Lüğətlərdə axtarış.

Ke-an-Şartröz (fr. Quaix-en-Chartreuse) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Sent-Eqrev kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Qrenobl. INSEE kodu — 38328. Kommunanın 1999-cu il üçün əhalisi 740 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 270 ilə 1689 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 480 km cənub-şərqdə, Liondan 90 km cənub-şərqdə, Qrenobldan 8 km şimalda yerləşir.

Le-Sappe-an-Şartröz (fr. Le Sappey-en-Chartreuse) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Melan kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Qrenobl. INSEE kodu — 38471. Kommunanın 2015-ci il üçün əhalisi 1119 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 840 ilə 2079 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 480 km cənub-şərqdə, Liondan 95 km cənub-şərqdə, Qrenobldan 10 km şimal-qərbdə yerləşir. Komuna Şameşod massivinin ən yüksək zirvəsi – Şameşod dağının (2082 m) yamacında yerləşir.

Sen-Pyer-de-Şartryoz (fr. Saint-Pierre-de-Chartreuse) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Şartryoz-Qye kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Qrenobl. INSEE kodu — 38442. Kommunanın 1999-cu il üçün əhalisi 770 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 405 ilə 700 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 470 km cənub-şərqdə, Liondan 90 km cənub-şərqdə, Qrenobldan 19 km şimalda yerləşir.

Aforoz — Bir şəxsi mənsub olduğu dindən məhrum etmək; onu dindən kənarlaşdırmaq. == Haqqında == Kəsmə sözü dini hakimiyyət orqanları tərəfindən xristian dinindən olan bir şəxsi icmanın dinindən məhrum etməklə bir növ qınamadır. Qovulma hər hansı bir şəxsin yaşadığı cəmiyyətdən və onunla münasibətdən kənarlaşdırılması deməkdir. Türk Dil Qurumunun məlumatına görə, qadağan sözü xristianlıqda kilsə tərəfindən qovulmanın cəzası kimi istifadə olunur. İstisna sözü incimiş adamla danışmamaq, maraqlanmamaq, sakitləşməmək mənalarında da işlənir. Kənarlaşma nə deməkdir? yanğın; Xristian dini vəzifəli şəxs tərəfindən üzvü olduğu dini icmadan xaric edilmiş, xaric edilmiş, xaric edilmiş hesab olunur.

Altron (ing. Ultron) – Marvel Comics nəşriyyatı tərəfindən 1968-ci ildə yaradılmış komiks personajı. Roy Tomas və Con Bessema tərəfindən yaradılmış və ilk dəfə "The Avengers" komiksinin 54-cü sayında kameo kimi peyda olmuşdur. Altron Henk Pim tərəfindən yaxşı məqsədlər üçün yaradılmış, lakin daha sonra tərəf dəyişdirmiş süni intellektdir. Qisasçılar komandasının əzəli düşmənidir. Adamantium elementindən özünə bədən hazırlamış ilk Marvel Comics personajıdır. Altron 2015-ci il istehsalı "Qisasçılar: Altron dövrü" filmində Ceyms Speyder tərəfindən canlandırılmışdır. Altron bir çox Qisasçılar animasiyasında və videooyununda peyda olmuşdur. IGN Altronu "Bütün dövrlərindən ən böyük komiks supercinayətkarları" siyahısında 23-cü yerdə göstərmişdir. "Wizard" jurnalı isə onu "Ən böyük 200 supercinayətkar" siyahısında 189-cu yerdə göstərmişdir.

Arqiroz və ya arqiriya (q.yun. ἄργυρος — gümüş + -ia) — gümüşün, onun birləşmələrinin, gümüş tozunun, koloidal gümüşün və ya gümüş nanohissəciklərin bədənində uzun müddət çöküntü nəticəsində yaranan bir xəstəlik. Gümüşü və ya mavi-boz rəngli çalar alan dərinin güclü dönməz piqmentasiyası ilə xarakterizə olunur. Lazer terapiyası və ya dermabraziya məhdud kömək edə bilsə də, müalicəsi yoxdur. Arqirozun inkişafı gümüşə əsaslanan vəsaitlərin nəzarətsiz və səmərəsiz istifadəsi hallarında qeydə alınıb . Gümüşün istehsalı və emalı ilə məşğul olan işçilərdə də arqioz xəstəliyi barədə məlumat verilib. Kiçik dozalarda, gümüş bədən toxumalarına yerləşdirilə bilərsə də, birləşmələr təhlükəsizdir. Buna baxmayaraq, dəri və selikli qişaların boz-mavi rəng ilə ortaya çıxan və ömür boyu qalan bir kosmetik qüsur əhəmiyyətli psixoloji narahatlığa səbəb ola bilər. Bununla birlikdə, tədqiqatlar göstərir ki, gümüş ionlarının əlavə edilməsi ilə hazırlanan preparatlar xeyli güclü antibakterial təsir göstərə bilər. 20 dekabr 2007-ci il tarixində, evdə gümüşdən və distillə edilmiş sudan hazırlanan və gümüşü balzamdan istifadə edilən kolloid gümüşün uzun müddətli istehlakından sonra bütün dərisi boz-mavi rəngə çevrilmiş bir Kaliforniya sakini Pol Karason haqqında bir hekayə dərc edildi.

ARTPOP — ARTPOP, amerikalı müğənni Lady Gaganın üçüncü studiya albomudur. Streamline və Interscope Records tərəfindən 6 Noyabr 2013 tarixində nümayiş olundu. Başlanğıcda 2013'ün ilk aylarında yayımlanması planlaşdırılan albom, Lady Gaganın "The Born This Way Ball" turu əsnasında ayağından əməliyyat olması nəticəsində aylarla gecikdi. ARTPOP'dan indiyə qədər 3 dənə single nümayiş olundu. Albomun çıxış single'ı "Applause", 12 Avqust 2013-də nümayiş olundu və ABŞ-dakı Billboard Hot 100 siyahısında dördüncü sıraya qədər yüksəldi. İkinci single "Do What U Want", 21 Oktyabr 2013-də, üçüncü single "G.U.Y." isə 4 Aprel 2014-də nümayiş olundu.Lady Gaga, May 2014-cü ildə albomun təqdimatı üçün "ArtRave:The Artpop Ball" turnesine çıxacaq. == Mahnıların Siyahısı == 1. "Aura" 2. "Venus" 3. "G.U.Y." 4.

Artrit (lat. arthrītis – "ağrı oynaqları") — oynaqlarda yaranan xəstəliklərin kollektiv adı. Simptomlara adətən oynaq ağrısı və hərəkətsizliyi aiddir. Digər simptomlara yoluxmuş oynaqlarda qızartı, qızdırma, şişmə və hərəkətlilik intervalının azalması aiddir. Bəzi artrit növlərində digər orqanlar da təsir görür. Təxminən 100 növ artrit mövcuddur. Onlardan ən yayılmışı osteoartrit (degenerativ oynaq xəstəliyi) və revmatik artritdir. Osteoartrit adətən yaşlılıqla əlaqələndirilir və barmaq, diz və budlara təsir göstərir. Revmatik artrit adətən əl və ayaqlara təsir göstərən avtoimmun pozğunluqdur. Digər növlərə podaqra, qırmızı qurd eşənəyi, fibromialgiya və septik artrit aiddir.

Antron (fr. Entraunes) — Provans-Alp-Kot-d'Azür regionunun, Fransanın cənub-şərqində yerləşən kommun, Dənizkənarı Alplar departamenti, Nitsa dairəsi, Vans kantonu . Mart 2015-ci ilə qədər kommun inzibati olaraq ləğv edilmiş Qiyom kantonunun (Nitsa dairəsi) bir hissəsi idi. Kommunanın sahəsi — 81,45 km², əhalisi — 128 nəfərdir (2006) artım tendensiyası ilə: 120 nəfər (2012), əhalinin sıxlığı 1,5 nəfər / km²-dir. == Əhalisi == 2011-ci ildə əhalinin sayı — 121 nəfər təşkil edirdi, 2012-ci ildə isə — 120 nəfər.

Arron (fr. Arronnes) — Fransada kommuna, Overn regionunda yerləşir. Departament — Alye. Le-Meye-de-Montan kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Vişi. INSEE kodu — 03008. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 354 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 214 nəfər (15–64 yaş arasında) arasında 163 nəfər iqtisadi cəhətdən fəal, 51 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 76,2%, 1999-cu ildə bu 72,9%). Fəal 163 nəfərdən 141 nəfər (77 kişi və 64 qadın) işləyir, 22 nəfər işsizdir (9 kişi və 13 qadın). 51 hərəkətsiz 12 nəfər arasında şagird və ya tələbə, 20 nəfər təqaüdçü, 19 nəfər digər səbəblərə görə hərəkətsizdir.

Arrow, İsrailin təkmilləşdirdiyi anti-ballistik raket sistemidir. Bu sistem qısa və orta mənzilli döyüş raketlərinə qarşı müdafiə imkanları verir. İsrail və ABŞ tərəfindən müştərək olaraq maliyyələşdirilən bu sistemin yaradılması işinə 1986-cı ildən başlanılmışdır. İsrail Müdafiə Nazirliyi və ABŞ Raketdən Müdafiə Təşkilatının nəzarəti altında, İsrail Aviasiya və Kosmik Sənaye (IAI) ilə Boeing tərəfindən layihə davam etdirilir. Testləri edilib qurtaran və istehsalına başlanılan Arrow 1 döyüş raketinin ardınca Arrow 2 rakelərinin yaradılmasına başlanılmışdır. Arrow, indiyə qədər mövcud olmuş ən təkmilləşdirmiş anti-ballistik raket sistemi proqramlarından biri hesab olunur. Daha inkişaf etdirilmiş modeli olan Arrow 3 isə 2013-cü ilin fevral ayında bazara çıxarılmışdır. Təkmilləşdirmə proqramına təxminən 3 milyard ABŞ dolları xərclənmişdir. Hal-hazırda bir döyüş raketinin qiyməti 3 milyon dollardır. İsrailin Azərbaycana satdığı silahların arasında "ARROW" raketdən müdafiə sistemi və bu sistemin tərkib hissəsi olan “Green Pine” (“Qartal şüası”) erkən xəbərdarlıq radar kompleksi xüsusi çəkiyə malikdir.

Artız — İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasında, indi Ellər (Kotayk, Abovyan) rayonunda kənd. == Tarixi == Rayon mərkəzindən 15 km məsafədə yerləşir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsinlə qeyd edilmişdir. Toponim qədim türk dilində "ardıc, ardıc kolu" mə’nasında işlənən artız sözündən əmələ gəlmişdir. Fitotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir. Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 4. IV.1946-cı il fərmanı ilə adı dəyişdirilib Gehard qoyulmuşdur. == Əhalisi == Kənddə 1873-cü ildə 221 nəfər, 1886-cı ildə 267 nəfər, 1897-ci ildə 426 nəfər, 1904-cü ildə 293 nəfər, 1914-cü ildə 480 nəfər, 1916-cı ildə 466 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır. 1918-ci ildə azərbaycanlılar ermənilərin soyqırımına mə'ruz qalaraq depertarsiya olunmuş, kənddə Türkiyədən köçürülən ermənilər yerləşdirilmişdir.

Artız — İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasında, indi Ellər (Kotayk, Abovyan) rayonunda kənd. == Tarixi == Rayon mərkəzindən 15 km məsafədə yerləşir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsinlə qeyd edilmişdir. Toponim qədim türk dilində "ardıc, ardıc kolu" mə’nasında işlənən artız sözündən əmələ gəlmişdir. Fitotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir. Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 4. IV.1946-cı il fərmanı ilə adı dəyişdirilib Gehard qoyulmuşdur. == Əhalisi == Kənddə 1873-cü ildə 221 nəfər, 1886-cı ildə 267 nəfər, 1897-ci ildə 426 nəfər, 1904-cü ildə 293 nəfər, 1914-cü ildə 480 nəfər, 1916-cı ildə 466 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır. 1918-ci ildə azərbaycanlılar ermənilərin soyqırımına mə'ruz qalaraq depertarsiya olunmuş, kənddə Türkiyədən köçürülən ermənilər yerləşdirilmişdir.

Arturo Erasmo Vidal Pardo (isp. Arturo Erasmo Vidal Pardo; 22 may 1987[…], Santyaqo) — İtaliyanın "İnter Milan" klubunda və Çili milli komandasında yarımmüdafiəçi mövqeyində çıxış edən Çili futbolçusu. == Karyerası == === İlk illəri === 2005-ci ildən başlayaraq "Kolo-Kolo"da peşəkar futbol oynamağa başlamışdır. 56 oyunda 5 qol vura bilmişdir. === Bayer Leverkusen === 1 iyul, 2007-ci ildə Almaniyanın "Bayer Leverkusen" klubu ilə 5.2 milyon € qarşılığında müqavilə imzalamışdır. Vidal, 2007-08 sezonunda 24 oyuna çıxmış və 1 qol vurmuşdur. Həmin qolu isə 23 sentyabr, 2007-ci ildə "Hannover 96" ilə oyunda vurmuşdur. Vidal, 2008-09 sezonunda 29 oyuna çıxmış və 3 qol vurmuşdur. Qolları "Bohum", "Ayntraxt Frankfurt" və "Verder Bremen" qarşısında vurmuşdur. O, 2009-10 sezonunda 31 oyuna çıxmış və sadəcə 1 qol vurmuşdur.

Artem Andriyeviç Fedetski (ukr. Артем Андрійович Федецький; anadan olub 26 Aprel 1985, Novovolınsk, Ukrayna SSR, SSRİ) — Müdafiənin sağ cinahında mübarizə aparan Ukrayna futbolçusudur. Hal-hazırda Ukrayna Premyer Liqasında mübarizə aparan Dnepr Dnepropetrovsk FK klubunda çıxış edir. 2008-ci ili Xarkiv FK klubunda çıxış etdikdən sonra 2008-09 mövsümündə Şaxtyor Donetsk FK klubuna transfer olmuşdur. 2009 və 2012 mövsümləri arasında Ukrayna Premyer Liqası komandalarından Karpati Lvivə kirayələnmişdir. == Milli komanda == === Milli komanda qolları === Nəticələr və qollar Ukrayna hesablamasının birinci siyahısındadır. == Uğurları == Metalist Xarkov FK ilə Şaxtyor 2-2 heç-heçə zamanı rəqiblərinə qarşı bazar günü — 17 avqust 2008-ci ildə ev oyununu oynadıqdan sonra Fedetskyi Ukrayna Premyer Liqasında beşinci turun ən yaxşı sağ yarımmüdafiəçisi kimi UA-Futbol tərəfindən təyin edilmişdir. UEFA Avropa Liqasının 3-cü təsnifat mərhələsində Qalatasaray PFK-a qarşı oyunda son dəqiqədə vurduğu qolla Karpati Lvivə UEFA Avropa Liqasının Qrup mərhələsinə vəsiqə qazandırmışdır.

Paralio Astros (yun. Παράλιο Άστρος) – Yunanıstanda şəhər.

Revmatoid artrit ən çox yayılmış və ağır oynaq xəstəliklərindən biridir. Artrit müxtəlif yaşlarda inkişaf edə bilər. Lakin əsasən artrit 30 yaşından sonra inkişaf edir. Qadınlarda kişilərlə müqayisədə bu xəstəlik daha tez-tez inkişaf edir. Alimlərin məlumatlarına görə, revmatoid artrit əhalinin 1-2%-ndə qeyd olunur. Bu xəstəliyin inkişaf etmə səbəbləri sona kimi araşdırılmayıb. Belə hesab olunur ki, xəstəliyin inkişafında irsiyyət müəyyən rol oynayır. Lakin əksər hallarda bu xəstəlik bir neçə mənfi amillərin (irsiyyət, stress, infeksiya və s.) təsiri nəticəsində inkişaf edir. Revmatoid artrit autoimmun xəstəlikdir. Normada insanın immun sistemi hüceyrələri limfositlər orqanizmə düşən yad ziyanlı hüceyrələri (bakteriyalar, viruslar və s.) məhv etməlidir.

Ülkü Aşaröz (d. 12 iyul 1970, İstanbul-13 avqust 2020, İstanbul) — Türk musiqiçisi, dramaturq, müəllim və teatr aktyorudur.

Artyom Zdunov — Rusiya dövlət və siyasət xadimi. 29 sentyabr 2021-ci ildən Mordoviya Respublikasının başçısı. 27 yanvar 2022-ci ildən “Vahid Rusiya” partiyasının Mordoviya regional bölməsinin katibi. 14 oktyabr 2014-cü ildən 6 fevral 2018-ci il tarixədək Tatarıstan Respublikasının İqtisadiyyat Naziri olmuşdur. 7 fevral 2018-ci ildən 18 noyabr 2020-ci ilə qədər Dağıstan Respublikası Hökumətinin sədri işləyir. İqtisad elmləri namizədi (2005). == Bioqrafiya == 18 may 1978-ci ildə Kazanda anadan olub. Milliyyətinə görə - Erzyandır. === Təhsil === 5 saylı Kazan liseyini bitirmişdir. 2000-ci ildə Kazan Maliyyə-İqtisad İnstitutunu maliyyə və kredit ixtisası üzrə, 2004-cü ildə isə həmin yerdə aspiranturanı bitirib.

Artyom Çex (13 iyun 1985, Çerkasi) — ukraynalı yazıçı və jurnalist. Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin əsgəri kimi o, Donbasdakı müharibədə və Rusiya-Ukrayna müharibəsi iştirakçısı. == Həyatı == Artyom Çex 1997-ci ildə musiqi məktəbini (fortepiano, gitara, boru) bitirib. 2002-ci ildə Çerkası şəhərində orta məktəbi bitirib. 2002-ci ildən Kiyevdə yaşayıb, 2002–2007-ci illərdə Ukrayna Mədəniyyət və İncəsənət İdarəetmə Kadrları Dövlət Akademiyasında təhsil alıb. 2008-ci ilin dekabr ayından etibarən Çerniqov vilayətinə gedib. Uzun müddət orada yaşayıb. 2012-ci ildə Kiyevə qayıdıb. 2015-ci ilin aprelindən 2016-cı ilin iyulunadək Ukrayna Silahlı Qüvvələrində xidmət göstərib. Artyom Çexin həyat yoldaşı yazıçı və rejissor İrina Tsilıkdır.

Psoriatik artrit – daha çox qızlarda olur və ön üveit aşkar edilir.

Reaktiv artrit – aseptik iltihabi artrit; 1– 4 həftə əvvəl urogenital və qastrointestinal infeksiya olur; konkret infeksiya ilə əlaqə var, amma oynaq boşluğunda infeksion amil aşkar edilmir. Əsasən 20–40 yaşda olur, urogenital forma daha çox kişilərdə olur. Artrit adətən asimmetrik, oliqoartritik olub, çox vaxtı aşağı ətrafların iri oynaqları zədələnir. Dəyirmi balanit və blennorragik keratodermiya çox xarakterikdir. HLA-B27 pozitivliyində oynaqdan kənar əlamətlər (dəri, göz, entezit) olur. Proqnoz əlverişlidir, ancaq 10–20% xroniki gediş, immunosupressiv müalicəyə ehtiyac olur.

Septik artrit, infeksion artrit – ən çox fiziki yükə məruz qalan iri oynaqların, xüsusilə diz oynağında qəflətən başlayan şişkinlik və yüksək temperatur və bir oynağın zədələnməsi ilə gedən haldır.

Ambroz Qvinnet Birs (ing. Ambrose Gwinnett Bierce; 24 iyun 1842[…] – güm. 1914, güm. Çiuaua şəhəri[d]) — ABŞ yazıçısı, jurnalisti, yumoristik və qorxulu hekayələrin müəllifi. ABŞ vətəndaş müharibəsi (1861–1865) iştirakçısı olan Birs bir növ reportyor kəskinliyi, barışmazlığı və sadəliyi ilə seçilmişdir. Bu, təkcə məqalə və esselərində yox, həm də bədii ədəbiyyatda və poeziyada özünü göstərmişdir. Buna görə o, "Mərhəmətsiz Birs" (ing. Bitter Bierce) ləqəbini qazanmışdır. Birs şair Corc Sterlinq və qorxu hekayəsi yazıçısı Vilyam Çemberz Morrou kimi gənc yazıçıları dəstəkləmişvə onları həvəsləndirmişdir. Ömrünün sonunda iki oğlunun vaxtsız ölümü, həyat yoldaşından boşanma, işəgötürənlərlə problemlər səbəbilə darmadağın olan Birs vətəndaş müharibəsinin davam etdiyi Meksikaya getmişdir.

Artyom Valeryeviç Yenin (rus. Артём Валерьевич Енин; 6 avqust 1976, Yaroslavl – 8 oktyabr 2024) — Rusiya millisinin və Yaroslavlın "Şinnik" klubunun sabiq futbolçusu == Həyatı == 1998-ci ildə İspaniya ilə yoldaşlıq matçında Rusiya millisinin heyətində yer alıb. 1994–2002-ci illər ərzində "Şinnik"in heyətində 131 oyun keçirib və 6 qol vurub. 8 oktyabr 2024-cü ildə vəfat edib.

Viktor Ambroz (ing. Victor R. Ambros; 1 dekabr 1953) — Amerika Birləşmiş Ştatlarından olan molekulyar bioloq və mikroorqanizmin ilk kəşfçisi. “2024-cü ildə mikro RNT-nin kəşfinə və onun transkripsiyadan sonrakı gen tənzimləməsindəki roluna görə Fiziologiya və Tibb üzrə Nobel mükafatçısı. (Qari Ravkan ilə birgə) == Həyatı == 1 dekabr 1953-cü ildə Hannoverdə (Nyu-Hempşir əyalətində) anadan olub. O, Qari Ravkanla birlikdə 2024-cü ildə Fiziologiya və Tibb üzrə Nobel Mükafatını qazanıb. O, həmçinin Genetika üzrə Qruber Mükafatı, Luiza Qross Horovitz Mükafatı, Benjamin Franklin Medalı, Həyat Elmləri üzrə Brictrow Mükafatı, Qardiner Mükafatı, Tibb üzrə Volf Mükafatı və sonda Fiziologiya və Tibb üzrə Nobel Mükafatı kimi mükafatlara layiq görülüb.