Sİ

.si — Sloveniyanın internet kodu.

Beynəlxalq Vahidlər Sistemi (BS, beynəlxalq abreviaturada: SI; ing. International System of Units, fr. Le Système International d'Unités) — gündəlik həyatda eləcə də, elm və texnikanın bütün sahələrində istifadə olunan ən geniş yayılmış vahidlər sistemi. Beynəlxalq Vahidlər sistemi 1960-cı ildə yaranmışdır. Beynəlxalq vahidlər sistemində əsas vahidlərin sayı yeddidir və bunlardır: uzunluq vahidi – metr (m) — platin-iridium xəlitəsindən hazırlanmış tircik üzərinə çəkilmiş iki cizgi arasındakı məsafədir. 1799-cu ildə Fransada hazırlanmış bu etalon Paris şəhəri yaxınlığındakı Sevr şəhərində saxlanılır. 1983-cü ildən Beynəlxalq razılaşmaya görə metr – işığın vakuumda 1/299792458 saniyədə yayıldığı məsafə kimi müəyyənləşdirilir. zaman vahidi – saniyə (san) — sezium-133 atomunun şüalanma periodunun 9192631770 mislinə bərabər zamandır. kütlə vahidi – kiloqram (kq) — platin-iridium xəlitəsindən hazırlanmış silindirşəkilli etalonun kütləsidir. maddə miqdarı – mol (mol) — kütləsi 0,012 kq olan karbondakı atomların sayı qədər molekullardan və ya atomlardan təşkil olunmuş maddə miqdarıdır.

Min Si (çin. 奚梦瑶; 8 mart 1989, Şanxay) — Çin modeli. 2009-cu ildə qatıldığı bir televiziya müsabiqəsindən sonra peşəkar model karyerası başlamışdır. 2011-ci ildə Givenchy Yüksək Yaz Şousunda debüt edərək beynəlxalq model kimi fəaliyyət göstərməyə başlamışdır. 2011-ci ildə Givenchy brendinin bir kolleksiyası üçün modellik etmiş, brendin payız/qış reklam kampaniyasının siması olmuşdur. Si 2013-cü ildə Victoria's Secret Dəb Şousunda modellik etmişdir. 2008-ci ildə Si Dragon Television kanalında yayımlanan "Get! Şərq mələkləri" müsabiqəsində iştirak etmişdir. Bu onun televiziyadakı ilk əsas çıxışı idi. Kollecdən məzun olduqdan 2 il sonra Elite Model Look müsabiqəsinə qatılmışdır.

Si Ronda — 1930-cu ildə Li Tek Svienin rejissorluğu ilə çəkilən, Niderland Ost-Hindin istehsalı olan hərəkət şəklində səssiz bir film. Baş rolunu Bəxtiyar Əfəndinin canlandırdığı və müasir Bətəvi (İndonaziya ve Bruneydə yaşayan xalqdır) şifahi ənənəsinə əsaslanan film, silat (Malay dünyasında keçirilən bir döyüş sənəti) sahəsində istedadlı Si Ronda kimi tanınan bir quldurun macəralarından bəhs edir. Filmin mənbəyi olan lenong (Bətəvilərin ənənəvi teatr növü) hekayələrində Ronda, adətən, Robin Hud tərzində biri kimi təsvir edilir. Artıq unudulduğu düşünülən film 1929-1931-ci illər arasında çıxan döyüş sənətləri filmlərindən biridir. Si Ronda zamanında etnik çinlilər ilə yerli tamaşaçılar arasında populyar olan bir lenongdan götürüldü. Ronda hekayələri silat sahəsində istedadlı olan və varlılardan alıb kasıblara verməsi ilə tanınan eyni adlı Bətəvi quldurun sərgüzəştlərindən bəhs edir. İndoneziyalı film sənətçisi Misbaç Yusa Biran Rondanın hərəkət səhnələrini canlandıra bildiyi üçün uyğun olduğunu irəli sürdü. Yerli kinoda bu cür səhnələr, adətən, Amerikan filmlərindən təsirlənir və tamaşaçılar tərəfindən müsbət qarşılanırdı. Si Jampang ilə Si Pitung (XIX əsrdə Niderland Ost-Hindin Cakarta kəndində yaşamış quldur) daxil olmaqla Si Rondanınkinə bənzər hekayələr qeyri-qanuni şəkildə yaşamaqla bərabər, həm də ümumi xalq üçün döyüşən qeyri-adi güclərə sahib kişilər haqqında yazılmışdır. 1929-cu ildə "Batavia Motion Picture" tərəfindən Si Tjonatın ekranlara çıxmasından sonra quldur filmləri kimi ortaya çıxan bu növ yerli kinolar da məşhur oldu.

Qərbi Hsia Sülaləsi, Qərbi Xia sülaləsi (Çincə: 西夏; pinyin: Xī Xià) və ya Tanqut İmperiyası — 1032–1227-ci illər arasında indiki şimal-qərb Çinin Qansu, Şanşi və Ninqşa bölgərinin olduğu yerlərdə mövcud olmuş dövlət və eyniadlı sülalə. Əslən Şahzadə Toba Çiçinin nəslindən gəlirdi. Sonq ordusunda general olduqdan sonra o 1038-ci ildə 500.000 nəfərlik özünə sadiq ordusu ilə dövlətə üsyan edərək öz dövlətini qurdu. 1044-cü ildə Sonq imperatoru ilə sülh bağladı. 10 il sonra oğlu tərəfindən öldürüldü. Bir yaşında taxta çıxsa da əsl hakimiyyəti 1061-ci ildə əlinə aldı. 6 il sonra qəflətən öldü. Altı yaşında taxta çıxsa da heç vaxt anasının qəyyumluğundan qurtula bilmədi və 26 yaşında öldü. Üç yaşında taxta çıxdı. O babalarının siyasətinə əks çıxaraq çinliləşməyin tərəfini tuturdu.

Si Tsinpin (çin. 习近平; 15 iyun 1953, Pekin) — Çin dövləti, siyasi və partiya lideri, Çin Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin baş katibinin səlahiyyətlərini icra edən , 14 mart 2013-cü ildən Çin Xalq Respublikasının sədri, ÇXR Mərkəzi Hərbi Şurasının sədri. Si təkcə ölkə başçısı sayılmadığından, ölkə başçısı vəzifəsini tutan, eyni zamanda partiya və orduda rəhbər mövqe tutduğundan, bəzən Çinin "ali lideri" adlandırılır. 2016-cı ildə partiya ona rəsmi olaraq "əsas" lider titulunu verdi. Partiyanın baş katibi olaraq Si, Çinin idarəetmə orqanı olan CPC Mərkəzi Komitəsinin Siyasi Bürosunun Daimi Komitəsində vəzifə tutur. Çin Kommunist Partiyasıın 9-cu Katibidir (2012-ci ildən).

Çju Si (çin. sadə. 朱熹, pinyin: Zhū Xī, eləcə də Çju Yuanxuey, Çju Çjunxuey, Çju Xueyan kimi tanınır; 1130–1200) — Sun İmperiyası (960–1279) dövrünün konfutsiçi filosofu, çin neokonfutsiçiliyinin banisi, filosof-ensiklopediyaçı, ədəbiyyatçı, mətnşünas, qədim mətnlərin şərhçisi. Çin fəlsəfəsində adətən Konfutsidən sonra ikinci əhəmiyyətli filosof sayılır. Müasirləri onu Çjan Şi və Lyuy Szutsyan ilə birlikdə "Cənub-Şərqin üç müdriki" hesab edirlər. Çju Si ziyalı ailədə dünyaya gəlmişdir.

Phou Si — Phou Si dağı, həm də Phu Si dağı Laosun köhnə Luang Prabang şəhərinin mərkəzində 100 m (328 fut) hündürlüyündə bir təpədir. O, köhnə şəhər yarımadasının mərkəzində yerləşir və bir tərəfdən Mekonq çayı, digər tərəfdən Nam Xan çayı ilə həmsərhəddir. Təpə yerli dini yerdir və bir neçə Buddist ziyarətgahına ev sahibliyi edir. Təpənin yarısında Nam Khana baxan Buddist məbədi olan Wat Tham Phou Si yerləşir. Təpənin zirvəsində, şəhərə və ətraf kəndlərə baxan Wat Chom Si yerləşir, bu da Buddist məbədidir və Luang Prabangın turistik məkanıdır. Phou Si-yə giriş 2018-ci ilin iyul ayından etibarən 20.000 Kip təşkil edir.

Kuang Si (laos ຕາດກວາງຊ, oxu. «tat kvanpxsi») — Laosun Luang Prabang əyalətində şəlalə. Şəlalə ölkənin Tam Kuang Si Milli Parkında yerləşir. Tipinə görə kaskad və mərtəbəlidir. Ümumi hündürlüyü 60 metr, əsas kaskadın hündürlüyü 54 metrdir. Şəlalə əsas 4 kaskaddan ibarətdir. == Ümumi məlumat == Kuang Si şəlaləsi Luang Prabang şəhərindən 32 km cənubda, Mekonq çayının sol sahilindədir. Ərazidə eyni adlı milli park yaradılıb. Şəlalə əsas və üç kiçik kaskaddan ibarətdir. Əsas kaskadın hündürlüyü 54 metrdir.

Sauthend-on-Si (ing. Southend-on-Sea) — Böyük Britaniyada, İngiltərədə şəhər.

Sauthend-on-Si (ing. Southend-on-Sea) — Böyük Britaniyada, İngiltərədə şəhər.

Kalvin Andre Si Cey Maylz (18 mart 1987, Dallas[…]) amerikan peşəkar basketbolçu. Texas ştatının Dallas şəhərində anadan olub. 2005-ci ildə məktəbi bitirdikdən sonra Utah Caz komandasında çıxış etməyə başlayıb. Hal-hazırda Milli Basketbol Liqasında Toronto Raptors komandasının üzvüdür. Mayls Austindəki Texas Universitetinə zəmanət verir ki, əgər NBA seçməsinin ilk turunda seçilməsə, Longhornsda oynamağı qəbul edəcəkdi. Ancaq Mayls Utah Caz komandası ikinci turda tərəfindən seçilir və Cazın ikiillik zəmanətli təklifindən sonra bu fikrindən imtina edir. O, 18 yaşında Utah Cazın tarixində ən cavan çıxış etmiş oyunçu olur. 2005–2006 sezonunda Caz Maylsı NBA Dliqasının üzvü Albuquerque Thunderbirds komandasına təyin edir. Bununla komanda Maylsın burada təcrübə yığmasını istəyir. 2005–2007 sezonu ərzində 21 oyun oynadıqdan sonra o, yenidən D liqasının başqa üzvü İdaho Stampid komandasına təyin edilir.

Si Yabqu xaqan (əsl adı Aşina Sıli 阿史那咥力; v. 633, Qərbi Göytürk xaqanlığı) — Qərb Göytürklərinin hökmdarı. Xaqanlığa Nuşibilərin dəstəyi ilə Bağatur xaqanı devirərək gəlmişdi. Seyanto xanlığına hücum etmiş və məğlub olmuşdu. Xarakter cəhətdən çox pis olan, tez əsəbiləşən xaqan bir çox qohumunu öldürmüşdü. Aşina Nişu da öldürüləcəyindən qorxaraq Qaraşar şəhərinə qaçmışdı. Nuşibi fraksiyasının başçısı Mubi Tarxan ordusu ilə hücuma keçərək xaqanı hakimiyyətdən qovdu. Xaqan Qanqlıların yanına qaçdı və Bəlx şəhərini yağmalayarkən öldü.

mRNT və ya məlumat RNT-si və ya məlumat RNT canlı hüceyrələrdə zülal sintezi üçün lazım olan informasiyanı DNT'dən alaraq ribosoma daşıyan RNT tipidir. mRNT RNT polimeraza fermenti tərəfindən istehsal olunur. Hər bir zülal tipi üçün spesifik mRNT var. DNT-dəki koda görə yaradılan olunan mRNT üzərində daşınan üçlü nukleotid qurupuna kodon deyilir. Hər kodon bir aminturşu kodlayır. mRNT üzərində ən çox 64 növ kodon yerləşir. Bir mRNT təkrar-təkrar istifadə oluna bilir və ömrünü bitirdikdən sonra sonra parçalanır. mRNT, hüceyrədə ən az miqdarda olan RNT növüdür.

Si Meyli-yi Gerdbişə (fars. سي ميلي گردبيشه‎) — İranda, Xuzistan ostanında, Həftkel şəhristanının Rüğeyvə bəxşinin Gəzin dehestanında kənd. 2011–ci il siyahıyaalınmasına əsasən kəndin əhalisi 33 ailədə 54 nəfəri kişilər və 49 nəfəri qadınlar olmaqla cəmi 103 nəfərdir.

Si Ronda — 1930-cu ildə Li Tek Svienin rejissorluğu ilə çəkilən, Niderland Ost-Hindin istehsalı olan hərəkət şəklində səssiz bir film. Baş rolunu Bəxtiyar Əfəndinin canlandırdığı və müasir Bətəvi (İndonaziya ve Bruneydə yaşayan xalqdır) şifahi ənənəsinə əsaslanan film, silat (Malay dünyasında keçirilən bir döyüş sənəti) sahəsində istedadlı Si Ronda kimi tanınan bir quldurun macəralarından bəhs edir. Filmin mənbəyi olan lenong (Bətəvilərin ənənəvi teatr növü) hekayələrində Ronda, adətən, Robin Hud tərzində biri kimi təsvir edilir. Artıq unudulduğu düşünülən film 1929-1931-ci illər arasında çıxan döyüş sənətləri filmlərindən biridir. Si Ronda zamanında etnik çinlilər ilə yerli tamaşaçılar arasında populyar olan bir lenongdan götürüldü. Ronda hekayələri silat sahəsində istedadlı olan və varlılardan alıb kasıblara verməsi ilə tanınan eyni adlı Bətəvi quldurun sərgüzəştlərindən bəhs edir. İndoneziyalı film sənətçisi Misbaç Yusa Biran Rondanın hərəkət səhnələrini canlandıra bildiyi üçün uyğun olduğunu irəli sürdü. Yerli kinoda bu cür səhnələr, adətən, Amerikan filmlərindən təsirlənir və tamaşaçılar tərəfindən müsbət qarşılanırdı. Si Jampang ilə Si Pitung (XIX əsrdə Niderland Ost-Hindin Cakarta kəndində yaşamış quldur) daxil olmaqla Si Rondanınkinə bənzər hekayələr qeyri-qanuni şəkildə yaşamaqla bərabər, həm də ümumi xalq üçün döyüşən qeyri-adi güclərə sahib kişilər haqqında yazılmışdır. 1929-cu ildə "Batavia Motion Picture" tərəfindən Si Tjonatın ekranlara çıxmasından sonra quldur filmləri kimi ortaya çıxan bu növ yerli kinolar da məşhur oldu.

Si vis pacem, para bellum (lat. : [siː wiːs ˈpaːkemː ˈpara ˈbellumː]) "Sülh istəyirsənsə, müharibəyə hazırlaş" {ikinci şəxsin tək halı} kimi tərcümə olunan latınca atalar sözüdür. "Si vis pacem, para bellum" ifadəsi, Latın müəllifi Publius Flavius Vegetius Renatusun De Re Militarinin traktında tapılmış bir ifadəyə uyğundur, burada həqiqi ifadələrin "Igitur qui desiderat pacem, praeparet bellum" ("Bu səbəbdən, barışıq istəyənlər müharibəyə hazırlaşsın. "). [1] [2] Təqdim etdiyi fikir Platonun Nomoi (Qanunlar) və Çinli Şi Ji kimi əvvəlki əsərlərdə də yer alır. [3] [4] [5] Bu ifadə sülh şərtlərinin tez-tez zərurət yarandıqda müharibə etməyə hazır olması ilə qorunub saxlandığına dair əks fikirləri təqdim edir. Mənbə nə olursa olsun, bu atalar bir sıra dillərdə müxtəlif fikirlərin hazırlanmasında istifadə olunan canlı bir söz maddəsinə çevrilmişdir. Si vis bellum para pacem Məsələn, tarixçi Louis Antuan Fauvelet de Bourrienne Napoleon Bonapartın xarici siyasətinə istinad etdi: [6] Hər kəs bu məsəldən xəbərdardır ... Bonaparte bir Latın alimi olsaydı, çox güman ki, bunu tərsinə çevirib, Si vis bellum para pacem deyərdi. Başqa sözlə, müharibə planlaşdıran bir lider, sülhü inkişaf etdirərək digər xalqları gözdən salmalıdır.

5-ci period elementləri — beşinci periodda yerləşən elementlərdir. Bu periodda 8 element yerləşir.

1-ci period elementləri — birinci periodda yerləşən elementlərdir. Bu periodda 2 element yerləşir: Hidrogen və Helium. == Xarici keçidlər == Bloch, D. R. Organic Chemistry Demystified. McGraw-Hill Professional. 2006. ISBN 0-07-145920-0.

4-cü period elementləri — dördüncü periodda yerləşən elementlərdir. Bu periodda 18 element yerləşir.

2-ci period elementləri — ikinci periodda yerləşən elementlərdir. Bu periodda 8 element yerləşir.

8-ci period elementləri — yeddinci periodda yerləşən elementlərdir. Bu periodda Aktinoidlərlə birlikdə 32 element yerləşir.

7-ci period elementləri — yeddinci periodda yerləşən elementlərdir. Bu periodda Lantanoidlərlə birlikdə 32 element yerləşir. Perioddakı elementlərin hamısı Radioaktiv elementlərdir. Periodda Yer kürəsində təbii halda ən ağır element olan Uran elementi yerləşir.

3-cü period elementləri — üçüncü periodda yerləşən elementlərdir. Bu periodda 8 element yerləşir.

Dövrəli su təchizatı sistemi — Sudan qənaətlə istifadə etmək üçün yaradılır. Suyu soyutduqdan, təmizlədikdən sonra yenidən istehsalata verirlər, su mənbəyindən (anbar, kanal) isə suyu ancaq su itkilərini tamamlamaq üçün götürürlər.

Dünya Siyasəti İnstitutu — Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının strukturuna daxil olan elmi-tədqiqat institutu. 2014-cü ildə yaradılmışdır. == Strukturu == "MDB ölkələri" şöbəsi. "Avropa ölkələri və beynəlxalq təşkilatlar" şöbəsi "ABŞ və Avropa ölkələri" şöbəsi "Yaxın Şərq və Afrika ölkələri" şöbəsi "Cənub-Şərqi Asiya ölkələri" şöbəsi "Azərbaycan Respublikasının xarici siyasəti" şöbəsi "Tərcümə, nəşriyyat və informasiya" şöbəsi == Fəaliyyət istiqamətləri == Dünyada baş verən sosial-iqtisadi, siyasi və b. proseslərin təhlili, qiymətləndirilməsi, onların Azərbaycan Respublikasına mümkün təsirlərinin qısamüddətli və uzunmüddətli proqnozlaşdırılması. Dünya siyasətinin təkamülü, Azərbaycan Respublikasının onda yeri və rolu. MDB ölkələrində, ABŞ-də və Amerika qitəsində, Avropa, Yaxın Şərq və Afrika, Cənub-Şərqi Asiya ölkələrində daxili ictimai-siyasi və iqtisadi proseslər, dünya siyasətində tutduqları yer, xarici siyasətlərinin başlıca istiqamətləri, məqsədləri, həyata keçirilmə mexanizmləri və formaları, qarşılıqlı münasibətləri, Cənubi Qafqaz siyasətində Azərbaycan Respublikasının yeri, əməkdaşlığın perspektivləri. Beynəlxalq təşkilatlarda gedən proseslər, onlarda ayrı-ayrı dövlətlərin yeri və rolu. Dünya ölkələri siyasətçilərinin və ictimai xadimlərinin Cənubi Qafqaza, o cümlədən Azərbaycan Respublikasına dair baxışlarının öyrənilməsi və təhlil edilməsi. Azərbaycan Respublikasının xarici siyasət məsələlərinin araşdırılması və proqnozlaşdırılması.

== Dünya == FİBA Beynəlxalq Basketbol Federasiyası (1932) == Kişilər == === Asiya === Asiya Basketbol üzrə Asiya çempionatı FİBA Asiya Çempionlar kuboku ASEAN Basketbol kiqas; VABA çempionlar kuboku İndoneziya Basketbol üzrə İndoneziya çempionatı İran Basketbol üzrə İran çempionatı Qazaxıstan Milli liqa.

Epos (Dastan) hər hansı bir xalqın tarixi hadisələrə yanaşmasını yansıdan qəhrəman-əfsanəvi folklor əsərdir. Bir çox eposlar (dastanlar) şeir formasındadırlar.

Bu siyahıda aşağıdakı tiplərə bölünən 244 ölkə və ərazi var: 195 dövlət – Beynəlxalq səviyyədə tanınmış müstəqil dövlət: 193 dövlət – Birləşmiş Millətlər Təşkilatına üzv dövlətlər. 2 dövlət – beynəlxalq səviyyədə tanınan, lakin BMT üzvü olmayan (BMT-nin daimi müşahidəçisi): Müqəddəs Taxt-Tac tərəfindən idarə olunan – Vatikan Şəhər Dövləti və Fələstin Dövləti 8 dövlət – beynəlxalq səviyyədə tanınmamış, lakin heç biri BMT-nin üzvü olmayan, Montevideo Razılaşması presedentinə əsaslanan adi beynəlxalq hüquq çərçivəsində dövlətlər kimi müəyyən edilə bilən: 1 dövlət – 1971-ci ildən sonra BMT üzvü olmayan, BMT-yə üzv 22 dövlət və Vatikan tərəfindən tanınan və hal-hazırda bir çox başqa ölkələrlə faktiki beynəlxalq münasibətləri olan Çin Respublikası (adətən Tayvan adlandırılır). 1 dövlət – BMT-yə üzv 46 dövlət tərəfindən tanınan, lakin BMT tərəfindən tanınmayan, ərazisinin çox hissəsi Mərakeşin faktiki idarəsi altında olan, Qərbi Səhrada yerləşən – Səhravi Ərəb Demokratik Respublikası. 1 dövlət – BMT üzvü olan 43 dövlət və Çin Respublikası tərəfindən tanınan – Kosovo Respublikası. 1 dövlət – BMT üzvü olan 6 dövlət tərəfindən tanınan – Abxaziya. 1 dövlət – BMT üzvü olan 5 dövlət tərəfindən tanınan – Cənubi Osetiya. 1 dövlət – diplomatik olaraq Türkiyədən başqa BMT üzvü olan heç bir dövlət tərəfindən tanınmayan – Şimali Kipr Türk Respublikası. 2 dövlət – faktiki müstəqil, lakin BMT üzvü olan heç bir dövlət tərəfindən tanınmayan:Prednestroviya və Somalilend. 38 məskunlaşdırılmış asılı ərazi: 3 xarici ərazi – Avstraliyanın xarici əraziləri: Milad adası, Kokos adaları və Norfolk adası. 2 xarici ölkə – Danimarka Birləşmiş Krallığında: Farer Adaları və Qrenlandiya adası.

== Qanunverici orqanların siyahısı ==

Dünya xalqlarının siyahısı

== Qanunverici orqanların siyahısı ==

Bu siyahıda aşağıdakı tiplərə bölünən 244 ölkə və ərazi var: 195 dövlət – Beynəlxalq səviyyədə tanınmış müstəqil dövlət: 193 dövlət – Birləşmiş Millətlər Təşkilatına üzv dövlətlər. 2 dövlət – beynəlxalq səviyyədə tanınan, lakin BMT üzvü olmayan (BMT-nin daimi müşahidəçisi): Müqəddəs Taxt-Tac tərəfindən idarə olunan – Vatikan Şəhər Dövləti və Fələstin Dövləti 8 dövlət – beynəlxalq səviyyədə tanınmamış, lakin heç biri BMT-nin üzvü olmayan, Montevideo Razılaşması presedentinə əsaslanan adi beynəlxalq hüquq çərçivəsində dövlətlər kimi müəyyən edilə bilən: 1 dövlət – 1971-ci ildən sonra BMT üzvü olmayan, BMT-yə üzv 22 dövlət və Vatikan tərəfindən tanınan və hal-hazırda bir çox başqa ölkələrlə faktiki beynəlxalq münasibətləri olan Çin Respublikası (adətən Tayvan adlandırılır). 1 dövlət – BMT-yə üzv 46 dövlət tərəfindən tanınan, lakin BMT tərəfindən tanınmayan, ərazisinin çox hissəsi Mərakeşin faktiki idarəsi altında olan, Qərbi Səhrada yerləşən – Səhravi Ərəb Demokratik Respublikası. 1 dövlət – BMT üzvü olan 43 dövlət və Çin Respublikası tərəfindən tanınan – Kosovo Respublikası. 1 dövlət – BMT üzvü olan 6 dövlət tərəfindən tanınan – Abxaziya. 1 dövlət – BMT üzvü olan 5 dövlət tərəfindən tanınan – Cənubi Osetiya. 1 dövlət – diplomatik olaraq Türkiyədən başqa BMT üzvü olan heç bir dövlət tərəfindən tanınmayan – Şimali Kipr Türk Respublikası. 2 dövlət – faktiki müstəqil, lakin BMT üzvü olan heç bir dövlət tərəfindən tanınmayan:Prednestroviya və Somalilend. 38 məskunlaşdırılmış asılı ərazi: 3 xarici ərazi – Avstraliyanın xarici əraziləri: Milad adası, Kokos adaları və Norfolk adası. 2 xarici ölkə – Danimarka Birləşmiş Krallığında: Farer Adaları və Qrenlandiya adası.

Dünya uzunömürlüləri — Dünya ölkələri arasında ən uzun ömür sürən qadınlar Honqkonqda yaşayırlar. Bu ölkədə qadınların orta ömrü 87 ildir. Qadınlar arasında orta ömür uzunluğuna görə sonrakı yerləri 86 illə Yaponiya və San Marino tutur. Fransa, İtaliya, İspaniya və İsveçrədə qadınlar orta hesabla 85 il, Avstraliya, Avstriya, İslandiya, İsrail, Cənubi Koreya, Lüksemburq, Malta, Norveç, Portuqaliya, Sinqapur və İsveçdə 84 il, Belçika, Kanada, Almaniya, Yunanıstan, İrlandiya, Hollandiya, Yeni Zelandiya və Sloveniyada 83 il yaşayırlar. Kişilərin orta ömrü qadınlara nisbətən 5–6 il qısadır. İsveçrə və İslandiyada kişilər orta hesabla 81 il ömür sürürlər ki, bu da dünyada ən yüksək göstərici sayılır. Sonrakı yerləri 80 il orta ömürlə Avstraliya, Honqkonq, İsrail, İtaliya, Malta, San Marino, Sinqapur və İsveç tutur. Türkiyədə orta ömür qadınlar arasında 78, kişilər arasında 71 ildir. Ən çox yaşlı insanların olduğu ölkə Yaponiyadadır. Bu ölkədə hər dörd nəfərdən biri 65 və daha yuxarı yaşdadır.

Dünyanın geosentrik sistemi — dünyanın quruluşu haqqında ilk təlimlərdən biri. Bu təlimə görə Yer dünyanın mərkəzində tərpənməz durur və bütün göy cisimləri onun ətrafında fırlanır. Bu sistemi Ptolomey "Almagest" əsərində müntəzəm şərh etmişdir. Təlim XVI əsrə qədər hökm sürmüşdür. Dinin müqavimətinə baxmayaraq, bu təlimi dünyanın heliosentrik sistemi təlim ilə əvəz olunmuşdur.

Dədə Qorqud oğuznamələri — Dədə Qorqud dastanının 12 boyunu əhatə etməsi planlaşdırılan serial. Yalnız iki seriyası çəkilmişdir.

Dədə Qorqud oğuznamələri — Dədə Qorqud dastanının 12 boyunu əhatə etməsi planlaşdırılan serial. Yalnız iki seriyası çəkilmişdir.

Dəftərdar Sinan Paşa (ö. 1596) — III Murad və III Mehmed səltənətlərində müxtəlif vəzifələrdə xidmət edən Osmanlı dövlət xadimi, Misir bəylərbəyi. == Həyatı == Doğum tarixi və əsli haqqında məlumat yoxdur. Saray dəftərxanasında yetişdikdən sonra Anadolu dəftərdarı olaraq saraydan ayrıldı. 1582-ci ildə Misir dəftərdarı, 2 il sonra isə Misir bəylərbəyi təyin edildi. Ancaq illik Misir xəzinəsinin həmişəkindən az gəlməsi nəticəsində haqqındakı şaiyələr çoxaldı və 1587-ci ilin aprelində vəzifədən alındı. 1590-cı ildə Diyarbəkir, Mərəş, Konya və 1595-ci ildə Sivas bəylərbəyi oldu. Bu vəzifədə ikən 1596-cı ildə vəfat etdi. == Mənbə == Sicill-i Osmani V, səh.

Dəhliz-ilbiz siniri —

Bu yazıda 1998–2002-ci illər arasında Show TV və ATV-də yayımlanan türk serialı "Dəli ürək"in bölümləri yer alıb. Serial 4 mövsüm və cəmi 113 seriyadan ibarətdir. == Bölümləri == === 1-ci sezon (1998–1999) Show TV === === 2-ci sezon (1999–2000) Show TV === === 3-cü sezon (2000–2001) Show TV === === 4. ===

Dəlidağ (gürc. შავნაბადა) — Samsar silsiləsində dağ.