Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • блик

    -а; м. (нем. Blick) Яркий отблеск света или световое пятно. Блики играют. Сверкать, переливаться бликами. Лунные, солнечные блики на поверхности воды.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • БЛИК

    экуь тIехв

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БЛИК

    м 1. işıq ləkəsi, işıq zolağı; 2. saf (xalis) gümüş parçası

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • BLOK

    I. i. siya. bloc; kommunistlərin və bitərəflərin ~u the bloc of Communist and non-Party people; ~ yaratmaq to form a bloc (with), to form an alliance

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • BİLİK

    məlumat

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • BİLİK

    elm

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • BALIK

    balıq

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • BLOK

    BLOK I is. [ fr. ] Dövlətlərarası, partiyalararası ittifaq; birlik. BLOK II is. [ ing. ] tex. Ağır şeyləri qaldırmaq üçün sadə mexanizm. BLOK III is.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti
  • BİLİK

    BİLİK Məktəbimiz ürfan bağı; Əmək yurdu, nur ocağı; Bilik, səadət qaynağı (A.Şaiq); BİLGİ Bilgi de verən ən əvvəl məktəb olar (Çəmənzəminli); BİLİŞ Aş

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • БЗИК

    м dan. qəribəlik, qeyri-adilik, tutması tutma

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • БАЛЫК

    м qaxac balıq (balığın duzlanmış və qaxaclanmış bel hissəsi).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • BİLİK

    ...экономические знания, biliyin aşağı səviyyəsi низкий уровень знаний, bilik almaq (toplamaq) приобретать (черпать) знания, biliklərə yiyələnmək овладе

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • БЛИЗ

    пред. ...yaxınlığında, ...yanında, ...ətrafında

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • БЛИН

    м blin, fəsəli (nazik kökə); ◊ первый блин комом uğursuz, müvəffəqiyyətsiz başlanğıc; печь как блины basmaqəlib etmək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • БЛОК

    БЛОК I м blok (dövlətlər, partiyalar və qruplar arasında saziş). БЛОК II м tex. blok (1. qarqara, yükqaldıran maşın; 2. qalın, gödək tir). БЛОК III м

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • BILK

    bilk1 n 1. fırıldaq, fırıldaqçılıq, kələkbazlıq; yalan, hiylə, kələk; 2. cəfəngiyyat, mənasız söz bilk2 v aldatmaq, boyun qaçırmaq (borcu yerməkdən və

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • BLINK

    ...titrək işıq vermə, sayrışma; 2. qırpım, göz qırpımı, ləhzə, an; like a ~ dərhal, o saat blink2 adj sayrışan; göz vuran blink3 v 1. göz qırpmaq, kirpi

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • BLOK

    1 сущ. блок (союз государств, политических партий, различных социальных групп и т.п.). Partiyaların bloku блок партий, hərbi blok военный блок, siyasi

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • BİLİK

    i. knowledge, learning; ~ sahəsi field / province of learning; dərin / geniş ~ deep / thorough / extensive knowledge; səthi / dayaz ~ shallow / superf

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • БЛОК₁

    полит. блок (пачагьлугърин, политический партийрин ва группайрин арада са тайин мурад патал вахтуналди кутIуннавай разивилин союз).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • BLOK₂

    ...Vışkanın təpəsindən, bucurqada sarınan kanatı … keçirmək üçün bir blok asılır. Quliyev. 2. Özü bir sıra element və hissələrdən ibarət olan qurğunun v

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • БЛОК₀

    тех. блок (1. юкьвай хвал авай чархунилай куьрснавай цIилиналди залан затIар виниз хкаждай простой машин. 2. мотордин са шумуд цилиндрдикай сад авунва

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • BİLİK

    is. Oxumaq və ya təcrübə nəticəsində əldə edilən məlumat; elm. Bilik insanın bəzəyidir. Onun dərin biliyi var. Biliyini artırmaq. – Tifli-məsumlar imt

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • BLOK₁

    [fr.] Birgə hərəkət etmək üçün dövlətlər, partiyalar, təşkilatlar, müxtəlif ictimai qruplar arasında düzəldilən ittifaq, birləşmə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • BLİN

    is. [rus.] Mayalı xəmirdən qızartma üsulu ilə bişirilmiş nazik kökə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • BİLİK

    знание

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • БЗИК

    qəribəlik, qeyri-adilik, tutması tutma

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • БАЛЫК

    балугъ (къизилдин жинсиникай кьел ягъай кьурай балугъ)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БЛИЗ

    предлог мукьув

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БЛИН

    блин (кака ва я нек квай жими тинидикай ягълавда гъеридал чрай кьелечI чкал-афар).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БЛИКОВЫЙ

    блик söz. sif.; saf; бликовое серебро saf gümüş.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ƏLİK

    ...keyik. Davanın şiddətli vaxtında dağın döşündə bir sürü əlik göründü. “Qaçaq Nəbi”. Görürsənmi bu guruldayan dağları, indi orada əliklər hürküşür, də

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ALİK

    "Əli" və tərkibində "Əli" adı olan mürəkkəb isimlərin əzizləmə və qısaltma forması. (Rus dilinin təsiri ilə yaranmışdır).

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • İLİK

    ...olan yağaoxşar yumşaq maddə. [Rizvanın] iliklərində buz kimi bir uçunma gəzməyə başladı. S.Rəhimov. 2. məc. Təşbehlərdə: ağ, zərif, lətif. …Leylək də

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ƏLİK

    козуля, косуля

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • İLİK

    костный мозг

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • КЛИК

    эверун; гьарай

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КЛЫК

    1. свах; кIир. 2. гунг (вакIан ва мсб)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБЛИК

    куц; къамат; суфат, винел патан акун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЯЛИК

    луьткве

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КЛИК

    м 1. çığırtı, səs, nida, qışqırıq; победный клик qalibiyyət nidası; 2. çağırış.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • İLİK

    I сущ. костный мозг II прил. перен. нежный, белоснежный; iliyinə işləmək (keçmək): 1. пронизывать, пробирать кого до костей (о холоде, морозе); прониз

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ƏLİK

    сущ. зоол. косуля, козуля, дикая коза (парнокопытное животное из сем. оленей)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ILIK

    ilıq

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • İLİK

    ilgək, ilik

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • İLİK

    i. marrow; ~ kimi like marrow, as marrow; iliyinə işləmək (soyuq və s.) to penetrate to the marrow; to be* chilled / frozen to the marrow

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ЯЛИК

    м dəniz. yalik (iki və ya dördavarlı qayıq).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ШЛЫК

    м məh. köhn. 1. baş sarğısı, baş örtüyü; 2. şlyapa, şapka, papaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЛИК

    м 1. üz, sifət; zahiri görünüş; приятный облик xoş sifət, xoş görünüş; 2. məc. sima, iç-üz; нравственный облик человека insanın mənəvi siması.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КЛЫК

    м anat. 1. köpək dişi; 2. diş (heyvanlarda); ◊ клык кабана qaban qılıncı.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • близь

    ...примыкающее к чему-л. (противоп.: даль) Судно стояло в сравнительной близи от берега.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • блин

    I см. блин; в зн. межд.; жарг. Выражает удивление, огорчение, досаду. Ну, ты, блин, даёшь! II -а; м. см. тж. блин, блинный, блинок, блинчики 1) Тонкая

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • BİLİK

    ...ruhi-mənəvi hadisə-lərin nəticəsi olaraq ortaya çıxan məfhumdur. Bilik yaxud məlu-mat əlaqəsi bilinənlə bilən arasında təzahür edən əlaqəyə, bağa de

    Tam oxu »
    Fəlsəfə terminlərinin izahlı lüğəti
  • близ

    предлог. Подле, возле, около, у. Стоять близ моря. Ребёнок спокоен близ матери.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • БЛОК

    (-ди, -да, -ар) n. bloc, coalition; block; pulley, sheave, pivot; module, unit.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • bilik

    is. connaissance f, acquis m, lumière f, savoir m ; biliyə yol açmaq ouvrir la voie du savoir ; ~ əsasları éléments m pl de connaissance ; siyasi ~lər

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • blok

    1) is. siya. bloc m ; coalition f ; ~ yaratmaq former un bloc, former une alliance ; 2) tex. poulie f (yük qaldırmaq üçün qurğu) ; 3) tik. élément m p

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • БИЛИК

    ...памбаг гуьлуьт, Винелай гам, кӀаникай лит, Мани затӀ туш аниз билик. С. С. Фекьийриз. Гьич са касни авай билик Душмандин акатич кӀаник. X. Т. КӀе

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • билик

    [turk; поэт.; уст.] - см. чирвал.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • блок

    (-ди, -да, -ар) - 1. (полит.) блок. 2. (тех.) блок : блокдин - блочный.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • бзик

    -а; м. (польск. bzik - овод, слепень); разг.-сниж. Странность, причуда. С бзиком кто-л. (о странном, чудаковатом человеке). Это у него бзик такой - вс

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • БИЛИК

    n. knowledge, cognizance; knowing, having or reflecting knowledge or information; science, specific field of systematic knowledge

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • БИЛИК

    bilik, elm.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • BİLİK

    сущ. ччирвал, билик, илим; biliyini artırmaq ччирвилер артухарун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BLOK¹

    [fr.] блок (гьукуматрин, политический партийрин ва группайрин арада са тайин макьсад патал вахтуналди кутӀуннавай разивилин союз).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BLOK²

    [ing.] тех. блок.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • bilik

    bilik

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • blin

    blin

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • blok

    blok

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • балык

    -а; м. (от тюрк. balyk - рыба) см. тж. балыковый, балычный, балычок Копчёная или вяленая хребтовая часть осетровых и крупных лососевых рыб.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • İLİK

    Toxumalardan ibarət olur, ilişmək sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • PARILTI

    блеск, сияние, блик, глянец, лоск, сверкание, мерцание

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • İŞILDAQ

    сущ. блик (отблеск света, светлое пятно на тёмном фоне)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • отблеск

    -а; м. 1) а) Сияние отражённого света; блик, отсвет на какой-л. поверхности. Отблеск света луны на воде. Отблеск зари на облаках. Отблеск солнца на по

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • солнечный

    ...сторона дома (обращённая на юг). Солнечный зайчик (светлое пятно, блик солнца на чём-л., отражённый блестящей поверхностью). 5) Радостный, светлый, с

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Alik
Alik (erm. Ալիք) - İranın paytaxtı Tehran şəhərində gündəlik nəşr olunan erməni dilli qəzet. Alik, İranda nəşr olunan ilk və yeganə erməni icmasına məxsus qəzetdir. Qəzetin nəşrinə 1931-ci ilin mart ayında başlanmışdır. İlk vaxtlarda həftədə 1 dəfə olmaqla nəşr edilən Alik, 1935-ci ilin əvvvələrindən etibarən həftədə 2 dəfə olmaqla nəşr edilmişdir. 1941-ci ildən etibarən isə gündəlik nəşrə keçmişdir. Hal-hazırda baş redaktoru Terenik Melikyandır.
Balik
Balik — Azərbaycanın İsmayıllı rayonunda kənd. Balik kəndi Baş Qafqaz silsiləsinin ətəyində yerləşir. Əhalisi 452 nəfərdir ki onun da 231 nəfəri kişi, 222 nəfəri qadındır.
Bilik
Bilik — insanın özü və onu əhatə edən aləm və bu aləmin amilləri haqqında məlumat toplusu. Bilik müqəddəsliyi baxımından formallaşdırılmış informasiyadır. Bilik praktiki fəaliyyət və peşəkar təcrübə nəticəsində alınan predmet sahəsinin qanunauyğunluqları olub həmin sahədə mütəxəssislərə məsələ qoymağa və həll etməyə imkan verir. Bilik – yaxşı strukturlaşdırılmış verilənlər və metaverilənlərdir. Biliklərin saxlanılması üçün Biliklər bazası (BB) lazımdır. Daxili interpretasiya. EHM-in yaddaşında verilənlər elementi olan informasiya vahidi ilə birlikdə həmin informasiya vahidi ilə bağlı sistem adlarının saxlanılma imkanının olması. Sistem adları verilənə qoyulmuş fərdi adı və həmin verilənin daxil olduğu adlar çoxluğunu və ya adlar sinfini özündə birləşdirir. Məsələn, müəssisənin hər hansı əməkdaşı haqqında məlumatlar yığımı onun kadrlar şöbəsində şəxsi işinin nömrəsi, işlədiyi laboratoriyanın adı, bu laboratoriyanın daxil olduğu şöbənin adı və i.a. ilə qeyd edilir.
Bliö
Bliö (fr. Blieux, oks. Blieus) — Fransada kommuna, Provans-Alp-Kot-d'Azür regionunda yerləşir. Departament — Yuxarı Provans Alpları. Barrem kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Din-le-Ben. INSEE kodu — 04030. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 57 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 37 nəfər arasında (15-64 yaş) 22 nəfər iqtisadi fəal, 15 nəfər fəaliyyətsiz (fəaliyyət göstərici 59.5%, 1999-cu ildə 75.7%) idi. Fəal olan 22 nəfərdən 15 nəfər (7 kişi və 8 qadın), 7 nəfər işsizdir (5 kişi və 2 qadın).
Blok
Blok (mexanika) — oxa nəzərən fırlana bilən çarx.
Tlik
Tlik - İrəvan quberniyasının Eçmiədzin qəzasında, indi Talın rayonunda kənd.
Əlik
Əlik — Azərbaycan Respublikasının Quba rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd, Əlik bələdiyyəsinin mərkəzi. == Toponimikası == Əlik oykonimi - sadə. Quba rayonunun eyniadlı i.ə.v.-də kənd. Ağçayın (Qudyalçayının qolu) sağ sahilində, Yan silsiləsinin cənub-qərb ətəyindədir. Azərbaycanın qafqazdilli etnik qruplarından biri olan qrupların məskunlaşdığı qədim kəndlərdən biridir. Kür adlandırılan kiçik dağ çayının sahilindəki çökəklikdə salınmışdır. Tədqiqatçıların fikrincə, oykonim xakas, tuvin, Şor və Sibir türklərinin dilində "kənd, aul, ulus" mənalarında işlənən al sözünə kiçiltmə bildirən -ik şək.-sini əlavə etməklə, yaxud "hündürlük, yüksəklik, zirvə" mənasında işlənən alık sözündən yaranmışdır. Digərlərinə görə, Əlik kənd adı türk dillərində "dağlarda çuxur, çökək" mənalarında işlənən alık sözü ilə bağlıdır. Bu fikir kəndin coğrafi mövqeyinə uyğundur. === 2011-ci il === 2011-ci ilin aprel ayında Azərbaycanın Şimal bölgəsinə yağan güclü yağışlardan sonra Qubanın Əlik kəndində yenidən torpaq sürüşməsi baş verib.
Bli
Bli (fr. Blyes) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — En. Lanyo kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Belle. INSEE kodu — 01047. == Əhalisi == 2010-ci ildə əhalinin sayı 886 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2010-cu ildə 573 nəfər əmək qabiliyyətli insan (15-64 yaş) arasında 456 nəfər İqtisadi fəal, 117 hərəkətsiz (fəaliyyət göstərici 79.6%, 1999-cu ildə bu 72.1%) idi. Fəal 456 sakindən 431 nəfər (234 kişi və 197 qadın) işləyir, 25 nəfər işsizdir (9 kişi və 16 qadın). Aktiv olmayan 117 nəfər arasında şagird və ya tələbə, 40 nəfər təqaüdçü, 22 nəfər digər səbəblərə görə hərəkətsizdir.
Aleksandr Blok
Blok Aleksandr Aleksandroviç (16 (28) noyabr 1880, Sankt-Peterburq – 7 avqust 1921[…], Petroqrad) – görkəmli rus şairi. Rusiya simvolizminin nümayəndəsi. == Həyatı == 1905-1907-ci illərdə yazdığı əsərlərdə həyatın kəskin ziddiyyətləri, insanın faciəsi əks olunmuşdur. Blok lirikasında rus mədəniyyəti və vətənin taleyi haqqında dərin düşüncələr mühüm yer tutur ("Rusiya", "Kulikovo çolündə"). == İstinadlar == == Xarici keçidlər == А. Блок "Как день, светла, но непонятна" Александр Блок, собрание сочинений в Библиотеке поэзии Александр Блок Стихотворения, биография, поэмы, переводы, музеи, театр, неизданное. Александр Блок. Открытки, фотографии, стихи. Arxivləşdirilib 2020-01-15 at the Wayback Machine Автобиография. Малоизвестные факты о жизни поэта. Бесплатная помощь в поиске информации о Блоке Блок Александр Александрович, выдающийся русский поэт и драматург Материалы А. А. Блока в Российском государственном архиве литературы и искусства (РГАЛИ) Arxivləşdirilib 2019-08-09 at the Wayback Machine Государственный историко-литературный и природный музей-заповедник А. А. Блока Arxivləşdirilib 2006-08-30 at the Wayback Machine Шахматово на сайте Ассоциации музеев России Могила Блока Александр Александрович Блок Arxivləşdirilib 2012-01-11 at the Wayback Machine — стихи.
Alik Musayev
Alik Rafiq oğlu Musayev (7 avqust 1987, İmişli rayonu – 2 oktyabr 2020, Füzuli rayonu) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin baş çavuşu, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi. == Həyatı == Alik Musayev 1987-ci il avqustun 7-də İmişli rayonunun Sarıxanlı kəndində anadan olub. == Hərbi xidməti == Alik Musayev 2011-2017-ci illərdə DİN Daxili Qoşunlarının, 2017-ci ildən isə Quru Qoşunlarının sıralarında müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət qulluqçusu olub. Azərbaycan Ordusunun baş çavuşu olan Alik Musayev 2020-ci il sentyabrın 27-də Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Ermənistan işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa olunması üçün başlanan İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Füzulinin azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə savaşıb. Alik Musayev oktyabrın 2-də Füzulinin azad edilməsi zamanı şəhid olub. İmişli rayonunda dəfn olunub. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Alik Musayev ölümündən sonra "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edildi.Azərbaycanın Füzuli rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Alik Musayev ölümündən sonra "Füzulinin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.Azərbaycanın Xocavənd rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Alik Musayev ölümündən sonra "Xocavəndin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.
Alik Nəcəfov
Alik Nəcəfov (tam adı: Alik Malik oğlu Nəcəfov; 1 iyul 1957, Şamaxı) — AMEA Riyaziyyat və Mexanika İnstitutunun "Funksiyalar nəzəriyyəsi" şöbəsinin aparıcı elmi işçisi, Azərbaycan memarlıq və İnşaat Universitetinin "Ali riyaziyyat kafedrası"nın professoru, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru. == Həyatı == Alik Malik oğlu Nəcəfov 1957-ci il iyul ayının 1-də Şamaxı şəhərində anadan olmuşdur. 1964-cü ildə C.Cəbrayılbəyli adına 5 №-li məktəbin birinci sinfinə daxil olmuşdur. 1969–1974-cü illərdə S.M. Qənizadə adına 1 №-li orta məktəbdə oxumuş və bitimişdir. 1979-cu ildə Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin(indiki Bakı Dövlət Universiteti) Mexanika-riyaziyyat fakültəsini bitirmişdir. 1980–1983-cü illərdə Riyaziyyat İnstitutunun nəzdindəki Xüsusi Konstksiya Bürosunda riyaziyyatçı-proqramçı vəzifəsində, 1983-cü ildən indiyə qədər Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetinin "Ali riyaziyyat" kafedrasında baş lobarant vəzifəsindən professor vəzifəsinə kimi işləyir. 1996-cı ildə "Qarışıq törəmələri dominant olan funksiyların parametrli fəzası" mövzusunda namizədlik, 2008-ci ildə "Morri tipli fəzalardan olan funksiyaların diferensial və diferensial-fərq xassələrinin tədqiqi" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edib. 2002-ci ildə AzMİU-nun "Ali riyaziyyat" kafedrasının dosenti, 2014-cü ildə professor elmi adını almışdır. 2001-ci ildən indiyə kimi Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Riyaziyyat və Mexanika İnstitutunun aparıcı elmi işçisi vəzifəsində çalışır. 70-dən çox elmi əsərin, 1 dərs vəsaitinin və birneçə metodiki vəsaitlərin müəllifidir.
Alik İsayev
Alik Şakir oğlu İsayev (23 fevral 2001, Xızı rayonu, Azərbaycan – 20 oktyabr 2020, Şuşa) – Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi. == Həyatı == Alik Şakir oğlu İsayev 2001-ci il fevralın 23-də Xızı rayonunda anadan olub. Əslən qədim Borçalı mahalının Başkeçid elindəki (indiki Gürcüstan Respublikasının Dmanisi rayonu) Hamamlı kəndindən olan Alik İsayevin ailəsi ötən əsrin sonlarında Xızı rayonunda məskunlaşıblar. Alik İsayev 2001-ci il fevralın 23-də — Xızıda anadan olub. Subay idi. == Hərbi xidməti == Uşaqlıqdan vətənpərvərlik hissi ilə böyüyən Alik hərbi xidmət zamanı Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin sıralarına cəlb olunub və daha sonra kəşfiyyatçı kimi xidmətə davam edib. 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsində düşmənin xeyli sayda canlı qüvvəsi və hərbi texnikasının məhv edilməsində böyük rol oynayıb. Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin (XTQ) şəhid olan kəşfiyyatçısı, əsgər Alik Şakir oğlu İsayev Füzuli, Cəbrayıl, Zəngilan rayonlarının və Hadrut qəsəbəsinin işğaldan azad olunmasında fəal iştirak edib. Şuşa uğrunda gedən döyüşlərdə də "Canavar" ləqəbli Alik gizirlərlə birlikdə irəli atılıb. Şuşa yolunda 32 erməni quldurunu öldürüb.
Alik İsmayılzadə
Alik Ismail-Zadeh (1961, Azərbaycan) (tam adı: Ali Tofiq oğlu İsmayılzadə) — elm xadimi. == Həyatı == Ali İsmayılzadə (Alik Ismail-Zadeh) 1961-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Bakı şəhərində anadan olmuşdur. 1982-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinin Riyaziyyat fakultəsini, 1983-cü ildə M. Lomonosov Moskva Dövlət Universitetinin Fizika fakultəsini, 1990-cı ildə REA Yerin Fizikası Şmitt İnstitutunun Riyazi-geofizika üzrə elmlər namizədi (PhD) dərəcəsini, 1997-ci ildə Rusita Elmlər Akademiyasının (REA) Zəlzələ Proqnozu Nəzəriyyəsi və Riyazi Geofizika İnstitutunun (İEPTMG), Geofizika üzrə elmlər doktoru (DSc) dərəcəsini bitirmişdir. 1992-ci ildən 2022-ci ilə qədər Rusiya Elmlər Akademiyası IEPTMG Seysmik və Vulkanik Təhlükə Riskinin Modelləşdirilməsi qrupunun rəhbəri, Baş elmi işçi / Professor-tədqiqatçı kimi faəliyyət göstərib. 2001-ci ildən Professor İsmayılzadə Almaniyanın Karlsrue Texnologiya İnstitutunda (KIT) baş elmi işçi vəzifəsində çalışır. == Fəaliyyəti == === Mükafatları === 1993 – Beynəlxalq Elm Fondu mükafatı, Nyu York, ABŞ; 1995 – Avropa Akademiyası mükafatı və medalı, London, Birləşmiş Krallıq; 1995 – İtaliya Təhsil Nazirliyi Tədqiqat Burosu mükafatı, Roma, İtaliya; 1996-1997 – İsveç İnstitutu Tədqiqat Təqaüdü Mükafatı, Stokholm, İsveç; 1999 – Rusiya prezidenti Yeltsin Təqaüdü mükafatı, Moskva, Rusiya; 2000 – Kral Cəmiyyəti Tədqiqat Təqaüdü mükafatı, Cambridge Universiteti, Böyük Britaniya; 2001 – Alexander von Humboldt Tədqiqat Təqaüdü Mükafatı, Almaniya; 2007 – Ən çox istinad edilən sənəd 2004-2007 Elsevier mükafatı; 2007 – Beynəlxalq Geodeziya və Geofizika İttifaqının (IUGG) Baş Katibi seçilib; 2009 – Beynəlxalq Mükafatı (International Award), Amerika Geofizika İttifaqı (AGU); 2011 – Geofiziki Risk və Davamlılıq üzrə İttifaq Komissiyasının fəxri üzvü, Beynəlxalq Geodeziya və Geofizika Birliyi; 2012 – Axford Görkəmli Mühazirə mükafatı, Asiya Okeaniya Geoelmlər Cəmiyyəti (AOGS); 2013 – Kral Astronomik Cəmiyyətinin (Royal Astronomical Society) Fəxri Üzvü; 2017 – Avropa Elmlər Akademiyasının (Academia Europaea) Həqiqi Üzvü; 2018 – Beynəlxalq Elmi Şuranın (International Science Council) Baş Katibi seçilib; 2019 – Geodeziya və Geofizika Beynəlxalq Birliyinin (IUGG) Fəxri Üzvü; 2019 – Amerika Geofizika İttifaqının (AGU) Fəxri Üzvü; 2019 – Səfir Mükafatı (Ambassador Award), AGU; 2022 – Beynəlxalq elmi şurasının (International Science Council) Fəxri Üzvü. === Elmi, elmi-pedaqoji və digər fəaliyyəti haqqında məlumat === 1983-1986 – Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası, Geologiya İnstitutu, Kiçik tədqiqatçı; 1987-1990 –Rusiya Elmlər Akademiyası, O.Şmitt adına yerin fizikası İnstitutu, Aspirant; 1990-1998 – Rusiya Elmlər Akademiyası, Zəlzələ Proqnozu Nəzəriyyəsi və Riyazi Geofizika İnstitutu, Baş elmi işçi; 1995-1996 –Triyest Universiteti, Tətbiqi Geofizika şöbəsi, Post-doc, İtaliya; 1995 –Vrije Universiteti, Yer Elmləri Fakültəsi, İştirakçı alim, Amsterdam, Niderland; 1996 –Universität Mainz, Institut für Geowissenschaften, İştirakçı alim, Mainz, Almaniya; 1996 – Elmin İnkişafı Avropa Birliyi – EUROSCIENCE, Təsisçi üzv; 1996-1999 – Kral Texnologiya İnstitutu, Paralel Kompüterlər Mərkəzi, dəvət olunmuş alim, Stokholm, İsveçrə; 1998-2000 – Uppsala Universiteti, Yer Elmləri Bölməsi, dəvət olunmuş alim, Uppsala, İsveçrə; 1999 – "La Sapienza" Roma Universiteti, Fizika Bölməsi, Dəvət olunmuş professor, Roma, İtaliya; 1999 – Hebrew University of Jerusalem, Yer Elmləri İnstitutu, Dəvət olunmuş professor, İsrail; 2000 – Kembric Universiteti (U. Cambridge), Teorik Geofizika İnstitutu, DAMTP, Kral Cəmiyyəti iştirakçı təqaüdü, Kembric, Birləşmiş Krallıq; 2001-2002 – Karlsruhe Universiteti, Geofizika İnstitutu; 2001-2015 – Abdus Salam Beynəlxalq Teorik Fizika Mərkəzi, İştirakçı müəllim, seminar direktoru, Triyest, İtaliya; 2002-2003 – Heidelberg Elmlər Akademiyası, WSM Layihəsi, Baş tədqiqatçı, Almaniya; 2003, Kaliforniya Universiteti (UCLA), Yer və Kosmos Elmləri Bölməsi, Dəvət olunmuş professor, Los-Anceles, ABŞ; 2003-2012 – Karlsruhe Texnologiya İnstitutu/ Karlsruhe Universiteti, Geofizika İnstitutu, Baş alim, Layihə direktoru, Karlsruhe, Almanya; 2005-2016 – Institut de Physique du Globe de Paris, Professeur intive, Paris, Fransa; 2006-2007 – Tokio Universiteti, Zəlzələ Araşdırma İnstitutu, Dəvət olunmuş professor, Tokio, Yaponiya; 2014 – Çin Elmlər Akademiyasının Yer Elmləri Bölməsi, Dəvət olunmuş professor, Pekin, Çin.
Bilik Günü
Bilik Günü — Azərbaycanda və bir sıra ölkələrdə məktəblərdə dərslərin başladığı gün qeyd edilir. 2004-cü ilə qədər həmin gün sentyabrın 1-nə təsadüf edirdi. Lakin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 21 avqust 2004-cü il tarixli fərmanı ilə Azərbaycanın bütün təhsil müəssisələrində dərslərin 15 sentyabrdan başlanması qərara alınmış, beləliklə, həmin gün Bilik Günü elan edilmiş oldu == İslamda elmə münasibət == Tarix boyu elmə, biliyə yiyələnmək və onu tədris etmək şərəfli iş hesab olunub. İslama görə elm öyrənmək Allaha ibadət qədər əhəmiyyətlidir. Bu haqda Məhəmməd Peyğəmbərin (s.) və onun bir çox səhalələrinin hikmətli sözləri və hədisləri vardır. İslam tarixində öz şərəfli yeri olan, dərin bilik və ağıl sahibi Həzrəti Əli müəllimə dəyər verərkən "Mənə bir hərf öyrədənin köləsi olaram " demişdi. == Azərbaycanda elmə münasibət == Xalqımız elmi, biliyi yüksək qiymətləndirmiş, öz övladlarının savadlanması üçün əllərindən gələn səyi əsirgəməmişdir. Azərbaycan elminin tarixində Nəsirəddin Tusi, Bəhmənyar, Abbasqulu Ağa Bakıxanov, Mirzə Kazım bəy, Yusif Məmmədəliyev kimi yüzlərlə alim və filosovlar olmuşdur ki, onlar dünya elminin inkişafına öz töhfələrini vermişlər.
Bilik bazası
Bilik bazası (BB), (en. Knowledge base, KB) — problemin həllini əks etdirən faktlar və qayda toplusu. Sonuncular biliklərin təsvir modelinə uyğun olaraq təşkil olunurlar. Bilik bazasının əsasını bilik təşkil edir. Bilik - predmet sahəsinin qanunauyğunluqları (prinsipləri, əlaqələri, qanunları) olub, praktiki fəaliyyət və peşəkar təcrübə nəticəsində əldə olunur, həmin sahədə mütəxəssislərə məsələ qoymağa və həll etməyə imkan verir. Biliklər bazası – adətən, ekspert sistemlərində istifadə olunan verilənlər bazasının bir növü; müəyyən sahədə insanların (mütəxəssislərin) topladığı biliklərdən ibarətdir. Ekspert sisteminin başqa vacib hissəsi – nəticə mühərriki (INFERENCE ENGINE) mühakimələrdən və ya, adətən, mütəxəsislər tərəfindən yerinə yetirilən məsələnin həllinə yanaşmalardan ibarətdir == Biliklər bazasının xüsusiyyəti == Aşağıdakı dörd xüsusiyyət bilikləri səciyyələndirən əsas cəhətlərdir: daxili interpretasiya. strukturlaşma. bağlılıq. aktivlik.Bilikləri üç böyük qrupa bölmək mümkündür.
Bilik fondu
Bilik iqtisadiyyatı
Bilik iqtisadiyyatı — postsənaye iqtisadiyyatı və informasiya cəmiyyəti və ya bilik cəmiyyəti ilə xarakterizə olunan yenilikçi iqtisadiyyatın ən yüksək inkişaf mərhələsi; eyni zamanda — dünyanın qabaqcıl ölkələrinin iqtisadiyyatı və cəmiyyətinin böyük inkişafının növbəti mərhələsi. İndiyə qədər bilik iqtisadiyyatı ABŞ tərəfindən və qismən AB tərəfindən yaradılmışdır. == Terminin mənası == Bilik iqtisadiyyatı termini çox vaxt yenilikçi iqtisadiyyatın sinonimi kimi istifadə olunur. Lakin, bilik iqtisadiyyatı yenilikçi bir iqtisadiyyatın inkişafının ən yüksək mərhələsidir və bilik cəmiyyətinin və ya informasiya cəmiyyətinin əsası, təməlidir. Bilik iqtisadiyyatı, inkişafın əsas amillərinin bilik və insan kapitalı olduğu bir iqtisadiyyatdır. Belə bir iqtisadiyyatın inkişaf prosesi insan kapitalının keyfiyyətinin yüksəldilməsindən, həyat keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasından, yüksək texnoloji biliklərin, innovasiyaların və yüksək keyfiyyətli xidmətlərin istehsalından ibarətdir. Sosiologiyada: Gündəlik Texnoloji İnqilabın İqtisadiyyatı. Bilik iqtisadiyyatı post-sənaye iqtisadiyyatı və yenilikçi bir iqtisadiyyatın inkişafının ən yüksək mərhələsidir və bu səbəbdən ABŞ, Almaniya, Böyük Britaniya, Koreya Respublikası və Yaponiya kimi ən inkişaf etmiş ölkələr üçün ən xarakterikdir.Ədəbiyyatda inkişaf etmiş və gələcək cəmiyyətlərin və iqtisadiyyatların digər tərifləri mövcuddur. Vurğulamaq lazımdır ki, bilik iqtisadiyyatı ilə innovasiya iqtisadiyyatı arasındakı əsas fərq, ilk bilik vəziyyətində bazara çıxarıla bilən daxili bir əmtəə halına gəlməsidir. İkincisi vəziyyətində, bilik yeniliklərin yaradılması üçün zəruri şərtdir, bununla birlikdə bu tip iqtisadiyyatın əsas hərəkətverici qüvvəsi məhz yeni texnologiyalar, iqtisadiyyata daima yenilikçi istehsal metodlarının tətbiqi, yeniliklərin və texnologiyaların satışı və alınmasıdır.
Blek Sabbat
Black Sabbath — 1968-ci ildə Birminhem, İngiltərədə qurulmuş ilk heavy metal qrupudur. Qrupun öz adını daşıyan "Black Sabbath" albomunu ilk heavy metal albomu hesab etmək olar. Bu albom doom metal musiqisinin sonrakı inkişafı üçün bönövrə qoymuşdur. Qrup bir çox üzv dəyişməsi yaşamış olmasına baxmayaraq, illər boyunca qrupun tək dəyişməyən üzvü Tony Iommi olmuşdur. Ümumilikdə 22 musiqiçi ən az bir dəfə olmaqla Black Sabbath-da fəaliyyət göstərmişdir. Qrupun 9 albomu Böyük Britaniya albom siyahılarında ilk onluğa daxil olmuşdur. Artıq 2000-ci ildə Black Sabbath albomlarının ümumi tirajı 100 milyona yaxınlaşdı. 1995-ci ilə qədər qrup yeni albom buraxmırdı və 1970-ci illərin "klassik" tərkibi ilə yalnız konsertlərdə bir araya gəlirdi. Qrup üzvlərinin əksəriyyəti solo fəaliyyətiylə məşğul olurdular. Beləliklə, 2011-ci il 11 noyabr tarixində əfsanəvi Los-Anceles klubu olan "Whisky a Go Go"-da keçirilən mətbuat konfransında Ozzi Ozborn, Toni Ayomi, Qizer Batler və Bil Uord yeni albomu öz sevənləri ilə paylaşır.
Blok-şot
Blok-şot və ya blok (ing. blocked shot — qarşısı alınmış atış) — basketbol termini, müdafiəçinin rəqibin səbətə doğru atışının qaydalar çərçivəsi daxilində qarşısının alınması. Basketbolda əsas bloklayıcı oyunçular ön xəttdə olan — "mərkəz" və "ağır hücumçular" olur. Ancaq başqa mövqedə olan oyunçular yaxşı sıçrayışa və kordinasiyaya malik olarsa o zaman blok etmə üzrə önə keçə bilirlər. Blok-şot — basketbolçunun müdafiədə səviyyəsini göstərən kəmiyyətdir.
Blok (mexanika)
Blok — çənbəri üzərində nov olan və oxa nəzərən fırlana bilən çarx olub sadə mexanizmlərə aiddir və iki növü vardır: tərpənən və tərpənməz bloklar. Tərpənən blok - qüvvədə 2 dəfə qazanc əldə etmək məqsədi ilə istifadə olunan birinci növ lingdir. Birinci növ ling - qollara təsir edən qüvvələrin hər ikisi dayaq nöqtəsindən bir tərəfdə olan lingdir. Blokdan aşırılmış ipə F qüvvəsi ilə təsir etdikdə, o dayaq nöqtəsi ətrafında dönür. Bu qüvvənin qolu blokun OB=2r diametrinə bərabərdir. Blokdan asılan yükə təsir edən ağırlıq qüvvəsinin həmin dayaq nöqtəsinə nəzərən qüvvə qolu isə OA=r - dir. Hec bir mexanizm işdə qazanc vermir Blokun tarazlıq şərti - bloku saat əqrəbi istiqamətində fırladan qüvvələrin momentləri cəminin saat əqrəbinin əksi istiqamətində fırladan qüvvələrin momentləri cəminə bərabər olmasıdır: F2r=mgr. Buradan , F=mg/2. Yəni,tərpənən blok qüvvədə 2 dəfə qazanc verir. Tərpənməz blok - qüvvədə qazanc verməyib, onun təsir istiqamətini dəyişən və qolları bərabər olan ikinci növ lingdir.
Blok siniri
== İstinadlar ==
Blək metal
Black Metal heavy metalın bir alt növü olub, 1980-ci illərdə yaranmağa başladı. Bu illərdə proto-black metal qrupları, etdikləri növün 'black metal' olaraq adlandırılmaqdan bir az uzaq olsa da, black metalın ayrı bir növ olaraq ortaya çıxmasına liderlik etmiş qruplardır. Bu musiqi janrı adını Venom musiqi qrupunun 1982-ci ildə yayımladığı Black Metal albomundan alır. Proto-black, thrash metal və black metal arasında bir keçid formasıdır. == Tarixi == İlk Proto-black qrupu Venom hesab edilir. Venomun musiqisi ilə indiki black metal arasındakı fundamental oxşarlıqlar; narahat edici vokallar ilə sürətli və aqressiv musiqi. Venomun 1982 çıxışlı Black Metal adlı albomu növə adını verən albomdur. İsveçli Quorthon (Tomas Forsberg)'un bir nəfərlik fəaliyyəti Bathory, Venomun musiqisini sürətləndirib daha sərt vokal və qaranlıq bir atmosfer işlədərək black metalın demək olar ki ayrıca bir növ olaraq ortaya çıxmasını təmin etmişdir. Digər proto-black qrupları Hellhammer, Celtic Frost və Mercyful Fate'dir. 1990-cı illərdə bəzi Death metal qruplarından da ilham alaraq inkişafını sürətləndirib.
Blək qayası
Blək qayası — Şaq qayalıqlarından 10 mil (16 km) cənubda, Cənubi Georgiya adasından 105 mil (169 km) şimal-qərbdə yerləşir. Qaya Avrora adalarından biri hesab edilir. Argentina Blək qaya və Şaq qayalıqları, o cümlədən çox adalara iddia edir. 1982 ildə Folklend müharibəsi zamanı Argentina Cənubi Georgiya və bir sıra adaları işğal etsə də, sonradan bölgədən çəkilməli olmuşdur. Qara qaya inzibati cəhətdən Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adaları ərazisinə daxildir. Qaya Cənubi Antil silsiləsinin su səthinə çıxdığı yerdə yerləşir.
Ceykob Blek
Ceykob "Ceyk" Blek Stefani Mayer tərəfindən yazılmış "Alatoran" romanlar seriyası və həmin romanlar əsasında çəkilmiş "Alatoran" filmlər seriyasının qəhrəmanıdır. O, əslən Forks, Vaşinqton yaxınlığındakı La Puş ərazisində yaşayam yerli Amerika tayfalarından biri olan Quilet tayfasına mənsubdur. İkinci kitabda Ceykob canavara çevrilə bildiyini öyrənir. Romanlar ərzində Ceykob Bellanın sevgisi uğrunda Edvardla mübarizə aparır. "Alatoran" filmlər seriyasında Ceykob obrazı aktyor Teylor Lotner tərəfindən canlandırılmışdır. == Yaradılması == Stefani Mayer qeyd edir ki, Ceykob əslində Bellanın Edvardın sirrini öyrənməsi üçün vasitə kimi nəzərdə tutulmuşdu. Mayer, onun köməkçisi və redaktoru bu obrazı o qədər bəyənirlər ki, "Yeni ay" romanında bu obraza daha böyük rol vermək qərarına gəlirlər. Mayer Ceykob obrazını ""Yeni ay" tərəfindən mənə verilmiş ən böyük hədiyyə" adlandırır. "Bir xarakterin bu şəkildə diqqət mərkəzinə gətirilməsi, kiçik bir obrazın belə inkişaf etdirilməsi baxımından Ceykob mənim ilk təcrübəm idi və mən onu ötəri bir hadisədə əhəmiyyətə malik kiçik obraz olaraq saxlaya bilməzdim… "Alatoran" romanının altıncı fəslində ilk dəfə görünməsindən sonra sonuncu kitaba kimi bir obraz diqqət mərkəzində qaldı. Mən bu obrazı, buna bərabər olan digər obrazlarımdan daha çox bəyənirəm." Mayer qeyd edir ki, "Yeni ay" romanında Ceykob obrazı əsas xarakterlərdən biri kimi meydana gətirildikdən sonra, "Mən yenidən "Alatoran" romanı üzərinə qayıtdım, burada Ceykob və onun atası Billi obrazlarının üzərində yenidən işlədim." == Romanlarda == === Alatoran === "Alatoran" romanında Ceykob obrazına kiçik rol verilmişdir.
Cozef Blek
Cozef Blek (ing. Joseph Black; 16 aprel 1728[…], Bordo – 6 dekabr 1799[…], Edinburq) — Şotland həkimi, fizik və kimyaçısı. == Həyatı == Ticarət işləri ilə əlaqədar olaraq Bordo şəhərinə köçmüş çaxır istehsal edən ailədə anadan olmuşdur. Ailəsi ana tərəfdən şotlandiyalı olduğu üçün Qlazqo Universitetinə daxil olmuş və sonra öz təhsilini Edinburqda tibb ixtisası üzrə davam etdirmişdir. 1756-cı ildə Qlazqo Universitetində professor adına layiq görülmüş və 1766-cı ildə Edinburqda müəllimlik fəaliyyəti ilə məşğul olmuşdur. Bundan başqa, Cozef Blek 1783-cü ildə Sankt-Peterburq, 1789-cu ildə isə Parisdə Elmlər Akademiyasının fəxri üzvü seçilmişdir. Blek 1754-cü ildə ağ maqneziumun qızdırılmasından ayrılan əlaqədar hava, yəni karbon dioksid karbon dioksidi və yanmış maqnezium (maqnezium oksidi) əmələ gəlməsini aşkar etmişdir. Daha sonra əhəngdaşının yanmasında əlaqədar havanın çıxarılmasını göstərir. Bu eksperementlərə əsasən o, belə nəticəyə gəlir; karbon anhidridinin və qələvilərin əsasların fərqi ondan ibarətdir ki, birincilərin tərkibinə karbon qazı daxildir. Blekin bu ixtirası ilə pnevmanik kimyanın əsası qoyulur.