Sırdərya vilayəti (Rusiya İmperiyası)
Sırdərya vilayəti (rus. Сырдарьинская область) — Rusiya imperiyasının inzibati ərazi vahidi. Sırdərya rayonu - 1917-ci il sentyabrın 1-dək (14) Türküstan vilayətində. İnzibati mərkəzi - Daşkənd şəhəridir. 11 (23) iyul 1867-ci ildə təsis edilmişdir; Eyni vaxtda vilayət hökuməti də yaradıldı. 1918-ci il aprelin 30-da bölgə Türküstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının (RSFSR) tərkibinə daxil oldu. 1920-ci ilin oktyabrında Amudərya idarəsinin ərazisi müstəqil Amudərya vilayətinə ayrıldı. 1924-cü il oktyabrın 27-də milli-ərazi demarkasiyası nəticəsində Sırdərya vilayətinin böyük hissəsi Sırdərya quberniyası kimi Qırğızıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasına (1925-ci ildən Qazaxıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası), qalan kiçik hissəsi (Daşkənd mahalı) yeni yaradılmış Özbəkistan SSR-ə, Talas vadisi isə Qara-Qırğız Muxtar Vilayətinin (1925-ci ildən Qırğızıstan Muxtar Vilayəti) tərkibinə verildi. 1925-ci il yanvarın 29-da Sırdərya vilayətinin bir hissəsindən Özbəkistan SSR-in tərkibində Daşkənd vilayəti təşkil edildi. 1928-ci il yanvarın 17-də Qazax Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının rayon bölgüsü tətbiqi ilə Sırdərya quberniyasının mövcudluğu dayandırıldı.
| Sırdərya vilayəti | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| rus. Сырдарьинская область | |||||
|
|||||
|
41°18′00″ şm. e. 69°16′00″ ş. u.HGYO |
|||||
| Ölkə | Rusiya İmperiyası | ||||
| İnzibati mərkəz | Daşkənd | ||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Yaradılıb | 1867 | ||||
| Ləğv edilib | 1918 | ||||
| Sahəsi |
|
||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
|
||||
.svg) |
|||||
 |
|||||
|
|||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Coğrafiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Vilayət Türküstan bölgəsinin şimal-qərb hissəsini tuturdu. Sərhədləri: Şimalda - Turqay və Akmola vilayətləri ilə, şərqdə - Semireçye vilayəti ilə, cənubda - Fərqanə və Səmərqənd vilayətləri ilə və Buxara ilə, cənub-qərbdə - Xivə mülkləri ilə, qərbdə - Aral gölü ilə. Meredian uzunluğu boyu uzanan dördbucaqlıya bənzəyirdi. Sahəsi 504,700 km² (443,442 kv. verst). Vilayətin ən uzunluq sahəsi təxminən 1173 km (1100 verst), ən enli sahəsi təxminən 747 km (700 verst) təşkil edir. Sır-Dərya vilayəti Türküstan vilayətinin bütün ərazisinin təxminən 70%-ni və Türküstan general-qubernatorluğunun təxminən 25%-ni tuturdu.
|
Özbəkistan ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
|
Qazaxıstan ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
 | Tarix haqqında olan bu məqalə bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
 | ||
|---|---|---|
| General-qubernatorluqlar | .svg) | |
| Quberniyalar | Həştərxan quberniyası • Tavriya quberniyası • Azov • Altay • Arxangelsk • Arxanqeloqorod • Astraxan • Belqorod • Belarusiya • Bessarabiya • Bratslavski • Bukeevskaya • Vilenski • Vitebsk • Vladimir • Voznesenski • Voloqda • Volıski • Voronej • Vıborq • Vyatka • Qrodnensk • Yekaterinoslav • Yenisey • İzyaslavskaya • İnqermanland • İrkutsk • Kazan • Kaluqa • Kiyev • Kovenskaya • Kolıvan • Kostroma • Kursk • Litva • Malorossiya • Minsk • Mogilyov • Moskva • Nikolayev • Nijeqorod • Novqorod-Şimal • Novqorod • Novorosiyski • Olenetsk • Orenburq • Orlov • Penza • Perm • Petroqrad • Podolsk • Polotskiy • Poltava • Pskov • Ryazan • Samara • Sankt-Peterburq • Saratov • Sibir • Simbirsk • Slobodsko-Ukrayna • Slonimskaya • Smolensk • Stavropol • Tambov • Tver • Tobolsk • Tomsk • Tula • Ufa • Xarkov • Xerson • Xolmsk • Çerniqov • Yaroslavl | |
| Vilayətlər | • Amur • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • | |
| Şəhər bələdiyyələri | • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • | |
| Çöl diyar vilayətləri | • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • | |
| Türküstan diyar vilayətləri | ||
| Baltikyanı diyar quberniyaları | • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • | |
| Finlandiya quberniyaları | • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • | |
| Polşa Kralığının quberniyaları | • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • | |
| Qalitsiya general qubernatorluğu | • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • | |
| Qafqaz canişinliyi | Bakı • Gürcüstan • Gürcüstan-İmeretiya • Dərbənd • Yelizavetpol • Qafqaz • Kutaisi • Tbilisi quberniyası • Qara dəniz quberniyası • Şamaxı • İrəvan • Erməni • Batum • Dağıstan • Qars • Kaspi • Kuban • Terek • Zaqatala • Suxum | |
| Xüsusi dairələr | • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • | |
| Xüsusi qurumlar | • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • | |
| Vassal dövlət qurumları | Bakı xanlığı • Dərbənd xanlığı • Gəncə xanlığı • Talış xanlığı • Naxçıvan xanlığı • Qarabağ xanlığı • Quba xanlığı • Abxaz knyazlığı • Buxara əmirliyi • İrəvan xanlığı • Şəki xanlığı • Kokand xanlığı • Qaradağ xanlığı • Kurlandiya və Semiqaliya • Yeddi Ada Respublikası • Avar xanlığı • Reç Pospolita • Moldav knyazlığı • Şirvan xanlığı • Salyan xanlığı • Uryanxay diyarı • Xivə xanlığı • Kartli-Kaxeti çarlığı • Kazak Hetmanlığı • Krım xanlığı • Şamaxı xanlığı • İmereti çarlığı | |
