Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • шпроты

    шпрот и шпротов; мн. (ед. - шпрота, -ы; ж.; - шпрот, -а; м.) 1) Мелкая морская промысловая рыба сем. сельдевых. 2) только мн.: шпроты, шпрот и шпротов

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ШПРОТЫ

    мн. шпрот (гъерида консервламишнавай, гьиседал кьурай, кьватида авай куьлуь кIезрияр).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ШПРОТЫ

    мн. (ед. шпрот м) şprot (yağda konservləşdirilmiş xırda balıqlar).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ŞPROT

    I сущ. шпрот: 1. зоол. мелкая морская промысловая рыба сем. сельдевых 2. только мн. ч. шпроты (консервы из этой или другой мелкой рыбы) II прил. шпрот

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ŞPROT

    is. Siyənəkkimilər fəsiləsindən xırda balıq növü

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ŞPROT

    сущ. полиг. шпрот (селёдкайрин жинсиникай гъвечӀи гъетерин са жуьре).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • şprot

    şprot

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • СУПРОТИВ

    нареч. məh. bax против 1-ci, 2-ci, 4-cü mənalarda.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПОРИТЬ

    несов. 1. mübahisə etmək, bəhs etmək, höcətləşmək, deyişmək, sözə gəlmək; 2. mübarizə etmək, çəkişmək; bəhsə girişmək; 3

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПОРОТЫЙ

    прич. (tikişi) sökülmüş, sökülüb çıxardılmış

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПОРОТЬ

    сов. (tikişini) sökmək, söküb çıxartmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПРОСИТЬ

    сов. 1. soruşmaq, xəbər almaq; 2. istəmək; 3. cavab istəmək; с тебя за всё это спросят bütün bunlar üçün səndən cavab istəniləcəkdir

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СТРОИТЬ

    СТРО́ИТЬ несов. 1. tikmək, bina etmək; строить дом ev tikmək; 2. qurmaq; строить новую жизнь yeni həyat qurmaq; 3. qayırmaq (maşın, mexanizm və s.); 4

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ШПРОТНЫЙ

    прил. şprot -u[-ü]; шпротная коробка şprot qutusu.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ШИРОТА

    ж мн. нет 1. genişlik, vüsət; 2. мн. широты coğr. en, en dairəsi.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ШПОРИТЬ

    несов. mahmızlamaq (atı)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПЛОИТЬ

    сов. bax плоить

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЩЕДРОТЫ

    ед. нет köhn. sədəqə, bəxşiş, hədiyyə; ◊ дать (подарить) от своих щедрот (köhn., isteh.) öz pulundan, öz cibindən vermək (bağışlamaq)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • SPROUT

    sprout1 n cücərti, zoğ, cavan budaq sprout2 v 1. cücərmək, zoğ vermək / buraxmaq; We can’t use these potatoes; they’ve all started to sprout Biz bu ka

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • sportif

    -ve 1. adj idman 2. m, f idmançı

    Tam oxu »
    Fransızca-azərbaycanca lüğət
  • şorotu

    şorotu

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • СПЛОТИТЬ

    сов. 1. kipləşdirmək, bir-birinə yapışdırmaq, bitişdirmək; 2. xüs. sal bağlamaq; 3. məc. birləşdirmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПРОСТА

    нареч. dan. sadəcə, hiyləsiz, qəsdsiz, qərəzsiz, açıq ürəklə, hələ (elə)-belə, məqsədsiz

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПАСТИ

    сов. xilas etmək, qurtarmaq, nicat vermək; ◊ спасти положение çətin vəziyyətdən çıxış yolu tapmaq, əlac tapmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПЛОТИТЬ

    1. сад-садав агудун; эгисун; сагъдиз агудун. 2. кIватIна сад авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СКРОИТЬ

    сов. bax кроить

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СИРОТА

    yetim, kimsəsiz

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПАСТИ

    xilas etmək, qurtarmaq, nicat vermək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПОРИТЬ

    mübahisə etmək , bəhs etmək, sözə gəlmək, mərcləşmək, mərc gəlmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СИРОТА

    етим

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СПАСТИ

    къутармишун, хкудун, хуьн

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СТРОИТЬ

    1. tikmək, bina etmək, qurmaq, qayırmaq, düzəltmək, yaratmaq, təşkil etmək, sıraya düzmək, əsaslandırmaq, quraşdırmaq, tikmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПОРИТЬ

    несов. гьуьжет авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СПРОСИТЬ

    1. хабар кьун, жузун. 2. тIалабун, це лугьун. 3. жаваб тIалабун, жаваб истемишун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СПРОСТА

    нареч. разг. гьакI гьавайда, жуван къаст авачиз; не спроста гьавайда туш, себеб аваз я.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СТРОИТЬ

    ...тешкил авун; яратмишун; туькIуьрун. 6. пер. эцигун, бинеламишун. ♦ строить козни фитнеяр къурмишун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ШИРОТА

    гьяркьуьвал; гегьеншвал

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ŞOROTU

    сущ. см. şoranotu

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • СПОРОТЬ

    акъадрун; акъадарна алудун (парталдин са чка)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СИРОТА

    м и ж yetim; ◊ казанский (казанская) сирота özünü yazıq, bədbəxt göstərməyə çalışan adam; круглый сирота ata-anasız.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • гладить против шерсти

    Говорить или делать неприятное, не так, как хочется кому-л.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПРОТИВ

    предлог 1. къаншарда; къаршидал; против нашего дома строят новый дом чи кIвалерин къаншарда цIийи кIвалер эцигзава. 2. аксина; акси; аксиниз; вести

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРОТИВ

    qarşı, əleyhinə, ziddinə, qarşı, qabağında, rəğmən, zidd olaraq, əksinə olaraq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРОЙТИ

    1. фин. 2. алатна фин; элячIна фин. 3. чукIун (хабар, ван). 4. къун, хьун (марф, хар). 5. алатун; фин; акъатун (вахт)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • пройти

    ...зал. Можно пройти к администратору? Разрешите пройти. Ни пройти, ни проехать (о невозможности прохода, проезда). Мимо рта прошло (не удалось получить

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПРОЙТИ

    ...keçib getmək, ötüb getmək; поезд прошёл по мосту qatar körpüdən keçdi; пройти всю дорогу пешком bütün yolu piyada getmək; пройти мимо yanından keçib

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРОТИВ

    пред. 1. qarşı; плыть против течения axına qarşı üzmək; лекарство против гриппа qripə qarşı dərman (qrip dərmanı); 2. əleyhinə, ziddinə, qarşı; движен

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ойроты

    -ов; мн. см. тж. ойрот, ойротка, ойротский Тюркская народность, живущая на Алтае; представители этой народности.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПРОЙТИ

    1. Keçmək, getmək; 2. Getmək, yol getmək, yerimək; 3. Yayılmaq, dağılmaq; 4. Yağmaq, düşmək; 5. Kəsilmək, dayanmaq; 6

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • скроить

    ...мерке части изготовляемой одежды, обуви и т.п. Скроить пальто. Скроить сапоги. Скроить по журналу. Скроить на глаз. Скроить без выкройки. Скроить с п

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • супротив

    ...предлог.; нар.-разг.; = против 1), 2) Расположиться супротив. Супротив окна. Супротив ребёнка стояла собака. Смотреть супротив солнца. Плыть супротив

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • строить

    I строить -рою, -роишь; нсв. см. тж. строиться, стройка 1) (св. - выстроить и построить) что Сооружать, возводить, воздвигать (здание, постройку, соор

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • спроста

    ...доверчивости, простоте. * Не упускай ты князя, да спроста Не погуби самой себя (Пушкин). 2) Без всякого умысла, простодушно. Спросить спроста.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • спросить

    спрошу, спросишь; спрошенный; -шен, -а, -о; св. см. тж. спрашивать, спрашиваешь, спрашиваться, спрашивание 1) а) кого, у кого что, о чём и с придат. д

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • спороть

    ...Отпоров, снять. Спороть карманы у пальто. Спороть метку. Спороть пуговицы с пиджака.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • спорить

    -рю, -ришь; нсв. см. тж. не спорю, кто спорит, никто не спорит 1) а) вести спор 1), возражать кому-л., доказывать что-л. Спорить о литературе. Спорить

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • сплотить

    сплочу, сплотишь; сплочённый; -чён, -чена, -чено; св. см. тж. сплачивать, сплачиваться, сплачивание, сплотка, сплоточный, сплочение 1) а) что спец. Ск

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • спасти

    ...чего-л., угрожающего смертью, гибелью, опасностью. Спасти жизнь. Спасти от гибели. Спасти имущество от огня. б) отт. Предотвратить, помочь избежать ч

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • сирота

    -ы; мн. - сироты и, (разг.), сироты; м. и ж. см. тж. сиротка, сироточка, сиротский 1) а) Ребёнок, подросток, лишившийся одного или обоих родителей. Ра

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • прости

    см. простите; неизм. ср. Последнее прости сказать, послать (проститься окончательно, расстаться навсегда).

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Sprite
Sprite (azərb. Sprayt‎) - qazlı alkoqolsuz içkidir. The Coca-Cola Company tərəfindən 1961-ci ildən ABŞ-də istehsal olunur. "Sprayt" sözü balaca elf olan "Sprayt-Boy" personajından götürülüb. İlk dəfə "7 Up" içkisinə rəqabət olaraq hazırlanmışdır. Hal-hazırda bu alkoqolsuz içki dünyanın 190-dan çox ölkəsində istehsal olunur.
Şprits
Şprits (alm. Spritze‎, spritzen — çiləmək, sıçratmaq) — ən sadə qurluşlu bir nasos olub, əsasən tibbdə dərman preparatlarının orqanizmə: dəri içinə, dəri altına, əzələ daxilinə, vena daxilinə sümük daxilinə və s. yeritmək üçün bir ləvazimatdır. Bəzi dillərdə ing. syringe, fr. Seringue adlandırılır ki, sözün kökü yunan mənşəyli olub, yun. σύριγξ - “syrinx” boru deməkdir. == Tarixi == Tarixdə ilk venadaxili inyeksiya XVII əsrə təsadüf edilsə də, halhazırda tanıdığımız formada ilk şprits 1853 cü ildə baytar həkim Çarlz Qabriel Pravaz (ing. Charles Gabriel Pravaz) və Aleksandr Vud (ing. Alexander Wood) tərəfindən bir-birilərindən xəbərsiz icad edilmişdir.
Allil spirti
Allil spirti (propen-2-ol-1) – doymamış spirtlər sinfinə daxil olan oksigenli üzvü maddədir. == Fiziki xassələri == Spirt iyli, rəngsiz mayedir. Bir çox üzvi həlledicilərdə həll olur, bütün nisbətlərdə su ilə qarışaraq azeotrop qarışıq (28,3% Н2О; qayn.t. 89,0 °C) əmələ gətirir. == Kimyəvi xassələri == Allil spirti allil birləşmələri və spirtlərin daxil olduğu reaksiyalara daxil olur. Halogenləri, hidrogenhalogenidləri, HClO-nu özünə birləşdirir. 100°С temperaturda üzvi hidrogenperoksidlərlə (katalizatorlar – Mo və W-ın birləşmələri) qarşılıqlı təsirdə olduqda qlisidola çevrilir. Allil spirtini 1000C-də ZnCl2-in iştirakı ilə və ya 200C–də CuCl2-in iştirakı ilə qatı HCl ilə işlədikdə allilxloridə çevrilir, 200-3000C-də Al2O3 üzərindən keçirtdikdə isə diallilefiri alınır. Allil spirtindən asanlıqla sadə və mürəkkəb efirlər alınır.[3] == Aınması == Allilxloridin hidrolizindən Propilen oksidin izomerləşməsindən Propanol-1-in dehidrogenləşməsindən Qliserinin qarışqa turşusu ilə reaksiyasından[4] Propilenin allilasetata oksoasilləşməsindən == Tətbiqi == Qliserinin, akroleinin, qlisidolun və sadə və polimerləşən mürəkkəb allil efirlərinin, xüsusilə, diallilftalatın sintezində tətbiq edilir. Toksikliyi və təhlükəsizliyi Çox zəhərlidir, gözləri qözyaşına qədər qıcıqlandırır, mərkəzi sinir sisteminə təsir edir, qara çiyəri zədələyir, iş sahəsində buraxıla bilən qatılığı (BBQ) 2 mq/m3-dir.
Amil spirti
Amil spirti C5H11OH və onun izomerləri doymuş biratomlu spirtlərdir [1]. Amil spirtinin 8 izomeri məlumdur. Amil spirtləri müxtəlif yağlar, qatranlar və mumlar üçün həlledici kimi istifadə olunur. Uran və niobiyumun duzları üçün ekstrakt kimi də istifadə olunur. == Izomerləri == === Amil spirtinin izomerləri === == XASSƏLƏRİ == === FİZİKİ XASSƏLƏRİ === Amil spirtləri xoşagəlməz iyə malik rəngsiz mayedir. 1-pentanol, 3-metil-1-butanol, 2-pentanol və 2-metil-2-butanol suda asanlıqla həll olur. Amil spirtinin digər izomerləri suda pis həll olur. === KİMYƏVİ XASSƏLƏRİ === Amil spirtləri spirtlərə aid olan bütün xüsusiyyətlərə malikdir: qələvi metallarla alkoqalyatlar əmələ gətiri qeyri -üzvi və üzvi turşularla efirlər əmələ gətiri 1 -pentanol pentanala, sonra valerian turşusuna oksidləşir, ikili amil spirtləri - müvafiq ketonlara, üçlü amil spirtləri - C -C rabitəsinin qırılması nəticəsində sulfat turşusu ilə alkenlərə və ya sadə efirlərə qədər dehidratlaşır və s. == ALINMASI == Sivuş yağlarından və neftin krekinq qazlarından distillə edilməklə alınır. == İZOAMİL SPİRTİ == Amil spirtinin izomerlərindən ən əhəmiyyətlisi izoamil spirtidir - (CH3)2CHCH2CH2OH .
Artım sürəti
Bucaq sürəti
Bucaq sürəti — vektorial kəmiyyət olub, cismin fırlanmasını səciyyələndirir. Bucaq sürətinin qiyməti cismin vahid zamanda dömnəsi ilə qiymətləndirilir. ω = d ϕ d t {\displaystyle \omega ={\frac {d\phi }{dt}}} Koordinat sisteminin başlanğıc nöqtəsinə əsasən isə belə ifadə edilir: ω → = [ r → , v → ] ( r → , r → ) {\displaystyle {\vec {\omega }}={\frac {[{\vec {r}},{\vec {v}}]}{({\vec {r}},{\vec {r}})}}} burada: r → {\displaystyle {\vec {r}}} — nöqtənin radius vektoru, v → {\displaystyle {\vec {v}}} — bu nöqtənin verilmiş koordinat sistemindəki sürəti, [ r → , v → ] {\displaystyle [{\vec {r}},{\vec {v}}]} — vektor hasil, ( r → , r → ) {\displaystyle ({\vec {r}},{\vec {r}})} — vektorların skalyar hasilidir. Praktikada çox vaxt ω / 2 π {\displaystyle \omega /2\pi } -ə bərabər olan fırlanma tezliyindən istifadə edilir. Ölçmə vahidi san−1 və ya dövr/dəq götürülür.
CBC Sports
CBC Sport — Azərbaycanda fəaliyyət göstərən ixtisaslaşmış idman kanalı. == Tarixçə == 2015-ci ildə Azərbaycan Premyer Liqasının yayım hüquqları AzTV və İdman Azərbaycan telekanallarına verilmədi. Əvəzində liqanın yayım hüququ üçün müsabiqə elan olundu. CBC kanalı bu müsabiqədən qalib çıxaraq növbəti 3 il ərzində Azərbaycan Premyer Liqasının yayım hüquqlarını əldə etdi. Lakin "CBC" telekanalı əsasən əcnəbi dildə fəaliyyət göstərdiyinə görə yeni idman kanalının açılması zərurəti yarandı. Beləliklə, CBC Sport kanalı 9 avqust 2015-ci ildə internet yayımına başladı. 1 oktyabr 2015-ci ildə isə test yayımına keçdi. 2 noyabr 2015-ci il tarixində əsas yayıma keçid edən telekanal İdman TV-dən sonra ölkənin 2-ci idman kanalı oldu. Həmçinin, Azərbaycanda 10-cu ümumrespublika telekanalıdır. 8 sentyabr 2015-ci il tarixində Milli Televiziya və Radio Şurası tərəfindən “Televiziya və radio yayımı haqqında” Azərbaycan Respublikasının 2002-ci il 25 iyun tarixli 345-IIQ saylı Qanununun 7, 15.1-ci maddələrinin tələblərinə uyğun olaraq “CBC Sport” MMC-yə 37 MHs tezliyində ümumrespublika idman televiziya kanalının yayımı üçün müsabiqədənkənar 6 il müddətinə xüsusi razılıq (lisenziya) verilməsi barədə qərar qəbul edilmişdir.
Etil spirti
Etanol və ya Alkoqol – rəngsiz, kəskin iyə malik maye olub, el arasında alkoqol kimi tanınmışdır. Köhnə mənbələrdə onun adı Äthanol, Äthylalkohol və ya Ethylalkohol kimi hallanır. Çox vaxt ona "spirt" də deyilir. Elmi dildə etanol EtOH kimi qısaldılmış şəkildə işlədilir. Alkoqol kefləndirici maddədir. Onun istifadəsinə dünyanın çox ölkələrində icazə verilir. Ancaq avtomobil, velosiped, qatar, gəmi və təyyarələrin alkoqol içkisinin təsiri altında idarəsi qanunla cəzalandırılır. == Tərkibi == Alkoqol C2H5OH düsturu ilə n-Alkanollar qrupuna aiddir. O Ethan (C2H6) doymuş karbohidrogendə bir hidrogen atomunun hidroksil (OH) qrupla əvəz olunması sayəsində əldə edilir. Ona görə də, ethan-ın sonuna -ol şəkilçisi əlavə edilir.
Hava sürəti
Hava sürəti, havadakı istənilən aviavasitənin sürəti. Aviasiyada fərqli məqsədlər üçün istifadə olunan bir çox fərqli hava sürəti olduğundan hava sürətinə ümumi bir tərif vermək düzgün olmazdı. Hava sürəti termini ilə əsasən aviavasitənin əsas sürət saatından oxunan və təyyarənin ətrafındakı hava kütləsinə görə, nisbi sürəti verən alət hava sürəti və ya göstərilmiş hava sürəti (göstərici sürət) nəzərdə tutulur.
Kreyser sürəti
Kreyser sürəti (kruiz sürəti) — canlıların və ya nəqliyyat vasitələrinin maksimum sürətdə uzun bir hərəkət sürəti, vahid yolda enerji istehlakının əhəmiyyətli dərəcədə artması ilə əldə edilir. Kreyser sürəti uzun bir hərəkəti xarakterizə edir. Məsələn, bir şəxs qaça bilər, bir təyyarə sürətli və qəzəbli bir yerə gedir, bir avtomobil daha sürətli gedir, hava müqavimətini aşır, sürətdən asılı olaraq kvadrat olur və s. == Aviasiyada == Aviasiyada kreyser sürəti bir təyyarənin maksimum aralığının sürəti və minimum kilometr yanacaq istehlakıdır. Kreyser sürəti maksimum sürətin təxminən 30–80% -ni təşkil edir və təyyarələr üçün səs sürətini aşmır. Süper səsli aviasiya üçün seyrçi subsonik və seyrçi supersonik sürət arasında fərq var və son vəziyyətdə uçuş məsafəsi kəskin şəkildə azalır. Məsələn, M-2,0-ə uyğun gələn, maksimum uçuş kütləsi 195 ton olan Tu-144S-də, uçuşun maksimal məsafəsi 3080 km, kütləsi 187 ton — 3600 km, uçuş sürəti M-ə uyğun olan bərə aralığıdır. = 0.85 4300 km-dir. Təyyarədə seyr etməkdən əlavə, ən sərfəli sürəti — müəyyən vaxt intervalında yanacaq sərfinin minimal olduğu uçuş sürətini də ayırmaq adətdir. Ən yaxşı sürətdə təyyarə daha uzun müddət havada qala bilər və buna görə də hava limanının uçuş-enmə zolağı çox yükləndikdə, bu sürətlə tez-tez təyyarə eniş xəttini gözləyir.
Küləyin sürəti
== Külək == Atmosfer təzyiqinin paylanmasından asılı olaraq hava həmişə üfiqi istiqamətdə yer dəyişir. Havanın üfiqi istiqamətdə belə yer dəyişməsinə külək deyilir. Külək həmişə yüksək təzyiq sahəsindən alçaq təzyiq sahəsinə doğru əsir. == Küləyin sürəti == Küləyin sürəti və istiqaməti daima dəyişir. Yer səthində küləyin orta sürəti 5-10m/san olub, bəzən isə güclü atmosfer tufanları zamanı 50m/san.-yə çatır. Atmosferin yuxarı təbəqələrində şırnaq axınlarında küləyin sürəti daima 100 m/san bərabər olur. Küləyin sürəti m/san, km/saat və düyümlərlə ifadə olunur. Metr saniyədən düyümlərə keçmək üçün m/san-ni 2-yə vurmaq lazımdır. Bundan başqa küləyin sürətini ballarla (Bofort şkalası) ifadə etmək olar. Mümkün ola bilən küləyin sürətləri 12 balla ifadə edilir.
Kəpənək spredi
Metil spirti
Metanol(metil spirti, karbinol, oduncaq spirti)- CH3OH - sadə biratomlu spirt, rəngsiz zəhərli mayedir. Havayla 6,98-35,5 % qatılıqda partlayıcı qarışıq yaradır. Metanol su və üzvü birləşmələrlə istənilən nisbətdə qarışır. == Tarixi == Metanolu ilk dəfə 1661 ildə Boyl tərəfindən təzə mişarlanmış bərk növ oduncağın quru distilləsindən almışlar. == Alınması == Metanol ilk dəfə olaraq R.Boyl tərəfindən 1661-ci ildə oduncağın quru distilləsi məhsullarında müşahidə olunmuşdur (buradan da metanolun adı yaranmışdır - ağac spirti). Təmiz halda metanol 1834-cü ildə Y.Dyuma və E. Peliqo tərəfindən ayrılmışdır və onlar metanolun kimyəvi formulunu müəyyən etmişlər. Metanolun alınmasının bir neçə üsulu mövcuddur: qarışqa turşusunun duzlarının termiki parçalanması, metanın natamam oksidləşməsi və sintez- qazdan alınması və.s. Müasir sənayedə metanolu dəm qazı ilə hidrogen qarışığını 250 0C-də 150-200 atm. təzyiqdə CuO və ya ZnO katalizatorların iştiraki ilə alırlar. Bu zaman aşağıdakı tənlik üzrə reaksiya gedir və metil spirti alınır.
Mərminin sürəti
Mərminin sürəti - mərminin kütləsinin mərkəzinin zaman vahidi ərzində keçdiyi məsafə; mərminin (güllənin, minanın) hərəkətlərinin əsas göstəricilərindən biri. M/S-lə, bəzən Maxa sayla ölçülür. Artilleriya mərmisi, gülləsi və minasında ən çox tətbiqi əhəmiyətə, odlu silahın vacib taktiki-texniki göstəricisi olan, başlanğıc sürəti malikdir. Mərminin sürəti, hərəkətdən-sonrakı mərhələnin sonunda maksimal əhəmiyətə malik olur. Sonradan ağırlıq gücünün və havanın müqavimətinin təsirindən mərminin sürəti, trayektoriyanın zirvəsindən kənarda yerləşən, ən aşağı göstərici olan bir nöqtədə azalaraq, düşmə noqtəsinə qədər, sonradan yenə yüksəlir . Böyük məsafəli trayektoriyalarda mərminin düşməsindən bir az öncə mərminin sürətinin ikinci maksimumu başlaya bilər. Əgər trayektoriya nisbətən kiçik məsafəyə malikdirsə (məsələn zenit və döşəmə atəşi zamanı), mərminin sürəti ancaq azalır. Reaktiv və aktiv - reaktiv raketlərin sürəti fəal sahənin sonunda maksimuma çatır, sonra mərminin sürətində dəyişiklik adi mərmilərdəki kimi olur. Müasir mərmilərin başlanğıc sürəti: minaatanlarda - 100–150 m/s, geri təpkisiz toplarda 380–500 m/s haubitsalarda 300–700 m/s yerüstü artilleriyanın toplarında 600–1000 m/s zenit, tank, tankəleyhinə və gəmi universal artilleriyasının toplarının 700–1500 m/s reaktiv qurğularda ( trayektoriyanın fəal sahəsinin sonunda) 1000 m/s qədər. == Mənbə == Советская военная энциклопедия Москва 1980 Военное издательство министерства обороны СССР T. 7 səh.
Phytoseius spoofi
Phytoseius spoofi (lat. Phytoseius spoofi) — phytoseiidae fəsiləsinin phytoseius cinsinə aid heyvan növü. == İstinadlar == Phytoseius spoofi Catalogue of Life saytında Mites GSDs: PhytoseiidBase.
Polivinil spirti
Poli (vinil spirti) (PVOH, PVA, və ya PVAl) — suda həll olunan sintetik polimer. İdeallaşdırılmış [CH2CH(OH)]n formulaya malikdir. Kağız istehsalında, toxuculuq çubuqlarının ölçüsünün təyin olunmasında, polivinil asetat (PVAc) yapışdırıcı formulalarında qatılaşdırıcı və emulsiya stabilizatoru kimi, müxtəlif örtüklərdə və 3D çapda istifadə olunur. Rəngsiz (ağ) və qoxusuzdur. Adətən muncuqlar və ya suda məhlullar şəklində təqdim olunur. Xaricdən əlavə edilmiş çarpaz bağlayıcı agent olmadan, PVA məhlulu təkrar dondurma-ərimə yolu ilə jelə çevrilə bilər, damar stentləri, qığırdaq, kontakt linzalar və s. kimi müxtəlif tətbiqlərdə istifadə olunan yüksək güclü, ultra təmiz, biouyğun hidrojellər istehsal edir.
Pərdə sürəti
Pərdə sürəti ― fotoqrafiyada diafraqmadan keçən işığın nə qədər müddət senzorda qalacağını ifadə edən sistem. Başqa sözlə, pərdə sürəti şəkil çəkməyə sərf olunacaq vaxtı müəyyən edir.Professional fotoaparatlarda pərdə sürəti aralığı genişdir. Həvəskar, yaxud ucuz kameralar daha az pərdə sürəti aralığına sahibdir. == İstifadə formaları == Pərdə uzun müddət açıq qalarsa, hərəkət edən cisimlər fotoda bulanıq halda təsvir olunar. Bu isə hərəkət hissi verir. Məsələn, şəlalə, çay, hərəkətdə olan maşınlar və s. kimi obyektlər üçün istifadə olunur. Qısamüddətli pərdə sürəti isə anlıq hadisələr üçün təsvir olunur. Quşun qanad çalmağı, delfinin suyun üstünə tullanması və s. Qısamüddətli pərdə sürəti fotonun bulanıqlaşmasına səbəb olan kamera sarsıntısı ehtimalını azaldır.
Qandi Smriti
Qandi Smriti (ing. Gandhi Smriti, Birla evi və ya Birla Bxavan adı ilə də məşhurdur) — Hindistanın Yeni Dehli şəhərində yerləşən və Mahatma Qandiyə həsr edilmiş muzeydir. Muzey Tis Canuari Roud (əvvəllər Albukerke Roud) yolunun kənarında yerləşmişdir. Mahatma Qandi həyatının son 144 gününü bu evdə keçirmişdir. Qandi 30 yanvar 1948-ci ildə öldürülmüşdür. Ölümündən sonra yaşadığı ev muzeyə çevrilmişdir. Əvvəlcə bina Birla ailəsindən hind işgüzar maqnatlarına aid idi. Hal-hazırda ev Qandinin Əbədi Multimediya Muzeyi kimi fəaliyyət göstərir. Bu muzey 2005-ci ildə yaradılmışdır. == Tarixi == 12 yataq otağı olan ev 1928-ci ildə Qxanşyamdasom Birla tərəfindən tikilmişdir.
Soroki qalası
Soroki qalası (rum. Cetatea Soroca) — Moldovanın Soroki şəhərində yerləşən tarixi qala. == Tarix == Soroki qalası 1499-cu ildə Moldova şahzadəsi III Stefan tərəfindən tikdirilmişdir. Dnestr çayı (rum. Nistru) üzərindəki çay keçidini müdafiə edən orijinal taxta qala Dnestr üzərindəki 4 qaladan (məsələn, Akkerman və Xotin), Danube çayı üzərindəki 2 qaladan və orta Moldovanın şimal sərhədində yerləşən 3 qaladan ibarət istehkam zəncirinin ən əhəmiyyətli həlqəsi təşkil edirdi. 1543–1546-cı illərdə Pyotr Rareş qalanı daşdan yenidən tikdirmişdir və qalaya bərabər məsafələrdə yerləşən 5 bürc əlavə etmişdir. Böyük Türk müharibəsində III Sobeski qalanı osmanlılara qarşı uğurla müdafiə etmişdir. Qala I Pyotrun 1711-ci ildəki Prut yürüşündə böyük hərbi əhəmiyyətə malik idi. Rusiya-Osmanlı müharibəsi dövründə (1735–1739) istehkam ruslar tərəfindən talan edilmişdir. Soroki qalası Soroki şəhərinin görməli yerlərindən biri hesab olunur.
Sports.ru
Sports.ru — Rusiya idman internet portalı. 1 dekabr 1998-ci ildən mövcuddur. Portalın baş redaktoru Yuri Dud, baş direktoru isə Dmitri Navoşadır. == Mükafatları == Sports.ru aşağıdakı internet-mükafatların sahibidir: 2000 — "İdman" nominasiyasında ilk Milli İntel İnternet mükafatının laureatı. 2002 — "2002-ci ilin İdman saytı" nominasiyasında 1-ci yer, ROTOR ++ şəbəkə müsabiqəsi. 2008 — "Sağlamlıq və istirahət" nominasiyasında Runet mükafatı. "İlin İdman saytı" nominasiyasında ROTOR 2010 müsabiqəsinin qalibi. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Rəsmi sayt Vikianbarda Sports.ru ilə əlaqəli mediafayllar var.
Spratli arxipelaqı
Spratli (vyet. Quần Đảo Trường Sa — Çıonqşa, çin. 南沙群島, taqal Kapuluan ng Kalayaan) — Cənubi Çin dənizinun cənub-qərbində yerləşən arxipelaq. Adalarda daimi yaşayış olmasa belə 4 aeroport fəaliyyət göstərir. Hazırda adalar balıçılıq təsərrüfatı rayonu rolunu oynayır. Arxipelaq ərazisimə altı ölkə iddia edir: Vyetnam, Çin, Tayvan, Malayziya, Filippin və Bruney. Adaların ümumi sahəsinin az olmasına baxmayaraq regionda mövcudluq baxımından əhəmiyyətlidir. Burada böyük miqdarda qaz və neft yataqlarının olması ehtimal edilir. ABŞ Ebergetika Nazirliyinin məlumatına görə adalar ərazisində 5,4 mld barel neft, 55,1 trilion kubmetr qaz vardır.Arxipelaqa daxil 45 adaya Vyetnan, Çin, Malayziya, Filippin və Tayvan öz ordusunu yerləşdirmişdir. Cənub riflərində isə Bruneyin balıqçılıq zonasıdır.
Səs sürəti
Səs sürəti — havada, dəniz səviyyəsində və 21 °C istilikdə 343.2 m/s (343.2 metr/saniyə) (təxminən 1235.5 km/saat) olaraq hesablanır. Səs sürəti tezliklə əlaqədar olaraq dəyişmir, hər tezlikdə səs eyni sürətdə hərəkət edir. Havanın istiliyinə, sıxlığına görə səsin yayılma sürəti dəyişir. Soyuq havada səs sürəti dəyişir. Soyuq havada səs sürəti aşağı düşür. Səs isti havadan soyuq havaya keçərkən yayılma istiqamətini dəyişdirir. Səsin havadakı sürəti təxmini olaraq aşağıdakı düstur ilə hesablanır: c h a v a = ( 331 . 5 + ( 0 . 6 ⋅ ϑ ) ) m s − 1 {\displaystyle c_{\mathrm {hava} }=(331{.}5+(0{.}6\cdot \vartheta ))\ \mathrm {ms^{-1}} \,} Düsturdakı ϑ {\displaystyle \vartheta \,} (theta) istiliyin Santiqrat (°C) ilə ifadəsidir. Hər hansı bir sahədə külək arxadan əsərsə səs yerə doğru istiqamətlənir.
Səsin sürəti
Səs sürəti — havada, dəniz səviyyəsində və 21 °C istilikdə 343.2 m/s (343.2 metr/saniyə) (təxminən 1235.5 km/saat) olaraq hesablanır. Səs sürəti tezliklə əlaqədar olaraq dəyişmir, hər tezlikdə səs eyni sürətdə hərəkət edir. Havanın istiliyinə, sıxlığına görə səsin yayılma sürəti dəyişir. Soyuq havada səs sürəti dəyişir. Soyuq havada səs sürəti aşağı düşür. Səs isti havadan soyuq havaya keçərkən yayılma istiqamətini dəyişdirir. Səsin havadakı sürəti təxmini olaraq aşağıdakı düstur ilə hesablanır: c h a v a = ( 331 . 5 + ( 0 . 6 ⋅ ϑ ) ) m s − 1 {\displaystyle c_{\mathrm {hava} }=(331{.}5+(0{.}6\cdot \vartheta ))\ \mathrm {ms^{-1}} \,} Düsturdakı ϑ {\displaystyle \vartheta \,} (theta) istiliyin Santiqrat (°C) ilə ifadəsidir. Hər hansı bir sahədə külək arxadan əsərsə səs yerə doğru istiqamətlənir.
Yeniləmə sürəti
Yeniləmə sürəti (ing. Refresh rate) — videoaparaturada: sabit, titrəməyən “şəkil” halında bütün ekranın görüntüsünün yenidən çəkilməsi tezliyi. Televiziya ekranlarında və rastr displeylərində ekranın iç üzündəki fosfor örtüyünü işıqlandıran elektron şüası ekranın bütün sahələrini təxminən 60 Hs (saniyədə 60 dəfə) sürətlə yeniləyir. Sətirləri növbələnən (INTERLACING) displeylərdə qonşu sətirlər bir sətirdən bir yenidən çəkilir, yəni əslində hər bir ayrıca sətir saniyədə yalnız 30 dəfə yenilənir, ancaq effektli yeniləmə sürəti (saniyədə 60 dəfə) saxlanılır. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.
Yojef Maroti
Yojef Maroti (mac. József Maróthy, 15 oktyabr 1887, Seqed — 20 oktyabr 1955) — Macarıstan Yunan-Roma güləşçisi, Avropa çempionatların mükafatçısı. == Həyatı == Seqed şəhərində anadan olmuşdur. 1908-ci ildə London Olimpiya Oyunlarında iştirak etsə də, medal qazana bilmədi. 1911-ci ildə güləş üzrə rəsmi Avropa Çempionatında gümüş medalı qazandı. 1913-cü ildə güləş üzrə qeyri-rəsmi Avropa Çempionatında bürünc medalına yiyələndi.