Qəni Məmmədovun evi
 | Bu məqalənin sonunda mənbə siyahısı var, ancaq mətndaxili mənbələr heç və ya kifayət qədər istifadə edilmədiyi üçün bəzi məlumatların mənbəsi bilinmir. Lütfən mənbələri uyğun şəkildə mətnin daxilində yerləşdirərək məqalənin təkmilləşdirilməsinə kömək edin. |
Qəni Məmmədovun evi — Asəf Zeynallı 45 küçəsində, Bakının tarixi hissəsində, İçərişəhərdə köhnə yaşayış binası, yerli əhəmiyyətli memarlıq abidəsi.
| Qəni Məmmədovun evi | |
|---|---|
 | |
| 40°21′54″ şm. e. 49°50′06″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Azərbaycan |
| Şəhər |
 Bakı |
| Yerləşir | İçərişəhər, A.Zeynallı küçəsi, 45 |
| Aidiyyatı | İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu |
| Memar | Nikolay Bayev |
| Tikilmə tarixi | 1908-ci il |
| Rəsmi adı: Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower | |
| Tipi | Mədəni |
| Kriteriya | vi |
| Təyin edilib | 2000 |
| İstinad nöm. | 958 |
| Dövlət | Azərbaycan |
| Region | Avropa |
| İstinad nöm. | 2116 |
| Kateqoriya | Ev |
| Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
1906-cı ildə inşa edilmiş, 1646-cı ilədək bir mədrəsənin ərazisində tikilmiş, onlardan yalnız bir daş portalı indi qorunub saxlanılmış və indi miniatür memorandum mağazasına giriş kimi istifadə edilmişdir.
Evin tikintisində müştəri Rusiya, Mərkəzi Asiya və İran arasında yüklərin daşınması üçün uğurlu pambıq treyder, dəniz gəmilərinin sahibi Qəni Məmmədovdur. Layihəni 1910-cu ildə Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı və əvvəllər Semaşko adına xəstəxana tikən Sankt-Peterburq Mühəndislik və İnşaat İnstitutunun (1901) məzunu olan memar Nikolay Bayev (1878-1949) tərəfindən icra edilib.
Bu dövrün şərq və qərb arxitekturası üslublarını birləşdirən üç mərtəbəli yaşayış binası, məşhur Bakı podratçıları, Imran qardaşları və Hacı Qasımovların nəzarəti altında bir il, 1908-1909-cu illərdə, bina ölçüsünü və bədii detalların sayını nəzərə alaraq inanılmaz qısa müddətdə inşa edilmişdir. Bütün xarici divarlar 90 sm qalınlığa malikdir. Əsas girişin möhtəşəm nərdivanları çox mürəkkəbdir, şüaların divarları hər iki tərəfdə möhtəşəm fresklərlə bəzədilib.
Bakıda Sovet hakimiyyətinin qurulması ilə Məmmədov əvvəlcə Rusiyaya, sonra Polşaya yola düşüb.
1920-ci ildən sonra ev bir neçə ildir boş idi. Daha sonra dövlət müəssisələri, sonra bir uşaq bağçası burada olmuş, sonra birinci və ikinci mərtəbələr çoxsaylı mənzillərə bölünmüşdür. Düzgün saxlanmanın olmaması səbəbindən binanın vəziyyəti pisləşib, 18 ildən çox müddətə yaşayış üçün yararsız hala çevrilib. Bu dövrdə daxili elementlərin əksəriyyəti itirildi - lampalar, pərdələr, rəsmlər, xalçalar və hətta qapı tutacaqları.
1996-cı ildə binanın Mobil tərəfindən icarəyə verilməsi çox pis vəziyyətdə idi. Restovrasiya işləri, orijinal təsvirləri, tarixi fotoşəkilləri və Bakının tarixi cəmiyyətindən olan təcrübələrinə əsasən, Mobil köhnə formada binanı bərpa etmək üçün böyük səy göstərdi. Hazırda şirkət buranı Bakı ofisi kimi istifadə edir.
Kinoda[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qəni Məmmədovun evində "Teheran-43" filminin parçaları çəkilmişdir.
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Фатуллаев Ш. С. Градостроительство и архитектура Азербайджана Х1Х-начала ХХ века. Ленинград. Стройиздат. Ленинградское отделение. 1986.
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Ичери-шехер. Памятники местного значения Arxivləşdirilib 2018-01-21 at the Wayback Machine
- Туристы из постсоветских стран, в частности из России, сразу узнают место из знаменитого фрагмента «Черт побери!»?
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Галерея: Дом Гани Мамедова
- Культура и Туризм ⟨"⟩ Музеи и дома-музеи. Дом Гани Мамедова
- Qəni Məmmədovun evi
- Gani Mammadov residence
