YATAĞAN¹

Yatağan dəmirtikan (lat. Tribulus terrestris) — bitkilər aləminin həlməlçiçəklilər dəstəsinin həlməlkimilər fəsiləsinin dəmirtikan cinsinə aid bitki növü. Birillik ot bitkisi olub, nazik, düz kökləri olur. Gövdəsi budaqlanan olub, uzunluğu 10-60 (120) sm-dir. Yarpaqları qarşı-qarşıya, cüt cüt, mürəkkəb lələkvari, 6-8 olmaqla, cüt-cüt yerləşən uzunsov yarpaqcıqdan ibarət, uzunluğu 3-8 sm, eni isə 1,5-2 sm-dir. Çiçəkləri qoltuq yarpaqlarından ibarət, qısa ayaqcıqlı, tək, azsaylı, kiçık, 1,2 sm diametrində çiçək tacından ibarətdir. İkiqat çiçək yanlığı, düzgün, beşüzvlü olmaqla, 10 erkəkcikdən ibarətdir. Yetişən zaman meyvələri 5 ulduzşəkilli künclü və 4 ədəd uzun və sərt tikan və çoxsaylı qabarcıqlardan ibarətdir. Çiçəkləri yaşıl-sarı, yarpaqları yaşıl, meyvələri isə açıq-yaşıldır. Özünəməxsus zəif iylidir.

Yatağ ilanlar, və ya Qum yatağan ilanları (lat. Eryx) – Yatağanlar fəsiləsinə aid ilan cinsi. Bu cinsə daxil olan ilan növlərinin yalnız az qismi qumda yuva qururlar. Digər qismi isə gilli, çınqıllı və daşlıq ərazilərdə yuva qurur. Bədəni silindirik formaya malik olur və əzələ sistemi yaxşı inkişaf etmişdir. Quyruğu isə çox qısadır. Gözləri xırda olub yuxarı istiqamətlənmiş formadadır. Ön dişləri arxa dişlərinə nisbətən uzundur. Onlar əsasən öz ovunu əzələli bədəni ilə sıxaraq öldürürlər. Əsasən kərtənkələlərlə qidalanırlar.

Qərb yatağanı (lat. Eryx jaculus) — Yatağanlar fəsiləsinə aid ilan növüdür. 80 sm uzunluğa malik olurlar. Quyruqları isə çox qısa olur. Əsasən kərtənkələ və gəmiricilərlə qidalanır. Onlara Balkan yarımadası, Xəzərönü yarımsəhralardan şərqi Altay ərazilərinə qədər ərazilərdə rast gəlinir. "Позвоночные животные России: Западный удавчик" (rus). sevin.ru. 2012-04-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-01-11.

Yatağanlar (lat. Boidae) — pulcuqlular dəstəsinə aid ilan fəsiləsi.