Sırdərya vilayəti (Rusiya imperiyası)

Vikipediya saytından
Kərimova Xəyalə (müzakirə | töhfələr) tərəfindən edilmiş 07:02, 10 may 2024 tarixli redaktə
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Sırdərya vilayəti
rus. Сырдарьинская область
Gerb
Gerb

41°18′00″ şm. e. 69°16′00″ ş. u.


Ölkə Rusiya İmperiyası
İnzibati mərkəz Daşkənd
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 1867
Ləğv edilib 1918
Sahəsi
  • 452.840 kvadrat verst
Əhalisi
Əhalisi
  • 1.478.398 nəf. (1897)[1]
Sırdərya vilayəti xəritədə
Sırdərya vilayəti xəritədə
Ardıcıllıq
← Kokand xanlığı
← Xivə xanlığı
Türkistan MSSR →
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Sırdərya vilayəti (rus. Сырдарьинская область) — Rusiya imperiyasının inzibati ərazi vahidi. Sırdərya rayonu - 1917-ci il sentyabrın 1-dək (14) Türküstan vilayətində. İnzibati mərkəzi - Daşkənd şəhəridir. 11 (23) iyul 1867-ci ildə təsis edilmişdir; Eyni vaxtda vilayət hökuməti də yaradıldı. 1918-ci il aprelin 30-da bölgə Türküstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının (RSFSR) tərkibinə daxil oldu. 1920-ci ilin oktyabrında Amudərya idarəsinin ərazisi müstəqil Amudərya vilayətinə ayrıldı. 1924-cü il oktyabrın 27-də milli-ərazi demarkasiyası nəticəsində Sırdərya vilayətinin böyük hissəsi Sırdərya quberniyası kimi Qırğızıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasına (1925-ci ildən Qazaxıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası), qalan kiçik hissəsi (Daşkənd mahalı) yeni yaradılmış Özbəkistan SSR-ə, Talas vadisi isə Qara-Qırğız Muxtar Vilayətinin (1925-ci ildən Qırğızıstan Muxtar Vilayəti) tərkibinə verildi. 1925-ci il yanvarın 29-da Sırdərya vilayətinin bir hissəsindən Özbəkistan SSR-in tərkibində Daşkənd vilayəti təşkil edildi. 1928-ci il yanvarın 17-də Qazax Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının rayonlara bölünməsinin tətbiqi ilə Sırdərya quberniyasının mövcudluğu dayandırıldı.

Coğrafiyası

Bölgə Türküstan bölgəsinin şimal-qərb hissəsini tuturdu.

Şimalda - Turqay və Akmola vilayətləri ilə, şərqdə - Semirechensk vilayəti ilə, cənubda - Fərqanə və Səmərqənd vilayətləri ilə və Buxara ilə, cənub-qərbdə - Xivə mülkləri ilə, qərbdə - Aral dənizi ilə. Uzunluq boyu uzanan dördbucaqlıya bənzəyirdi.

Sahəsi 504,700 km² (443,442 kv. verst).

Bölgənin uzunluq üzrə ən böyük sahəsi təxminən 1173 km (1100 verst), eni təxminən 747 km (700 verst) təşkil edir.

Sır-Dərya bölgəsi Türküstan vilayətinin bütün ərazisinin təxminən 70%-ni və Türküstan general-qubernatorluğunun təxminən 25%-ni tuturdu.

  1. https://www.webcitation.org/65YiRucuZ.