Lüğətlərdə axtarış.

Hacıtəpə — Azərbaycan Respublikasının Masallı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Əhalisi == Əhalisi 1323 nəfərdir. == Toponimiyası == Tədqiqatçılara görə, oykonim təhrifə uğramış Haçatəpə oronimindən olub, ərazidəki haça (qoşa zirvəli) toponin adından yaranmışdır.

Acıdərə (Şamaxı) — Şamaxı rayonunun Göylər inzibati ərazi dairəsində kənd. Acıdərə — İsmayıllı və Kürdəmir rayonlarından axan çay. Acıdərə — Şamaxı rayonunda çay. Acıdərə — Şamaxı rayonu ərazisində dağ. Acıdərə — Şamaxı rayonunda eyniadlı çayın dərəsi. Acıdərə — Qazax rayonunun Şimal qərbində yarğan. Acıdərə — Qax rayonu ərazisində dərə. Acıdərə — Tovuz rayonu ərazisində dərə. Acıdərə (Soyuqbulaq) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Soyuqbulaq şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.

Adatəpə (Krasnoselo) — İrəvan quberniyasının Yeni Bayazid qəzasında, indiki Çəmbərək (Krasnoselo) rayonunda kənd. Adatəpə — Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Qazax qəzasında, indiki Dilican rayonu ərazisində qışlaq. Adatəpə — İrəvan quberniyasının Yeni Bayazid qəzasında, indiki Çəmbərək (Krasnoselo) rayonunda dağ.

Atatəpə Tiflis əyalətinin Pətək nahiyəsində (indi Borçalı bölgəsində) kənd adı. == Toponimkası == Atatəpə — Tiflis əyalətinin Pətək nahiyəsində (indi Borçalı bölgəsində) kənd adı. Ordakı Adatəpə dağının adındandır. Azərbaycanın Samux mahalında Adabaş və İrəvan quberniyasının Novobayazid qəzasında Adatəpə, dağ adları ilə eynidir. Digər adı Ardanış olan bu dağ Qazax-Borçalı elləri üçün yaylaq yerləri olmuşdur. Əsli Adatəpə yaxud Adaytəpə. Türk dillərində ada (aday) və təpə sözlərindən ibarətdir. Ada (aday) həm "dörd tərəfi su ilə əhatə olunmuş quru yer", həm də düzənlikdə təpə mənasındadır. Türkmənistan toponimiyasında ada, "qum təpəsi" sözü mənasındadır.

Qarıtəpə (əvvəlki adı: Paravatumb) — Azərbaycan Respublikasının Xocavənd rayonunun Qağartsi kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 29 dekabr 1992-ci il tarixli, 428 saylı Qərarı ilə Xocavənd rayonunun Paravatumb kəndi Qarıtəpə kəndi adlandırılmışdır. 2 oktyabr 1992-ci ildən 10 noyabr 2020-ci ilə kimi Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin işğalı altında olmuşdur. İkinci Qarabağ müharibəsinin nəticələrinə əsasən imzalanmış 10 noyabr 2020-ci il tarixli üçtərəfli bəyanata uyğun olaraq Qarıtəpə kəndi Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin nəzarətinə keçmişdir. 19 sentyabr 2023-cü ildə aparılan lokal xarakterli antiterror əməliyyatları nəticəsində yenidən Azərbaycan Respublikasının suverenliyinə qayıtmışdır. Paravatumb kəndi XIX əsrin ortalarında Zəngəzurdan gəlmə erməni ailələrinin məskunlaşması nəticəsində yaranmışdır. Tam adı Qişi Paravatumb olmuşdur. Arsakda xristian albanların Kiş məbədi xarabalıqlarının olduğu təpə (tumb) ermənilərin verdiyi addır. Erməni dilində parava "əski", "qədim" və tump sözlərindən ibarətdir. Erməni dilinə daxil olmuş bu söz qədim türk mənşəlidir.

Azərbaycanda Sarıtəpə (Şəmkir) — Azərbaycan Respublikasının Şəmkir rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Sarıtəpə yaşayış yeri — Azərbaycan ərazisində arxeoloji abidə İranda Sarıtəpə (Mərənd) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Mərənd şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. Digər Sarıtəpə — Beyləqan rayonu ərazisində dağ. Sarıtəpə — Qazax rayonu ərazisində dağ.

Ağtəpə (Cəbrayıl) — Cəbrayıl rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Ağtəpə (Sayınqala) — Ağtəpə (Həmədan) — Ağtəpə (Ərdəbil) — Ağtəpə (Siminərud) — Ağtəpə — Qazax rayonunda, Kurun sağ sahilində, Həsənsu çayının mənsəbi yaxınlığında dağ. Ağtəpə — Qobustanda Ceyrankeçməz çayının sağ sahilində dağ. Hündürlüyü 253 m.; Ağtəpə — Gəncə Şəhərindən cənub-Şərqdə, Gəncə çayının sağ sahilində dağ. Hündürlüyü 582 m.; Ağtəpə — Gəncə Şəhər inzibati ərazi vahidində Qocaşen silsiləsinin cənub qərbində ucqar zirvə. Ağtəpə — Lerik rayonunun Ordahal kəndi ərazisində dağ.

Acıdərə (fars. حاچي دره‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Soyuqbulaq şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 227 nəfər yaşayır (35 ailə).

Acıdərə — Azərbaycan Respublikasının Şamaxı rayonunun Göylər inzibati ərazi dairəsində kənd. Rayon mərkəzindən 25 km cənubdadır. Azərbaycanın əhalisinin sayına görə ən kiçik kəndidir. == Tarixi == Acıdərə çayının sahilində, Ləngəbiz silsiləsinin ətəyindədir. Kəndin ərazisi keçmişdə Şamaxı qəzasında yaşamış çıraqlı tayfasının qışlaq yeri olmuşdur. 1896-cı ildə çıraqlıların bir hissəsi Acıdərədə xidmət evi olan poçt (çaparxana) ətrafında məskunlaşmışlar. Yaşayış məntəqəsi yerləşdiyi ərazinin adı ilə adlandırılmışdır. == Əhalisi == Əhalisi 1 nəfərdir, 3 təsərrüfatı var (2009).

Acıdərə — Şamaxı rayonu ərazisində dağ. == Ümumi məlumat == Acıdərə Şamaxı rayonu ərazisində dağ. Hündürlüyü 931 m.1. Şamaxı rayonunda eyniadlı çayın dərəsi. Şamaxı şəhəri kənarından başlayıb,Acıdərə kəndi yaxınlığında qurtarır.2. Qazax rayonunun şm.-q.-ində yarğan. Yaylacıq dağlarından cənub istiqamətdə ayrılan Dəmirdağ, İlanlıcadağ və Sacdağ yüksəklikləri ilə birləşir. Həmin yüksəkliklərin arasındakı dərə keçmişdə Böyük Acı adlanırdı. Oronim buradakı şor sulu bulaqlarla əlaqədardır. 3.

Acıtəhər quşüzümü (lat. Solanum dulcamara) — bitkilər aləminin quşüzümüçiçəklilər dəstəsinin quşüzümükimilər fəsiləsinin quşüzümü cinsinə aid bitki növü.

Adatəpə — İrəvan quberniyasının Yeni Bəyazid qəzasında, indiki Çəmbərək (Krasnoselo) rayonunda kənd. == Tarixi == Rayondakı Ardanış kəndinin yaxınlığında, Ardanış və Şorca kəndləri arasında, Şorca kəndindən 3–4 km şimal-şərqdə yerləşirdi. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir. XIX əsrin əvvəllərində ləğv edilmişdir. Səhv olaraq Ardanış kəndi ilə eyniləşdirilir. Erməni mənbələrində Adatəpənin Adavəngin adı əsasında yarandığı göstərilir. Toponim Azərbaycan dilində "hər tərəfi su ilə əhatə olunmuş quru sahə" mənasında işlənən ada sözü ilə "alçaq dağ" mənasında işlənən təpə sözünün birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Relyef əsasında yaranan mürəkkəb quruluşlu toponimdir.

Sarıtəpə (fars. ساري تپه‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Mərənd şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. 2006-cı il məlumatına görə kənddə 461 nəfər yaşayır (126 ailə).

Sarıtəpə – Azərbaycan Respublikasının Şəmkir rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 26 iyul 1994-cü il tarixli, 868 saylı Qərarı ilə Şəmkir rayonunun Dəllər Cəyir kənd inzibati ərazi vahidinin tərkibindəki yeni yaşayış məntəqəsi Sarıtəpə kəndi adlandırılmış və rayonun yaşayış məntəqələri siyahısına daxil edilmişdir. Kənd 1988-ci ildə Orta Asiyadan qovulan Axısqa Türkləri üçün salınmışdır. İlk adı Şəmkir kəndi olub, sonra isə dəyişdirilib Sarıtəpə qoyulmuşdur. Kənd əhalisi 2289 nəfərdir ki, onunda 49% kişi, 51% isə qadınlar təşkil edir. Əhalisini əsasən axısqa türkləri təşkil edir. Kənd əhalisinin əsas məşğuliyyətini heyvandarlıq və əkinçilik təşkil edir.

Sarıtəpə qəbiristanlığı — Beyləqan rayonu, Birinci Aşıqlı kəndi ərazisində yerləşən arxeoloji abidə. Beyləqan rayonu ərazisində e.ə. VII-V əsrlərə aid qəbiristanlıq. Təsadüfən 1953-ci ildə təsərrüfat işləri zamanı aşkar olunmuşdur. Təqribən 3 m dərinlikdə açılmış qəbirlərdən insan sümükləri, dəmir bıçaq, xəncər, dəhrə, tunc düymələr, bülöv daşı, nazik divarlı qara və boz rəngli təkqulp kuboklar, camlar, nehrələr, küplər, həmçinin qalın divarlı qablar və s. maddı mədəniyyət nümunələri aşkar edilmişdir. Tapıntılar Kiçik kurqanın materiallarını xatırladır. Burda yaşayan insanlar yarımköçəri həyat sürmüş, əkinçilik, maldarlıq və sənətkarlıqla məşğul olmuşlar.

Sarıtəpə türbəsi — Şəmkir rayonunun Sarıtəpə kəndində yerləşən tarixi-memarlıq abidəsidir. Planda kvadrat formaya malik olan divarları yuxarı hissədə slindrik barabana keçir. Baraban üzərində isə türbəni tamamlayan yarımpərgar formalı günbəz yerləşir. Türbə, AMEA-nın A. Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun təşkil etdiyi və tədqiqatçılar İ. Cəfərzadə, İ. Şeblıkin və A. İbrahimovun iştirak etdiyi ekspedisiya zamanı aşkar olunmuşdur. Ə. Salamzadə qeyd edir ki, türbə hansısa ornamental bəzəklər və ya kitabəyə maik olmadığından, onun inşa tarixini müəyyənləşdirmək çox çətindir. Abidənin tarixini müəyyənləşdirmək rol oynaya biləcək yeganə elemenlər tikilini tipoloji xüsusiyyətləri və inşaat zamanı istifadə edilmiş kərpicin ölçüləridir. Tədqiqatçının fikrincə bütün bu xüsusiyyətləri nəzərə almaqla türbənin inşasını XVII əsrə aid etmək olar. İnteryerinin təşkil xüsusiyyətlərinə görə isə Sarıtəpə türbəsinin ən yaxın anologiyası Qusar rayonunun Həzrə kəndində yerləşən və XVI əsrə aid edilən Şeyx Cüneyd türbəsidir. Türbənin inşası zamanı 21x21x4 və 22x22x4.5 sm ölçülü bişmiş kərpiclərdən istifadə olunmuşdur. Türbənin 3.1 metr hündürlüyə və planda kvadrat formaya malik olan divarları yuxarı hissədə slindrik barabana keçir.

Xalid Ağcatəpə (türk. Halit Akçatepe; 1 yanvar 1938, Üsküdar, İstanbul ili – 31 mart 2017, İstanbul) — türkiyəli aktyor. Xalid Ağcatəpə 1 yanvar 1938-ci ildə Ünyedə anadan olub. Atası Sidqi bəydir. Konservatoriya təhsili heç almamışdır (özü konservatoriya təhsili uzaqdan yaxından heç bir əlaqəsi olmadığını bildirmişdir). Zamanın film rejissorlarından birinin atasına "bizə bir uşaq oyunçu lazımdır" dediyi zaman, atası tülüatçı Sidqi bəy oğlu Xalidi göndərmişdir. İlk filminə 1943-cü ildə 5 yaşında çəkilmişdir. Aktyor 1975-ci ildə lentə alınan "Hababam sınıfı" filmindəki "Güdük Nəcmi" obrazı ilə şöhrətinin zirvəsinə yüksəlmişdir. Halit Akçatepe karyerası boyunca 100-dən artıq filmdə və serialda müxtəlif obrazlar yaratmışdır.

Ağtəpə — Türkiyənin Şırnak vilayətinin Silopi rayonunda kənd. == Tarix == Kəndin əvvəlki adı 1928-ci ildə qeydlərində Girəgevr idi ki, bu da kürd dilində "ağ təpə" deməkdir. Əvvəllər Mardin vilayətinin Silopi rayonuna bağlı olan kənd 1990-cı ildə Şırnak vilayətinin yeni qurulan Silopi rayonuna birləşdirilib.

Ağtəpə — Azərbaycan Respublikasının Cəbrayıl rayonunun Minbaşılı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. == Tarixi == 20 oktyabr 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğaldan azad edilmişdir. == Toponimikası == Düzənlikdədir. Yaşayış məntəqəsi XX əsrin 30-cu illərində Daş Veysəlli kəndindən ayrılmış bir qrup ailə tərəfindən Ağtəpə adlanan yerin yaxınlığında salınmışdır. Adını ərazidəki eyni-adlı dağdan almışdır. İran (Ağtəpə), Sibir (Aktöbe), Əfqanıstan (Aqtəpə, Aqtubə), Özbəkistan (Oktepa), Türkmənistan (Aqdepe), Tatarıstan (Aktübe) toponimiyasında da eyniadlı oykonimlər qeydə alınmışdır. == İqtisadiyyatı == Əsas təsərrüfatı heyvandarlıq idi.

Ağtəpə (fars. اغ تپه‎) — İranın Ərdəbil ostanının Germi şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Coğrafi yerləşməsi == Mərkəzi şəhristanının Germi bölgəsinin Xoruzlu kəndistanında, Germi qəsəbəsindən 27 km cənub-qərbdə, Germi-Ərdəbil avtomobil yolunun 7 kilometrliyindədir. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 44 nəfər yaşayır (11 ailə).

Ağtəpə — İranın Həmədan ostanında kənd.. == Coğrafi yerləşməsi == Mərkəzi şəhristanının Kəbudərahəng bölgəsinin Hacılı kəndistanında, Kəbudərahəng qəsəbəsindən 7 km şimal-qərbdədir.

Ağtəpə (fars. اق تپه‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sayınqala şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Coğrafi yerləşməsi == Marağa şəhristanının Miyandab bölgəsinin Qaralar kəndistanında, Miyandab qəsəbəsindən 56 km cənub-şərqdədir. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 841 nəfər yaşayır (182 ailə). Əhalisini azərbaycanlılar təşkil edir.

Ağtəpə - İranın Həmədan ostanında kənd.. == Coğrafi yerləşməsi == Mərkəzi şəhristanının Siminərud bölgəsinin Şəra kəndistanında, Həmədanindən 36 km cənub-şərqdədir.

Abdutəpə — İrəvan quberniyasının Aleksandropol qəzasında dağ adı]. Hündürlüyü 1723 m. Yerli tələffüz forması Avdıtəpə. Abdu (Əbdi) şəxs adından və təpə sözündən ibarətdir. == Toponimik izah == Abditəpə Şirak düzündə dağ adı. Hünd. 1723 m. == Ədəbiyyat == Budaqov B. Ə. Ermənistanın Azərbaycan mənşəli coğrafi adları. "Didərginlər" məcmuəsi. Bakı, 1990.

Manitəpə Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında kutan adı. == Toponimkası == Manitəpə- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında kutan adı. Türk dillərində man- "qoyun ağılı" və "təpə" sözlərindəndir (Qazaxıstanda Manqışlaq adı kimi) Nizami Gəncəvi "Xosrov və Şirin"də Cənubi Azərbaycan ərazisində Şahrud çayı sahilində Məndur çölünün adının qeyd edir ki, bu da man və tör "dağ örüşü" sözlərindəndir.

Çartəpə – Azərbaycan Respublikasının Quba rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Digah-Xucbala bələdiyyəsinin tərkibindədir. Çartəpə oyk., sadə. Quba r-nunun Xucbala i.ə.v.-də kənd. Baş Qafqaz silsiləsinin ətəyində, Qusar maili düzənliyindədir. Oykonim çar/çahar (dörd) və təpə (müsbət relyef forması) komponentlərindən düzəlib, "dörd təpə" deməkdir. Kənd salındığı ərazinin adı ilə adlandırılmışdır. 1933-cü ildə Çahartəpə variantında qeydə alınmışdır. Çartəpə kəndinin əhalisi təxminən 700 nəfərdir.XX əsrin əvvələrinə aid evlər var. Bu kəndin tanınmışlarından biri də şair Ramiz Qusarçaylıdır.

Sarıtəpə yaşayış yeri — Azərbaycan ərazisində arxeoloji abidə Sarıtəpə yaşayış yeri Qazax şəhərinin cənub-şərqində yerləşir. Yaşayış yerində 1956-cı ildə İ.H.Nərimanov tərəfindən tədqiqat işlərinə başlanmışdır. Aşkar olunan arxeoloji materiallar əhalinin məşğuliyyəti və həyat tərzi haqqında məlumat verir. Yaşayış məskəninin qalıqlarına əsasən binanın ilkin planını bərpa etmək mümkün olmuşdur. Daxili hissədə ümumi sahəsi 300 kv. m olan böyük zal, zalda «Persopol» üslubunda dirəklər vardı. Tədqiqatçılar müəyyən etmişlər ki, e.ə. VII əsrdə Sarıtəpədə güclü yanğın baş vermişdir. Yanğından əmələ gəlmiş kül qatından ibarət təbəqənin qalınlığı 0,7 m-ə çatır. Həmin təbəqədən aşkar olunmuş yerüstü binaların inşasında çay daşlarından, saman qarışıqlı palçıqdan, həmçinin ağacdan geniş istifadə olunmuşdur.

Azərbaycanda Üçtəpə (Göygöl) — Azərbaycanın Göygöl rayonunda kənd. Üçtəpə (Cəlilabad) — Azərbaycanın Cəlilabad rayonunda kənd. İranda Üçtəpə (Üskü) Üçtəpə (İcrud) Üçtəpə (Bukan) — Üçtəpə (Tuzxurmatu) — İraqın Səlahəddin mühafazasının Tuzxurmatu qəzasında kənd. Üçtəpə-i Qala (Qoşaçay) — Üçtəpə-i Kürd (Qoşaçay) — Dağlar Üçtəpə — Abşeron yarımadasının qərb hissəsində yüksəklik. Hündürlüyü 277 m. Üçtəpə — Xanlar rayonu ərazisində dağ. Üçtəpə — Qax rayonu ərazisində dağ. Hündürlüyü 2780 m. Üçtəpə — Qarabağ silsiləsinin mərkəzi hissəsinde zirvə. Xocalı və Laçın rayonları sərhədindədir.

Ağtəpə palçıq vulkanı — Bakının Qaradağ rayonu ərazisində yerləşən vulkan. == Ümumi məlumat == Vulkandan cənubda Torağay palçıq vulkanı yerləşir.

Xalid Ağcatəpə (türk. Halit Akçatepe; 1 yanvar 1938, Üsküdar, İstanbul ili – 31 mart 2017, İstanbul) — türkiyəli aktyor. == Həyatı == Xalid Ağcatəpə 1 yanvar 1938-ci ildə Ünyedə anadan olub. Atası Sidqi bəydir. Konservatoriya təhsili heç almamışdır (özü konservatoriya təhsili uzaqdan yaxından heç bir əlaqəsi olmadığını bildirmişdir). Zamanın film rejissorlarından birinin atasına "bizə bir uşaq oyunçu lazımdır" dediyi zaman, atası tülüatçı Sidqi bəy oğlu Xalidi göndərmişdir. İlk filminə 1943-cü ildə 5 yaşında çəkilmişdir. Aktyor 1975-ci ildə lentə alınan "Hababam sınıfı" filmindəki "Güdük Nəcmi" obrazı ilə şöhrətinin zirvəsinə yüksəlmişdir. Halit Akçatepe karyerası boyunca 100-dən artıq filmdə və serialda müxtəlif obrazlar yaratmışdır.

Üçtəpə — Ağcabədi rayonunun Salmanbəyli kəndi yaxınlığında, Üçtəpə kurqanları olan ərazidədir. Miladdan öncə X-IX əsrlərə aid yaşayış yeri olan Üçtəpə Ağcabədi rayonunun Salmanbəyli kəndi yaxınlığında, Üçtəpə kurqanları olan ərazidə qeydə alınmışdır. Burada aparılmış arxeoloji qazıntılar zamanı Üçtəpədən yarımköçərilərə məxsus olan qazma tipli ev qalıqları, təsərrüfat quyuları, ocaq qalığı, saxsı qablar(cam, xeyrə, bardaq, küp və s.), daşdan (dəndaşı, sürtgəc, həvənglər və s.), obsidian və çaxmaqdaşından (bıçaq, ərşin, ox ucu, və s.), metal, sümük və s.-dən alətlər aşkar edilib. Üçtəpədən üzəri şirli daş üzük, balıqqulağı və s.-də tapılmışdır. Bu əşyalar yerli əhalinin Yaxın Şərq ölkələri ilə əlaqəsini göstərir. Üçtəpə oronimi üç və təpə sözlərindən ibarətdir. Bu yuksəkliklər üç ayrı-ayrı təpədən ibarət olduğu üçün toponim belə adlanmışdır. müsbət relyef forması bildirən təpə coğrafi termininin iştirakı ilə Azərbaycan oronimiyasında 4000-dən çox oroqrafik obyekt qeydə alınıb. Üçtəpə coğrafi adına Abşeron, Cəlilabad, Xanlar, Ordubad və başqa rayonlarımızın da ərazisində rast gəlirik. Bu kurqan-təpə Salmanbəyli kəndinin 400 metrliyində yerləşir.

Üçtəpə (fars. اوچ تپه‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Bukan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. 2006-cı il məlumatına görə kənddə 1.716 nəfər yaşayır (328 ailə).