Gürcüstan quberniyası
Gürcüstan quberniyası (gür: g. საქართველოს გუბერნია, l. sakartvelos qubernia) — Rusiya imperiyasının inzibati-ərazi vahidi.
| Gürcüstan quberniyası | |||||
|---|---|---|---|---|---|
|
|||||
| Ölkə |
 Rusiya imperiyası |
||||
| İnzibati mərkəz | Tiflis | ||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Yaradılıb | 1801 | ||||
| Ləğv edilib | 1840 | ||||
| Əhalisi | |||||
| Rəsmi dili |
Kartvel Azərbaycan, erməni |
||||
 |
|||||
|
|||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Sərhədləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]İnzibati quruluşu
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əhalisi
[redaktə | mənbəni redaktə et]1804-cü ilin kameral təsvirinə əsasən Gürcüstan quberniyasında hər iki cinsdən toplam 169.344 nəfər (93.824 nəfəri kişilər, 75.520 nəfəri qadınlar) əhali yaşayırdı.[1]
Ermənilərin köçürülməsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]- 1804-cü ildə İrəvan xanlığından qaçqın düşən 2.000 nəfər etnik erməni Tiflis şəhərində məskunlaşdı.[2]
- 1807-1808-ci illərdə 338 etnik erməni ailəsi (1.906 nəfər) köçərək Tiflis ətrafında və Avlabarda məskunlaşdı.[2]
- 1809-1811-ci illərdə Qarabağ ərazisindən qaçqın düşmüş və Məlik Bağırbəy Bəylərov tərəfindən idarə edilən 428 etnik erməni ailəsi (kişi cinsindən 2.140 nəfər) Borçalıda yerləşdirildi.[3]
Milli tərkibi
[redaktə | mənbəni redaktə et]1832-ci ildə həyata keçirilimiş kameral sayımı yekunlarına əsasən Gürcüstan quberniyası əhalisi:
| Xalq | Tiflis qəzası | Borçalı dist.[4] | Pəmbək-Şörəyel dist. | Qazax dist. | Şəmşəddil dist. | Yelizavetpol dairəsi | Sığnaq qəzası | Telavi qəzası | Tuşeti dist. | Pşavi dist. | Xevsureti dist. | Qori qəzası | Osetiya | Dağlı xalqların dist. | Duşeti qəzası | Toplam |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Toplam | 19 643 | 16 332 | 16 628 | 17 632 | 10 888 | 12 836 | 31 817 | 31 349 | 2 401 | 2 054 | 1 472 | 31 225 | 9 100 | 7 156 | 14 862 | 225 395 |
| Kartvellər | 18 580 | 669 | ... | ... | ... | ... | 27 428 | 26 825 | ... | ... | ... | 24 584 | ... | 5 361 | 10 128 | 158 318 |
| Ermənilər | 4 288 | 15 913 | 4 796 | 2 191 | 3 897 | 3 775 | 3 621 | ... | ... | ... | 4 595 | ... | ... | 1 667 | ||
| Azərbaycanlılar | 666 | 8 479 | 546 | 12 836 | 8 697 | 8 644 | 614 | 771 | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | 41 253 |
| Osetinlər | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | 1 537 | 9 100 | 1 743 | 3 067 | 15 447 |
| Yunanlar | ... | 2 683 | 169 | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | 5 | ... | ... | ... | 2 857 |
| Tuşlar | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | 2 401 | ... | ... | ... | ... | ... | ... | 2 401 |
| Pşavlar | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | 2 054 | ... | ... | ... | ... | ... | 2 054 |
| Xevsurlar | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | 1 472 | ... | ... | ... | ... | 1 472 |
| Almanlar | 397 | 213 | ... | ... | ... | 295 | ... | 132 | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | 1 037 |
| Yəhudilər | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | 504 | ... | ... | ... | 504 |
| Kistlər | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | 52 | ... | 52 |
Mənbə
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Кавказский календарь на 1851 год, изданный от Канцелярии Наместника Кавказского. Типография Главного Управления Наместника Кавказского. Тифлис, 1850 год.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Кавказский календарь на 1851 год, изданный от Канцелярии Наместника Кавказского. Типография Главного Управления Наместника Кавказского. Тифлис, 1850 год. : Оглавление—> Отделение третие—> II. Путеводитель по Черномории, Кавказскому и Закавказскому краю от Тамани до Тифлиса и потом до Кутаиса, Эривани, Шемахи и Дербента.—> B. Закавказский край.—> 1.От Дариала до Тифлиса, стр. 82
- ↑ 1 2 Центральный исторический архив Грузии, Ф.254, опись 1, труд. 185, лист 254-259.
- ↑ Акты, собранные Кавказской Археографической комиссией. Архив главного управления наместника Кавказского. Том IV. Напечатан под редакцией, представителя комиссии ст.сов. Адольфа Петровича Берже. Тифлис. Типография Главного Управления Наместника Кавказского. 1870 год. Кавказ и Закавказье за время управления генерала от кавалерии Александра Петровича Тормасова. 1809 - 1811. XVI. Статистические и другие сведения. 1447. Приобретение, сделанные в подданство Российской Империи со времени занятия Грузии, с показанием население оных и кем они управляемы. стр. 953Orijinal mətn (rus.)
...Болнисские армяне бывшие в бегах в Карабахе выведены и перечислены к Грузии, управляются Мелик-Багирбекомь-Бегляровымь, 428 семейств 2140 душ мужского пола.;...
- ↑ Обозрение российских владений за Кавказом, в статистическом, этногафическом, топографическом и финансовом отношениях, произведенное и изданное по высочайшему соизволению. Напечатано в городе Санкт Петербург, в типографии внешней торговли в 1836 году: Часть II. А. Грузия. 12. Борчалинская дистанция, VII. Жители. стр. 275, 278
 | ||
|---|---|---|
| General-qubernatorluqlar | .svg) | |
| Quberniyalar | Həştərxan quberniyası • Tavriya quberniyası • Azov • Altay • Arxangelsk • Arxanqeloqorod • Astraxan • Belqorod • Belarusiya • Bessarabiya • Bratslavski • Bukeevskaya • Vilenski • Vitebsk • Vladimir • Voznesenski • Voloqda • Volıski • Voronej • Vıborq • Vyatka • Qrodnensk • Yekaterinoslav • Yenisey • İzyaslavskaya • İnqermanland • İrkutsk • Kazan • Kaluqa • Kiyev • Kovenskaya • Kolıvan • Kostroma • Kursk • Litva • Malorossiya • Minsk • Mogilyov • Moskva • Nikolayev • Nijeqorod • Novqorod-Şimal • Novqorod • Novorosiyski • Olenetsk • Orenburq • Orlov • Penza • Perm • Petroqrad • Podolsk • Polotskiy • Poltava • Pskov • Ryazan • Samara • Sankt-Peterburq • Saratov • Sibir • Simbirsk • Slobodsko-Ukrayna • Slonimskaya • Smolensk • Stavropol • Tambov • Tver • Tobolsk • Tomsk • Tula • Ufa • Xarkov • Xerson • Xolmsk • Çerniqov • Yaroslavl | |
| Vilayətlər | • Amur • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • | |
| Şəhər bələdiyyələri | • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • | |
| Çöl diyar vilayətləri | • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • | |
| Türküstan diyar vilayətləri | ||
| Baltikyanı diyar quberniyaları | • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • | |
| Finlandiya quberniyaları | • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • | |
| Polşa Kralığının quberniyaları | • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • | |
| Qalitsiya general qubernatorluğu | • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • | |
| Qafqaz canişinliyi | Bakı • Gürcüstan • Gürcüstan-İmeretiya • Dərbənd • Yelizavetpol • Qafqaz • Kutaisi • Tbilisi quberniyası • Qara dəniz quberniyası • Şamaxı • İrəvan • Erməni • Batum • Dağıstan • Qars • Kaspi • Kuban • Terek • Zaqatala • Suxum | |
| Xüsusi dairələr | • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • | |
| Xüsusi qurumlar | • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • [[]] • | |
| Vassal dövlət qurumları | Bakı xanlığı • Dərbənd xanlığı • Gəncə xanlığı • Talış xanlığı • Naxçıvan xanlığı • Qarabağ xanlığı • Quba xanlığı • Abxaz knyazlığı • Buxara əmirliyi • İrəvan xanlığı • Şəki xanlığı • Kokand xanlığı • Qaradağ xanlığı • Kurlandiya və Semiqaliya • Yeddi Ada Respublikası • Avar xanlığı • Reç Pospolita • Moldav knyazlığı • Şirvan xanlığı • Salyan xanlığı • Uryanxay diyarı • Xivə xanlığı • Kartli-Kaxeti çarlığı • Kazak Hetmanlığı • Krım xanlığı • Şamaxı xanlığı • İmereti çarlığı | |
