lat. Amblyseius tamatavensis) — phytoseiidae fəsiləsinin amblyseius cinsinə aid heyvan növü. == İstinadlar == Amblyseius tamatavensis Catalogue of Life saytında Mites GSDs: PhytoseiidBase.

Aron Tamaşi (tam adı: Aron Tamaşi, mac. Áron Tamási; 20 sentyabr 1897, Lupeni[d], Hargita judeçi[d] – 26 may 1966[…], Budapeşt) — Macarıstan yazıçısı. Vətəni Transilvaniyada və Macarıstanda əsl Sekel tərzində yazdığı hekayələrinə görə məşhurdur. == Həyatı == Udvarhey medyesində (indiki Lupeni, Hargita medyesi) Farkaşlakada sekel ailəsində anadan olmuş Tamaşi Babeş-Boyyai Universitetində hüquq və kommersiya ixtisası üzrə təhsil almışdır. 1923-cü ildə ABŞ-yə köçdükdən az müddət sonra Transilvaniya Rumıniyanın tərkib hissəsinə çevrilmişdir. Macar dilində ilk romanlarını da həmin dövrdə yazmışdır. Tezliklə bu əsərlər Kluj-Napokada dərc olunmuş və böyük rəğbət qazanmışdır. Tamaşi 1926-cı ildə evinə qayıtmış və 1944-cü ilədək Transilvaniyada yaşamışdır. Tamaşinin həmin dövrə aid ən məşhur əsərlərindən biri Harqita dağlarında tək yaşayan sekel oğlan, gənc meşəbəyi Abelin macəraları barədə roman trilogiyasıdır. Tamaşi 1944-cü ildə Budapeştə köçmüş və 1966-cı ildə ölənədək orada məskunlaşmışdır.

Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrı — XX əsrin 20-ci illərində yaranmış Azərbaycan teatrı. == Tarixi == GTT özfəaliyyət uçaq dram dərnəklərinin əsasında yaranmışdır. Xəzər dənizçiliyi klubunun nəzdindəki 40 saylı pioner dəstəsinin dərnəyinin fəaliyyətini genişləndimək məqsədilə şəhər komsomol komitəsi yanında uşaqlardan ibarət dram dərnəyi təşkil olundu. 14 yaşlı Ağadadaş Qurbanov dərnəyə rejissor təyin olundu. 1927-ci il mart ayının 15-də Bakıda Lətif Kərimlinin “Fırtına” tamaşası 14 yaşlı Ağadadaş Qurbanovun quruluşunda göstərildi. Bu tamaşa 1927-ci il mayın 31-də Əli Bayramov adına qadınlar klubunda keçirilən Azərbaycan LKGİ-nin VIII qurultayı nümayəndələrinə göstərildi. Nümayəndələr Bakıda Uşaq teatrı yaratmaq haqqında Azərbaycan Xalq Maarif Komissarlığı qarşısında məsələ qaldırdı. 1928-ci il oktyabrın 5-də Azərbaycan XMK-nın qərarı ilə Bakı Uşaq Teatrı rəsmi fəaliyyətə başladı. 1928-ci il noyabr ayının 6-da N. Smirnov və S. Şerbakovun “Beş nəfər” adlı tamaşası ilə rus bölməsi, 1930-cu il yanvar ayının 30-da N. İvanterin “Qırmızı qalstuk əleyhinə” tamaşası ilə Azərbaycan bölməsi fəaliyyətə başladı. Ilk milli uşaq dramaturgiyası – A. Şaiqin “Xasay”, “Eloğlu”, “Fitnə”, Mirmehdi Seyidzadənin “Qızılquş”, “Nərgiz”, Əyyub Abbasovun “Azad”, “Məlikməmməd” tamaşaları ilə yaranmışdır.

26 komissar (film, 1932) (tammetrajlı bədii film) 40-cı qapı (film, 2008) (tammetrajlı bədii film) 1001-ci qastrol (film, 1974) (tammetrajlı bədii film) Ad günü (film, 1977) (tammetrajlı bədii film) Ağ atlı oğlan (film, 1995) (tammetrajlı bədii film) "Ağ-qara" gecələr (film, 2013) Axırıncı aşırım (film, 1971) (tammetrajlı bədii film) Ailə (film, 1998) (tammetrajlı bədii film) Aktrisa (film, 2011) (tammetrajlı bədii film) Alma almaya bənzər (film, 1975) (tammetrajlı bədii film) Alman klinikasına şəxsi səfər (film, 1988) (tammetrajlı bədii film) Almaz (film, 1936) (tammetrajlı bədii film) Altıncı hiss (film, 1935) (tammetrajlı bədii film) Anın quruluşu (film, 1980) (tammetrajlı bədii film) Anlamaq istəyirəm (film, 1980) (tammetrajlı bədii film) Araqarışdıran (film, 1987) (tammetrajlı bədii film) Arxada qalmış gələcək (film, 2004) (tammetrajlı bədii film) Arxadan vurulan zərbə (film, 1977) (tammetrajlı bədii film) Arşın mal alan (film, 1917) (tammetrajlı bədii film) Arşın mal alan (film, 1945) (tammetrajlı bədii film) Arşın mal alan (film, 1965) (tammetrajlı bədii film) Arvad (film, 1916) (tammetrajlı bədii film) Arvadlar ərlərini mənsəbə necə çatdırırlar (film, 1916) (tammetrajlı bədii film) Asif, Vasif, Ağasif (film, 1983) (tammetrajlı bədii film) Aşkarsızlıq şəraitində... (film, 1986) (tammetrajlı bədii film) Avqust gələndə (film, 1984) (tammetrajlı bədii film) Babamızın babasının babası (film, 1981) (tammetrajlı bədii film) Babək (film, 1979) (tammetrajlı bədii film) Bağ mövsümü (film, 1985) (tammetrajlı bədii film) Bağlı qapı (film, 1981) (tammetrajlı bədii film) Bakıda küləklər əsir (film, 1974) (tammetrajlı bədii film) Bakılılar (film, 1938) (tammetrajlı bədii film) Bakının işıqları (film, 1950) (tammetrajlı bədii film) Bayquş (film, 1924) (tammetrajlı bədii film) Bayquş gələndə... (film, 1978) (tammetrajlı bədii film) Bəxt üzüyü (film, 1991) (tammetrajlı bədii film) Bəxtiyar (film, 1955) (tammetrajlı bədii film) Bəyin oğurlanması (film, 1985) (tammetrajlı bədii film) Bir ailə (film, 1943) (tammetrajlı bədii film) Bir ailəlik bağ evi (film, 1978) (tammetrajlı bədii film) Bir alçalmanın tarixi (film, 1919) (tammetrajlı bədii film) Bir cənub şəhərində (film, 1969) (tammetrajlı bədii film) Bir qalanın sirri (film, 1959) (tammetrajlı bədii film) Bir məhəllədən iki nəfər (film, 1957) (tammetrajlı bədii film) Bircəciyim (film, 1986) (tammetrajlı bədii film) Birisigün, gecəyarısı... (film, 1981) (tammetrajlı bədii film) Bismillah (film, 1925) (tammetrajlı bədii film) Biz qayıdacağıq (film, 2007) (tammetrajlı bədii film) Bizi bağışlayın (film, 1979) (tammetrajlı bədii film) Bizim Cəbiş müəllim (film, 1969) (tammetrajlı bədii film) Bizim küçə (film, 1961) (tammetrajlı bədii film) Bizim küçənin oğlanları (film, 1973) (tammetrajlı bədii film) Böyük dayaq (film, 1962) (tammetrajlı bədii film) Burulğan (film, 1986) (tammetrajlı bədii film) Buta (film, 2011) (tammetrajlı bədii film) Cansıxıcı əhvalat (film, 1988) (tammetrajlı bədii film) Cavad xan (film, 2009) (tammetrajlı bədii film) Cavid ömrü (film, 2007) (tammetrajlı bədii film) Cin mikrorayonda (film, 1985) (tammetrajlı bədii film) Çarvadarların izi ilə (film, 1974) (tammetrajlı bədii film) Çətirimiz buludlardır (film, 1976) (tammetrajlı bədii film) Çölçü (film, 2012) (tammetrajlı bədii film) Dağlarda döyüş (film, 1967) (tammetrajlı bədii film) Dantenin yubileyi (film, 1978) (tammetrajlı bədii film) De ki, məni sevirsən! (film, 1977) (tammetrajlı bədii film) Dəcəl dəstə (film, 1937) (tammetrajlı bədii film) Dədə Qorqud (film, 1975) (tammetrajlı bədii film) Dəli Kür (film, 1969) (tammetrajlı bədii film) Dərviş Parisi partladır (film, 1976) (tammetrajlı bədii film) Dərvişin qeydləri (film, 2013) (tammetrajlı bədii film) Doğma sahillər (film, 1989) (tammetrajlı bədii film) Dolu (film, 2012) (tammetrajlı bədii film) Dörd bazar günü (film, 1975) (tammetrajlı bədii film) Etiraf (film, 1992) (tammetrajlı bədii film) Evin kişisi (film, 1978) (tammetrajlı bədii film) Evlənmək istəyirəm (film, 1983) (tammetrajlı bədii film) Əgər bir yerdəyiksə (film, 1975) (tammetrajlı bədii film) Əhməd haradadır? (film, 1963) (tammetrajlı bədii film) Əlaqə (film, 1989) (tammetrajlı bədii film) Əlavə iz (film, 1981) (tammetrajlı bədii film) Əlavə təsir (film, 2010) (tammetrajlı bədii film) Əlsiz adamlar (film, 1932) (tammetrajlı bədii film) Əlvida, cənub şəhəri (film, 2006) (tammetrajlı bədii film) Əmək və qızılgül (film, 1962) (tammetrajlı bədii film) Ən vacib müsahibə (film, 1971) (tammetrajlı bədii film) Əsl dost (film, 1959) (tammetrajlı bədii film) Əvəz-əvəzə (film, 1925) (tammetrajlı bədii film) Əzablı yollar (film, 1982) (tammetrajlı bədii film) Fəryad (film, 1993) (tammetrajlı bədii film) Fətəli xan (film, 1947) (tammetrajlı bədii film) Firəngiz (film, 1975) (tammetrajlı bədii film) Gecə qatarında qətl (film, 1990) (tammetrajlı bədii film) Gəmi saatının sirri (film, 1983) (tammetrajlı bədii film) Gənc qadının kişisi (film, 1988) (tammetrajlı bədii film) Gilan qızı (film, 1928) (tammetrajlı bədii film) Girişmə, öldürər! (film, 1990) (tammetrajlı bədii film) Girov (film, 2005) (tammetrajlı bədii film) Görüş (film, 1955) (tammetrajlı bədii film) Gözlə məni (film, 1980) (tammetrajlı bədii film) Güllələnmə təxirə salınır!... (film, 2002) (tammetrajlı bədii film) Gümüşgöl əfsanəsi (film, 1984) (tammetrajlı bədii film) Gümüşü furqon (film, 1982) (tammetrajlı bədii film) Gün keçdi (film, 1971) (tammetrajlı bədii film) Günaydın, mələyim! (film, 2008) (tammetrajlı bədii film) Hacı Qara (film, 1929) (tammetrajlı bədii film) Hacı Qara (film, 2002) (tammetrajlı bədii film) Haray (film, 1993) (tammetrajlı bədii film) Hazır ol (film, 1939) (tammetrajlı bədii film) Həddən artıq uyğunluq (film, 2016) (tammetrajlı bədii film) Həm ziyarət, həm ticarət... (film, 1995) (tammetrajlı bədii film) Həyat bizi sınayır (film, 1972) (tammetrajlı bədii film) Hökm (film, 1994) (tammetrajlı bədii film) Hökmdarın taleyi (film, 2008) (tammetrajlı bədii film) Xatirələr sahili (film, 1972) (tammetrajlı bədii film) Xeyirlə şərin rəqsi (film, 2015) (tammetrajlı bədii film) Xoşbəxtlik qayğıları (film, 1976) (tammetrajlı bədii film) Xüsusi vəziyyət (film, 1986) (tammetrajlı bədii film) İçəri şəhər (film, 2016) (tammetrajlı bədii film) (Treyleri izlə) İlahi məxluq (film, 2011) (tammetrajlı bədii film) İlıq dənizdə buz parçası (film, 1983) (tammetrajlı bədii film) İlk komsomol buruğu (film, 1930) (tammetrajlı bədii film) İmtahan (film, 1987) (tammetrajlı bədii film) İnsan məskən salır (film, 1967) (tammetrajlı bədii film) İsmət (film, 1934) (tammetrajlı bədii film) İstanbul reysi (film, 2010) (tammetrajlı bədii film) İstintaq (film, 1979) (tammetrajlı bədii film) İstintaq davam edir (film, 1966) (tammetrajlı bədii film) İşarəni dənizdən gözləyin (film, 1986) (tammetrajlı bədii film) İşgüzar səfər (film, 1982) (tammetrajlı bədii film) İyirmialtılar (film, 1966) (tammetrajlı bədii film) Kənar adamlar (film, 1992) (tammetrajlı bədii film) Kəndlilər (film, 1939) (tammetrajlı bədii film) Kişi sözü (film, 1987) (tammetrajlı bədii film) Knyaz Dəmir Bulat (film, 1916) (tammetrajlı bədii film) Koroğlu (film, 1960) (tammetrajlı bədii film) Köhnə bərə (film, 1984) (tammetrajlı bədii film) Kölgədə 40 dərəcə isti (film, 1988) (tammetrajlı bədii film) Kölgələr sürünür (film, 1958) (tammetrajlı bədii film) Köpək (film, 1994) (tammetrajlı bədii film) Kuklalar (film, 2009) (tammetrajlı bədii film) Küçələrə su səpmişəm (film, 2004) (tammetrajlı bədii film) Qafqaz (film, 2007) (tammetrajlı bədii film) Qala (film, 2008) (tammetrajlı bədii film) Qaladan tapılan mücrü (film, 1982) (tammetrajlı bədii film) Qanlı zəmi (film, 1985) (tammetrajlı bədii film) Qanun naminə (film, 1968) (tammetrajlı bədii film) Qara daşlar (film, 1956) (tammetrajlı bədii film) Qara gölün cəngavərləri (film, 1984) (tammetrajlı bədii film) Qara "Volqa" (film, 1994) (tammetrajlı bədii film) Qatır Məmməd (film, 1974) (tammetrajlı bədii film) Qatil (film, 2015) (tammetrajlı bədii film) Qayınana (film, 1978) (tammetrajlı bədii film) Qəm pəncərəsi (film, 1986) (tammetrajlı bədii film) Qərib cinlər diyarında (film, 1977) (tammetrajlı bədii film) Qəribə adam (film, 1979) (tammetrajlı bədii film) Qətl günü (film, 1990) (tammetrajlı bədii film) Qətldən yeddi gün sonra (film, 1991) (tammetrajlı bədii film) Qəzəlxan (film, 1991) (tammetrajlı bədii film) Qırmızı bağ (film, 2016) (tammetrajlı bədii film) Qırmızı qatar (film, 1993) (tammetrajlı bədii film) Qız qalası əfsanəsi (film, 1923) (tammetrajlı bədii film) Qızıl kol (film, 1930) (tammetrajlı bədii film) Qızıl qaz (film, 1972) (tammetrajlı bədii film) Qızıl uçurum (film, 1980) (tammetrajlı bədii film) Qızmar günəş altında (film, 1957) (tammetrajlı bədii film) Qisas almadan ölmə.

== 0-9 == 1000 il (film, 1987) (tammetrajlı sənədli film) (AzTV) == A == Abbas və Gülgəz (film, 2000) (sənədli serial) (AzTV) "Ağ qızıl" ustaları (film, 1958) (tammetrajlı sənədli film) Anamın duaları (film, 2007) (tammetrajlı sənədli film) (TV) Arazın o tayında (film, 1947) (tammetrajlı sənədli film) Arazın sahillərində (film, 1953) (tammetrajlı sənədli film) Azadlığa gedən yollar (film, 1990) (tammetrajlı sənədli film) Azərbaycan (film, 1931) (tammetrajlı sənədli film) Azərbaycan elmi (film, 1969) (tammetrajlı sənədli film) Azərbaycan mədəniyyətinin baharı (film, 1959) (tammetrajlı sənədli film) Azərbaycan milisinin tarixi (film, 1969) (tammetrajlı sənədli film) Azərbaycan Respublikasının mayakları (film, 2006) (tammetrajlı sənədli film) (TV) Azərbaycan teatrının ustaları (film, 1966) (tammetrajlı sənədli film) Azərbaycanın müstəqilliyinin ildönümü münasibətilə təntənə (film, 1919) (tammetrajlı sənədli film) Azərbaycanın səhnə ustaları (film, 1965) (tammetrajlı sənədli film) "Azneft"in onilliyi (film, 1930) (tammetrajlı sənədli film) == B == Bahar oğlu (film, 2004) (tammetrajlı sənədli film)(Space Tv) Bakı (film, 1999) (tammetrajlı musiqili film) Bakı. Müharibə illəri (film, 1985) (tammetrajlı sənədli film) (TV) Bəxtiyar Vahabzadə (film, 2003) (tammetrajlı sənədli film) (AzTV) Bizim Azərbaycan (film, 1959) (tammetrajlı sənədli film) Bizim əkinimiz (film, 1931) (tammetrajlı sənədli film) Bizim əsas yolumuz (film, 1928) (tammetrajlı sənədli film) Böyük ömrün anları (film, 2006) (tammetrajlı sənədli film) (AzTV) Bu, həqiqətin səsidir. Bəstəkar Qara Qarayev (film, 1968) (tammetrajlı sənədli film) == C == Cabir Novruz (film, 2002) (tammetrajlı sənədli film) (AzTV) Cavad Heyət varlığı (film, 2001) (tammetrajlı sənədli film) (AzTV) == D == Daşdan tikilmiş şəhər (film, 2008) (tammetrajlı sənədli film)(İTV) Dənizi fəth edənlər (film, 1959) (tammetrajlı bədii-sənədli film) Doğma torpaq, Azərbaycan (film, 1960) (tammetrajlı sənədli film) Dostluq melodiyaları (film, 1965) (tammetrajlı sənədli film) (TV) Dostuma məktub (film, 1992) (tammetrajlı sənədli film) == Ə == Əbədi qardaşıq (film, 1965) (tammetrajlı sənədli film) Əbədi odlar ölkəsi (film, 1945) (tammetrajlı sənədli film) Əbədiyyət elçisi (film, 2005) (üçseriyalı sənədli film) (ATV) Əbədiyyət ünvanı. II film. Heydər Əliyev və Naxçıvan (film, 2004) (tammetrajlı sənədli film) (AzTV) Əməyə eşq olsun (film, 1950) (tammetrajlı sənədli film) Əzablı yollar (film, 1995) (tammetrajlı sənədli film) Əzizə Cəfərzadə (film, 1999) (tammetrajlı sənədli film) (TV) == F == Fenomen (film, 1996) (tammetrajlı sənədli film) (AzTV) Fövqəldünya və ya qəsdsiz məntiqi səhv (film, 1992) (tammetrajlı sənədli film) == G == Göylər sonsuz bir dənizdir. II film. Züleyxa (film, 1995) (tammetrajlı sənədli film) (AzTV) Günəşin batdığı yer... (film, 2012) (tammetrajlı bədii-sənədli televiziya filmi) (TV) == H == Hacı Arif (film, 1995) (tammetrajlı sənədli film) (TV) "Hacı Mail" nağılı... (film, 2005) (tammetrajlı sənədli film) (Lider TV) Hanı mənim övladlarım? (film, 1967) (tammetrajlı sənədli film) Havalansın Xanın səsi (film, 2001) (tammetrajlı sənədli film) (TV) Heydər Əliyev.

Azərbaycan televiziya tamaşaları Azərbaycan Televiziyası tərəfindən sovet və müstəqillik dövrlərində yayınlanmışdır. Televiziya Tamaşaları kanalına abunə olun və tamaşaları izləyin.

Bankir adaxlı — İlk dəfə 12 may 2000-ci ildə premyerası baş tutan Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrının iki hissəli musiqili komediyası.

Bilgə İşbara Tamqan Tarxan — Göytürk şahzadəsi, şad. == Hakimiyyəti == Atasının ölümündən sonra əmisioğlu Bilgə xaqan tərəfindən şad kimi təsdiq olunmuşdu. Atasının öldürülməsinə baxmayaraq xaqana sadiq olmuş, Tan sülaləsinə axınlarda iştirak etmişdir. 719-cu ilin iyulunda vəfat etmişdir.

Bucco tamatia (lat. Bucco tamatia) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin ağacdələnkimilər dəstəsinin qulələklər fəsiləsinin bucco cinsinə aid heyvan növü.

Bulbophyllum tampoketsense (lat. Bulbophyllum tampoketsense) — səhləbkimilər fəsiləsinin bulbofillium cinsinə aid bitki növü.

Böyük Tamara (gürc. თამარ მეფე Tamar Mepe) və ya Tamar (1166, Mtsxeta – 18 yanvar 1213, Tabaxmela) — 1184–1213-cü illərdə hakimiyyət sürmüş Gürcüstan hökmdarı. Gürcüstanın Qızıl Dövrünü idarə edib. Baqrationilər sülaləsinin üzvü olan Tamaranın təkbaşına Gürcüstanı idarə edən ilk qadın olması orta əsr gürcü mənbələrində, əsasən, Tamara üçün istifadə edilən mep'e ("kral") titulu ilə qeyd edilib.Tamara 1178-ci ildə hakimiyyətdə olan atası III Georgi tərəfindən varis və hakimiyyət şəriki elan edildi, ancaq Georginin ölümündən sonra hökmdar səlahiyyətlərinə tamamilə sahib olduğu zaman zadəganların böyük bir müxalifəti ilə qarşılaşdı. Tamara onları neytrallaşdırmağa nail oldu və düşmən səlcuq türklərinin zəifləməsi ilə dəstəklənən fəal xarici siyasətə başladı. Güclü hərbi elitaya etibar edən Tamara Qafqazda ağalıq edən imperiyanı gücləndirməkdə öz sələflərinin uğurlarını davam etdirdi və bu imperiya onun ölümündən sonrakı iki onillikdə monqol hücumları ilə tənəzzül etdi.Tamara iki dəfə ailə həyatı qurub. Birinci əri olan Böyük Vladimir Knyazlığının şahzadəsi Yuri ilə 1185–1187-ci illərdə evli olub. O, Yuridən boşanıb, onu Gürcüstandan sürgün edib və daha sonra onun dövlət çevrilişi cəhdlərinin qarşısını alıb. İkinci əri kimi Tamara Alaniya şahzadəsi David Soslanı seçib və Daviddən iki övladı — sıra ilə Gürcüstan taxtının sahibləri olan Georgi və Rusudan doğulub.Tamaranın dövrün siyasi və hərbi uğurları və mədəni nailiyyətləri ilə əlaqələndirilməsi və onun qadın hökmdar kimi rolu gürcülərin incəsənət əsərlərində və tarixi yaddaşında onu ideallaşdırmasına və romantikləşdirməsinə səbəb olub. O, Gürcüstanın populyar mədəniyyətində vacib simvol olaraq qalır və Gürcü Ortodoks Kilsəsi tərəfindən Müqəddəs Mömin Kral Tamara (gürc.

Böyük Tamara (gürc. თამარ მეფე Tamar Mepe) və ya Tamar (1166, Mtsxeta – 18 yanvar 1213, Tabaxmela) — 1184–1213-cü illərdə hakimiyyət sürmüş Gürcüstan hökmdarı. Gürcüstanın Qızıl Dövrünü idarə edib. Baqrationilər sülaləsinin üzvü olan Tamaranın təkbaşına Gürcüstanı idarə edən ilk qadın olması orta əsr gürcü mənbələrində, əsasən, Tamara üçün istifadə edilən mep'e ("kral") titulu ilə qeyd edilib.Tamara 1178-ci ildə hakimiyyətdə olan atası III Georgi tərəfindən varis və hakimiyyət şəriki elan edildi, ancaq Georginin ölümündən sonra hökmdar səlahiyyətlərinə tamamilə sahib olduğu zaman zadəganların böyük bir müxalifəti ilə qarşılaşdı. Tamara onları neytrallaşdırmağa nail oldu və düşmən səlcuq türklərinin zəifləməsi ilə dəstəklənən fəal xarici siyasətə başladı. Güclü hərbi elitaya etibar edən Tamara Qafqazda ağalıq edən imperiyanı gücləndirməkdə öz sələflərinin uğurlarını davam etdirdi və bu imperiya onun ölümündən sonrakı iki onillikdə monqol hücumları ilə tənəzzül etdi.Tamara iki dəfə ailə həyatı qurub. Birinci əri olan Böyük Vladimir Knyazlığının şahzadəsi Yuri ilə 1185–1187-ci illərdə evli olub. O, Yuridən boşanıb, onu Gürcüstandan sürgün edib və daha sonra onun dövlət çevrilişi cəhdlərinin qarşısını alıb. İkinci əri kimi Tamara Alaniya şahzadəsi David Soslanı seçib və Daviddən iki övladı — sıra ilə Gürcüstan taxtının sahibləri olan Georgi və Rusudan doğulub.Tamaranın dövrün siyasi və hərbi uğurları və mədəni nailiyyətləri ilə əlaqələndirilməsi və onun qadın hökmdar kimi rolu gürcülərin incəsənət əsərlərində və tarixi yaddaşında onu ideallaşdırmasına və romantikləşdirməsinə səbəb olub. O, Gürcüstanın populyar mədəniyyətində vacib simvol olaraq qalır və Gürcü Ortodoks Kilsəsi tərəfindən Müqəddəs Mömin Kral Tamara (gürc.

Böyük Tamara adına Hava Limanı (gürc. თამარ მეფის აეროპორტი) və ya Mestia Hava Limanı (gürc. მესტიის აეროპორტი) (IATA: yoxdur, ICAO: UGMS) — Gürcüstanda, Sameqrelo-Yuxarı Svaneti bölgəsinin Mestia şəhərində yerləşən kiçik hava limanı. Orta əsr kraliçası Böyük Tamaranın şərəfinə adlandırılmışdır.

Böyük tamaşa qısametrajlı sənədli filmi rejissor Ruslan Şahmalıyev tərəfindən 1974-cü ildə çəkilmişdir. "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında istehsal edilmişdir. Film Azərbaycan Dram Teatrının 100 illiyinə həsr edilmişdir. == Məzmun == Film Azərbaycan Dram Teatrının 100 illiyinə həsr edilmişdir. Burada teatrın keçdiyi şərəfli yaradıcılıq yolu və görkəmli səhnə ustaları barədə söhbət gedir. Filmdə inqilabdan sonrakı ilk illərdə Azərbaycan teatrının təşəkkül tapması dövrünə xüsusi yer ayrılmışdır. == İstinadlar == == Mənbə == Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987.

Cam Xayruddin Əl-Məruf Cam Tamaçi ibn Cam Unar (Sind dilində: ڄام خيرالدين المعروف ڄام تماچي بن ڄام انڙ‎, Urdu dilində: جام خيرالدين المعروف ڄام تماچي بن جام انر‎ ) — Sindin 1367-1379-cu illərdə məşhur hakimi idi. O Pakistanda Sindin Unar tayfasından idi. == Tarixi == Sultan Əlauddin Xalci ordusu ilə Bukkura ətraflarına gəldi, bu istehkamı geri aldı və Sexvan yola düşməyə hazırlaşdı. Onların arasında Sammoy döyüşü oldu. Bu döyüşdə sonuncu məğlubiyyətə düçar oldu. Cam Tamati və onun bütün ailəsi əsir götürülərək Dehliyə göndərildi. Orada sürgündə o, uzun müddətə yaşamağa məcbur oldu. Öz hökmdarılarının olmadığı vaxtlarda insanlar onun qardaşı, Cam Unarın oğlu Cam Tamati Babinanın hakimiyyəti altında Tarri ətraflarında sakit ömür sürürdülər. Bir neçə il sonra Cam Tmatinin oğlu Xayruddin Sində qayıtmaq üçün izin ala bildi. O atasılnın ölümündən sonra öz tayfasının rəhbəri olmalı idi.

Cennifer Tamas — keçmiş ABŞ voleybolçusu 1982-ci ildə Kaliforniya ştatında anadan olan voleybolçu 2001-ci ildən milli komandaya çağırılır. 191 sm boyu olan Cennifer Pekin-2008-in gümüş, dünya kubokunun və Panamerika Oyunlarının bürünc medalına sahib olub. Onun ən böyük uğuru bu il keçirilən Dünya Qran-prisinin finalına təsadüf edib və Tamas yığma ilə birlikdə fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxıb. Amerikalı voleybolçu 2009/2010 mövsümünü Puerto-Riko çempionatında keçirib. O, "Llanares of Toa Baja" klubunun şərəfini qoruyub və komandası ölkə çempionatını 2-ci yerdə başa vurub. 2010-cu ildə Azərreyl Bakı komandasına transfer olub. Son komandası isə daha sonradan bu klubun əsas komandası çevrilən Azəryol olmuşdur. 2013-cü ildə bu klubda karyerasını başa vurmuşdur.

Viereckia (lat. Viereckia) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid biki cinsi. == Növləri == Viereckia tamaulipasensis R.M.King & H.Rob.

Tanacetum pinnatum (lat. Tanacetum pinnatum) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin dağtərxunu cinsinə aid biki növü. == Sinonim == Chrysanthemum flavovirens (Boiss.) Parsa Chrysanthemum flavovirens var. flavovirens flavovirens Chrysanthemum flavovirens var. stapfianum (Rech.f.) Parsa Chrysanthemum stapfianum Rech.f. Chrysanthemum tamrutense Sosn. Pyrethrum flavovirens Boiss. Pyrethrum tamrutense (Sosn.) Sosn. Pyrethrum woronowii Sosn. Tanacetum flavovirens (Boiss.) Tzvelev Tanacetum flavovirens subsp.

Cinnamomum tamala (lat. Cinnamomum tamala) — dəfnəkimilər fəsiləsinin darçın ağacı cinsinə aid bitki növü.

Yemiş (lat. Cucumis melo) — bitkilər aləminin balqabaqçiçəklilər dəstəsinin balqabaqkimilər fəsiləsinin xiyar cinsinə aid bitki növü. == Qısa morfoloji təsviri == Qovun qarpıza nisbətən daha çox istisevən bitkidir və quruluşuna görə qarpızdan fərqlənir. Bunun toxumları içərisi boş olan toxum kamerasında yerləşir. Əsasən Orta Asiya respublikalarında və Zaqafqaziya respublikalarında becərilir. Tərkibində şəkərin miqdarı 5-17%-ə çatır. 20 mq% C, 1,2 mq% A, 0,5 mq% B1, 0,3 mq% B2, 0,6 mq% PP vitaminləri vardır. Mineral maddələrdən ən çox rast gələni dəmirdir ki, bunun da miqdarı 2,5 mq%-ə bərabərdir. Qarpızdan fərqli olaraq saxlanılarkən yetişə bilir. Qovunların təsərrüfat-botaniki sortları biri-digərindən meyvəsinin ölçüsünə və kütləsinə, qabığının rənginə və bərkliyinə, ətli hissəsinin konsistensiyası və rənginə, dad və ətrinə, yetişmə müddətinə və saxlanılmasına görə fərqlənirlər.

Hoanq Tan Tay (30 mart 1990) — Vyetnamlı kişi ağır atlet. 85 kq çəki dərəcəsində yarışır və beynəlxalq yarışlarda Vyetnamı təmsil edir. O, 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında 85 kq çəki dərəcəsində çıxış etmiş və 17-ci olmuşdur. Yu Donq-yu dünya çempionatlarında iştirak etmişdir. Son dəfə 2015 Ağır atletika üzrə Dünya Çempionatında mübarizə aparmışdır.

Ş.Məhərrəmov adına Qaravəlli kənd tam orta məktəbi — Qaravəlli kəndində orta məktəb. == Tarixi == Yeni məktəb binası şagirdlərin istifadəsindədir, məktəb kompyuret ilə təmin olunub.

Dərin Paket Təftişi (paketin tam təftişi və informasiyanın çıxarılması da adlanır) – şəbəkə paketlərinin süzülməsinin bir formasıdır; təftiş nöqtəsinə keçdikdə paketin məlumat hissəsini (və ehtimal ki, onun başlığını) paketin keçib-keçməyəcəyinə və yaxud başqa məntəqəyə yönləndirilməli olduğuna qərar vermək, yaxud statistik məlumatlar toplamaq üçün protokollara uyğunsuzluq, viruslar, spam, müdaxilələr və yaxud müəyyən olunmuş kriteriyalar yoxlanır. == Ədəbiyyat == İmamverdiyev Y.N, "İnformasiya təhlükəsizliyi terminlərinin izahlı lüğəti", 2015,“İnformasiya Texnologiyaları” nəşriyyatı,160 səh.

Qam-qam — Azərbaycan Respublikasının Quba rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Toponimikası == Qamqam oyk., sadə. Quba r-nunun Rustov i.ə.v.-də kənd. Çağacıq çayının sahilində, Baş Qafqaz silsiləsinin ətəyindədir. Rustov kəndinin keçmiş məhəllələrindən birinin adı olmuşdur. Kənd keçmişdə Rustov kəndinə məxsus mal-qara saxlanılan yer əsasında yaranmışdır. Məntəqə yerin adını qəbul etmişdir. Oykonimi fars dilindəki qamə (dayanacaq yeri, məskən) və kam (dərə, çökəklik, keçid, kiçik çay dərəsi) sözlərindən ibarət “kiçik çay dərəsində məskən” kimi izah edirlər. Kənd iki yamacın ətəyində, Qamqam çayının sahilindədir. Əslində kəndin adı çayın adından alınmışdır.

ATM (ing. asynchronous transfer mode — verilənlərin ötürülməsinin asinxron vasitəsi) Müasir böyük həcmli hesablama şəbəkələrində müxtəlif növlü və sistemli kompüter və avadanlıqlardan istifadə edilir ki, onların da bir-birilə uyğunlaşdırılması şəbəkə adminstratorları üçün çoxlu problemlər yaradır. Bu uyğunlaşmanı müəyyən dərəcədə yerinə yetirən ATM texnologiyası aşağıdakı şərtləri yerinə yetirir: lokal şəbəkə və qlobal şəbəkələr üçün ümumi nəqliyyat protokolu; hər birinin xidmət keyfiyyəti tələb olunan səviyyədə olmaqla kompüter və multimedia trafiklərini eyni nəqliyyat sistemləri çərçivəsində birləşdirmək; tələbdən asılı olaraq verilənlərin ötürülməsi üçün giqabit/san sürətə malik iyerarxik sistemin olması. == ATM texnologiyasının üstünlükləri == Burada ən çətin məsələ eyni əlaqə kanalı və eyni kommunikasiya avadanlıqları istifadə etməklə kompüter və multimedia trafiklərini eyni vaxtda ötürməkdir. Bu funksiya ATM kommutatorunun köməyilə həyata keçirilir. ATM texnologiyasında müxtəlif təbiətli paketlər - kompüter, telefon və ya videokanal paketləri çox kiçik ölçülü paketlərə bölünərək sistemin girişinə daxil olur. Paketlərin uzunluğu 53 bayt olur, bunlardan 5 bayt başlığın uzunluğu, 48 bayt isə verilənlər olur. Belə ATM paketləri cell oyuqları adlanır. Bu paketlər böyük sürətli kanalla istifadəçiyə ötürülür. Paketin belə kiçik olması onun az vaxt ərzində ötürülməsinə imkan yaradır ki, bunun da bir az gecikməsi ötürmə tempinin aşağı düşməsinə səbəb olmur.

Dam — binanın yuxarı konstruksiyası, atmosfer yağıntılarından qorunmaq üçün qurulur. Digər funksiyası isə yaşayış yerindəki istiliyi və ya rütubəti qorumaq üçündür.

Vilyam Hamilton (ing. William Hamilton; 1783, Kork – 25 may 1856, Plimut, Devon qraflığı) — İrlandiya botaniki. == Əsərləri == Hamilton, W. (1810). The Encheiridion medicum; or, Young Practitioner's Pocket Companion. Hamilton, W. (1825). Prodromus plantarum Indiae occidentalis. 67 p. == İstinadlar == == Ədəbiyyat == Howard, R.A.; Clausen, K.S.; Gillis, W.T. William Hamilton (1783-1856) and the Prodromus Plantarum Indiae Occidentalis (1825) (англ.) // Journal of the Arnold Arboretum : journal. — 1981. — Vol.

Jam — Maykl Ceksonun "Dangerous" albomundakı mahnılardan biri.

Jan-Batist Lamark (fr. Jean-Baptiste Pierre Antoine de Monet, Chevalier de Lamarck; 1 avqust 1744 — 18 dekabr 1829) — Fransa alim-təbiətşünası. J.Lamark canlı dünyanın təkmil təkamül nəzəriyyəsini yaratmağa çalışırdı. Sonradan bu nəzəriyyə Lamark nəzəriyyəsi adlandırıldı. Öz dövründə diqqəti çəkməsə də sonradan müasir dövrədək qızğın mübahisə predmetinə çevrildi. Lamark indiyə qədər müasirliyini itirməyən "Zoologiyanın fəlsəfəsi" (1809) kitabının müəllifidir. == Həyatı == Jan-Batist Lamark varlı olmayan zadəgan ailəsində anadan olub. Ordu sıralarında döyüşlərdə iştirak edib, zabit rütbəsinə qədər yüksəlib. Parisdə tibb elmini öyrənib və təhsil dövründə təbiət elmlərinə, xüsusilə də botanikaya böyük maraq göstərib. 1778-ci ildə o üç cildlik "Fransız təbiəti" adlı kitab nəşr etdirir.

Qam - türk, altay və monqol xalq mədəniyyətində cadugər din xadimi, şaman. Gam, Kam və ya Xam olaraq da deyilər. Primitiv birliklərdə fövqəltəbii güclərlə əlaqə keçə bilən din adamıdır. == İctimai mövqe == Ruhlarla əlaqə qura bilər. Duaları ilə xəstələri "sağalta bilər" (müalicə edə bilər) və mərasimlərlə pis ruhları qova bilər. Eyni zamanda cadugər və həkimdir. Müxtəlif ritüelleri yerinə yetirər. Tanrı ilk şamanı yaratdığında onun evinin önünə səkkiz budaqlı bir ağac tikmişdir. Bu səbəblə hər şaman özünü təmsil edən bir ağac tikər. Bu ağaca "Turuğ" adı verilər.

Əməli yaddaş qurğusu (ing. Random Access Memory – RAM) — ixtiyari müraciətə malik yaddaş olub, kompüter və digər qurğularda informasiyanın oxunması və yazılmasını təmin edən yaddaş. Kompüter söndürüldükdə ƏYQ-də saxlanılan informasiya (verilənlər) silinir. Əməli yaddaş kompüterdə iş prosesində lazım olan verilənləri özündə saxlayır. Bu verilənlər həm oxuna, həm də yazıla bilir. Əməli yaddaşa müraciət diskə müraciətdən daha tez olduğundan informasiyanın oxunması və yazılması xeyli sürətlənir. Əməli yaddaş adlandırılması da onun sürətlə işlədiyindən xəbər verir. Baxmayaraq ki, əməli yaddaşın həcmi disklərin həcmindən müqayisə olunmayacaq dərəcədə azdır, ona müraciət sürətli olduğundan əməli yaddaş kompüterdə əvəzolunmaz bir mikrosxemdir.Kompüteri yandırdıqda ilk saniyələrdə daimi yaddaşda yazılmış proqramlar vasitəsilə xarici yaddaşda, yəni sərt diskdə saxlanılan əməliyyat sisteminin proqramları əməli yaddaşa yazılır, eləcə də bizim sonradan daxil etdiyimiz verilənlər də əməli yaddaşa yazılır. Lakin işin axırında kompüteri söndürdükdə əməli yaddaşdakılar pozulur. Odur ki, kompüteri söndürməmişdən əvvəl dəyişdirdiyimiz verilənləri xarici yaddaş qurğularında saxlamaq tələb olunur.

Azərbaycan Prezidenti yanında Strateji Araşdırmalar Mərkəzi və sa qısaca SAM — Azərbaycan Respublikasında aparılan strateji araşdırmaların koordinasiyasını və ali dövlət hakimiyyəti orqanlarının fəaliyyətinin elmi-analitik informasiya təminatını həyata keçirən dövlət qurumudur; dövlət elmi-tədqiqat təşkilatıdır. Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin direktoru: fəlsəfə üzrə fəlsəfə doktoru Fərhad Məmmədov, direktor müavini: filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Gülşən Paşayeva (2018-ci ilin iyul ayınadək).2019-cu il 14 yanvar tarixində prezident İlham Əliyevin verdiyi fərmanla mərkəz ləğv olunub. == Yaranma tarixi == Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 12 noyabr 2007-ci ildə imzaladığı, 648 №-li fərmanı ilə (Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin yaradılması və Nizamnaməsinin təsdiq edilməsi haqqında) yaradılmışdır. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 8 fevral 2008-ci il tarixli Sərəncamı ilə, siyasi elmlər doktoru Elxan Nuriyev Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin direktoru vəzifəsinə təyin edilmişdir. == Missiyası == Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin missiyası Azərbaycanda və yerləşdiyimiz regionda baş verən hadisələri izləmək, analiz etmək, habelə aparılmış araşdırmalar və ya verilmiş sifarişlər əsasında dövlət orqanlarına və ölkə rəhbərliyinə məsləhətlər və tövsiyələr təqdim etməkdir.

Tac

TAQM (türk. Avrasya Askeri Statülü Kolluk Kuvvetleri Teşkilatı; ing. The Association of the Eurasian Law Enforcement Forces with Military Status) — Avrasiya Hərbi Statuslu Hüquq-Mühafizə Təşkilatı. Türk dövlətlərinin (Türkiyə, Azərbaycan, Qırğızıstan və Monqolustan) ortaq ordusu. Ordunun simvolu at heykəlidir. 25 yanvar 2013-cü ildə Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhərində Azərbaycan, Türkiyə, Qırğızıstan və Monqolustan arasında qurulmuş beynəlxalq rəsmi bir təşkilatdır. Təşkilatın təməli 2011-ci ildə Türkiyənin paytaxtı Ankara şəhərində atılmışdır. Təşkilatın əsas qərargahı Ankarada yerləşir. Quruluş məqsədi, "Türk dövlətləri arasındakı hərbi əməkdaşlıq və həmrəyliyi inkişaf etdirmək, ortaq müdafiə etmədə olmaq və təhlükəsizliyi təmin etmək" olaraq açıqlanmışdır. == Tarixi == 2013-cü il yanvarın 23-də Bakıda Avrasiya Hərbi Statuslu Hüquq-Mühafizə Qurumları Assosiasiyasının növbəti iclası keçirilib.

TAQM (türk. Avrasya Askeri Statülü Kolluk Kuvvetleri Teşkilatı; ing. The Association of the Eurasian Law Enforcement Forces with Military Status) — Avrasiya Hərbi Statuslu Hüquq-Mühafizə Təşkilatı. Türk dövlətlərinin (Türkiyə, Azərbaycan, Qırğızıstan və Monqolustan) ortaq ordusu. Ordunun simvolu at heykəlidir. 25 yanvar 2013-cü ildə Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhərində Azərbaycan, Türkiyə, Qırğızıstan və Monqolustan arasında qurulmuş beynəlxalq rəsmi bir təşkilatdır. Təşkilatın təməli 2011-ci ildə Türkiyənin paytaxtı Ankara şəhərində atılmışdır. Təşkilatın əsas qərargahı Ankarada yerləşir. Quruluş məqsədi, "Türk dövlətləri arasındakı hərbi əməkdaşlıq və həmrəyliyi inkişaf etdirmək, ortaq müdafiə etmədə olmaq və təhlükəsizliyi təmin etmək" olaraq açıqlanmışdır. == Tarixi == 2013-cü il yanvarın 23-də Bakıda Avrasiya Hərbi Statuslu Hüquq-Mühafizə Qurumları Assosiasiyasının növbəti iclası keçirilib.

Azərbaycan Ordusunun Təlim və Tədris Mərkəzi — Azərbaycan və Türkiyə Silahlı Qüvvələri arasında 2000-ci il aprelin 5-də imzalanmış protokola uyğun olaraq, Azərbaycan Respublikası müdafiə nazirinin 20 fevral 2001-ci il tarixli əmrinə əsasən, NATO təlim sisteminin Azərbaycan Silahlı Qüvvələrində tətbiqi ilə əlaqədar, 2001-ci il martın 26-dan zabit heyətinin təkmilləşdirilmə, gizir hazırlığı və ehtiyat zabit hazırlığı kursları bazasında yaradılmış təlim tədris mərkəzi. Təlim və Tədris Mərkəzi Azərbaycan Ordusu üçün tələb olunan istiqamətlər və ixtisaslar üzrə kadr hazırlığını həyata keçirən və hərbi-elmi işlərin aparılmasını təmin edən əlavə təhsil müəssisəsidir. Əlavə təhsil kadr potensialının təkmilləşdirilməsini, hərbi qulluqçuların daim dəyişən və yenilənən xidmət şəraitinə uyğunlaşmasını təmin edir.2020-ci ilin sonlarında Silahlı Qüvvələrin Təlim və Tədris Mərkəzində Azərbaycanın İkinci Qarabağ müharibəsində qazandığı qələbənin şərəfinə “Azərbaycan-Türkiyə qardaşlığı əbədidir və sarsılmazdır” adlı tədbir keçirilib.5 mart 2022-ci ildə Milli Müdafiə Universitetinin tabeliyinə verildi. == Tədris == Azərbaycan Ordusunun Təlim və Tədris Mərkəzində aşağıdakı kurslar fəaliyyət göstərir: zabit heyətinin təkmilləşdirilmə kursu – Azərbaycan Ordusunun tələbatına müvafiq olaraq bütün səviyyələr və kateqoriyalardan olan zabit heyətinin peşəkarlıq səviyyəsinin və xidməti keyfiyyətinin yüksəldilməsi, peşə bacarıqlarının formalaşdırılması və inkişaf etdirilməsi, daha müasir hərbi peşə bacarıq və vərdişlərinə yiyələnməsi məqsədilə hayata keçirilən əlavə təhsildir; ehtiyat zabit hazırlığı kursu – zabit ehtiyatının yaradılması məqsədilə müvafiq ixtisaslar üzrə zabit kadrlarının hazırlanmasını təmin edən əlavə təhsildir. Kursu müvəffəqiyyətlə bitirənlərə müdafiə nazirinin əmri ilə "leytenant" hərbi rütbəsi verilir; gizir hazırlığı kursu – müvafiq komanda va mütəxəssis vəzifələrində xidmət etmək üçün kadr hazırlığını təmin edən ixtisas üzrə verilən təhsildir. Kursu müvəffəqiyyətlə bitirənlərə “gizir” rütbəsi verilir; müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət hərbi qulluqçularının hazırlığı kursu – müvafiq komanda və mütəxəssis vəzifələrində xidmət etmək üçün kadr hazırlığını təmin edən ixtisas üzrə verilən təhsildir. Kursu müvəffəqiyyətlə bitirənlərə “kiçik çavuş” rütbəsi verilir.II Qarabağ müharibəsində aparılan hərbi əməliyyatlara Azərbaycan Ordusunun Təlim və Tədris Mərkəzinin zabit-gizir heyəti də qatılmış və onlardan 21 nəfər hərbi qulluqçu müxtəlif dərəcəli bədən xəsarəti almış və qazilik mərtəbəsinə yüksəlmişdir. Təlim və Tədris Mərkəzinin 500 nəfərdən çox hərbi qulluqçusu göstərdikləri şücaətə görə orden və medallarla təltif olunmuşdur. Xüsusi təyinatlı tədris müəssisələri şəbəkəsinin fəaliyyətini təkmilləşdirmək məqsədilə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin 5 mart 2022-ci il tarixli, 1626 nömrəli fərmanı ilə Azərbaycan Ordusunun Təlim və Tədris Mərkəzi Milli Müdafiə Universitetinin tabeliyinə verilib. == Azərbaycan Ordusunun Təlim və Tədris Mərkəzinin Nizamnaməsi == 1.1.