Lüğətlərdə axtarış.

Çingiz Topel (2 sentyabr 1934, İzmit – 8 avqust 1964, Kipr) — Türk pilot kapitan, 1964-cü ildə Türk Hərbi Hava Qüvvələrinin Kiprdəki xəbərdarlıq uçuşu zamanı təyyarəsi Yunan zenit silahları ilə vurulduqda, paraşütlə tullanaraq tutuldu. Yunanlar tərəfindən işgəncələrə məruz qaldı və öldü. Bir çox parka, prospektə və küçəyə Türkiyənin müxtəlif bölgələrindəki yaşayış məntəqələrinin adı verilmişdir. Gaziantep və Kayseri'de hər biri bir, Ankaranın Mamak, Çubuk mahalları və İzmirin Konak bölgəsi, İstanbulun Gaziosmanpaşa, Eyüpsultan, Tuzla ve Kartal bölgələri, Hakkari vilayətinin Yüksekova bölgəsi, Kocaeli və İzmit mahalının Karabaş məhəlləsi və Balıkesir. Gönen'in (Balıkesir) ana caddesine, atasının təyinatı ilə Ömər Seyfettin İbtidai məktəbində oxuduğu Hasan Basri Çantay və Gündoğan məhəllələrini ayırdı. Malatya, Kırıkkale, Sorgun və Eskişehirin ən böyük küçələrindən birinə Tekirdağ mərkəzindəki bir meydanın adı verildi. Cengiz Topel adı Antalyanın Muratpaşa və Finike bölgələrində, Ağrının Patnos mahalında, Adıyaman, Batman, Sakarya, Eskişehir, Samsun, Şanlıurfa, Isparta, İstanbul Tokat Turhal, Sancaktepe, Bakırköy və Zonguldak'ın Kozlu, Manisa'nın Dəmirçisi, Mersin Mediterraneanında istifadə olunur. , Muğlanın Ortaca, Tarsus, Silifke və Anamur, Osmaniyenin Kadirli, Adananın Yüreğir, Konya'nın Karatay, Afyonkarahisar Dinarı, Trabzon Of və Sinop Boyabat, Gaziantep Şahinbey, İzmir Buca və Güzelbahçe bölgələri və Gönen (Balıkesir) məktəbləri. Konyada Cengiz Topel adına verilən "Şəhid Topel Polis Karakolu", "Cengiz Topel Hərbi Dəniz Hava Üs Komandanlığı" və İzmitdə Kocaeli Cengiz Topel Hava Limanı da var. İstanbul-Şirinevler'de, Kağıthanenin Çağlayan məhəlləsində və Maltepe'nin Gülsuyu məhəlləsində onun adını daşıyan bir məscid var.

Qospel və ya Gospel (ing. Gospel music) — Xristian Yevangeliya mətnlərinə əsaslanan spiritual musiqi janrı olub XIX əsrin ABŞ sonlarında yaranmışdır və XX əsrin ilk rübündə inkişaf etmişdir. Çox zaman afroamerikan və bəyaz/ağların qospelləri bir-birindən fərqləndirirlər. Ümumi cəhət odur ki, hər iki növ ABŞ-nin cənubunda Metodizm kilsələrinin mühitində üzə çıxmışdır. İlk dəfə gospel termini Filipp Bliss tərəfindən 1874-cü ildə tərtib olunmuş "Yevangeliya yığıncaqları üçün seçilmiş Qospel mahnılar, köhnə və təzə himnlərin və mahnıların məcmuəsi" toplusunda istifadə edilmişdir. == Janrın tarixi == === Bəyaz qospel === Bəyaz qospel sıx dini musiqi kanrı kimi XIX əsrin sonlarında xalq melodiyaları ilə xristian himnlərinin qovuşmasından törəmişdir. Zaman keçdikcə qospel musiqi industriyasında tamhüquqlu yerini tutmuşdur. Qospelin ilk uğurlu ifaçılarından biri Karter Ailəsi (Carter Family) kollektivi olmuşdur ki, onların da valları 1920-30-cu illərdə böyük populyarlıq qazanmışdır. === Afroamerikan qospeli === Qara qospel1930-cu illərdə afroamerikan kilsə mühitində yaranmış və spiriçuels ənənəsini davam etdirərək, inkişaf etmişdir. Janrın banisi Metodist keşişi, metodist dini mətnlərə melodiyalar bəstələyən Çarlz Tindli (təxm.1859-1933) hesab olunur.

Göksel Demirpençe (25 noyabr 1971, İstanbul) — Türkiyə musiqiçisi. == Həyatı == Göksel 1971-ci ildə İstanbulda doğulub. İlk və orta məktəbi İstanbulda tamamlayıb. 1988-ci ildə Boğaziçi Universiteti Fəlsəfə bölməsini qazanan sənətçi, musiqiyə olan əlaqəsinin artmasıyla 1991-ci ildə məktəbdən ayrılmaq məcburiyyətində qalıb. 1989-cu ildə Aroyo Odo Çox Səsli Xorunda iştirak edib. Musiqi işlərinə xüsusi solfec və şan dərsləri götürərək başlayıb. İstanbul Universiteti təhsil vəzifəlisi Gül Sabar və İran əslli musiqiçi Evlim Bahçebandan xüsusi dərslər götürdü. Musiqilə peşəkar olaraq məşğul olmağa qərar verən Göksel xüsusi musiqi işləri ilə bərabər bir çox orkestrdə solistlik etdi. 1995-ci ildə Sezen Aksu və Sertab Erenerin işlərində vokalist olaraq vəzifə götürdü. Elə həmin il məşhur musiqiçi Onno Tuncla tanış olmasıyla birlikdə musiqi həyatına bir albom ilə inteqrasiya olunmağa qərar verdi.

Teksel (nid. Texel, [ˈtɛsəl]) və ya Tessel — Niderlandın Şimali Hollandiya vilayəti ərazisində yerləşən şəhər. Qərbi-Friz adaları arasında əhali baxımından ən iri adasıdır. Adada eyni adlı ərazi inzibati vahidliyi fəaliyyət göstərir. Hələ 1415-ci ildə adada yerləşən yaşayış məntəqəsi müstəqil şəhər statusu almışdır.. Bölgənin sahəsi 585,96 km² təşkil etsə də, onun 416,14 km² ada ərazisinə daxildir. Teksel şəhəri adadan kənar sahəsi ilə birlikdə Niderlandın sahəsi ən böyük şəhəridir. Adanın sahəsi 169,82 km² təşkil edir. Onun ərazisində 13,711 nəfər (2008) yaşayır. Adada 7 şəhərcik vardır: De Koksdorp De Kooq De Vaal Den Burq Den-Hoorn Oosterend Audeşild Adada onlarla kiçik qəsəbə yerləşir.

Voksel (Voxel) – həcmli görüntü elementi; üçölçülü fəzada rastr elementinin qiymətini özündə saxlayır. “Volumetric pixel” (“həcmli piksel”) sözlərindən yaranıb. Voksellər üçölçülü fəzada piksellərin analoqudur. Voksel modellərdən çox zaman tibbi və elmi informasiyaları vizuallaşdırmaq üçün istifadə olunur. Piksellərdə olduğu kimi, voksellər də fəzadakı koordinatları haqqında informasiyanı özündə saxlamır. Onların koordinatları üçölçülü matrisdəki yerlərinə görə hesablanır. Bununla voksellər vektor qrafikası obyektlərindən fərqlənir, belə ki, vektor qrafikasında obyektlərin dayaq nöqtələrinin (təpələrin) koordinatları və başqa parametrlər məlum olur. Hər bir vokselin müəyyən qiyməti, məsələn, rəngi olur. Voksel modeli saxlamaq üçün X×Y×Z ölçülü massivdən istifadə olunur. Sıxılmamış voksel modelləri vektor modellərlə müqayisədə emal üçün yaddaşda daha çox yer tutur.

Sospel (fr. Sospel, it. Sospello) — Provans-Alp-Kot-d'Azür regionunun, Fransanın cənub-şərqində yerləşən kommun, Dənizkənarı Alplar departamenti, Nitsa dairəsi, Kont kantonu . Mart 2015-ci ilə qədər kommun inzibati olaraq ləğv edilmiş Sospel kantonunun (Nitsa dairəsi) bir hissəsi idi. Kommunanın sahəsi — 62,39 km², əhalisi — 3440 nəfərdir (2006) artım tendensiyası ilə: 3568 nəfər (2012), əhalinin sıxlığı 57,2 nəfər / km²-dir. 2011-ci ildə əhalinin sayı — 3537 nəfər təşkil edirdi, 2012-ci ildə isə — 3568 nəfər.

Nosel (Averon)

Öpsən (mahnı) — Aygün Kazımovanın mahnısı

Doppel kilsəsi (alm.St. Maria und Clemens) - Almaniyanın Şimali Reyn-Vestfaliya əyalətindəki Bonn şəhərində, Şvarzheyndorf bölgəsində yerləşən kilsə. 1151-ci ildə tikilmişdir. Kilsə Almaniyanın 13 "cüt kilsə""sindən biridir. ("Doppel" almanca "cüt kilsə" deməkdir). Kilsənin iki ayrı giriş və çıxışı, iki ayrı ibadət zalı var. Cüt kilsələr xalqla varlıları ayırmaqla bərabər protestant ilə katolikkərin eyni binadan istifadə etməsi məcburiyyəti səbəbindən yaranmışdılar.

Göksel Demirpençe (25 noyabr 1971, İstanbul) — Türkiyə musiqiçisi. == Həyatı == Göksel 1971-ci ildə İstanbulda doğulub. İlk və orta məktəbi İstanbulda tamamlayıb. 1988-ci ildə Boğaziçi Universiteti Fəlsəfə bölməsini qazanan sənətçi, musiqiyə olan əlaqəsinin artmasıyla 1991-ci ildə məktəbdən ayrılmaq məcburiyyətində qalıb. 1989-cu ildə Aroyo Odo Çox Səsli Xorunda iştirak edib. Musiqi işlərinə xüsusi solfec və şan dərsləri götürərək başlayıb. İstanbul Universiteti təhsil vəzifəlisi Gül Sabar və İran əslli musiqiçi Evlim Bahçebandan xüsusi dərslər götürdü. Musiqilə peşəkar olaraq məşğul olmağa qərar verən Göksel xüsusi musiqi işləri ilə bərabər bir çox orkestrdə solistlik etdi. 1995-ci ildə Sezen Aksu və Sertab Erenerin işlərində vokalist olaraq vəzifə götürdü. Elə həmin il məşhur musiqiçi Onno Tuncla tanış olmasıyla birlikdə musiqi həyatına bir albom ilə inteqrasiya olunmağa qərar verdi.

Karl Döppel (mac. Karl Döppel; 4 may 1890 — 28 oktyabr 1952) — Almaniya Yunan-Roma güləşçisi, Avropa çempionu, XX əsrin birinci yarısının görkəmli alman idmançıları və məşqçilərindən biri. == Həyatı == Karl Döppel 1890-cı ildə doğuldu və artıq 1909-cu ildə Almaniya çempionu ola bildi. 1913-cü ildə Breslau şəhərində keçirilən dünya çempionatında 4-cü yeri tutdu. 1914-cü ildə Olimpiya Oyunlarına kvalifikasiya turnirinin qalibi oldu, hansı ki 1916-cı ildə Berlində keçirilməsi nəzərdə tutulurdu, lakin Birinci Dünya müharibəsinin başlaması buna imkan vermədi. Müharibə illərində cəbhədə vuruşurdu, üç dəfə ciddi yaralanmışdı, ancaq müharibədən sonra aktiv yarış fəaliyyətinə qayıtdı, hərçənd boykota görə alman idmançılarının müharibədən sonrakı ilk Olimpiya oyunlarında (1920 və 1924-cü illərdə) iştirakları qəbul edilmirdi. 1919, 1920 və 1921-ci illərdə Karl Döppel yenidən Almaniyanın çempionu olurdu. 1921-ci ildə müharibədən sonrakı ilk Avropanın Çempionatının qalib oldu. 1922-ci ildə yenidən Almaniyanın çempionluğunu qazandı. 1923-cü ildə İsveç pəhləvanı Qustav Lindkvistom ilə döyüşdə ağır zədə aldı və uzun müddət yarışlarda iştirak edə bilmirdi.

Korsel (fr. Corcelles) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — En. Breno kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Nantüa. INSEE kodu — 01119. == Coğrafiyası == Kommuna Paris şəhərinin 420 km cənub-şərqində, Lion şəhərindən 70 km şərqdə yerləşir və Burk-an-Bres şəhərindən 55 km cənub-şərqdə yerləşir. == Əhalisi == 2010-ci ildə əhalinin sayı 243 nəfər təşkil edirdi.

Martina Stoessel (isp. Martina Stoessel; 21 mart 1997, Buenos-Ayres) — argentinalı müğənni, aktrisa, rəqqasə. == Həyatı == 21 mart 1997-ci ildə dünyaya gəlib. Anasının adı Mariana Muzlera, atasının adı Alejandro Stoessel, qardaşının adı isə Francisco Ştosseldir. 2016-cı ildə Pepe Barroso ildə partnyor olub.

Töprəle (başq. Төпрәле, rus. Тупралы) — Başqırdıstan Respublikasının Askın rayonunda yerləşən kənd. Kənd Mutabaş kənd şurasının tərkibindədir. Məsafələr: rayon mərkəzindən (Askın): 40 km, kənd sovetliyindən (Starıy Mutabaş): 3 km. ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Çernuşka stansiyası): 61 km. 2002-ci ildə keçirilən Ümumrusiya əhalinin siyahıya alınmasına əsasən kənddə başqırdlar (95%) üstünlük təşkil edir.

Vilhelm Lüdviq Peter Tomsen (dan. Vilhelm Ludwig Peter Thomsen; 25 yanvar 1842[…], Kopenhagen – 12 may 1927[…], Kopenhagen) — Danimarka dilçisi və tarixçisi, professor, Rusiya Elmlər Akademiyasının xarici müxbir üzvü (1894-cü ildən), Danimarka Kral Elmi Cəmiyyətinin prezidenti (1909–1927). Hind-Avropa dilləri, Baltik-Fin və Türk dillərinin tarixinə, etrusk dilinə, həmçinin dilçilik tarixinə və Avropa tarixinə dair əsərlərin müəllifidir. Vilhelm Tomsen Kopenhagen Universitetini bitirmiş, burada doktorluq dərəcəsi almış və 1871-ci ildən 1913-cü ildə təqaüdə çıxana qədər müəllimlik etmişdir. Məşhur Danimarkalı dilçi Kristofer Nurop onun tələbələri arasında olmuşdur. Danimarka Kral Elmi Cəmiyyətinin prezidenti (1909), 1894-cü ildən Rusiya Elmlər Akademiyasının xarici müxbir üzvü seçilmişdir. 25 noyabr 1893-cü ildə Türk mədəniyyəti tarixində mühüm hadisə baş verib. Danimarkalı alim Vilhelm Tomsen ilk dəfə qədim türk mədəni abidəsi olan Orxon-Yenisey daş kitabələrindəki yazıların oxuduğunu bildirib. İlk olaraq "Tanrı" və "türk" sözlərini oxumağa müvəffəq olan alim qədim türk yazı mədəniyyəti və əlifbası barədə kəşfi ilə dünya elminə dəyərli töhfə verib. 1893-cü il dekabrın 15-də Danimarka alimi Vilhelm Tomsen Orhun çayı sahilində daşların üzərində yazılmış sirli yazıları deşifrələdi.

Dániel Tőzsér (d. 12 may 1985, Szolnok ) — Macarıstanın keçmiş milli futbolçusudur. O, yarımmüdafiə mövqeyində çıxış edib. == Klub karyerası == === Debrecen === Dániel Tőzsér futbolçu karyerasına Debrecen gəncliyində başlayıb. Gənc futbolçu bir dəfə rəsmi matçda Debrecen komandasının formasını geyinib. === Qalatasaray === Tőzsér 2003-cü ildə 17 yaşında Qalatasaray infrastrukturuna transfer olunub. Lakin o, burada qaldığı il ərzində A komandası ilə heç bir rəsmi oyun keçirməyib. 2003-2004 mövsümünün sonunda Tőzsér Macarıstanın Ferencváros klubu ilə peşəkar müqavilə imzaladı. === Ferencvaros === Tőzsér Ferencváros klubunda uğurlu 2 mövsüm keçirdi və burada ilk dəfə peşəkar müqaviləsini imzaladı. Komandanın baş məşqçisi Bobbi Davison Tőzsér haqqında fikirlərini "Macarıstanlı Frenk Lempard" sözü ilə ifadə edir.

Opel — alman avtomobil şirkəti. 21 yanvar 1862-də Adam Opel tərəfindən qurulub. İlk zamanlarında tikiş maşını və velosiped istehsal edən bir firma olaraq xidmət etməkdə idi. Avtomobil istehsalına isə 1899-cu ildən başlamışdır.

Oşel — Tatarıstanın Tetüş rayonuna aid olan bu qədim yaşayış məntəqəsinin adı rus dilinə adaptasiya nəticəsində taninmaz dərəcədə dəyişmişdir. Belə dəyişmələr Aş çayının adında (indi Oş) və bu çayın üzərindəki Aş adlı üç kəndin adında (İndi Oşa) və Əşnək (indi Oşnyak) Kama çayının sağ qolu və Əştərə (Ştir) Tatarıstanın Arski rayonunda kənd adlarında özünü göstərir. Deməli, qədim tayfa adı olan Aş, sonradan rus sayağı dəyişmə nəticəsində Oş şəklinə çevrilmişdir. Çox şübhəsiz, Aş (As) tayfa adı və ya həmin tayfaya məxsus ölkə adını bildirən bu söz Aşlı (Oşel) ərazisində yaşayan Bulqar qəbiləsinin adı ilə bağlıdır. Tərkibində aş komponentli adlara Tatarıstanın hüdudlarından kənarda da rast gəlinir. Başqırdıstanın Belokatay rayonunda Aşit və Aşinski adında iki başqırd kəndi vardır. Mari Muxtar vilayətində Aşinski qəsəbəsi və Malaya Oşla çayı, eləcə də, Mokşa çayının qolu Oşla, Çını çayının (Oka höfzəsində) qollarından biri Aşlı çayı adları, Çelyabinsk vilayətində Aşinski şəhəri, Zabaykalyedə Onon çayının sol qolu Aşinqa, Xocənd vilayətində Aşit qəsəbəsi, Başqırdıstanda 1781-ci ilə qədər adı Aşkadar olan (indi Sterli Tamaq) şəhər adları Aş (As)larla əlaqədardır. Eşnek adında İrəvan-Talin qəzasında nahiyyə olması sənədlərdə rast gəlinir. Ehtimal etmək olar ki, Krımda Eşkene (indi Serovo), Aştaraq (Ermənistanda) adlarının da tərkibində Aş (As) hissəsi iştirak etmişdir. Türk toponimlərinin böyük bir qismi ruscaya uyğunlaşdırılmışdır ki, bu da yer adlarının mənşəyi və tarixi etimoloji şərhini, işlənməsini, həmçinin linqvistik araşdırmanın aparılması işini çətinləşdirir.

La Roşel — Qərbi Fransada, Atlantik okeanının Biskay körfəzində yerləşən liman şəhəri. Şaranta departementinin paytaxtı.

Mehmet Topal (d. 3 mart 1986, Malatya) Türkiyəli futbolçu. "Fənərbaxça"nın şərəfini qorumaqdadır.

Məhəmməd Popəl Muqim oğlu — Əfqanıstan-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyətinin sədri, Qarabağ müharibəsi iştirakçısı. Məhəmməd Popəl 1967-ci ildə Əfqanıstanın paytaxtı Kabul şəhərində doğulub. Ali təhsillidir. Kabulda Kimya Biologiya İnstitutunu, eləcə də Pakistanda Politologiya İnstitutunu bitirib. 1993-cü ildə könüllü olaraq Qarabağda döyüşmək üçün Azərbaycana gəlib. 1994-cü ildə Azərbaycanda fəxri polkovnik rütbəsinə layiq görülüb. 2007-ci ildən təsis etdiyi Əfqanıstan-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyətinin sədridir. Ailəlidir, 2 övladı var.

Nosel (fr. Naucelle, oks. Naucèla) — Fransada kommuna, Cənub-Pireneylər regionunda yerləşir. Departament — Averon. Nosel kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Rodez. INSEE kodu — 12169. Kommuna təxminən Parisdən 520 km cənubda, Tuluza şəhərindən 100 km şimal-şərqdə, Rodezdən isə 25 km cənub-qərbdə yerləşir. 2008-ci ildə əhalinin sayı 2017 nəfər təşkil edirdi. 2007-ci ildə 1060 əmək qabiliyyətli insan (15-64 yaş) arasında 724 nəfər iqtisadi fəal, 336 fəaliyyətsiz (fəaliyyət göstərici 68.3%, 1999-cu ildə 66.8%) idi.

Nosel (fr. Naucelle) — Fransada kanton , region — Cənub-Pireneylər, departament — Averon. Rodez dairəsinə daxildir. Kantonun INSEE kodu — 1222. Nosel kantonuna cəmi 8 kommuna daxildir, onlardan ən əsası Nosel kommunasıdır. 2006-cı ildə əhalinin sayı 4 758 nəfər təşkil edirdi.

Teymur (çağatay. تیمور; 9 aprel 1336[…] və ya 1336, Şəhrisəbz, Cığatay xanlığı – 19 fevral 1405, Otrar, Teymurilər dövləti) — türk sərkərdə, Mərkəzi, Qərbi və Şərqi Asiyanın, habelə Qafqazın, Rusun və Volqaətrafı bölgələrin tarixində böyük rol oynamış şəxsiyyət, Teymurilər dövlətinin banisi. 1370-ci ildə Əmir titulu almış Teymurun adı Azərbaycan dilində olan tarixi ədəbiyyatlarda daha çox Əmir Teymur kimi qeyd olunur. Ərəb ad qoymasına əsasən Teymurun tam adı Teymur ibn Tarağay Barlas (Tīmūr ibn Taraġay Barlas — Barlaslı Tarağayın oğlu Teymur) olub. Çağatay və monqol dilində Temür və ya Temir sözləri "dəmir" mənasını verir. Orta əsr rus mənbələrində Teymurun adı "Topal Teymur" kimi də qeyd olunub. Çingizlilər sülaləsindən olmadığı üçün Teymur formal olaraq böyük xan titulu daşıya bilməzdi. Elə buna görə də o, özünə əmir (tayfa başçısı) titulunu götürür. 1370-ci ildə Çingizlilər sülaləsi ilə qohumlaşan Teymur özünə Gürkan (fars. Timūr Gurkānī, تيموﺭ گوركانی‎) titulunu götürür.

Topal ördək və ya gethagetdəki siyasətçi — xələfi artıq seçilmiş və ya seçilmək ərəfəsində olan vəzifəli şəxs. Gethagetdəki siyasətçi çox vaxt digər siyasətçilərlə müqayisədə daha az təsir bağışlayır, çünki onların səlahiyyət müddəti bitmək üzrədir. Ancaq onlar icra sərəncamları, əfv fərmanları və ya digər mübahisəli fərmanlar verməkdə daha sərbəst davrana bilirlər. Bu siyasətçilər müddət məhdudiyyətləri, planlaşdırılan təqaüdə çıxma və ya seçki itkiləri nəticəsində ortaya çıxır və siyasi sistemlər nəticələrin elan edilməsi ilə seçki qaliblərinin inauqurasiyası arasında gecikmə yaratdıqda xüsusilə nəzərə çarpır. "Topal ördək ovu" mövsümü: seçkidən sonra Bayden impiçmentlə üzləşə bilər?