Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • сшибить

    -бу, -бёшь; сшиб, -ла, -ло; сшибленный; -лен, -а, -о; св. см. тж. сшибать, сшибаться, сшибание кого-что разг. 1) Сбить, свалить ударом, толчком. Сшиби

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • СШИБИТЬ

    ...azaltmaq, məhdudlaşdırmaq; ◊ сшибить спесь (форс, гонор) с кого bax сбить.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СШИБИТЬ

    разг. 1. яна гадрун; яна алудун; яна (галукьарна) ярхарун: сшибить с ног галукьарна (яна) ярхарун. 2. пер. алудун, хкудун, терг авун (мес. садан дамах

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СШИБАТЬ

    несов., см. сшибить.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СШИБАТЬ

    несов. dan. bax сшибить.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • сшибать

    см. сшибить; -аю, -аешь; нсв.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • сшибаться

    I см. сшибиться; -аюсь, -аешься; нсв. II см. сшибить; -ается; страд.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ŞİBİT

    (Dərbənd) şüyüd. – Şibit uladu büzdə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ССАДИТЬ₀

    авудун (мес. балкIандилай, арабадай)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СГИБАТЬ

    несов., см. согнуть

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СГУБИТЬ

    пуч авун, телефун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СЛИЧИТЬ

    сад-садав гекъигун, гутун; гекъигна гутун, килигун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СМИРИТЬ

    муьтIуьгърун; ислягь авун; умунрун:

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СНИЗИТЬ

    ...авун; агъуз вигьин. 2. тIимилрун, агъуз авун; (мес. къиметар). ♦ снизить тон пер. агъуз эвичIун, яваш хьун (гзаф яцIу гафар, гьарай-вургьай ийизва

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СПИЛИТЬ

    мишердалди атIун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СРУБИТЬ

    1. атIун; срубить дерево ттар атIун. 2. гъварарикай расун (мес. кIвал, кIвалин цлар авун).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ССУДИТЬ

    бурж вугун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ССАДИТЬ₁

    алашкIарун, чухвана (галукьарна) хам алудун, хамунал хер авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ССОРИТЬ

    несов. кукIурун, арада къалмакъал ттун, сад-садав хъелрун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СЦЕПИТЬ

    bağlamaq, qoşmaq (bir – birinə), ilişdirmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ССУЧИТЬ

    тах авуна звер гун, звер гана сад авун (мес. кьве еб; ебни чIарар)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ССЫЛАТЬ

    несов., см. сослать

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ССЫПАТЬ

    несов., см. ссыпать.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ССЫПАТЬ

    ичIирун (мес. техил саниз)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СТЫДИТЬ

    несов. айиб авун, айибар авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СЦЕПИТЬ

    гилигун, галкIурун; сцепить вагоны вагонар сад-садахъ гилигун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЩЕРБИТЬ

    kələ – kötürləşdirmək, diş – diş etmək, oyuq – oyuq olmaq, çopurlaşmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СЛАБИТЬ

    несов. 1. къен фин, къен буш хьун. 2. къен ракъурун, къен бушрун (ишлетмади)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ССЫПАТЬ

    1. tökmək, doldurmaq; 2.təhvil vermək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СГУБИТЬ

    1. məhv etmək, tələf ertmək, bədbəxt etmək, başını yemək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ССУДИТЬ

    borc vermək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • SİSTİT

    is. [yun.] Sidik kisəsinin iltihabı xəstəliyi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SPİRİT

    is. [lat.] Ölülərin ruhunu çağıran və onlarla əlaqə yarada bilən adam

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • СГИБУТЬ

    məhv olmaq, tələf olmaq, puç olmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ŞİRBİT

    is. zool. Çəki balığının bir növü

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • СЛАБИТЬ

    1. qarnı işləmək; 2. işlətmək, qarnı işlətmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СЛИЧИТЬ

    tutuşdurmaq, müqayisə etmək, tutuşdurub yoxlamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СМИРИТЬ

    1. ram etmək, itaətə gətirmək, sakit etmək; 2.azaltmaq, yatırtmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СНИЗИТЬ

    1.aşağı salmaq, endimək; 2. azaltmaq, əksiltmək; 3.kiçiltmək, alçatmaq (vəzifəsini və s.)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПИЛИТЬ

    1.mişarlamaq, mişarla kəsmək; 2.suvandla hamarlamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ССЕЛИТЬ

    köçürmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УШИБИТЬ

    əzmək, zədəlmək, sarsıtmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ушибить

    ...-бёшь; ушиб, -ла, -ло; ушибленный; -лен, -а, -о; св. см. тж. ушибать, ушибаться, ушиб кого-что 1) Повредить ударом (какую-л. часть тела), причинить б

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • УШИБИТЬ

    сов. 1. əzmək, zədələmək (özü); (bədən üzvünü) toxundurub əzmək (zədələmək); он ушиб себе ногу o, ayağını zədələmişdir; 2

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УШИБИТЬ

    яна (галукьарна) тIарвал гун; зарар гун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРИБЫТЬ

    1. атун. 2. артух хьун, гзаф хьун, винел атун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРИБИТЬ

    1. ягъун (мес. мих); яна алкIурун. 2. ягъун, яна ччиле ттун, яна къаткурун (мес. хару техил). 3. ягъун (ци къерехдиз са затI)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОСИЛИТЬ

    кIаник кутун; кIудун; гуж акъалдрун, тIем акьалдрун, тIем акакьрун, тIем акакьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РАСШИБИТЬ

    1. vurub əzmək, vurub zədələmək; 2. sındırmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РАСШИБИТЬ

    разг. тIарвал гун, хер авун (галукьна, алукьна)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • сшибание

    см. сшибить; -я; ср.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • СШИБИТЬСЯ

    разг. дяве хьун. кукIун; акьунар хьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СШИТЫЙ

    цвайи; цванвай. ♦ крепко сшитый пер. кIеви, сагъ ччан авай.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ŞIRBIT

    ...balıq növü. – Çayda bı sa:t şırbıtdan başqa heş nə tapbassan; – Şırbıt yazda yağlı olur

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ŞİLBİT

    (Lənkəran) balıq növü

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • SİSTİT

    сущ. мед. цистит (воспаление мочевого пузыря)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SORBİT

    1 I сущ. сорбит (безглюкозный сахар, используемый в питании больных диабетом) II прил. сорбитный. Sorbit maddələri сорбитные вещества 2 сущ. тех. мет.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SPİRİT

    I сущ. спирит (тот, кто занимается спиритизмом, верит в возможность общения с душами умерших), спиритка II прил. спиритский. Spirit sayıqlaması спирит

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ŞİRBİT

    сущ. зоол. усач (речная рыба из сем. карповых)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • СШИВАТЬ

    несов., см. сшить 2-манада.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • посшибать

    -аю, -аешь; св. кого-что разг. Сшибить постепенно всё, многое или всех, многих. Посшибать с ног прохожих. Посшибать столбы. Посшибать грибы палкой. По

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • насшибать

    -аю, -аешь; св. а) что и чего разг. Сшибить, сбить в несколько приёмов в каком-л. количестве. Насшибать корзину груш. Насшибать с дерева яблок. б) отт

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ÇIRTMA

    ...vurmaq kimə дать пинка ногой кому, çırtma ilə vurub yıxmaq kimi сшибить пинком кого, qapını çırtma ilə açmaq открыть дверь пинком ◊ dalınca bir çırtm

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • сбить

    ...толчком сдвинуть с места, заставить упасть, отделить от чего-л., сшибить. Сбить замок с двери. Сбить яблоко с дерева. Сбить снег с валенок. Сбить кег

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • сшибиться

    -бусь, -бёшься; сшибся, -лась, -лось; св.; разг. см. тж. сшибаться 1) Столкнуться. Сшибиться лбами. С грохотом сшиблись льдины во время ледохода. 2) Вступить в бой, в борьбу; затеять ссору, драку.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • СШИБИТЬСЯ

    сов. dan. toqquşmaq, vuruşmaq, mübahisə açmaq, dava salmaq, dalaşmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
OBASTAN VİKİ
Ksilit
Ksilit( CH2OH(CHOH)3CH2OH)-rəngsiz hidroskopik kristal, çoxatomlu spirtlərin nümayəndəsidir. == Fiziki xassələri == Optiki aktiv deyil; suda, metil və etil spirtlərində, qlikollarda, piridində, sirkə turşusunda həll olur; efirlərdə, dioksanda, karbohidrogenlərdə, alkilhalogenidlərdə, butil və propil spirtlərində həll olmur. == Kimyəvi xassələri == Kimyəvi xassələrinə görə Ksilit çoxatomlu spirtlərin tipik nümayəndəsidir. == Alınması == Ksilit sənayedə ksilozaları reduksiya etməklə alırlar. Bu məqsədlə xammal kimi kənd təsərrüfatının pentoza tərkibli tullantılarından və ağacdan istifadə olunur. Ksiliti təyin etmək üçün, adətən, xromotoqrafiyadan, eləcə də onun mis və vanadium-xinolin kompleksləri əmələ gətirmək xassəsinə əsaslanan üsullardan istifadə olunur. == Tətbiqi == Ksilit və onun 1,4-anhidridi (klisitan) sellofan istehsalında plastifikator və rütubət stabilizatoru kimi, kağız və ətriyyat sənayesində istifadə olunur. Ksilit ksiftal alkid qatranının, səthi-aktiv maddələrin, lakların, yapışdırıcıların alınmasında komponentdir. Ksilit şirin dada malikdir (saxarozadan iki dəfə şirindir), ödqovucudur; insan orqanizmi ilə mənimsənilmir. Şəkərli və piylənmədən əziyyət çəkən xəstələr üçün qənnadı məmulatların hazırlanmasında saxarozanın əvəzinə istifadə olunur.
Sistit
Sistit — sidik kisəsinin selikli qişasının iltihabı. Bu sidik-cinsiyyət üzvlərin iltihabı xəstəliklərinin ən çox yayılmış formasıdır. Qadınların 20-25 %-i müxtəlif formada sistit keçirirlər, 10 %-i isə xroniki sistit xəstəsidirlər və bu rəqəmlər ildən-ilə artırlar. Kişilər bu xəstəlikdən nisbətən az əziyyət çəkirlər – sistit kişilərin 0.5 %-ində olur. Çox vaxt sistitlə qadınlar xəstələnirlər və bu onların orqanizmlərinin anatomik quruluşu ilə bağlıdır: qadınlarda sidik kanalı geniş və qısadır, ona görə də kişilərə nisbətən qadınlarda sidik kisəsinə infeksiya düşməsi daha asandır. İnfeksion sistitin səbəbi çox vaxt bağırsaq çöpüdür, bəzən xlamidiya, ureaplazma və kandida göbələkləri də onun səbəbi olur. Sistitə meylliyi artıran bir sıra xoşagəlməz faktorlar da vardır: sidik kisəsinin divarlarında və kiçik çanaqda qan dövranının pozulması, məsələn, oturaq işdə (kompüter arxasında durmadan 4-6 saat işləmək), tez-tez və uzunmüddətli qəbzliklər, uzun müddət dar paltar, alt paltarı və corab geymək; immunitetin enməsi; sidiklə çıxan maddələrin sidik kisəsi divarlarına qıcıqlandırıcı təsir göstərməsi. Bu o halda baş verir ki, əgər siz çox kəskin qida və qızardılmış qidanı böyük miqdarda ədviyyatla qəbul edirsiniz. menopauza, diabetlə bağlı maddələr mübadiləsinin pozulması xəstəlikləri. Həkimlər, həmçinin, interstisial sistiti fərqləndirirlər.
Spilit
Spilit - albitləşmiş diabaz qrupuna aid olan paleotip bazalt süxur ("natriumlu bazalt"). Sualtı vulkanik püskürmə ilə əlaqədar olan lavalarda, araları, adətən, yəşəm tipli sementlə dolmuş kürəvi ayrılmaların olması və bu süxurların silisiumlu radiolariya süxurları ilə sıx assosiasiya onların su altında əmələ gəldiyini göstərir. Quruluşu mikrolit tipli, pilotaksit, yaxud intersertaldır. Mikrolitlər albitləşmiş plagioklazdan ibarətdir, onların arası isə xlorid və filiz mineralları (maqnetit, pirit, ilmenit), bəzən də dəyişilməyə uğramış hornblend və piroksenlə dolur. Spilit spilit-keratofir formasiya xarakter üzvü hesab edilir. Yer qabığının mütəhərrik zonalarının ilkin mərhələsi üçün səciyyəvidir. == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press. 2006. 679.
Ssirım
Ssirım (Hanqıl: 씨름) və ya Koreya güləşi- IV əsrdə yaranmış Koreyanın qədimi güləş növü və milli idman sahəsidir. Müasir formada hər bir yarışçı beli və budunun ətrafına sarılan kəmər (satba) taxır. Yarışmada rəqibə az zərər verən və xəsarət yetirən bir sıra texnikalar tətbiq olunur: rəqiblər bir-birinin kəmərindən tutur və bir tərəf rəqibinin dizdən yuxarı hər hansı bir hissəsini yerə vuraraq qələbə qazanır. == Etimologiya == Tarixən, Çin mədəniyyətinin təqdimi ilə Koreyada ssirım ilə yanaşı "güləş" üçün istifadə olunan gakco (각저:角抵), gakhi (각희:角戱), gakryok (각력:角力), gakci (각지:角支), çiuhi (치우희:蚩尤戱), sanqbak (상박:相撲), cenqgyo (쟁교:爭交) kimi başqa terminlər də var. Yayğın olaraq istifadə olunan Gak (각:角) prefiksinin fiziki güc üstünlüyü uğrunda rəqabət aparan öküz kimi buynuzlu heyvanların mübarizəsindən əmələ gəldiyi hesab olunur. == Mexanika == Ssirımda rəqibi atarkən gövdə 45 dərəcədən 90 dərəcəyə çevrilir. Bu yarışçının bütün ağırlığını ayaqlarına verməsi və yerə sabitlənməsi ilə baş verir. == Tarixi == Ssirımın ən erkən dəlilləri Koquryo dövrünə aiddir. Əvvəlcə hərbi seçmələrdə istifadə olunan ssirım, Qoryo və Coson krallığı dövrlərində bir çox Koreya kralı da daxil olmaqla xalq arasında məşhur bir məşğuliyyətə çevrildi. Ənənəvi həyatda, ssirım ay təqvimi ilə beşinci ayın beşinci günü qeyd olunan Koreyanın milli bayramı Dano-da edilən məşhur bir fəaliyyət idi və turnirlər yayda və payızda keçirilirdi.
Stilbit
Stilbit — monoklinik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: çox da tez-tez rast gəlməyən. == Xassələri == Rəng – rəngsiz, ağ, boz, sarımtıl, açıq-qəhvəyi, narıncı-qırmızı, qırmızı; Mineralın cizgisinin rəngi – ağ; Parıltı – güclü; şüşə, sədəf, ipəyi; Şəffaflıq – şəffafdan yarımşəffafadək; Sıxlıq – 2,1-2,2; Sərtlik – 3,5-4,0; Kövrəkdir, Ayrılma – {010} üzrə mükəmməl, {100} üzrə aydın; Sınıqlar – şüalı, lövhəyəbənzər, tikanlı; Başqa xassələr – molekulyar ələk xassəli; Morfologiya – kristallar: lövhə formalı, sütunvari, «burulmuş» yonqar şəklində; İkiləşmə: {001} üzrə xaçvari qarşılıqlı nüfuzetmə ikiləşmələrinə tez-tez rast gəlinir; Mineral aqreqatları: dərz şəkilli, paralel-çubuq- və – lövhəvari, şüalı əmələgəlmələr, sferolitlər, sekresiyalar, druzalar. == Mənşəyi və yayılması == Tipik hidrotermal mineral olub, ən çox əsasi effuziv süxurların boşluqlarında və çatlarında inkişaf edir. Gec hidrotermal minerallardan biri kimi bəzi intruziv süxurlarda–siyenit, qranit və qabbroidlərdə, habelə qranit peqmatitlərində və polimetal filizlərində qeyd edilir. Bəzən metamorfik süxurların – müxtəlif şist və qneyslərin boşluq və çatlarında müşahidə edilir. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: kalsit, epidot, adulyar, kvars, geylandit, şabazit, natrolit və b. Mineralın tapıldığı yerlər: Börjön (Macarıstan); Teyqarhorn (İslanliya); Dalneqorski və Savinski yataqları, Şərqi Sibir (Rusiya). Azərbaycanda Naxçıvan MR-da, Şuşa (Dağlıq Qarabağ), Daşkəsən, Göy-Göl, Laçın, Qazax rayonlarında, Dağlıq Talışda və b. yerlərdə qeyd olunmuşdur. == İstinadlar == == Mənbə == Azərbaycan mineralları.
Tsabit
Tsabit (ərəb. تسابيت‎) — Əlcəzairin mərkəzi hissəsində, Adrar vilayətində şəhər və kommuna. Eyniadlı dairənin inzibati mərkəzidir. == Coğrafi mövqe == Şəhər vilayətin mərkəzi hissəsinin şimalında, Böyük Səhranın şimal-qərbindəki vahələrindən birinin ərazisində, paytaxt Əlcəzairdən təxminən 971 kilometr cənub-cənub-qərbdə yerləşir. Mütləq hündürlüyü dəniz səviyyəsindən 252 metrdir.Tsabit kommunası Bəşar vilayətinin Sbaa, Metarfa, Şəruin, Talmin, Xabi və Tabelbala kommunaları ilə həmsərhəddir. Sahəsi 13,263 km2-dir. == İqlim == Şəhərin iqlimi quraq isti kimi xarakterizə olunur. İl ərzində yağıntı demək olar ki, yoxdur (orta illik miqdarı – 17 mm). Orta illik temperatur 24,3 °C-dir. Ən soyuq ayın (dekabrın) orta temperaturu 11,5°C, ən isti ayın (iyul) orta temperaturu 36,8°C-dir.
Şirbit
Şirbit (lat. Barbus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin çəkikimilər dəstəsinin çəkilər fəsiləsinə aid heyvan cinsi. == Təsviri == Şirbitlər əsasən Cənubi və Cənub-Şərqi Asiya, Afrika, Avropada yayılmışdır. bədənləri uzadılmış formadadır, quyruq üzgəcləri iki tirəlidir. Dişilər iri qarınları səbəbiylə daha böyük görünür. kürüləmə dövründə erkəklər daha parılaq görünür.
Sabit
Sabit — Daimi mənasını bildirən şəxs adı.
Sibir
Sibir (rus. Сибирь) — Avrasiyanın şimal-şərq hissəsində böyük coğrafi ərazi. Qərbdən Ural dağları, şərqdən Sakit okean, şimaldan Şimal Buzlu okean, cənubdan Qazaxıstan, Monqolustan, Çin əhatə edir. Sibir dedikdə Rusiya Federasiyasının tərkibidə olan ərazi başa düşülür. Ancaq coğrafi Sibirə Qazaxıstanın şimalı və Uzaq Şərq də daxildir. Sibir Qərbi Sibirə və Şərqi Sibirə bölünür. Həmçinin Cənubi Sibir, Şimal-Şərqi Sibir və Orta Sibir anlayışı da vardır. == Qərbi Sibir == Ural və Yenisey çayı arasında yerləşən Qərbi Sibir ilk yaşayış məntəqəsidir. Əhalinin əksəriyyətinin yaşadığı Sibir torpaqlarının ən inkişaf etmiş hissəsidir. === Tarixi === === İqlimi === === Təbii qaynaqlar === === İqtisadiyyatı === == Şərqi Sibir == Sibirin şərq hissəsi, Asiyanın şimal-şərqini əhatə edir.
Sibiu
Sibiu (almanca: Hermanştat, macarca: Nagyszeben) — Rumıniyada Transilvaniya regionunda şəhər, Sibiu administrasiya əyalətinin mərkəzi. Əhalisi 171,5 min nəfərdir (2002). Sibiuda məşhur alman şairi Oskar Pastior anadan olmuşdur.
Simit
Simit — suysamla qablı yumru formalı çörəklərə verilən ümumi ad. Türkiyə və Yunanıstanda geniş şəkildə istehlak edilən simitə Yunanıstanda kuluri (Yunanca: κουλούρι) deyilir. İzmir elində simit gevrek adıyla bilinir.(Bolqarıstanda 'gevrek' və Serbiyada 'çevrek' və Rumıniyada da 'covrigi' deyilir. Ehtimalla balkanlardan İzmirə gələn immiqrantların təsiriylə simitə 'gevrek' deyilir.) Ümumiyyətlə tək istehlak edilən simit, nahar üçün seçildiyində pendir, çay və ya cemlə birlikdə də yeyilə bilər. İndiki vaxtda simit, müasir sobalarda və simit evlərində hazırlanıb satıla bildiyi kimi prospekt və küçələrdə satıcılıq edən səyyar satıcılar tərəfindən bir əl avtomobili içində də satılar.
Şıbır
Şapar (çuvaş Шӑпӑр, rus. Шапар), Şabr (çuvaş Шӑбр, rus. Шабр), Şıbır (çuvaş Шыбыр) və ya Puzır (rus. Пузырь) — türkdilli çuvaşlara məxsus tuluq zurnası. Müasir dövrlərə qədər şapardan sadəcə toy mərasimlərində istifadə edilirdi.
Şirbit (Əhər)
Şirbit (fars. شيربيت‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Əhər şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 140 nəfər yaşayır (28 ailə).
Sibi
Sibi (Bəluc və urdu سِبی, puşt. سيوۍ) — Pakistanın Bəlucistan əyalətində şəhər.Sibi rayonunun inzibati-mərkəzi.Əhalisi 157 min nəfərdir.Şəhər 7-ci əsrdə yaranıb.18-ci əsrdə Nadir şah Əfşarın buraya səfəri ilə şöhrət qazanıb.
Cənubi Sibir
Cənubi Sibir — qərbdən şərqə Qərbi Sibirdən Zeya-Bureya düzünə qədər uzanan, 3000 kilometr uzunluğu, 200 ilə 800 kilometr arasında eni olan dağlıq region. Şimali Asiyada yerləşən regionun yerli əhalisi ortaq tarixə, sosial-iqtisadi inkişaf və sıx qarşılıqlı əlaqəyə malik olduğundan oxşar mədəni və məişət xüsusiyyətlərini özündə əks etdirir. Ən yeni tektonik hərəkətlər nəticəsində müxtəlif yaşlı strukturlardan əmələ gəlmiş, yüksək və orta dağlardan ibarətdir. Göllər və akkumulyativ düzənliklərlə tutulmuş dərin tektonik çökəklər var. Dağlıq tayqa, cənubunda dağ meşə-çöl landşaftı üstündür. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Михайлов Н. И. Горы Южной Сибири. — М., 1961. Горы Южной Сибири // Гвоздецкий Н. А., Михайлов Н. И. Физическая география СССР. — М.: Мысль, 1978.
Qərbi Sibir
Qərbi Sibir — qərbdə Ural dağları, şərqdə isə Yenisey vadisi ilə sərhəd olan Sibirin hissəsi. Sahəsi — 2 451,1 min. km² (Rusiya ərazisinin 15%-i). Əhalisi — 14 619 min nəfər.
Sabit Abbasəliyev
Sabit Qasım oğlu Abbasəliyev (12 may 1932, Quşçu, Marneuli rayonu – 23 may 1982, Bakı) — Azərbaycanın dövlət və ictimai-siyasi xadimi. == Həyatı == Sabit Abbasəliyev 12 may 1932-ci ildə Gürcüstan SSR, Marneuli rayonu, Quşçu kəndində anadan olmuşdur. 1958-ci ildə Məşədi Əzizbəyov adına Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutunu bitirdikdən sonra institutun komsomol komitəsinin katibi vəzifəsində çalışmış, 1960-cı ildə isə Bakı Şəhər Komsomol Komitəsinin 2-ci katibi seçilmişdir. 1962–1964-cü illərdə Sabit Abbasəliyev Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsində işləmiş, 1964-cü ildə isə Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının XXII qurultayı adına Bakı Neftqayırma Zavodunun partiya komitəsinin katibi seçilmişdir. Artıq 1965-ci ildə Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsində neft və kimya sənayesi şöbəsinə müdir müavini vəzifəsinə təyin edilmişdir. 1971-ci ildən Azərbaycan Kommunist Partiyası Sumqayıt şəhər komitəsinin 1-ci katibi seçilmişdir. 1974–1979-cu illərdə Azərbaycan SSR Mərkəzi Statistika Komitəsinin sədri olmuşdur. Azərbaycan SSR Dövlət Plan Komitəsinin sədri vəzifəsində də çalışmışdır. Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti sədrinin müavini, Dövlət Plan Komitəsinin sədri, Azərbaycan SSR Ali Sovetinin deputatı, Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin üzvü Sabit Abbasəliyev 1982-ci ildə vəfat etmiş və Birinci Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur.
Sabit Bağırov
Sabit Bağırov (1948, Kirovabad) — Azərbaycan Respublikasının Strateji Proqramlar üzrə Dövlət Müşaviri və Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin sabiq prezidenti. == Həyatı == Sabit Aydın oğlu Bağırov 1948-ci ildə Gəncə şəhərində anadan olmuşdur. 1971-ci ildə Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutunu 1972-ci ildə isə həmin institutun aspiranturasını bitirmişdir. 1987-ci ildə SSRİ Elmlər Akademiyasının İdarəetmə Problemləri İnstitutunda elmi dissertasiyanı müdafiə etmişdir. 1971–1972-ci illərdə Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutunda mühəndis vəzifəsində çalışmışdır. 1974–1977-ci illərdə Ümumittifaq Elmi Tədqiqat və Neft Maşınqayırma Texnologiyaları İnstitutunun laboratoriya müdiri olmuşdur. 1977–1992-ci illərdə AZNEFTKİMYAMAŞ Konsernin Məlumat Hesablama Mərkəzinin layihələndirmə üzrə direktor müavini vəzifəsində çalışmışdır.1994–2004-cü illərdə Xəzər enerji layihələri üzrə müxtəlif şirkətlərdə məsləhətçi vəzifəsində çalışmışdır. 1995-ci ildən Center for International Private Interprise (USA), Eurasia Foundation (USA), Open Society Institute (USA), Transparency International, Fridrich Nauman Foundation (Germany), Fridrich Ebert Foundation (Germany) və s. təşkilatları tərəfindən maliyyələşdirilən müxtəlif layihələrin rəhbəri olmuşdur. 1998 və 2004-cü illərdə Dünya Bankının Azərbaycan enerji layihələrində məsləhətçi olmuşdur.
Sabit Damolla
Sabit Damolla Əbdulbaqi (uyğ. سابىت داموللا) — Şərqi Türkistan İslam Respublikasının Baş Naziri, məktəb müəllimi, qazı, yazıçı və nəşriyyatçı. O, həmçinin cədidçi idi. == Həyatı == Sabit Damolla Əbdulbaqi 1883-cü ildə Kaşğər vilayətinin Atuş şəhərində anadan olub. O, təhsilini SSRİ-də, Avropada, Türkiyədə, Misirdə, Hindistanda və olduğu başqa ölkələrində alıb. O, Karakaş Yeni İslam məktəbində müəllimlik edirdi və təhsil islahatın tərəfdarı idi.1931-ci ildə, Sabit Damolla həccə gedib. O, həmçinin Qahirəni ziyarət etmişdi. Eyni vaxtda, Sincanda üsyan qalxmışdı. 1933-cü ildə Sabit Damolla həccdən qayıdıb. Başqa mənbələrə görə, o, 1932-ci ildə Hindistandan qayıdıb, Xotanın varlı Buğra ailəsindən Çin hökumətinə qarşı üsyana kömək etməyə xahiş edib.1933-cü ilin fevralın 20-də Sabit Damolla Xotan, Qaraqaş rayonudaki üsyan lideri hakim Məhəmmən Nias Alam, oazisində Məhəmməd Əmin Buğra ilə görüşüb.
Sabit Dönentayev
Sabit Dönentayev (qaz. Сәбит Дөнентаев) (1894 - 23 may 1933) - qazax şairi, satira yazarı, esse yazarı və ictimai fiqur. == Həyatı == 1894-cü ildə indiki Pavlodar bölgəsində bir çoban ailəsində anadan olub. Qasım-Hacı mədrəsəsində təhsil alıb. Rus şairi Krılov, tatar şairi Abdulla Turkay və qazax şairi Abay Kunanbayoğlunun əsərlərinin təsiri ilə yaradıcılığa başlayıb. 1913-cü ildə Dönantayevin “Aykap” dərgisində ilk şeiri “ Xəyalım” ( qazaxca: “Қиялым”) dərc olunub. İlk şeirlər kitabı olan “Alibek” 1915-ci ildə Ufa şəhərində nəşr edilib.
Sabit Kərimov
Kərimov Sabit Qəhrəman oğlu (10 aprel 1940, Ordubad – 16 iyun 2013) — texnika elmləri doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü, Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası "Kompüter texnologiyaları və proqramlaşdırma" kafedrasının müdiri. == Həyatı == Sabit Qəhrəman oğlu Kərimov 10 aprel 1940-cı ildə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad şəhərində anadan olmuşdur. O, 1961-ci ildə Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutunun (indiki Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti) İstehsal proseslərinin avtomatlaşdırılması fakültəsini bitirmişdir. Sabit Kərimov 1967-ci ildə Moskva Energetika İnstitutunun aspiranturasını bitirərək 1968-ci ildən elmi-pedaqoji fəaliyyətini Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutunda davam etdirmişdir. Sabit Kərimov 1968-ci ildə texnika elmləri namizədi, 1987-ci ildə isə texnika elmləri doktoru elmi dərəcəsini almış, 1989-cu ildə professor adına layiq görülmüşdür. O, 2001-ci ildə AMEA-nın müxbir üzvü seçilmişdir. Alim 1989-cu ildən 2013-cü ilə kimi Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasında (indiki Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti) Hesablama maşınları və proqramlaşdırma kafedrasının müdiri vəzifəsində çalışmışdır. == Elmi fəaliyyəti == S. Kərimovun elmi tədqiqatlarının əsas istiqaməti informasiya və ekspert sistemlərinin yaradılması və tətbiqi ilə bağlıdır. O, 1967–1989-cu illərdə kimya, neftkimyası və neftemalı sahələri üzrə avtomatlaşdırılmış informasiya və idarəetmə sistemlərinin yaradılması sahəsində işləmiş, 1990-cı ildən isə elmin və istehsalatın müxtəlif sahələri üzrə informasiya və ekspert sistemlərinin yaradılması və tətbiqi üzrə elmi-tədqiqat işləri aparır. Onun rəhbərliyi və bilavasitə iştirakı ilə kimya və kimya texnologiyası sahələri üzrə informasiya-axtarış sistemləri (1967–1975), neftemalı və neftkimyası sənayesi üzrə ərazi avtomatlaşdırılmış idarəetmə sistemi (1975–1988), istehsal müəssisələri üçün avtomatlaşdırılmış informasiya və idarəetmə sistemləri (1988–1990), respublikada mütərəqqi texnologiyalar, bitkilərin mühafizəsi, Xəzər dənizinin ekologiyası, neft maşınqayırma sahələri üzrə informasiya sistemləri, tibbi diaqnostika üzrə ekspert sistemləri (1990–2009) yaradılmış və tətbiq edilmiş, informatika üzrə çoxdilli izahlı terminoloji lüğət hazırlanmışdır.
Sabit Məmmədov
Sabit Məmmədov (tam adı: Sabit Eyyub oğlu Məmmədov; 28 oktyabr 1951) — Azərbaycan alimi, Bakı Dövlət Universitetinin "Fiziki və kolloid kimya" fakultəsinin kimya elmləri doktoru, professor. == Həyatı == Sabit Eyyub oğlu Məmmədov 1951-ci il oktyabr ayınin 28-də Qazax şəhərində anadan olmuşdur. O, 1968-ci ildə Qazax rayonunun 3 saylı orta məktəbini bitirdikdən sonra, indiki Bakı Dövlət Universitetinə qəbul olmuşdur. 1973–1975-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Zaqatala şəhərinın orta məktəbində müəllim vəzifəsində işləmişdir. 1978-ci ildə AMEA-nın Neft-kimya prosesləri institutunun asperanturasına qəbul olunmuşdur. 1978–1981-ci illərdə həmin institutda kiçık elmi işçi vəsifəsində çalışmışdır. 1981-ci ildən BDU-nun kimya fakültəsində baş elmi işçi, müəllim və professor vəzifələrində işləmişdir. 2008-ci ildən "Fiziki və kolloid kimya" kafedrasında professor vəzifəsində işləyir. == Təhsili və elmi dərəcə və elmi adları == 1973 – indiki Bakı Dövlət Universiteti kimya fakültəsinin tələbəsi 1975 – AMEA-nın Neft-kimya problemləri institutunun aspirantı 1981 – "n-pentan və n-heksanın quruluş izomerləşməsi reaksiyası üçün bimetalseolit katalizatorların sintezi və onların tədqiqi" mövzusunda 02.00.15 – "Kimyəvi kinetika və kataliz" ixtisası üzrə namizədlik dissertasiyasını müdafiə edib. 1996 — "Bi və polimetalseolit katalizatorların sintezi, xassələri və karbohidrogenlərin çevrilməsində tədqiqi" mövzusunda 02.00.15 — "Kimyəvi kinetika və kataliz" və 02.00.13 – "Neft kimyası"ixtisasları üzrə doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir.
Sabit Noyan
Mehmet Sabit Noyan (30 Mart 1877, İstanbul - 1967), türk əsgəri. Ömər Faiq Bəyin oğludur. 14 dekabr 1902-ci ildə Hərbi Akademiyaya daxil oldu. Hərbi Akademiyanı leytenant rütbəsi ilə 27 may 1905-ci ildə bitirmişdir. 26 sentyabr 1905-ci ildə baş leytenant oldu. 1 sentyabr 1908-ci ildə Hərbi Akademiyanı Mümtaz Kapitan olaraq bitirdi. Balkan və I. Dünya Müharibələrində iştirak etmişdir . 19 Avqust 1914-də mayor rütbəsinə yüksəlmişdir. 8 yanvar 1914-cü ildə Müstəqil 22. Hicaz Diviziyasının Heyətinə, 8 İyul 1915-ci ildə 22-ci Ordu Korpusuna təyin edildi.
Sabit Orucov
Sabit Atababa oğlu Orucov (18 (31) may 1912, Novxanı, Bakı qəzası – 20 aprel 1981, Moskva) — Azərbaycan-sovet neft-qaz sənayesi təşkilatçısı, SSRİ qaz sənayesi naziri (1972–1981), Azərbaycan Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (1967), Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1980), Lenin (1970) və Stalin mükafatları (1950, 1951) laureatı, texnika elmləri doktoru, Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi. Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi üzvlüyünə namizəd (1976–1981), 1953–1954, 1958–1962-ci illərdə və 1974-cü ildən vəfatınadək SSRİ Ali Sovetinin deputatı. == Həyatı == Sabit Atababa oğlu Orucov 31 may 1912-ci ildə Bakının Novxanı kəndində anadan olmuşdur. Sabit Orucov 33N-li ikinci dərəcəli Sovet məktəbini bitirir və onu Ermənistandakı Şirpazlı kəndinə əhalinin savadsızlığını ləğv etməyə göndərirlər. Sabit Orucov o illərdə çox çətin anlar yaşayıb. Ermənistandakı milli-şovinist əhvali-ruhiyyənin tüğyan etdiyi bir zamanda hətta şagirdlər öz müəllimlərini quyuda gizlədib həyatını xilas etmişlər. 1928–1930-cu illərdə o, Azərbaycanın Xızı kəndində kolxozçu gənclər məktəbində müəllimlik edir. Sabit Atababa oğlu Orucov erkən gənclik illərində özünü jurnalistikada sınamış, boksla da məşğul olmuşdur. 1930-cu ildə Sabit Orucov Azərbaycan Sənaye İnstitutuna (indiki ADNA) daxil olur. O, institutu Neft və qaz yataqlarının işlənməsi ixtisası üzrə əla qiymətlərlə (fərqlənmə diplomu ilə) bitirərək, dağ mühəndisi diplomunu alır.
Sabit Paşayev
Sabit Paşayev (29 yanvar 1987, Ağdərə) — kikboksinq üzrə azərbaycanlı peşəkar idmançı. == Həyatı və karyerası == Paşayev Sabit Rəhman oğlu 29 yanvar 1987 - ci ildə Ağdərə rayonu Umudlu kəndində anadan olmuşdur. 1992 - ci ildə kəndləri erməni işğalçılar tərəfindən işğal edildikdən sonra ailəsi birliktə məcburi köçkün kimi Tərtər rayonunda məskunlaşmışdır.1993- cü ildə Tərtər rayonunun 6-saylı məktəbinin 1-ci sinifidə oxumuşdur.Uşaq yaşlarından içində olan vətənpərvərlik eşqi onu idmana cəlb etmişdir.Hələ orta məktəbdəykən bir sıra Beynəlxalq turnirlərin qalibi olmuşdur.11 illik məktəbi bitirdikdən sonra 2004-cü ildə Azərbaycan Bəynəlxalq Universitetinin Bədən Tərbiyəsi fakultəsinə daxil olmuşdur və 2008 - ci ildə müvəffəqiyyətlə universiteti bitirib , sevərək hərbi xidmətə getmişdir.N- saylı hərbi hissədə xidmətini başa vurduqdan sonra 2009 - cu ildə təxlis olmuşdur.2010 - cu ildə Azərbaycan DSX (Dövlət Sərhəd Xidməti) - nin xüsusi təyinatlı qrupunun komandiri olaraq xidmətə başlamışdır.6 il xidmət müddətini başa vurduqdan sonra öz xahişi ilə xidmətindən ayrılmışdır.2017 - ci ildə Heydər Əliyev adına Beynəlxalq Hava Limanında DSX (Dövlət Sərhəd Xidməti) - nin əməkdaşı olaraq işə başlamışdır.2019 - cu ildən etibarən Milan Hospitalda direktor müavini vəzifəsində çalışır və hal hazırda davam edir və bununla yanaşı Yusif İdman klubunun qurucusu və direktorudur. == Şəxsi həyatı == Sabit Paşayev 2015 ci ildə ailə həyatı qurmuşdur və 1 uşaq atasıdır. == Nailiyyətləri == 2019-cu ildə Ukraynanın Xarkov şəhərində keçirilən döyüş növləri üzrə Avropa çempionatında 2-ci yerə layiq görülmüşdür. 2021-ci ildə Ukraynanın Xarkov şəhərində keçirilən şaolin döyüş sənətləri üzrə dünya çempionatında 1-ci yerə layiq görülmüşdür.