Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ГВЯГЪУН

    ...miqdarda); 2. dəymək, toxunmaq, təmas etmək; toxundurmaq, dəydirmək; гъил гвягъун əl dəymək, əl vurmaq, əli ilə toxunmaq.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ГВЯГЪУН

    гл., ни вуч нив-квев; -да, -на; -гъиз, -зава; гея, -гъин, -рай, -мир гея тавун, гея тахвун, гея хъийимир нивай-квевай ятӀани гуьцрун

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГВЯГЪУН

    (-из, гвяна, гвя/-а) v. run, direct; conduct (Physics); lead, escort.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • гвягъун

    (-из, гвяна, гвя/-а) - 1. проводить (чем-л. по чему-л.). 2. мазать (что-л.). 3. обмазы ваться (чём-л

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ГВАТУН

    гл., вуч; -да, -на; -из, -зава; -0 || -а, -ин, -рай, -мир гват тавун, гват тахвун, гват хъийимир кӀеви затӀ кьве пад хьун (фер атана)

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГВАТУН

    (-из, -па, гват/-а) v. dot.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • гватун

    (-из, -па, гват/-а) - расколоться, треснуть (вдоль, по продольной линии).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ГВАТУН

    (-из, -на, гват) f. 1. yarılmaq, çatlamaq, aralanmaq; bölünmək, parçalanmaq (uzununa); 2. cırılmaq, üzülmək, kəsilmək

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • гагун

    см. вугун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • QARAGÜN

    qaragün bax bədbəxt

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • QUZĞUN

    ягнятник, ястреб

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QUZĞUN

    i. zool. raven

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • QUŞQUN

    i. a leather strap put under the tail of a draught animal (especially a horse) to keep the saddle firm, not let it slide forward; ◊ ~ təklifi unwillin

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • QARAGÜN

    I. i. bax bədbəxt I II. s. bax bədbəxt II

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • QUŞQUN

    ...Birdən ala cöngənin quşqunu quyruğunun dibini sürtdü. S.Rəhimov. ◊ Quşqun bağlamaq – ələ salmaq, lağa qoymaq, araya qoymaq, masqara edib gülmək. Quşq

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QUZĞUN

    is. 1. zool. Qarğa növündən iri və bərk şığıyan yırtıcı quş. Quzğun nəştər qaynaqlı, əyri dimdikli, leş didən bir quşdur. N.Vəzirov. Mən quşların adla

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QUŞQUN

    пахви, подхвостник (часть сбруи)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • GÖRGÜN

    görməli, baxmalı, diqqətəlayiq

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • QUZĞUN

    QUZĞUN I is. Dəniz. Quzğunun kənarında varmış qədim bir şəhər (M.Müşfiq). QUZĞUN II is. zool. Qarğa növündən iri və sürətlə şığıyan yırtıcı quş. Quzğu

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti
  • GÜLGÜN

    güləyən, şad, şən; gül rəngində olan

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • GÜLGÜN

    прил. устар. розовый; румяный

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QARAGÜN

    I прил. несчастный, горемычный, неудачливый II сущ. несчастный, несчастная

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QUZĞUN

    сущ. 1. ворон (хищная птица сем. вороновых) 2. стервятник: 1) хищная птица сем. ястребиных 2) перен., презр

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QARAGÜN

    bədbəxt — başıbəlalı — yazıq

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • QUŞQUN

    qayış

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • QUŞQUN

    сущ. пахви, подхвостник (часть сбруи) ◊ quşqun bağlamaq kimə разыгрывать кого, насмехаться над кем; quşqun təklifi неискреннее приглашение на что-л. и

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • GÜLGÜN

    sif. [fars.] şair. Gül rəngli, gül kimi, güllü. Ey geyib gülgün, damadəm əzmicövlan eyləyən! Hər tərəf cövlan edib, döndükcə yüz qan eyləyən! Füzuli.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • АВАГЪУН

    ...авагъайла, къанални куьтягь жеда. Гь. Къ. Четин бахт. Антоним: чӀагун. 2) куьч. са вуж ятӀани Вич вичел хтун. 3) куьч., зараф.; дуьньядикай уях хьу

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АВАГЪУН

    (-из, -на, авагъ) f. 1. donu açılmaq, yumşalmaq; чилер авагънава a) torpağın donu açılmışdır; b) məc

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ЭВЯГЪУН

    ...акъвазна ЧӀарар патахъ эвяда. А. Мут. Михьивал. Яргъай аквазвай, гарун хура са патахъ чам гузвай чинарар... кьве патахъди эвяна туькӀуьрнавай кье

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • авагъун

    (-из, -на, авагъ/-а) - 1. оттаивать. 2. (перен.) приходить в себя. 3. (перен.)встряхнуться, оживиться

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • квягъун

    (-из, квяна, квя/-а) - сгребать, собирать в кучу (что-либо).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • эвягъун

    (-из, эвяна, эвя/-а) - 1. причёсывать (кого-что-л.) : кьил эвягъун - причёсывать голову. 2. чесать (что-л.) : сар эвягъун - чесать шерсть.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • АВАГЪУН

    (-из, -на, авагъ/-а) 1) v. thaw; 2) lift up one's head, be one's own man, come to one's senses, be oneself, get one's breath, smooth o

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • КВЯГЪУН

    (-из, квяна, квя/-а) v. rake up; scoop up, shovel up.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ЭВЯГЪУН

    (-из, эвяна, эвя/-а) 1) v. brush; dress, get up; 2) v. comb; card; tease.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • КВЯГЪУН

    ...язавай. Р. 2) чиляй махсус алат галчӀуруналди са вуч ятӀани чилел кӀватӀун, кӀватӀ хъувун. Ягъалмишмир, хва кьейди, кьусудал кьуьл квя жедайд туш

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КВЯГЪУН¹

    (-из, -на, квягъ) f. 1. kürəmək, kürümək, kürəklə təmizləmək; цур квягъун tövləni kürümək; 2. dial. sürtmək, çəkmək, yaxmaq (yüngülvarı); дарман квягъ

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КВЯГЬУН²

    (-из, -на, квягъ) f. dolamaq, ələ salmaq, sarımaq; aldatmaq; rişxənd etmək, lağa qoymaq.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ЦӀВАГЪУН

    (-из, -на, -а) f. 1. bərk qışqırmaq, bağırmaq, çığırmaq; 2. haray salmaq, bərkdən ağlamaq, çığırmaq, bağırmaq, fəryad qoparmaq; цӀвагъиз тун (гун) icb

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ЭВЯГЪУН

    (-из, эвяна, эвягъ) f. 1. daramaq, nizama salmaq; кьил эвягъун başını daramaq; 2. daraqdan keçirmək, daraqlayıb təmizləmək, daramaq; сар эвягъун yun d

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • VAQUN

    ...saraya, başdi:llər düzmağa; düzənnən so:ra götürüf bağli:llər vaquna

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ВАГЪУН

    bax вагон.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • вагун

    см. вугун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ОТДАЧА

    1. гун. 2. вахкун (гахгун). 3. кьулухъди хъиягъун (мес. туп). 4. эцягъун, хъуткьунрун (тфенгди).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ГВЯ

    гвягъун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ГВЯНА

    гвягъун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ГВЯНА

    гвягъун глаголдин алатай вахтунин форма. Кил. ГВЯГЪУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • MİZLƏMƏK

    гл. 1. эцягъун, гелягъун (кьуьнт, гъуд, кӀуф алай затӀ); 2. куьцӀуьрун, экягъун (мес. къелем девитдик).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ОБМАЗАТЬ

    гвягьун; алтадун; асунун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • гвя

    повел. ф. от гвягъун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • DRAQÚN

    ...zabiti. Draqun polku. – Axşam yeməyinin axırına qədər Qruşnitski draqun kapitanı ilə pıçıldaşır və gözləşirdi. Lermontovdan.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ДРАГУН

    ист. драгун (виликди балкIанрал алай аскеррин са жуьредин тIвар).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • AĞAGÜN

    ağa günü, böyük gün; ağa doğulan gün

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • DRAQUN

    истор. I сущ. драгун (воин некоторых частей кавалерии) II прил. драгунский. Draqun polku драгунский полк

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TOXUNDURMAQ

    гл. гвягъун, хукӀурун; акъурун, галукьарун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • гвяна

    Ӏ - прош. вр. от гвягъун. ӀӀ - см. гуьгъуьна.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • quşqun

    is. culeron m (partie de la croupière) ; ~ təklifi invitation f sans sincérité

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • qaragün

    is. malheureu//x m, -se f, misérable m, malchanceu//x m, -se f, malencontreu//x m, -se f

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • GÜLGUN

    f. 1) gül kimi, gülə bənzəyən, çiçəkvarı; 2) qızılgül rəngində olan, al; 3) rəngarəng; 4) Nizaminin «Xosrov və Şirin» poemasında Şirinin al rəngli atı

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • GÜLGÜN

    Fars sözüdür, “gülüzlü” deməkdir (gülgəz sözü ilə sinonimdir). Qəmgin, zəngin sözləri də alınmadır və gərgin, əzgin sözlərindəki –gin şəkilçisi ilə qə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • QUŞQUN

    ...quşqun qırmaq, quşqunu boş, quşqunsuz və s. ifadələr də işlədilir. Quşqun müxtəlif mənalara malikdir: quyruq, qasıq, selik, tumanbağı və s. Quşqunu d

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • quzğun

    is. zool. corbeau m

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • QIZĞUN

    Odla qızmış, qızğın. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dastanlarının leksikası
  • QUŞQUN

    ...Məscidə qoymazdılar ki, başmaq oğurlayar, tövləyə qoymazdılar ki, quşqun oğurlayır. (“Həmzənin Qıratı aparmağı”)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dastanlarının leksikası
  • QUZĞUN

    ...lüğəti) Qarışmayın Koroğlunun işinə, Dov gəlləm düşmənin əlli beşinə, Quzğun qonar yağıların leşinə, Yağıdan qisasım allam, inşallah!

    Tam oxu »
    Azərbaycan dastanlarının leksikası
  • QARAGÜN

    sif. Bədbəxt, başıbəlalı, yazıq; həyatı, güzəranı çox ağır keçən. [Səkinə xanım:] Sənin adına və abrına zərər yetişməsin deyən, mən gərək ömrüm olduqc

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QIRĞUN

    Qırğın, ölüm, çox sayda ölüm. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dastanlarının leksikası
  • ГЪВАРГАН

    also. хемирган, химирган.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • гахгун

    см. вахкун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ГЕЛЯГЪУН

    ...геляна гъиле кьуна. А. Сайд. Кьисас. 2) рах., ни нихъ; ягъун, гатун. За адахъ геляда, ахпа куьне айибар гъида. Р.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГЪВАРГАН

    сущ.; ди, -да; -ар, -ри, -ра гъвар хуьдай къаб. # ~ хьрак тухун, ~ къайи чкадал хуьн. Синоним: хемирган

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГЕЛЯГЪУН

    v. strike, hit, knock out.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ГЪВАРЧУН

    гл., рах., ни-куь, -да, -на; -из, -зава; ая || -а, -ин, -рай, -мир гъварч авун, гъварч тавун, гьварч тахвун, гьварч хъийимир саралай авун

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • GUNAGUN

    f. bax gunə-gunə

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • гелягъун

    (-из, геляз, геляна, геля/-а) - 1. см. галудун 1., 2. 2. ударить, дать (по кому-чему-л.).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • гъварган

    см. хемирган, химирган.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • гъварчун

    см. гъварч : гъварч авун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • гьарагъун

    кричать; см. тж. гьараюн.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ГЕЛЯГЪУН

    v. strike, hit, knock out.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ОБМАЗАТЬСЯ

    жував гвягъун; жувал алтадун; жув ктадун (са затIунай).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • TƏMAS

    [ər.] сущ. 1. гвя хьун, хкӀун; хкӀурун, гвягъун, кягъун; 2. пер. мукьвавал, алакъа.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏLLƏMƏK

    ...юхламишун, гъил авуна (алтадна) килигун, гъил алтадун, гъил ягъун (гвягъун, кягъун); 2. гъил авун, гъил элягъун, гъил эляна эверун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • РАСТЕРЕТЬ

    ...(мес кьел, шекер); гуьцIиз-гуьцIиз куьлуь авун. 2. гуьцIун; гвягъун; алтадун. 3. тIушунун (мес. тIазвай чка). ♦ растереть в порошок пер. руг авун, т

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СМАЗАТЬ

    1. ягъун (дарман, ягъ, арабадин гигиниз запун, мазут); гуьцIун; гвягъун; алтадун; ягъламишун. 2. алтадна чIурун, гуьцIна чIурун (мес. ранг, кхьейди).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПОДМАЗАТЬ

    ...ягъун; маз ягъун; ягъламишун (мес. арабад чархуниз). 3. ягъун, гвягъун, алтадун (мес. киреж, лаз). 4. пер. разг. ягъламишун, кIваляй фин, сив ширинр

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРОВЕСТИ

    ...чIугун, расун (рехъ, къубу). 6. тухун, чIугун (цIар). 7. чIугун, гвягъун (мес. ччинвай. гъил). 8. акъудун, качирмишун (сана вахт); хьун, яшамиш хьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ГУЬЦӀУН

    ...|| -а, -ин, -рай, -мир; гуьцӀ тавун, гуьцӀ тахвун, гуьцӀ хъийимир гвягъун. КӀарасдивай кӀарас гуьцӀна - къабар авур гъилел ви... Ж. * гуьцӀ хьун г

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • DƏYMƏK¹

    ...галукьун (мес. гуьлле лишандихъ); 3. кягъун, гъил ягъун, гъил гвягъун, хкӀун, ктадун, эцягъун, кицягъун; kitablara dəymə! улубрик кямир!; 4. пер. ман

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏL

    ...пул; əl çırpmaq кил. əl çalmaq; əl dəymək гъил ягъун, гъил кягъун (гвягъун), ктадун, кицягъун; əl eləmək (etmək) гъил авун а) гъил агъурун, гъиливди

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • КӀВАЧ

    ...ачухна. И. Къ. Смоленский чилел. Синоним: кӀвач яргъи авун. * кӀвач гвягъун гл., ни 1) кьацӀурун. 2) са няй ятӀани нубатсуз харжи акъудуналди зар

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Draqun
Draqun (fr. Dragon — əjdaha, lat. Draco — ilk dövrlərdə bayraqlarında olan əjdaha təsvirindən gəlir) — bəzi Avropa ölkələrində həm atlı, həm də piyada sırada vuruşmağı bacaran süvarilər. Əvvəlini Makedoniyalı İskəndərin həm piyada, həm də atlı vurulan dimaxoslarından (yunan — ikili döyüşçülər) götürürlər. İlk dəfə draqunlar XVI-cı əsrdə Fransa, atlarda vuruşan piyadalar kimi yaradılıblar. Onların bayraqlarında əjdaha təsviri olurdu. Həm piyada, həm də süvari qoşun kimi vuruşmaq üçün nəzərdə tutulurdular. XVII-ci əsrin birinci yarısında suvarilər kimi də istifadə olunublar. İstifadələrindən asılı olaraq, müxtəlif mərhələlərdə müxtəlif soyuq və odlu silahlarla, eləcə də alətlərlə təmin olunurdular. Daha təkmil odlu silahın yaranması ilə atlı atıcılara çevrildilər.
Qiaqin
Qiaqin (adıq Джаджэ) — Rusiya Federasiyası, Adıgey Respublikasının tərkibinə daxil olan kənd. Qiaqin rayonunun və Qiaqin kənd sovetliyinin mərkəzidir. == Coğrafi yerləşməsi == Kənd Qiaqin rayonunun qərb hissəsində, Qiaqin çayının hər iki sahilində yerləşir. Maykopdan 28 km şimalda və Beloreçensk şəhərindən 20 km şimal-şərqdə yerləşir. Kəndin cənub kənarında Şimali Qafqaz dəmiryolunun Qiaqin dəmiryol stansiyası yerləşir. Kəndin sahəsi 32.63 km²-dir ki, bu da kənd ərazisinin sovetliyin 13,07% -ni təşkil etməsi deməkdir. Zakuban düzündə, düzənlikdən respublikanın dağətəyi zonasına keçən ərazidə yerləşir. Bölgənin relyefi, cənub-şərqdən şimal-qərbə ümumi bir yamacda olan, təpəli və təpəli yüksəklikləri olan piedmont dalğalı düzənliklər ilə təmsil olunur. Çay vadiləri dərin yarğanlar və çökəkliklər ilə kəsilir. Orta hündürlüklər dəniz səviyyəsindən təxminən 130 metr yüksəklikdədir.
Quzğun
Quzğun (lat. Corvus corax) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin sərçəkimilər dəstəsinin qarğalar fəsiləsinin qarğa cinsinə aid heyvan növü.
Çavgun
Çavqun (fars. چاوگون‎‎) və ya Çarqun - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Şövt şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Coğrafi yerləşməsi == Maku şəhristanının Ətraf bölgəsində, Qaraqoyun kəndistanında, Maku şəhərindən 32 km cənub-şərqdədir. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 77 nəfər yaşayır (21 ailə).
Laqun
Laqun (it. laguna, lat. lacus) rus. лагуна, ing. lagoon) – okeandan (dəniz-dən) bar, dil, mərcan rifləri ilə ay­rıl­mış və nadir hallarda onunla dar boğazlarla birləşmiş dayaz su höv­zəsi. Daha çox atollun daxilində rast gəlinir. — kiçik su tutarı olub dənizdən ensiz qumdan ibarət dil və ya mərcan rifi ilə ayrılır. Laquna tipik nümunə Venesiya şəhərinin yerləşdiyi ərazini göstərmək olar. İlk əvvəllər elə laqun adlanan termin Venesiyanın yerləşdiyi əraziyə şamil edilirdi. Sonradan bütün dünyada yerləşən bu tip coğrafi obyektlərə şamil olunmuşdur.
Qanun
Qanun — hüquq normalarının sistemli toplusu olub, cəmiyyətdə yaranan ictimai münasibətləri tənzimləyir və insanları hüquq pozuntusundan qoruyur həmçinin, qoyulan qadağalara əməl etməyən şəxslərin cəzalandırılmasını müəyyən edir. == Qanunun növləri == Qanunlar qanunvericilik orqanları tərəfindən qəbul olunur. Vaciblik dərəcəsinə və tənzimlənən ictimai münasibətlərin xarakterinə görə qanunlar konstitusiya qanunlarına, məcəllələrə və adi qanunlara bölünür. Konstitusiya qanunları ali hüquqi qüvvəyə malikdir. Onların içərisində ilk növbədə əsas insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarını təsbit edən, ictimai quruluşun əsaslarını, dövlətin formasını tənzimləyən, dövlət orqanlarının təşkili və fəaliyyətinin prinsiplərini müəyyən edən konstitusiya adlananları qeyd etmək lazımdır. Bəzən onu əsas qanun adlandırırlar.Konstitusiya qanunları konstitusiyanın ayrılmaz tərkib hissəsi sayılır və hüquqi qüvvəsinə görə adi qanunlardan üstündür. Məcəllə ictimai münasibətlərin müəyyən sahəsini tənzimləyən vahid sistemləşdirilmiş qanunvericilik aktıdır. Məcəllələşdirmə ictimai münasibətlərin müəyyən sahəsini tənzimləyən qanunların sistemləşdirilməsi formasıdır. Məcəllələrin hüquqi qüvvəsi adi qanunlardan üstündür. Belə ki, əgər adi qanun norması ilə məcəllənin norması arasında ziddiyət (kolliziya) yaranarsa, bu halda məcəllədə təsbit edilmiş normaya üstünlük verilir.
Qaqum
Qaraquyruq gəlincik və ya Qaqum (lat. Mustela erminea) — dələkimilər fəsiləsinə, Gəlincik cinsinə aid və Azərbaycanda nəsli kəsilmək üzrə olan heyvan növü. == Təsviri == Ölçüləri xırdadır: erkəklərin çəkisi 104 - 150 qr, dişilərinki 50 - 280 qr, bədənin uzuznluğu uyğun olaraq 20 - 40 və 17 - 27, quyruq 6.5 - 12 və 5.5 - 10.5 qulaq 1.5 - 2.4 və 1.4 - 2.3 sm-dir. Ölçülərində cinsi dimorfizm aşkar görünür. Bədəni uzunsov formalı və qısa ayaqlar üzərindədir. Xarici görünüşcə oxşar olan gəlincikdən daha iri ölçüləri, uzun quyruğu və ucunun qara olması ilə fərqlənir. Baş qısadır, girdə qulaq seyvanları vardır. Qışda xəzi sıxdır və qatı ağ rəngdədir (bəzən qarın hissəsi sarımtıl olur), yayda bəzən bədənin üst hissəsi qəhvəyi alt hissəsi ağ olur. Caynaqlar açıq rəngli və itidir. Qafqazda xırda ölçüləri və yay xəzinin kərpici-qəhvəyi rəngi ilə fərqlənən M. (M.) e.
Ququn
Yasaq şəhər və ya Ququn imperator sarayı (Çincə: 紫禁城) — ən gözəl orta əsr saray ansambllarından biridir və Pekinin düz mərkəzində yerləşir. == Tarixi == Hər bir tərəfdən o, hündür şəhər divarları ilə əhatə olunmuşdur, dördkünc qüllələrinə malikdir, divar boyunca su ilə doldurulmuş enli şəhər xəndəyi qazılmışdır. Tikilməyə başladığı 1420-ci ildən düz son Çin imperatorunun taxtdan salındığı 1911-ci ilədək təqribən 500 il ərzində burada Min və Tzin sülalələrinin 24 imperatoru yaşamış və hökmranlıq etmişlər. Bu qədim divarlar çox hadisələrin şahidi olmuşlar. Qədimdə "Yasaq şəhər" adlandırılan Ququnu Min sülaləsi imperatoru Çju Di öz hakimiyyətinin dördüncü ilində tikməyə başalmışdır və bu tikinti 14 il davam etmişdir. Bu orta əsrlər dövrünün ən nəhəng və ən bitkin memarlıq abidəsidir. Ququn sarayında saysız-hesabsız çoxlu pavilyonlar və köşklər həmahəng yerləşmişdir. Rəvayətə görə onların sayı 9995 olub. Bu rəqəm haradandır? Çinlilərin əcdadları hesab edirdilər ki, səmavi hökmdarın 10 minlərlə otağı olmalıdır, özünü səmavi hökmdarın oğlu adlandıran onunla bərabər tutula bilməz.
Valun
Valun – (rus. валун, ing. boulder, cobble) cilalanmış iri (girdə) süxur parçası (sal daş), eninə ölçüsü 10 sm və daha çox olur. Buzlaq, delüvial, prolüvial və allüvial mənşəli olur.
Vaqon
Vaqon (fr. wagon, araba mənasını verən ing. waggon sözündən) ― dəmiryolu nəqliyyatı sistemində yük və ya sərnişin daşınması üçün istifadə olunan nəqliyyat vasitəsi. Vaqonlar bir-birinə bağlandıqda və bir və ya daha çox lokomotiv tərəfindən dartılanda qatar yaranır. Alternativ olaraq, bəzi sərnişin vaqonları öz-özünə hərəkət edir.
Blaqun buzlağı
Blaqun buzlağı (bolq. ледник Благун, ‘Lednik Blagun’ \'led-nik bla-'gun\) — 13 km uzunluğu, 2.3 km eni olan və Antarktidanın Qreyam Torpağının Loubye sahiliindən qərbdə yerləşən buzlaqdır. Buzlaq Doliye buzlağından cənub-qərbdə, Peyna buzlağından şimal-şərqdə, Vilkinson buzlağından şimal-qərbdə yerləşmişdir.Buzlaq cənubi Bolqarıstanda yerləşən Blaqun şəhərinin adını daşıyır. == Yerləşməsi == Blaqun buzlağı 66°51′00″ c. e. 66°03′20″ q. u. koordinatlarında yerləşmişdir. Alman-Biritaniya xəritəsinə 1996-cı ildə daxil edilmişdir. == Xəritə == British Antarctic Territory.
Braqun silsiləsi
Braqun silsiləsi (çeç. БоргӀанан дукъ, qum. Борагъан тав) — Terek silsiləsinin şərq hissəsidir. Tolstoy-Yurt kəndindən şərqdə başlayır və Terek çayı boyunca 24 km uzanır. Bəzən ayrıca geoloji obyekt olaraq qəbul edilir. Silsilənin torpaqları şabalıdı, tünd şabalıd və qara torpaqdır. Silsilənin eni 3,5 ilə 6 km arasında dəyişir. Braqun silsiləsi Miosen və Pliosen dövrlərinin gil və qumdaşlarından ibarətdir. == Zirvələri == Silsilənin ən yüksək nöqtəsi 388 m hündürlükdədir, Terek üzərindəki dəmir yolu körpüsünün yaxınlığında yerləşir və adı yoxdur. Dərbənxi kəndinin cənubunda Daud-Bərz zirvəsi (319 m) yerləşir.
Braqun yasaqlığı
Braqun dövlət bioloji yasaqlığı — Çeçenistan Respublikasında, Sunja çayının Terek çayına birləşdiyi yerdə yaradılan yasaqlıq. Yasaqlıq Qroznı, Qudermes və Şelkov rayonları ərazisinə daxildir. Yasaqlıq 1971-ci ildə yaradılıb. Yaradılmasında məqsəd qiymətli, nadir və nəsli kəsilməkdə olan heyvan növlərinin qorunub saxlanılması, bərpası və çoxaldılması, onların yaşayış mühitinin, miqrasiya yollarının, yuva yerlərinin qorunması və ekoloji tarazlığın qorunmasıdır. Regional (respublika) əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazisi statusuna malikdir. == Coğrafi mövqeyi == Üç rayon ərazisində formalaşdırılmış yasaqlığın ümumi sahəsi — 17000 hektardır. Ərazinin 10,2 min hektarı meşə fonduna aiddir. Yasaqlıq ərazisində Braqun və Darbanx kəndləri yerləşir. Barqun yasaqlığının şimal sərhəddi Vinoqradnoe kəndindən 3 km aşağıdan keçir. Terek çayı boyu davam edir və Çervlennaya-Uzlovaya meşəsi ərazisinə daxil olur.
Mədinə Gülgün
Mədinə Gülgün (doğum adı: Mədinə Nurulla qızı Ələkbərzadə; 17 yanvar 1926, Bakı – 17 fevral 1991, Bakı) — Azərbaycan şairəsi, Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1987). == Həyatı == Mədinə Gülgün 1926-cı il yanvarın 17-də Bakıda fəhlə ailəsində anadan olmuşdur. Burada ibtidai məktəbi bitirmişdir. 1938-ci ildə ailəliklə Cənubi Azərbaycanın Ərdəbil şəhərinə köçmüşlər. Sonra Təbriz şəhərində yaşamış, əmək fəaliyyətinə burada toxuculuq karxanasında başlamışdır. O, həyatı dərk etməyə başladığı andan Azərbaycan xalqının milli hüquqlarının pozulduğunun əyani şahidi olur… Onu da dərk edir ki, mübarizə aparmaq üçün kifayət qədər savadlı və bilikli olmaq lazımdır. Odur ki, qısa müddətdə ərəb qrafikasını və fars dilini öyrənir.. Sonralar Təbriz Dram Teatrında çalışmışdır. "Azərbaycan" qəzetinin redaksiyasında xüsusi müxbir vəzifəsində işləmiş Mədinə Gülgün 1945–1946-cı illər Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatının fəal iştirakçısı və öz mübariz şeirləri ilə ömrü boyu həmin inqilabın carçısı olmuşdur. O, 1948-ci ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Dil və ədəbiyyat fakültəsinə daxil olmuş, 1952-ci ildə həmin fakültəni bitmişdir.
Qiaqin rayonu
Qiaqin rayonu (adıq Джаджэ район) — Rusiya Federasiyası, Adıgey Respublikasının tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Qiaqin qəsəbəsidir. == Coğrafiyası == Rayonu Adıgey Respublikasının mərkəz hissəsində, Zakuban düzənliyinin ətəklərində yerləşir. Rayonun ümumi sahəsi 796.63 km²-dir. Burada 5 kənd inzibati vahidliyinə 30 yaşayış məntəqəsi daxildir. Aşağıdakı ərazilərlə həmsərhəddir: şimalda Şovqenovski rayonu, şərqdə Koşexabl və Mostov rayonları, cənubda Maykop rayonu və Maykop şəhər dairəsi, qərbdə Krasnodar diyarının Belorechenski rayonu. Respublikanın dağətəyi zonasında yerləşir. Ərazisi təpəlidir, şüaları və çökəklikləri var. Rayonda orta hündürlük dəniz səviyyəsindən təxminən 180 metr yüksəkdir. Torpaq örtüyü qaratorpaqdır.
Semyon Sviqun
Semyon Kuzmiç Sviqun (28 sentyabr 1917 – 19 yanvar 1982, Moskva) — Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti yanında Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin sədri (1963 oktyabr-1967 iyun); SSRİ Nazirlər Soveti yanında Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin sədrinin I müavini (1967-1982). == Həyatı == 28 sentyabr 1917-ci ildə Ukraynada anadan olmuşdur. Odessa Pedaqoji İnstitutunun tarix fakültəsini bitirmişdir. 1939-cu ilə qədər müəllim və məktəb direktoru işləmişdir. Daha sonra İkinci dünya müharibəsinin iştirakçısı olan Semyon Sviqun, müharibədən sonra Moldova SSR və Tacikistan SSR dövlət təhlükəsizlik komitələrində müavin və sədr vəzifələrində işləmişdir. 1963-1967-ci illərdə Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti yanında Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin sədri, 1967-1982-ci illərdə SSRİ KQB-si sədrinin I müavini vəzifəsində işləmişdir.
Tiberiy Qrağus
Tiberi Semproni Qrakx (lat. Tiberius Sempronius Gracchus; e.ə.162 - e.ə.133) — məşhur Qədim Roma siyasi xadimi. Qədim Romada torpaq islahatların təşəbbüskarı olan iki qardaşdan biri. Qay Semproni Qrakxın böyük qardaşı. == Tiberinin tribunatı == Tiberi Qrakxın ilk tribunatı böhranın kəskinləşməsi ilə səciyələndi. E.ə 133 ildə xalq tribunu seçilən Tiberi Qrakx, məqsədi, qismən erkən respublika dövrünün polis bərabərliyinin bərpası olan aqrar islahatı təklif etdi. Hər ager publicus sahibinə 500 yuqerdən(125 ha) artıq olmayaraq torpaq saxlamaq icazə verilirdi; bundan başqa o hər yetkin yaşlı oğluna görə daha 250 yuqer torpaq saxlaya bilərdi ki, hər ailəyə düşən ümumi torpaq payı 1000 yuqerdən artıq olmasın. Bu paydan artıq torpaq dövlətin sərəncamına qaytarılırdı. Onlardan hərəsi 30 yuqer olmaqla topaq sahələri yaradılmalı idi və yoxsullara paylanmalı idi. Keçmiş sahiblərə torpağın əvəzinə pul ödənilməli idi.
Atagün Yalçınkaya
Atagün Yalçınkaya (14 dekabr 1986, Altındağ ilçəsi, Ankara ili) — türk boksçu və bədən tərbiyəsi müəllimi. == Həvəskar karyerası == Yalçınkaya çox gənc yaşlarında boksa başlamış və Türkiyədə kollec və kadet kateqoriyalarında altı titul qazanmışdır. O, 2003-cü ildə Macarıstanda keçirilən Balaton turnirində birinci , Pakistanın Green Hill kubokunda üçüncü yer və İtaliyada tələbə boks üzrə Avropa çempionatında birinci yeri tumuşdur. 2004-cü ildə Alfonso Pinto və dünya çempionu Sergey Kazakovu məğlub edərək Türkiyəyə gümüş medal qazandırmışdır. O, Türkiyə tarixinin ən gənc medalçısıdır. Jolly Katongole (Uqanda) 22–7 hesabı ilə məğlub olub. Ceyhun Abiyevi (Azərbaycan) 23–20 hesabı ilə məğlub edib. Alfonso Pintonu (İtaliya) 33–24 hesabı ilə məğlub edib. Sergey Kazakovu (Rusiya) 26–20 hesabı ilə məğlub edib. Yan Bartelemí Varelaya (Kuba) 16–21 hesabı ilə məğlub olub.
Alyssum vagum
Alyssum alyssoides (lat. Alyssum alyssoides) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin çuğundurot cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Adyseton alyssoides (L.) Nieuwl. Adyseton calycinum Scop. Adyseton campestre Moench Adyseton mutabile Moench Alyssum alsinifolium Host Alyssum alyssoides f. albineum Farw. Alyssum alyssoides var. alyssoides alyssoides Alyssum alyssoides var. depressum T.R. Dudley Alyssum alyssoides var. hispanicum Dudley Alyssum alyssoides subsp.
Bill (qanun)
Bill (ing. "qanun") — Böyük Britaniya, ABŞ və bir sıra digər ölkələrin qanunverici orqanlarına hökumət və ya parlament üzvünün baxılmaq üçün təqdim etdiyi qanun layihəsi. Billin və ona edilən düzəlişlərin taleyi parlamentdə çoxluğa malik olan partiyaların mövqeyindən asılı olur. Parlament tərəfindən qəbul edilmiş və dövlət başçısı tərəfindən təsdiqlənmiş bill qanun qüvvəsinə malik olur.
Biogenetik qanun
Biogenetik qanun – orqanizmlərin fərdi inkişafı (ontogenez) və növlərin təkamül tarixinin (filogenez) qarşılıqlı münasibətlərini izah edən konsepsiya. Biogenetik qanunun E.Hekkel (Haeckel) orqanizmlərin fərdi və tarixi inkişafı arasındakı asılılığı belə ifadə etmişdir: hər bir orqanizmin ontogenezi onun əcdadının filogenezinin qısa və yığcam təkrarını (rekapitulyasiya) təmsil edir. Hekkelə görə, təkamül prosesində yeni əlamətlərin yaranması orqanizmlərin fərdi inkişafının sonunda yeni mərhələlərin əlavə olunması yolu ilə baş verir, əvvəlki yaşlı vəziyyət isə ondan (sonuncudan) əvvəlki embrional mərhələyə çevrilir. Ontogenezdə əcdad əlamətlərinin təkrarlanması bununla əlaqədardır. Beləliklə, ontogenezin formalaşmasının səbəbi filogenezdir. Fərdi inkişaf sonsuz uzana bilməz, buna görə də filogenetik mərhələlərin embriogenezdə təkrarlanması tədricən qısalmış olur. Ç.Darvin (1859) göstərmişdir ki, təbii seçmə orqanizmlərin ontogenezinin bütün mərhələlərinə təsir edərək onların hər birinin xarici şəraitin xüsusiyyətlərinə uyğunlaşmasına səbəb olur. E.Hekkel rüşeym və sürfələrin spesifik uyğunlaşmasını senogenez adlandırmış, bunların arasında embrional rüşeymlərin formalaşma yerinin dəyişilməsini (heterotopiya), onların inkişafının müddət və templərini (heteroxroniya) ayırd etmişdir. Fərdi inkişafda senogenezin yaranması sayəsində konservativ əlamət və proseslərin təkrarlanma qaydası pozulur. E.Hekkel güman edirdi ki, bütöv filogenetik mərhələlər ontogenezdə ardıcıl təkrarlanır və bunun sayəsində növün tarixi inkişafının gedişini yenidən yaratmaq olar.
Dövri qanun
Dövri qanun — 1869-cu ildə Dmitri Mendeleyev tərəfindən o dövrdə məlum olan kimyəvi elementlərin xassələri və onların atom kütlələrinin qiymətləri müqayisə edilərkən kəşf edilmiş əsas təbiət qanunu. == Təriflər == Dövri qanunun kəşfindən sonra Dmitri Mendeleyev iki il onun tərtibini təkmilləşdirdi və nəhayət, aşağıdakı formada rəsmiləşdirdi (1871): Atom fizikası və kvant kimyasının inkişafı ilə Dövri Qanun ciddi nəzəri əsas əldə etdi. C.Rıdberqin (1897), A.Van den Brukun (1913), Q.Mozelinin (1913) klassik əsərləri sayəsində elementin sıra (atom) nömrəsinin fiziki mənası açılmışdır. Daha sonra kimyəvi elementlərin atomlarının nüvələrinin yükləri artdıqca elektron strukturunun dövri dəyişməsi üçün kvant mexaniki modeli yaradılmışdır. Hal-hazırda D. I. Mendeleyevin Dövri Qanunu aşağıdakı formadadır: Dövri qanunun digər fundamental qanunlar arasında özəlliyi ondan ibarətdir ki, onun riyazi tənlik şəklində ifadəsi yoxdur. Dövri qanun Kainat üçün universaldır: məşhur rus kimyaçısı N.D.Zelinskinin obrazlı şəkildə qeyd etdiyi kimi, dövri qanun “kainatdakı bütün atomların qarşılıqlı əlaqəsinin kəşfi” idi. Qanunun qrafik (cədvəl) ifadəsi Mendeleyev tərəfindən işlənmiş kimyəvi elementlərin dövri sistemidir. Ümumilikdə dövri sistemin təsvirinin bir neçə yüzvariantı (analitik əyrilər, cədvəllər, həndəsi fiqurlar və s.) təklif edilmişdir. == Tarixi == Kimyəvi elementlərin təbii təsnifatı və sistemləşdirilməsi üçün əsasların axtarışı Dövri Qanunun kəşfindən çox əvvəl başlamışdır. Bu sahədə ilk dəfə işləyən təbiət alimlərinin qarşılaşdıqları çətinliklər eksperimental məlumatların olmaması ilə əlaqədar idi: XIX əsrin əvvəllərində məlum kimyəvi elementlərin sayı az idi və atomun qəbul edilən dəyərləri çoxlu elementlərin kütlələri yanlışdır.
Erigeron vagus
Erigeron vagus (lat. Erigeron vagus) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin xırdaləçək cinsinə aid bitki növü.
Kayum (laqun)
Kayum — Kamçatka yarımadasının şimal-şərqində, Berinq dənizi akvatoriyasında yerləşir. İnzibati baxımından Kamçatka diyarı Karaqin rayonu ərazisinə daxildir. karaqin körfəzinin bir hissəsini təşkil edir. Laquna Kayum və Qıtkatkinvayam çayları tökülür. çuk. Ӄуйым çukotkaçadan tərcümədə «buxta» mənasını verir. == Su reestrinin məlumatı == Rusiya dövlət su reyestrinin məlumatına əsasən Anadır-Kolıma hövzə dairəsinə daxildir. Dövlət su reyestrindəki obyekt kodu — 19060000315320000000446.
Qaşun Qobisi
Qaşun Qobisi — düzənlik şərqdə Tyan-Şan və Xamiy dağları, cənubda Beyşan dağları ilə əhatələnir. Səhra Çinin Sincan-Uyğur Muxtar Rayonuda yerləşir. Qobinin bir hissəsini təşkil edir. Səhra şoranlıqlarla zəngindir. Daşlı səhradır. İl ərzində cəmi 50 mm yağıntı düşür. Yayda temperatur 40°S, qışda isə 32°S təşkil edir. Əsasən səhra bitkiləri yayəlmışdır. Heyvanlardan vəhşi eşşək, ceyran, vəhşi dəvə, gəmiricilər və sürünənlərə rast gəlmək olar.