Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • харкнуть

    см. харкать; -ну, -нешь; св., однокр. Харкнуть в лицо.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ХАРКНУТЬ

    однокр. см. харкать.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ХАРКНУТЬ

    однокр. dan. bax харкать.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • HAYXIRMAQ

    харкать, харкнуть

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • HAYXIRMAQ

    глаг. харкать, харкнуть, отхаркивать, отхаркнуть, отхаркать. Qan hayxırmaq харкать кровью

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ХМЫКНУТЬ

    однокр. dan. bax хмыкать

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ХРЮКНУТЬ

    однокр. bax хрюкать

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ХРЯПНУТЬ

    сов. dan. 1. şaqqıldadıb sındırmaq; 2. şaqqıltı ilə sınmaq; 3. şaqqıldamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ХРАПНУТЬ

    однокр. dan. bax храпеть 1-ci mənada

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • харкать

    -аю, -аешь; нсв.; разг. см. тж. харкнуть, харканье 1) Выплёвывать мокроту при кашле, прочищая горло; прочищать горло, резко выдыхая воздух, как будто

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • гаркнуть

    ...Громко и отрывисто крикнуть. Ямщик гаркнул, лошади понеслись. Гаркнуть на кого-л. (резко, грубо обругать). Солдаты дружно гаркнули: - Здравия желаю!

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • шаркнуть

    ...-нешь; св., однокр.; нар.-разг. 1) к шаркать 2) а) Выстрелить. Шаркнуть из ружья. б) лекс., безл. Пулей шаркнуло кого-л. (задело). 3) С шумом, выскоч

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ШАРКНУТЬ

    однокр. bax шаркать

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАРКНУТЬ

    однокр. bax каркать

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ГАРКНУТЬ

    сов. и однокр. dan. bağırmaq, çığırmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ШАРКНУТЬ

    однокр: шарп авун; шарх авун (см. шаркать)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ГАРКНУТЬ

    разг. кIевиз гьараюн, гьарайна лугьун; къив гун, гьарай гун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • каркнуть

    -ну, -нешь; св., однокр. к каркать 1)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • хмыкнуть

    см. хмыкать; -ну, -нешь; св., однокр.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • хрюкнуть

    см. хрюкать; -ну, -нешь; св., однокр. Свинья хрюкнула и отошла.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • хряпнуть

    ...св.; разг.-сниж. 1) что Переломить, сломать что-л. с треском. Хряпнуть кнутовище. 2) кого-что Ударить с треском, с гулким звуком. Хряпнуть кого-л. по

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • хряснуть

    -ну, -нешь; св.; разг.-сниж.; см. хрястнуть

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • НАТКНУТЬ

    сов. taxmaq, keçirmək, sancmaq, batırmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МЕРКНУТЬ

    sönmək, qaralmaq, tutqunlaşmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЗАМКНУТЬ

    1. агалун. 2. кьил-кьилиз гъана галкIурун, кьил-кьилихъ агакьрун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ГОРКНУТЬ

    несов. туькьуьл хьун. ГОРКОМ (городской комитет) горком (шегьердин комитет)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БУРКНУТЬ

    однокр. разг. мурмур авун, пIузаррин кIаникай рахун, пIузаррин кIаникай лугьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БРЯКНУТЬ

    разг. 1. зигринг авун, багьрагъ (пахърахь) авун. 2. пахърахъна вигьин, гадрун (са залан затI). 3. пахърахъна лугьун (кутуг тавур гаф)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЗАМКНУТЬ

    1. Bağlama, kilidləmək; 2. Qapamaq, birləşdirmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РЯВКНУТЬ

    однокр. bax рявкать

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЗАТКНУТЬ

    1. Tutmaq, tıxamaq, qapamaq; 2. Soxmaq, dürtmək, susdurmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КРЯКНУТЬ

    однокр., см. крякать

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ТОРКНУТЬ

    сов. bax торкать

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТЯВКНУТЬ

    однокр. bax тявкать

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЗАТКНУТЬ

    1. ттун; заткнуть бутылку пробкой шуьшеда кIупм ттун. 2. кутун; заткнуть нож за пояс чукIул чIулуникай кутун. ♦ заткнуть рот разг. рахаз вугун тавун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МЕРКНУТЬ

    несов. 1. экв (нур) зайиф хьун, мичIивал акьалтун; звѐзды меркнут гъетерин экв зайиф жезва. 2. пер. зайиф хьун, гъвечIи хьун, екевал квахьун, агъу

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МЕРКНУТЬ

    несов. sönmək, qaralmaq tutqunlaşmaq, tutulmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ГАВКНУТЬ

    однокр. bax гавкать

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЛЯСКНУТЬ

    сов. dan. dişlərini qıcırdatmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КРЯКНУТЬ

    сов. и однокр. 1. qağıldamaq, vaqqıldamaq (ördək); 2. məc. qaqqıldamaq (gülmək)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЗАТКНУТЬ

    сов. 1. tutmaq, tıxamaq, qapamaq; заткнуть уши ватой qulaqlarına pambıq tıxamaq; 2. soxmaq, dürtmək, təpmək; ◊ заткнуть рот (глотку, горло) ağzını yum

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЗАМКНУТЬ

    сов. 1. qıfıllamaq, kilidləmək; bağlamaq; 2. qapamaq, birləşdirmək; замкнуть крут dövrəni qapamaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЖАМКНУТЬ

    сов. bax жамкать

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ГОРКНУТЬ

    несов. acılaşmaq, acı dad vermək; qaxsımaq (yağ)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТХАРКНУТЬ

    сов. hayxırmaq, hayxırıb tüpürmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • НАТКНУТЬ

    акьалжун, гьалун (са затI маса кIвенкI алай затIунал)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БУРКНУТЬ

    однокр. deyinmək, mırıldanmaq, donquldanmaq, burunaltı danışmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • БРЯКНУТЬ

    однокр. bax брякать

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЧИРКНУТЬ

    однокр. чирх авун, чирт авун; он чиркнул спичкой ада чиртна спичка яна

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЧЕРКНУТЬ

    разг. кхьин; кхьена тун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ТЯВКНУТЬ

    амп авун (садра)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РЯВКНУТЬ

    однокр. разг. кIевиз гьараюн

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОТХАРКНУТЬ

    ахтфу авуна балгъан гадрун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЫХАРКНУТЬ

    однокр. bax выхаркать

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ФЫРКНУТЬ

    однокр. bax фыркать

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ХАПНУТЬ

    однокр. dan. bax хапать

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ХАРКАТЬ

    несов. балгъан гадрун, ахтфу авуна балгъан гадрун (туьд михьи ийиз); харкать кровью балгъандихъ галаз яви гадрун (иви атун).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ХАРКАТЬ

    несов. dan. hayxırmaq, bəlğəm tüpürmək, boğazını arıtmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ХАРКУН

    м dan. tez-tez tüpürən adam

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • харкӀуч

    [харкӀучh] (диал.; сущ.: -ди, -да, -ар) - мокрота; см. балгъан.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • хапнуть

    ...незаконным образом (обычно о нетрудовых доходах или чужом имуществе) Хапнуть в цехе кинескоп. Кто хапнул у меня книгу? б) отт. Получить не соответств

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • HARUT

    ə. 1) dünyəvi bir qadına bəslədikləri sevgiyə görə cənnətdən qovulmuş iki mələkdən birinin adı (bax Marut); 2) m

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • TÜPÜRMƏK

    ...плюнуть (удалить изо рта слюну, мокроту), харкать, харкнуть. Döşəməyə tüpürməyin не плюйте на пол, qan tüpürmək харкать кровью 2. в формах: tüpürüm (

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • хрястнуть

    = хряснуть см. тж. хрястать, хряскать = хряпнуть 2), 3) Хрястнуть кулаком в глаз. Трость от нажима хрястнула. Потянулся так, что хрястнули суставы.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • XARTUT

    сущ. хартут (черная тута)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • хапаться

    см. хапнуть; -ается; страд.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • AX-TÜF

    ...харканье. ax-tüf eləmək отхаркивать, харкать. Qan ax-tüf eləmək харкать кровью

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • XORTULDAMAQ

    глаг. хрюкать, хрюкнуть. Donuz xortuldayır свинья хрюкает

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TAMAHKARCASINA

    нареч. жадно, алчно. Tamahkarcasına qapmaq жадно хапнуть

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • харканье

    см. харкать; -я; ср. Послышалось харканье больного.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • QIMIŞMAQ

    ...сомнения и т.п.), хмыкнуть. Mənalı-mənalı qımışmaq многозначительно хмыкнуть

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • похмыкать

    -аю, -аешь; св.; разг. Хмыкать некоторое время; хмыкнуть несколько раз. Похмыкать в ответ.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • QARMALAMAQ

    хватать пятерней, загребать руками, выхватить, перехватить, хапать, хапнуть, захапать, зацапать, облапить

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • LAXTA-LAXTA

    нареч. сгустками (о крови). Laxta-laxta qan qusmaq харкать сгустками крови

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • харька

    см. харя; -и; ж.; смягчит. Наел себе харьку!

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • MƏNGİRLƏMƏK

    глаг. хапать, хапнуть, цапать, цапнуть: 1. быстро, жадно брать, хватать 2. самовольно брать, присваивать

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • хрюкать

    -аю, -аешь; нсв. см. тж. хрюкнуть, хрюканье Издавать характерные отрывистые звуки. В сарае хрюкал поросёнок.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • хапать

    см. хапнуть; -аю, -аешь; нсв. Хапать большие взятки. Хапает всё, что плохо лежит.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • MARUT

    ...bəslədikləri sevgiyə görə cənnətdən qovulmuş iki mələkdən birinin adı (bax Harut).

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • хрясть

    = хрясь; употр. для обозначения быстрого действия (по зн. хряснуть, хряснуться, хряскать, хрястать, хрястнуть и хрястнуться) Хрясть палку пополам. Хря

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • HÜRKÜTMƏK

    Yürükdürmək sözünün dəyişilmiş formasıdır.Hürküt mənbələrdə yürükdür kimi yazılıb. Deməli, “qorxudub qaçırmaq” anlamını verir, yürümək sözünün dəyişmi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • хмыкать

    -аю, -аешь; нсв.; разг. см. тж. хмыканье, хмыкнуть Произносить "хм" или "гм", выражая удивление, иронию, досаду, сомнение и т.п. Язвительно хмыкать. Х

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • хап

    ...разг. употр. для обозначения быстрого, решительного действия (по зн. хапнуть и хапать) За руку её хап! Хап со стола ватрушку. Хап мешок - и был таков

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • хлясь

    ...сказ. разг.-сниж. употр. для обозначения быстрого действия (по зн. хряснуть, хряснуться, хряскать, хрястать, хрястнуть и хрястнуться) Она - хлясь озе

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ÇAH

    f. 1) quyu; 2) çənə çuxuru; zənəxdan. Çahi-Babil Harut və Marutun həbs olunduğu quyu; çahi-zənəxdan çənə çuxuru; çahi-Yusif 1) Yusifin qardaşları tərə

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • захаркать

    ...захаркивать, захаркиваться, захаркивание, захаркиванье чем разг. 1) Начать харкать. Захаркать от удушья. Захаркать при сильном кашле. Захаркать кровь

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тяпнуть

    ...где-то. Ну что, ещё по одной тяпнем? 5) что Украсть, присвоить чужое; хапнуть. Где ты столько денег тяпнул? За эти годы тяпнул такие деньги! • - тяпн

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • QAN

    ...кого, не давать житья кому, qan qusmaq: 1. заболеть туберкулезом, харкать кровью; 2. перен. истязаться, мучиться; qan düşdü произошло убийство, проли

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
OBASTAN VİKİ
Darknet
Dark net və ya Darknet (Qaranlıq şəbəkə) internet daxilində yalnız xüsusi proqram təminatı, konfiqurasiyalar və ya avtorizasiya ilə əldə edilə bilən üst-üstə düşən şəbəkədir və tez-tez unikal fərdiləşdirilmiş rabitə protokolundan istifadə edir. İki tipik qaranlıq şəbəkə növü sosial şəbəkələr (adətən peer-to-peer bağlantısı ilə faylların yerləşdirilməsi üçün istifadə olunur), və anonimləşdirilmiş bağlantılar seriyası vasitəsilə Tor kimi anonimlik proksi şəbəkələridir. Terminologiyanın qeyri-rəsmi olmasına baxmayaraq, "darknet" termini məşhur İpək Yolu narkotik bazarı istifadə etdiyi zaman Tor Onion xidmətləri ilə əlaqələndirmək üçün əsas xəbər agentlikləri tərəfindən populyarlaşdı. Tor, I2P və Freenet kimi texnologiya təhlükəsizlik, anonimlik və ya senzura müqavimətini təmin etməklə rəqəmsal hüquqları müdafiə etmək üçün nəzərdə tutulmuşdu və həm qeyri-qanuni, həm də qanuni səbəblərdən istifadə olunur. Füsunçular, aktivistlər, jurnalistlər və xəbər təşkilatları arasında anonim ünsiyyət də SecureDrop kimi proqramlardan istifadə etməklə qaranlıq şəbəkələr tərəfindən asanlaşdırılır. == Terminologiya == Termin ilkin olaraq ARPANET-də gizli, mesaj almaq üçün proqramlaşdırılmış, lakin heç nəyə cavab verməyən və ya heç nəyi qəbul etməyən, beləliklə də qaranlıqda görünməz qalan kompüterləri təsvir edirdi. ARPANET-dən bəri qaranlıq şəbəkənin istifadəsi dostdan dosta şəbəkələri (adətən peer-to-peer bağlantısı ilə fayl mübadiləsi üçün istifadə olunur) və Tor kimi məxfilik şəbəkələrini əhatə etmək üçün genişləndi. Qaranlıq şəbəkə üçün qarşılıqlı termin axtarış motorları tərəfindən indeksləşdirilə bilən məzmuna istinad edərkən açıq şəbəkə və ya səth şəbəkəsidir. == Mənbə == "Darknet" 1970-ci illərdə təhlükəsizlik məqsədləri üçün ARPANET-dən (hökumət tərəfindən qurulan və İnternetə çevrilmiş hərbi/akademik şəbəkə) təcrid olunmuş şəbəkələri təyin etmək üçün yaradılmışdır. Darknet ünvanları ARPANET-dən məlumat ala bilərdi, lakin şəbəkə siyahılarında görünmürdü və pinglərə və ya digər sorğulara cavab vermirdi.
Harput
Harput Elazığda olan bir antik şəhərdir. E.ə. XX əsrdən qalıqlar var. Antik Harput yaşayış sahəsi, bir açıq hava muzeyi kimidir. Muzeyi, qalası, məscidləri , kilsəsi və buzlu mağarasıyla indiki vaxtda bir turizm mərkəzidir.
Harunun çubuğu
Harunun çubuğu — Tövratda Musanın qardaşı Harunun daşıdığı çubuq. == Təsviri == Harun Musanın böyük qardaşıdır, Levi qəbiləsinin nümayəndəsi kimi ona xüsusi vəzifələr verilmişdi. O, İsrail övladlarının səhrada səyahəti zamanı onların baş kahini kimi fəaliyyət göstərmişdir. Yəhudilərin kahinliyi Harundan sonra onun oğullarına tapşırılmışdı. Onun kahin paltarları şər ruhları öz zəngləri ilə qov qızılı fəqərələrlə bəzədilmişdi. Əlində buxurdan və çubuq tutmuşdi. Rəvayətə görə, İsrailin 12 qəbiləsi arasında birincilik uğrunda mübahisədə onların hər birinin başçısı özü ilə çubuq gətirirdi. Ertəsi gün məlum olmuşdu ki, Harunun gətirdiyi Levi qəbiləsinin çubuğu badam ağacına çevrilmişdi. Döllənməmiş meyvələr əfsanəsi orta əsrlərdə badamın bakirə təmizliyin simvolu kimi qəbul edilməsinə səbəb olmuşdur. Harun çubuğunun əfsanəsi Məryəmin əli üçün iddiaçılar arasından Yusifin seçilməsi hekayəsi üçün bir prototip rolunu oynamışdı.
Hartmut Miçel
Hartmut Miçel (18 iyul 1948, Lüdviqsburq, Ştutqart[d]) — alman biokimyaçısı, 1988-ci ildə kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı. ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının (1996), London Kral Cəmiyyətinin (2005 il), Çin Elmlər Akademiyasının (2000 il) əcnəbi üzvü. == Bioqrafiya və elmi işi == Hartmut Miçel 18 iyul 1948-ci ildə Lüdviqsburqda anadan olub. Hərbi xidməti başa vurduqdan sonra Tübingen Universitetində biokimya üzrə təhsil alıb, 1974-cü ildə oranı bitirib. Təhsilinin son ilində o, Dieter Osterheltin laboratoriyasında çalışıb, burada halobakteriyaların ATPase aktivliyini tədqiq edib. Artıq Osterheltin laboratoriyasında postdok kimi Miçel o dövrdə həll olunmayan membran zülalının kristallaşması problemi ilə məşğul olurdu. 1970-ci ildə Osterhelt bakteriorhodopsini kəşf etdi və onun təsir mexanizmini təklif etdi. 1978-ci ildə H. Miçel təsadüfən dondurucuya qoyulan bakteriorhodopsinin kiçik şüşəvari cisimlər əmələ gətirdiyini müşahidə etdi. Bu müşahidədən istifadə edərək və Osterheltin dəstəyini cəlb edərək, o, növbəti ili bakteriorhodopsinin kristallarını əldə etməyə çalışdı, baxmayaraq ki, o zaman membran zülalını kristallaşdırmaq rəsmi olaraq qeyri-mümkün hesab olunurdu. H. Miçel sonda bakteriorhodopsinin kristallarını əldə etməyi bacarsa da, onların qeyri-müntəzəm olduğu və rentgen şüalarının difraksiya tədqiqatları üçün uyğun olmadığı üzə çıxdı.
Harput qalası
Harput qalası (Süd qalası) — e.ə. XIII əsrin əvvəllərində Urartu krallığı tərəfindən qurulmuş olub cənubunda bir Urartı Açıq hava məbədi yerləşir. Qala VI əsrdə Fars hakimiyyətinə girmiş, XVII-XV əsrlərə aid I əsrdən etibarən Roma, Sasani, Bizans, Abbasi, Artukoğulları, Səlcuqlular, Dulkadiroğulları, Ağqoyunlular və Osmanlı Dövlətinin hakimiyyətlərinə girmişdir. Bu mədəniyyətlərə aid izləri qala divarları, qapılar və bürclər üzərində görünür, qalanın şimal-qərb uc hissəsində bir Artuk sarayının qalıqları yerləşir. Qalanın şərq hissəsində yerləşən Məryəm Ana kilsəsi IV əsrdə inşa edilmiş, bir divarı qalanın oturduğu qayaya oturan bir kilsədir. İç divarlarında bir çox kitabə görünür. İç qala və xarici qala olmaq üzrə iki hissəsindən meydana gəlmişdir. Xarici divarlar tamamilə dağıdılmışdır. Sadəcə Harputa girişdə bir bürc qalıq görünür. Süd qalası adlandırılan iç qala yalçın qayalar üzərində inşa edilmişdir.
Harput döyüşü
Harput döyüşü — Ağqoyunlu Uzun Həsən ilə Dulqədiroğulları bəyliyindən Məlik Arslan bəy arasında baş vermiş döyüş. Döyüş Uzun Həsənin qələbəsi ilə sonlanmış və şəhər Ağqoyunlu hakimiyyətinə girmişdir. == Tarixi == === Zəmin === Hələ Qara Yuluq Osman bəyin dövründə Ağqoyunlu bəyliyi Harputu ələ keçkrməyə çalışmış, 1428-ci ildə onlar Malatyaya qədər yürüşlər həyata keçirmiş və Harputu ələ keçirmişdilər. 1429-cu ildə Harputu Dulqədiroğullarının əlindən alan Osman bəy buranın idarəsini oğlu Əli bəyə buraxdı. Ağqoyunluların Harputu ələ keçirməsinə qəzəblənən Nəsrəddin Mehmed bəy 1433-cü ildə Məmlük sultanı Barsbəyin Ağqoyunlular üzərinə təşkil etdiyi yürüşə qatıldı. Lakin onların Diyarbəkiri mühasirəsi uğursuzluqla nəticələndi. Lakin Nəsrəddin bəy Harputdan əl çəkmədi və 1439-cu ildə şəhəri yenidən ələ keçirib Məmlükləri razı saldı ki, şəhər ona qalsın.Məlik Arslan bəy 1464-cu ildə Qaramanlıların mülkü olan Kayseriyə hücum etdi və Qaramanlılar Ağqoyunlulardan yardım istədilər. Hadisələrin bu cür inkişafı Dülqədiroğulları ilə Ağqoyunlular arasında münasibətlərin kəskinləşməsinə səbəb oldu.Uzun Həsən uzun müddət idi ki, Dülqədiroğullarının hakimiyyəti altında olan Harputu ələ keçirmək üçün fürsət axtarırdı. 1465-ci ildə Uzun Həsən Məmlük sultanına Dulqədirli elindəki Harput ilə Gərgəri dəyişdirməyi təklif etdi. Lakin Məmlük sultanı Harputun Dulqədirlilərə aid olduğunu bildirərərək təklifi rədd etdi.
Harut və Marut
Harut və Marut (ərəb. هاروت وماروتعدل‎) — Quranda adları çəkilən mələklər. Rəvayətə görə Harut və Marut sehrlə məşğul olur və insanlara sehrin sirrlərini öyrədirdilər. == Etimologiyası == Harut və Marut adları Ərəbcə olmadığı irəli sürülür. Bu adların hansı dildən gəlməsi ilə bağlı fərqli fikirlər irəli sürülmüşdür. Bəzilərinə görə bu adlar Süryanicə, Ermənicə, Hindcə, Əcəmcə və Musəvicə olduğunu deyilsə, də əsas görüş bu adların Sami dilindən gəlməsidir. Bir sıra tədqiqatçılar bu adların ilk dəfə Zərdüştün kitabı olan Avestada HaurVatat və Ameratat şəkildə keçdiyini qeyd edirlər. Ümumiyyətlə İslam dinində bəhs olunan Harut və Marut adları İslamdan əvvəlki din və mədəniyyətlərdə də rastlanılır. Bunlara Şumer, Akkat, Zərdüştlük və Hinduizmi göstərə bilərik. == Qurani-Kərimdə == Qurani-Kərimin Bəqərə surəsində bəhs olunan Harut və Marut adları keçmişdən günümüzə qədər mübahisəli bir mövzu olmuşdur.