Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ЯВОР

    м bot. yalançıçinar

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • явор

    -а; м.; ботан. см. тж. яворовый Дерево сем. клёновых (произрастает в местностях с влажным мягким климатом); белый клён.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • АВТОР

    урус, сущ.; - ди, -да; -ар. -ри, -ра ктаб, макъала, литературадин, искусстводин эсер кхьейди. Зияуддин Эфендиев "Муькъвел гелер ", "Гьуьлуьн лепеяр "

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АВОСЬ

    вв. сл. bəlkə, ola bilsin ki; ◊ авось да небось bəlkə də, ola bilsin ki; на авось təvəkkülə, bəxtəbəxt.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АВТОР

    м müəllif

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЯКОРЬ

    м (мн. якоря) 1. dəniz. lövbər, ləngər; бросить якорь lövbər salmaq; 2. tex. bax ротор; ◊ якорь спасения son ümid.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • avar

    ...aviron m ; ~ çəkmə canotage m ; ~ çəkmək ramer vi ; canoter vi ; var gücü ilə ~ çəkmək faire force de ramer ; sahilə doğru ~ çəkmək ramer vers le riv

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • avoir

    I vt malik olmaq II m əmlak

    Tam oxu »
    Fransızca-azərbaycanca lüğət
  • AVAR

    Heybətlilik, inadkarlıq. Əski türkcədə abar şəklində işlənilirdi. Bu sözdən törəyən abartmaq, abartı ifadəsi də mövcud-dur. Abartmaq – nəyisə şişirtm

    Tam oxu »
    Fəlsəfə terminlərinin izahlı lüğəti
  • АВАР

    прил. авар миллетдин, аваррин. # ~ чӀал, ~ хуьр, ~ миллет. Куьре, Къуба, Авар дере, - буьтуьн есир кьазва. Е. Э. Гьинава? Урус чӀал арада хьуниз килиг

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АВАР

    сущ.; -ди, да; - ар, -ри, -ра Дагъустандин миллетрикай са миллетдин тӀвар ва гьа миллетдин векил тир кас. Эй, аварар, даргияр!.. Немецкий къачагъри

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АВУР

    авун глаголдин причастидин форма. Кил. АВУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • AVTOR

    ...(qadın) authoress; (ədəbi əsərin avtoru) writer; (musiqi əsərinin avtoru) composer; (təklifin, fikrin avtoru) mover

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • авар

    1. аварец. 2. аварский : авар чӀал - аварский язык.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • автор

    (сущ.) - автор; см. тж. кирам.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • АВТОР

    n. author, writer, composer; creator, originator.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • АВАР

    avar (xalq); авар чӀал avar dili.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • АВТОР

    (-ди, -да, -ар) müəllif.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • АВУР

    авун”-dan f.sif. ; кӀвал авур каца гьаятдин пипӀе жеда. Ata. sözü ev tikən balta çöldə olar.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • AVAR¹

    сущ. кьусу (луьткве гьалдай).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • AVAR²

    сущ. 1. авар (халкь); avar dili авар чӀал; 2. ист. авар (къадим туьрк чӀаларал рахадай тайифайрикай садан тӀвар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • avar

    avar

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • AVƏR

    AVƏR(D)1 f. gətirən. AVƏR(D)2 f. döyüş, vuruş.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • AVOW

    v 1. etiraf etmək; açıq elan etmək; to ~ one’s errors öz səhvini etiraf etmək; to ~ a fault günahı etiraf etmək; He avowed himself (to be) a Christian

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • AVAR

    ...scull; (kiçik) paddle; ~ çəkmək to row, to scull, to paddle II. i. Avar (nationality living in the southern Caucasus) III. s. Avarian; ~ dili Avar th

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • АВОСЬ

    ввод. сл. разг. белки; авось дойду белки агакьин зун. ♦ на авось белкидик умуд кутуна, белки кьиле фиди лагьана (са кар авун).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • AVTOR

    avtor bax müəllif

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • AVAR₂

    is. məh. Keçmişdə kənd evlərinin damına döşənən qamışaoxşar ot; ümumiyyətlə, qaba quru ot

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AVAR₃

    ...yaşayan Qafqaz xalqlarından birinin adı və bu xalqa mənsub adam. Avar dili Qafqaz dillərinin Dağıstan qoluna daxildir. 2. tar. Qədim türkdilli tayfal

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AVAR

    1. весло; 2. аварец (народность, проживающая в Дагестане); 3. аварский:

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • АВОСЬ

    bəlkə, ola bilsin ki

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АВТОР

    müəllif, avtor

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЯКОРЬ

    1. lövbər, ləngər

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • AVAR₁

    ...kürək, qayıqçı kürəyi. Avar çəkmək. – Şamil bütün qüvvəti ilə avar çəkərək, qayığı gölün o biri sahilinə doğru sürürdü. A.Şaiq. Bədən tərbiyəsi hərək

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • АВТОР

    автор (са затI, са произведение кхьей кас ва я арадиз акъудай кас).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • AVAR

    kürək

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ЯКОРЬ

    м якорь, лабар (яргъи зунжурдихъ галай къармахар авай пац хьтин залан ракь; гимияр акъвазрун патал ам гьуьлуьн кIаниз вигьена накьварик кукIурда); б

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • AVAR

    AVAR I is. Qayığı sürmək üçün kürək, qayıqçı kürəyi. AVAR II is. Dağıstanda yaşayan xalqlardan birinin adı. Ətrafımda ləzgi, qomuq, avar, lak, tərəkəm

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti
  • AVAR

    AVAR Şamil bütün qüvvəti ilə avar çəkərək, qayığı gölün o biri sahilinə doğru sürürdü (A.Şaiq); KÜRƏK [Zərnigar xanım] oğlunu tanıdı. Şamxal qabaqda o

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • AVAR

    1 I сущ. весло. Avardan yapışmaq взяться за весло, avar qurutmaq сушить вёсла II прил. гребной. Avar vinti гребной винт, avar valı гребной вал, avar ş

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AVIR

    (Gədəbəy) məc. geyim, paltar. – Bi:l qoyune:dənnən avır qalme:f məndə; – Avrımız da olmadı, mərəkə: çıxax irəli əyamlar

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • AVAR

    ...quru ot, küləş, çırpı (Bakı, Gədəbəy, Zəngilan). – Bir əz avar yığın, alav qoyax (Zəngilan); – Adə, birez avar kötginən, təndiri otdiyeg (Bakı); – Ay

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • AVAR

    ...Qədim türk tayfalarından biri. VI əsrdə Mərkəzi Avropada Avar xaqanlığını yaratmışlar.

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • яворовый

    см. явор; -ая, -ое. Яворовый лист.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • avro

    avro

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ФАВОР

    м мн. нет himayə, havadarlıq, himayəçilik

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДВОР

    ...дворе холодно bayır soyuqdur; 4. saray, saray əhli; ◊ постоялый двор karvansara; монетный двор zərbxana, sikkəxana; не ко двору yersiz, münasibətsiz;

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ФАВОР

    быть в фаворе у кого-нибудь садан патав гзаф хатурлу хьун, сада вичиз гзаф хатур, куьмек ийизваз хьун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ДВОР

    1. гьаят. 2. кIвал; в деревне сорок дворов хуьре яхцIур кIвал ава. 3. пачагь ва адав мукьва ксар. 4. гъен; къец; на дворе къецел, гъенел. ♦ постоялыи

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ФАВОР

    himayə, havadarlıq, himayəçilik

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДВОР

    1. Həyət; 2. Ev, təsərrüfat; 3. Çöl, bayır; 4. Saray, saray əhli

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • avtor 2021

    avtor

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • якорь

    -я; мн. - якоря, -ей; м. см. тж. якорёк 1) Приспособление для удержания на месте судов, плавучих маяков и т.п. в виде металлического стержня с лапами,

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • автор

    ...проекта, изобретения и т.п. Популярный, начинающий автор. Автор повести, картины, памятника. Автор научного открытия. Автор-исполнитель песен. Цитиро

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • авось

    ...том, на что говорящий надеется, считает возможным) Буду ждать, авось придёте. Пойду в парк, авось погода наладится. Авось Бог поможет. 2. неизм.; м.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • авар

    см. авары; -а; м.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ХВОРЬ

    ж мн. нет dan. xəstəlik, naxoşluq, azar.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • honte

    f abır, həya; avoir ~ utanmaq

    Tam oxu »
    Fransızca-azərbaycanca lüğət
  • YALANÇI

    ...endemiklər псевдоэндемики, yalançı epifitlər псевдоэпифиты, yalançı çinar явор (белый клён) ◊ yalançı pəhləvan бахвал; хвастун; yalançı çıxmaq (sözün

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ЯВОРОВЫЙ

    прил. yalançıçinar -i[-ı]

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • яворчатый

    -ая, -ое; -чат, -а, -о., устар. Сделанный из явора. Я-ые гусли.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Avar
Avar dili — Qafqazda yaşayan xalqlardan biri olan avar xalqının dili. Avarlar (qafqazdilli) — Dağıstan Respublikasında ən böyük, Azərbaycanda sayca altıncı böyük etnik qrup. Avarlar — Avar xaqanlığını quran türk xalqı. Avar xaqanlığı — bu günki Macarıstan, Slovakiya, Rumıniya və Serbiya torpaqlarında 562-823-cü illər arasında hökm sürən Türk dövləti. Ağ Hunlar — Hunların qərb qolu.
Avro
Avro (€; Euro; Ευρώ, bank kodu ISO 4217) — Avropanın böyük bir qrup ölkələrinin ümumi pul vahidi. Avronun rəsmi pul vahidi olduğu 20 ölkə var: Avstriya, Belçika, Almaniya, Yunanıstan, İrlandiya, İspaniya, İtaliya, Kipr, Lüksemburq, Malta, Niderland, Portuqaliya, Slovakiya, Sloveniya, Finlandiya, Fransa, Estoniya, Latviya, Litva, Xorvatiya). Bundan başqa avro 7-si Avropa ölkəsi olmaqla daha 9 ölkədə rəsmi valyutadır. 2006-cı ilin dekabrında dövriyyədə 610 milyard avro var idi. Bu dövriyyədə olan ABŞ dollarından dəyərcə çox idi. 1999-cu ildən beynəlxalq maliyyə bazarına təqdim edilmiş, 2002-ci ilin 1 yanvarından isə nağd əskinaslar dövriyyəyə buraxılmışdır. Avro 1979-cu ildən 1998-ci ilə kimi avropa valyuta sistemində dövriyyədə olan Avropa valyuta vahidini (ECU) əvəz etdi. === Avro bölgəsi === Almaniya Avstriya Belçika Estoniya Finlandiya Fransa Niderland İrlandiya İspaniya İtaliya Kipr Latviya Lüksemburq Litva Malta Portuqaliya Sloveniya Slovakiya Xorvatiya Yunanıstan == Mənbə == Avro (alm.) (ing.) Pul ilə əlaqədar olan bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Avur
Avur — Azərbaycan Respublikasıınn Yardımlı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Tarixi == Avur Yardımlı rayonunun Çayüzü inzibati ərazi vahidində kənd. Viləş çayının sahilindədir. Yerli əhalinin məlumatına görə, av (ov sözünun qədim variantı) və ur (qədim türk dillərində "bol", "cox") komponentlərindən ibarət olan bu toponim "ovlaq, ov heyvanları cox olan yer" mənasını ifadə edir. Qədim türk yazılı abidələrinin dilində avırmak/evirmək "bir şeyin ətrafında hərlənmək, dolanmaq" mənasında işlənmışdır. Kəndin adlandırılmasında onun coğrafi movqeyi nəzərə alınmışdır. Kəndin kənarındakı çay onun ətrafına dolanır.
Alor boğazı
Alor boğazı (ind. Selat Alor) və ya Alloo boğazı — İndoneziyada yerləşən və Solor arxipelaqını Alor arxipelaqından ayıran boğaz. Bu adalar İndoneziyanın Şərqi Nusa Tenqqara vilayətinə aiddir. Sakit okeanına aid olan Banda dənizini Savu dənizi ilə birləşdirir. Pantar adasını Lembata adasından ayırır.
Amor caecus
Amor caecus — latın dilində məşhur ifadə "sevgi kordur" ya "eşqin közü kordur", sevən, eşqə düşən insanın gözü kor olar mənasını daşıyır. Buna bənzər ifadə azərb. "Sən ona Məcnunun gözlərilə bax"‎, rus dilində isə rus. "Любовь зла, полюбишь и козла" — sevgi kordur, keçini də sevə bilərsən və s.
Amor fati
Amor fati — latınca tale sevgisi və ya birinin taleyinə duyduğu sevgi kimi tərcümə olunan ifadə. Bu ifadənin özündə ehtiva etdiyi yanaşma tərzinə əsasən həyatda insanın başına gələn hər bir şey, hətta iztirab və itki belə mühüm əhəmiyyət daşıyır. Amor fati Nitsşenin ədəbi təkrarlanma adı verilən konsepsiyası ilə bağlıdır. Onun fikrincə, hər şey sonsuz bir zaman müddətində sonsuz sayda yenidən təkrarlanır. Buradan da o, özünə ucsuz-bucaqsız zaman ərzində eyni həyatı olduğu kimi təkrar-təkrar yenidən yaşamaq arzusunu aşılayır (...bu əbədi təsdiqlənmədən və damğadan başqa heç nəyi belə atəşli dərəcədə arzulamamaq). == Nitsşe == Amor fati konsepsiyası Epiktetin adı, eləcə də Mark Avrelinin yazıları ilə (o, latınca yox, yunanca yazdığından yazılarında bu sözləri işlətməmişdi) əlaqələndirilsə də, ən geniş ifadəsini Nitsşedə tapdı. Tale sevgisi onun fəlsəfəsinin mərkəzində yer alırdı. O, "Ecce Homo" əsərinin "Niyə belə ağıllıyam?" adlı 10-cu hissəsində belə yazır: Bu ifadəyə Nitsşenin başqa əsərlərində də rast gəlinir. "Şən elm" əsərinin 276-cı hissəsində o, həyata olan ümumi münasibətini belə ifadə edir: Nitsşe "hə" deyən ifadəsini hər hansı siyasi və ya sosial vəziyyətlə bağlı işlətmir. O, burada xoşagəlməz reallığı qəbul edə bilən insana istinad edir.
Avar Dövləti
Avar xaqanlığı (və ya Elmir İmperiyası) — bugünkü Macarıstan, Slovakiya, Rumıniya və Serbiya torpaqlarında 565–823-cü illər arasında mövcud olmuş Türk Avar dövləti. == Tarixi == Dövlət Avar xaqanı olan Bayan tərəfindən qurulmuşdur. 562-ci ildə avarların başına keçən I Bayan olduqca qabiliyyətli bir idarəçi və döyüşçü olmuşdur. Onun rəhbərliyi ilə avarlar, Bizans, Lombardlar,bir çox slavyan və türk qəbilələrlə müttəfiq olmuşdur. Avarlar Bizans, Fransa torpaqlarına hücumlar təşkil etmişlər. Bu dövrdə avarlar qərbdə Türingiya və İtaliya qapılarına qədər irəliləmişdilər. Cənubda isə Pannoniya, Dacis, İliriya və Dalmasiyada hakimiyyət quraraq Konstantinopola yaxınlaşmışlar. Karpat Hövzəsinin hamısına hakim olan avarlar, 582-ci ildə Sirmiumu (Sremska Mitrovica), 584-cü ildə Singidunumu (Belqrad) və 586-cı ildə Salonikini fəth etmişlər. Slavyan qəbilələri ardıcıl hücum edən və onları məğlub edən avarlara qarşı birləşərək 623-cü ildə qiyam qaldırmışlar. Avarları və frankları hədəf alan Slavyan hücumları müvəffəqiyyətli olmuş və Serbiyadakı torpaqlar geri alınmışdır.
Avar dairəsi
Avar dairəsi (rus. Аварский округ) — Rusiya imperiyası (Dağıstan vilayətində) və RSFSR–in (Dağıstan vilayəti və Dağıstan MSSR–də) tərkibində, 1864–1928–ci illərdə mövcud olmuş inzibati–ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Xunzax kəndi idi.
Avar dili
Avar dili — Qafqazda yaşayan xalqlardan biri olan Avar xalqının dili. Avarlar, əsasən Dağıstanda, Azərbaycanda (Balakən və Zaqatala rayonları) və qismən də Türkiyədə yaşayırlar. 13-22 aprel 2009-cu il rəsmi əhali siyahıyaalınmasına əsasən, ana dili avar dili olan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı 46.610 nəfərdir.
Avar imperiyası
Avar xaqanlığı (və ya Elmir İmperiyası) — bugünkü Macarıstan, Slovakiya, Rumıniya və Serbiya torpaqlarında 565–823-cü illər arasında mövcud olmuş Türk Avar dövləti. == Tarixi == Dövlət Avar xaqanı olan Bayan tərəfindən qurulmuşdur. 562-ci ildə avarların başına keçən I Bayan olduqca qabiliyyətli bir idarəçi və döyüşçü olmuşdur. Onun rəhbərliyi ilə avarlar, Bizans, Lombardlar,bir çox slavyan və türk qəbilələrlə müttəfiq olmuşdur. Avarlar Bizans, Fransa torpaqlarına hücumlar təşkil etmişlər. Bu dövrdə avarlar qərbdə Türingiya və İtaliya qapılarına qədər irəliləmişdilər. Cənubda isə Pannoniya, Dacis, İliriya və Dalmasiyada hakimiyyət quraraq Konstantinopola yaxınlaşmışlar. Karpat Hövzəsinin hamısına hakim olan avarlar, 582-ci ildə Sirmiumu (Sremska Mitrovica), 584-cü ildə Singidunumu (Belqrad) və 586-cı ildə Salonikini fəth etmişlər. Slavyan qəbilələri ardıcıl hücum edən və onları məğlub edən avarlara qarşı birləşərək 623-cü ildə qiyam qaldırmışlar. Avarları və frankları hədəf alan Slavyan hücumları müvəffəqiyyətli olmuş və Serbiyadakı torpaqlar geri alınmışdır.
Avar mətbəxi
Avar mətbəxi (avar. МагӀарулазул квен-тӀех) — Şimali Dağıstanın orijinal mətbəxlərindən olan Avarların milli, qədim mətbəxi. Avarların əsas milli pəhrizi xingala əsaslanır. == Xüsusiyyətləri == Ənənəvi olaraq, avarlar çoxlu ət yeyirlər. Adətən yeməklər quzu və mal ətindən hazırlanır. Ətdən zəngin şorbalar (çurpa və ya şurva) bişirilir, ətli un yeməkləri hazırlanır və kabab qızardılır. Ən məşhur şorbaları arasında mərcimək şorbası, əvəlik şorbası və adi şorba seçilir. Avar mətbəxinin əsas əlaməti qurudulmuş ətdir. Soyuducu olmadığı zamanlarda qurudulmuş ət uzun müddət qida xüsusiyyətlərini qorumağa imkan verirdi. Daha az tərəvəz, əsasən soğan və pomidor, daha az kartof və badımcan, çoxlu miqdarda müxtəlif göylər, sarımsaq, sirkə və digər isti ədviyyatlar istifadə olunur.
Avar xanlığı
Avar xanlığı (avar. Авар нуцаллъи) — bugünkü Dağıstan ərazisində XII əsrdən XIX əsrə kimi mövcud olmuş feodal dövlət. == Tarixi == XII əsrin əvvəllərində xristian Sərir krallığının süqutundan sonra avarlar müsəlmanlaşmağa başladı. Bölgə Sabutay Bahadurun başçılığı ilə monqollar tərəfindən işğal edildikdən sonra, 1222-ci ildə bölgədə hərbi münaqişələr artdı. Ardından avarlar, Xarəzmşahlar hökmdarı II Məhəmmədə monqollara qarşı aparılacaq savaşda onlara dəstək olacaqlarını söz vermişdi, lakin avarların monqollarla müharibəsi haqqında heç bir bir məlumat, heç bir sənəd yoxdur. Qızıl Ordanın süqutunun ardından Qazi-Kumuxda şamxallığın yüksəlişi, Avar xanının gücünün XV və XVI əsrlərdə azalacağına bir nişanə idi. Bu illərdə xanlıq quruluş baxımından iradəsiz bir dövlət halına gəldi. Xanlıqdakı əhalinin bir çoxu xandan olduqca böyük muxtariyyət əldə etməsi səbəbindən bəzən o, güclü düşmənlərə qarşı Çarın himayəsini istəmək məcburiyyətində qaldı. 1740-cı ilin yayında Avşarlar sülaləsi hökmdarı Nadir şah, Qazi-Kumuxa gəldi. Kumık şamaxalı Xaspulat xan, Qaytak usmisi Əhməd xan və Akuşa qazisi sədaqətlərini subut etmək üçün müxtəlif hədiyyələr təqdim etdilər.
Avar xaqanlığı
Avar xaqanlığı (və ya Elmir İmperiyası) — bugünkü Macarıstan, Slovakiya, Rumıniya və Serbiya torpaqlarında 565–823-cü illər arasında mövcud olmuş Türk Avar dövləti. == Tarixi == Dövlət Avar xaqanı olan Bayan tərəfindən qurulmuşdur. 562-ci ildə avarların başına keçən I Bayan olduqca qabiliyyətli bir idarəçi və döyüşçü olmuşdur. Onun rəhbərliyi ilə avarlar, Bizans, Lombardlar,bir çox slavyan və türk qəbilələrlə müttəfiq olmuşdur. Avarlar Bizans, Fransa torpaqlarına hücumlar təşkil etmişlər. Bu dövrdə avarlar qərbdə Türingiya və İtaliya qapılarına qədər irəliləmişdilər. Cənubda isə Pannoniya, Dacis, İliriya və Dalmasiyada hakimiyyət quraraq Konstantinopola yaxınlaşmışlar. Karpat Hövzəsinin hamısına hakim olan avarlar, 582-ci ildə Sirmiumu (Sremska Mitrovica), 584-cü ildə Singidunumu (Belqrad) və 586-cı ildə Salonikini fəth etmişlər. Slavyan qəbilələri ardıcıl hücum edən və onları məğlub edən avarlara qarşı birləşərək 623-cü ildə qiyam qaldırmışlar. Avarları və frankları hədəf alan Slavyan hücumları müvəffəqiyyətli olmuş və Serbiyadakı torpaqlar geri alınmışdır.
Avar yazısı
Avar əlifbası — avar dilində yazı üçün istifadə olunan əlifba. Mövcud olduğu müddətdə müxtəlif qrafik əsaslarda fəaliyyət göstərmiş və dəfələrlə islahatlar aparılmışdır. Hazırda avar yazısı kiril əlifbasındadır. Avar yazı tarixində aşağıdakı mərhələlərə bölünür: XV əsrdən 1928-ci ilə qədər — ərəb əlifbası əsasında yazı; 1860–1910-cu illər — kiril əlifbasına əsaslanan yazı (ərəblə paralel); 1928–1938-ci illər — latın əsasında yazı; 1938-ci ildən — kiril əlifbasına əsaslanan müasir yazı. == Ərəb qrafikası == Avar yazısının ən qədim abidələri Dağıstanın Xunzax rayonunda aşkar edilmiş daş xaç və lövhələr üzərində üç gürcü — avar ikidillidir. Bu yazılar gürcü qrafikası ilə yazılmışdır. Onlardan birini 1940-cı ildə akademik A. S. Çikobava, digərini Xunzax kəndindən olan T. E. Qudava, üçüncünü Qotsatl kəndindən olan K. Ş. Mikaylov deşifrə etmişlər. Bu yazılar 12–14-cü əsrlərə aiddir . İslam dini Dağıstanda yayıldıqdan sonra ərəb yazısı da onunla birlikdə nüfuz edir. Ərəb qrafikası əsasında avar yazısının ən qədim abidəsi Qunib rayonunun Koroda kəndində 13–14-cü əsrlərə aid olan kitabədir.
Avar əlifbası
Avar əlifbası — avar dilində yazı üçün istifadə olunan əlifba. Mövcud olduğu müddətdə müxtəlif qrafik əsaslarda fəaliyyət göstərmiş və dəfələrlə islahatlar aparılmışdır. Hazırda avar yazısı kiril əlifbasındadır. Avar yazı tarixində aşağıdakı mərhələlərə bölünür: XV əsrdən 1928-ci ilə qədər — ərəb əlifbası əsasında yazı; 1860–1910-cu illər — kiril əlifbasına əsaslanan yazı (ərəblə paralel); 1928–1938-ci illər — latın əsasında yazı; 1938-ci ildən — kiril əlifbasına əsaslanan müasir yazı. == Ərəb qrafikası == Avar yazısının ən qədim abidələri Dağıstanın Xunzax rayonunda aşkar edilmiş daş xaç və lövhələr üzərində üç gürcü — avar ikidillidir. Bu yazılar gürcü qrafikası ilə yazılmışdır. Onlardan birini 1940-cı ildə akademik A. S. Çikobava, digərini Xunzax kəndindən olan T. E. Qudava, üçüncünü Qotsatl kəndindən olan K. Ş. Mikaylov deşifrə etmişlər. Bu yazılar 12–14-cü əsrlərə aiddir . İslam dini Dağıstanda yayıldıqdan sonra ərəb yazısı da onunla birlikdə nüfuz edir. Ərəb qrafikası əsasında avar yazısının ən qədim abidəsi Qunib rayonunun Koroda kəndində 13–14-cü əsrlərə aid olan kitabədir.
Avro Vulcan
Avro Vulcan (ing. Avro Vulcan) — İngiltərə istehsalı, Britaniya Hərbi Hava Qüvvələri tərəfindən 1953-1984 illər arası istifadə edilmiş delta qanadlı subsonik bombardman təyyarəsidir. Vulcan, soyuq döyüş əsnasında RAF'ın SSRİ-yə qarşı daşındırıcı bombardman donanmasının bir parçası idi. Folklend müharibəsi əsnasında Argentinaya qarşı da şərti bombardman məqsədiylə istifadə edilmişdir. İkinci dünya müharibəsindən sonra Böyük Britaniya Hərbi Hava Qüvvələri, artan Sovet nüvə təhdidinə qarşı yeni bir nüvə və strateji bombardman təyyarəsi ehtiyacı hissedildi. Bu ehtiyacın nəticəsi olaraq 1947-ci ildə baş dizayner Roy Chadwick liderliyində, Avro Aviasiya firması bir neçə ay içərisində delta qanadlı təyyarənin ilk layihəsini Böyük Britaniya Hərbi Hava Qüvvələrinə təqdim etdi. Qəbul edilən bu layihə nəticəsində ardıcıl istehsala başlandı. Təyyarə 30 avqust 1952-ci ildə ilk uçuşunu reallaşdırdı və 1956-ci ildə xidmətə başladı. Xidmətə verdiyi illər üçün ümumi mənada təmin edici bir təyyarə olsa da, təhdidinə qarşı inkişaf etdirildiyi Sovetlər Birliyi coğrafiyasının böyüklüyü və inkişaf edən hava müdafiə sistemlərinə qarşı, əskikliklərini aradan qaldırmaq məqsədi ilə davamlı bir modernizasiya proqramına tabe tutulmaq məcburiyyətində qaldı. Bu səbəblə yeni və daha güclü mühərriklər ilə inkişaf etdirilmiş yanacaqdoldurma və erkən xəbərdarlıq sistemləriylə təchiz olunmuş 2-ci versiya Avro Vulcan istehsalına keçildi.
Avro disko
Avrodisko (ing. Euro disco) – elektron rəqsinin birləşmiş formasıdır. Təxminən Avro disko janrı 1970-ci illərdə formalaşmağa başlamışdır. Bu janrdan ən çox 1980-cı illərdə istifadə edilirdi. 1980-cı illərin əvvəllərində "Secret Service" qrupunun "Oh Susie" mahnısı, "Laid Back" ifaçısının "High society girl" mahnısı, Fransız ifaçısı F. R. Devidin "Pick up the phone" mahnısı, "Yello" qrupunun "Daily disco" mahnısı və digər musiqiçilər tərəfindən ifa edilən mahnılar, Avro disko janrının populyarlaşmasında mühüm rol oynamışdı. Almaniyanın Modern Talking, C.C.Catch, Bad Boys Blue, Silent Circle kimi musiqi qrupları, Sandra Kretu, Sabrina Salerno və digər populyar müğənnilər mahnılır əksər hissəsini məhz bu janrda ifa etmişlər.
Ayvor Montegu
Ayvor Qoldsmid Semyuel Montegu (ing. Ivor Goldsmid Samuel Montagu; 23 aprel 1904, London – 5 noyabr 1984, Uotford, Hartfordşir) — İngiltərə ictimai xadimi, publisisti, kinossenaristi və rejissoru. Ümumdünya sülh tərəfdarları hərəkatının fəal iştirakçısı olan Montegu stolüstü tennis üzrə beynəlxalq idman xadimidir. == Həyatı == Ayvor Qoldsmid Semyuel Montegu 23 aprel 1904-cü ildə Birləşmiş Krallığın paytaxtı London şəhərində anadan olmuşdur. 1932–1933-cü illər və 1937–1947-ci illərdə "Deyli Uorker" qəzetinin əməkdaşı olmuşdur. 1948–1967-ci illərdə Ümumdünya Sülh Şurasının katibi, 1969-cu ildən isə onun Rəyasət Heyətinin üzvüdür. Montegu kino nəzəriyyəsi və tarixinə dair əsərlərin müəllifi, bir sıra filmlərin quruluşçu rejissorudur. Montegu 5 noyabr 1984-cü ildə, 80 yaşında, İngiltərənin Uotford şəhərində vəfat etmişdir. == Mükafatlar == Montegu 1959-cu ildə "Xalqlar arasında sülhü möhkəmlətməyə görə" Beynəlxalq Lenin mükafatına layiq görülmüşdür. O, Georgi Dimitrovun nasistlərin əlindən xilas edilməsi uğrunda mübarizədə xidmətlərinə görə BXR-in I dərəcəli Azadlıq ordeni, Monqolustan haqqında oçerklərinə görə isə MXR-nin "Qütb ulduzu" ordeni ilə təltif olunmuşdur.
Ayvor Pauel
Ayvor Pauel (5 iyul 1916 – 6 noyabr 2012) — Uels futbol mütəxəssisi Dünyanın ən qoca futbol məşqçisi sayılan Ayvor Pauel İngiltərənin 6-cı liqasında çıxış edən "Tim Bat" komandasından 2010-cu ildə istefa verib. 93 yaşlı Pauel son illərini komandada baş məşqçi köməkçisi kimi keçirib. O, oyunçu karyerası ərzində Uels millisində 14 dəfə forma geyinib və "Blekpul"un məşhur futbolçusu Stenli Metyuzla çiyin-çiyinə çıxış edib. Pauell 1950-ci ildən məşqçiliyə başlayıb. O, İngiltərənin bir neçə komandasına, həmçinin Yunanıstan PAOK-una rəhbərlik edib. Ümumilikdə, britaniyalı mütəxəssis 9000 futbolçunu hazırlayıb. Bat şəhər universitetini təmsil edən "Tim Bat"a isə Pauell 1973-cü ildə məşqçi təyin olunub. O, komandanı 2002-ci ildə İngiltərə Kubokunun əsas turnirinə çıxararaq, "Tim Bat"a 122 illik tarixi ərzində ilk belə uğuru qazandırıb. Pauel dünyanın ən qoca məşqçisi kimi 2004-cü ildə Uelsin İdman Şöhrət Zalına, 2006-cı ildə isə Ginnesin rekordlar kitabına düşüb. O, 2008-ci ildə Britaniya İmperiyası ordeninin üzvü olub.
Azor adaları
Azor adaları (port. Açores) — Atlantik okeanında, Pireney yarımadasından təqribən 1200 km qərbdə arxipelaq. == Məlumat == Azor adaları Portuqaliyada inzibati ərazidir (muxtar rayon). Paytaxtı Ponta-Delqada (San-Migel adası) dır. Ada Lissabon şəhərindən 1,500, Şimali Amerikadan sahillərindən 3,900 km məsafədə yerləşir. Azor adaları yüksək təzyiq sahəsindədir (Azor antisiklonu). Səthi hündürlüyü 2351 metrədək (Piku dağı) olan dağlıqdır. Burada tez-tez zəlzələlər olur. Çoxsaylı termal və mineral su bulaqları var. İqlimi subtropikdir.
Azor adası
Azor adaları (port. Açores) — Atlantik okeanında, Pireney yarımadasından təqribən 1200 km qərbdə arxipelaq. == Məlumat == Azor adaları Portuqaliyada inzibati ərazidir (muxtar rayon). Paytaxtı Ponta-Delqada (San-Migel adası) dır. Ada Lissabon şəhərindən 1,500, Şimali Amerikadan sahillərindən 3,900 km məsafədə yerləşir. Azor adaları yüksək təzyiq sahəsindədir (Azor antisiklonu). Səthi hündürlüyü 2351 metrədək (Piku dağı) olan dağlıqdır. Burada tez-tez zəlzələlər olur. Çoxsaylı termal və mineral su bulaqları var. İqlimi subtropikdir.
Azor antisiklonu
Azor antisiklonu- subtropik antisiklonların biri, atmosferin daimi (dəyişməyən) hərəkət mərkəzidir. A.a. Atlantik okeanının şimal subtropik və tropik enliklərində yerləşir, mərkəzi isə Azor adaları yaxınlığındadır. Mərkəzində təzyiq yanvarda 766 mm, iyulda isə 768mm-dir, A.a. qışda Şim. Afrikaya, yayda isə Orta və Cən. Avropaya çıxıntı verir. Sinonimləri: Axor yüksək təzyiq sahəsi, Azor maksimumu, Şimali Atlantik antisiklonu.
Azor ardıcı
Azor ardıcı (lat. Juniperus brevifolia) — bitkilər aləminin çılpaqtoxumlular şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin cupressales dəstəsinin sərvkimilər fəsiləsinin ardıc cinsinə aid bitki növü. Azor adalarıında rast gəlinir, endemikdir. Təbii şəkildə dəniz səviyyəsindən 250–800 m yüksəklikdə olan dağlarda bitir.
Azor cərəyanı
Azor cərəyanı — Atlantik okeanının subtropik qurşağından keçən isti dəniz cərəyanı. Qolfstrim cərəyanının təsiri ilə yaranır. Cənub-Şərqi Azor adalarında bir az soyuyur. Burada onu Kanar cərəyanı qıdalandırır.
Banu Avar
Banu Avar (18 iyul 1955, Əskişəhər) — Türkiyə yazıçısı, jurnalisti, televizor proqramı aparıcısı. == Həyatı == 18 iyun 1955-ci ildə Əskişəhərdə doğulmuşdur. == Karyerası == === 1980–1985 === Jurnalistika karyerasına "Süreç" qəzetində başladı. 1980-ci illərdə "Günaydın", "Dünya", "Vatan" qəzetlərində işlədi. London Universitetinə yollandı. Londonda BBC TV kanalında sənədli filmlərin hazırlanmasında iştirak etdi. Sonra TRT-nin London müxbirliyinə gətirildi. TRT-də göstərilən "32-ci gün" proqramının London müxbirliyini etdi. "Kipr" sənədli filminin hazırlanmasında araşdırmacılıq etdi. === 1985-h.h. ===