По-русски
Dil
Növ
Lüğətlər
Lüğətlər → İslam. Tarix, fəlsəfə və hüquq

XƏRAC

torpağın istifadə edilməsinə görə ödənilən vergi növüdür. İslam tarixinin ilk dövrlərində müsəlmanlar apardıqları savaşlar nəticəsində yeni əraziləri ələ keçirdikdən sonra o yerlərin qeyri-müsəlman sakinləri də bu vergini onlara ödəyirdilər. Beləliklə, müsəlman olmayan sakinlər həm cizyəni, həm də xəracı ödəməli idilər. Onlar İslamı qəbul etdikdən sonra cizyəni verməmiş, ancaq xəracı verməyə davam etmişdirlər. Fəqihlərin hökmlərinə görə müsəlman olmayanlar xəracı, müsəlmanlar isə üşrü ödəməlidirlər. Ancaq bəzi məzhəblərə görə müsəlman başqa inancda olanın torpağını satın almışdırsa, onun xəracını ödəməkdə davam etməli idi. Bunu edərkən bu torpaqdan üşrü vermirdilər. Çünki, bir torpaqdan iki növ vergi verməzlər. Ancaq, digər məzhəblərə görə hər iki vergi növü ödənməli idi. Bundan başqa, bu torpaqları icarəyə də vermək olardı. Üşr yoxsul müsəlmanlar arasında paylanılırdısa, xərac ölkə xəzinəsinə gedirdi. Xəracın iki növü olmuşdur. Birincisi becərilmə üçün yararlı torpaqlardan, ikincisi isə yığılmış məhsuldan alınırdı. Bu növ verginin alınmasını Məhəmməd peyğəmbər müsəlmanlara Xeybər və Fədək vadilərini ələ keçirdikdən sonra əmr etmişdir. O hadisələrdə məğlub olan yəhudilər yığdıqları məhsulun yarısını ödəməyə məcbur edilmişdirlər.
#xərac #rəvac #hərrac #xiffət #mətləb #xərc #xəndək #xəzri #bac-xərac #şayiə #cizyə #xudbin #müşavir #mürəxxəs #qüdsi #zad #mübaşir #fen #izin #zərrəbin
а a b c ç d e ə f g ğ h x i k q l m n o ö p r s ş t u ü v y z
xa xə xi xo xü
XƏNDƏK
XƏZRƏC
OBASTAN VİKİ
Xərac
Xərac — orta əsrlərdə islam ölkələrində müsəlman əhalidən alınan əsas torpaq vergisi. "Mal", "mal-cəhət", "bəhrə" terminlərinin sinonimi olan x. pul və ya natura formasında toplanırdı. X.-ın əsasən 2 forması olmuşdur: 1) müqasəma; 2) misah. Müqasəma istehsal olunan məhsulun müəyyən hissəsinin natura şəklində alınması idi. Misah isə ölçülmüş və xüsusi dəftərdə qeyd edilmiş əkin sahələrindən alınan vergiyə deyilirdi. XV yüzillikdən başlayaraq "x." termini aradan çıxmış və getdikcə malcəhət adlanmağa başlamışdır. X. bəzən bütün torpaq vergilərinin məcmusundan ibarət olmuşdur, O, Azərbaycanda orta əsrlərdə müsəlman əhalidən toplanan vergilərin təqribən 25 faizini təşkil etmişdir.
Xəracu
Xodacu və ya Xaracu — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Marağa şəhristanının Səracu / Saracu bəxşində yerləşən şəhərdir. 2006-cı ilin siyahıya alınması əsasında bu şəhər 1,458 nəfər və 361 ailədən ibarət idi. Əhalisinin əksəriyyəti azərbaycanlılardan ibarətdir və Azərbaycan dilində danışırlar.

Digər lüğətlərdə