Coffea arabica f. abyssinica
Ərəb qəhvəsi (lat. Coffea arabica) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin boyaqotukimilər fəsiləsinin qəhvə ağacı cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Coffea arabica var.
Coffea arabica var. amarella
Ərəb qəhvəsi (lat. Coffea arabica) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin boyaqotukimilər fəsiləsinin qəhvə ağacı cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Coffea arabica var.
Coffea arabica var. angustifolia
Ərəb qəhvəsi (lat. Coffea arabica) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin boyaqotukimilər fəsiləsinin qəhvə ağacı cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Coffea arabica var.
Coffea arabica var. bourbon
Ərəb qəhvəsi (lat. Coffea arabica) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin boyaqotukimilər fəsiləsinin qəhvə ağacı cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Coffea arabica var.
Coffea arabica var. brevistipulata
Ərəb qəhvəsi (lat. Coffea arabica) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin boyaqotukimilər fəsiləsinin qəhvə ağacı cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Coffea arabica var.
Coffea arabica var. bullata
Ərəb qəhvəsi (lat. Coffea arabica) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin boyaqotukimilər fəsiləsinin qəhvə ağacı cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Coffea arabica var.
Coffea arabica var. columnaris
Ərəb qəhvəsi (lat. Coffea arabica) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin boyaqotukimilər fəsiləsinin qəhvə ağacı cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Coffea arabica var.
Coffea arabica var. culta
Ərəb qəhvəsi (lat. Coffea arabica) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin boyaqotukimilər fəsiləsinin qəhvə ağacı cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Coffea arabica var.
Coffea arabica var. cultoides
Ərəb qəhvəsi (lat. Coffea arabica) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin boyaqotukimilər fəsiləsinin qəhvə ağacı cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Coffea arabica var.
Coffea arabica var. erecta
Ərəb qəhvəsi (lat. Coffea arabica) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin boyaqotukimilər fəsiləsinin qəhvə ağacı cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Coffea arabica var.
Coffea arabica var. latifolia
Ərəb qəhvəsi (lat. Coffea arabica) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin boyaqotukimilər fəsiləsinin qəhvə ağacı cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Coffea arabica var.
Coffea arabica var. longistipulata
Ərəb qəhvəsi (lat. Coffea arabica) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin boyaqotukimilər fəsiləsinin qəhvə ağacı cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Coffea arabica var.
Coffea arabica var. maragogype
Ərəb qəhvəsi (lat. Coffea arabica) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin boyaqotukimilər fəsiləsinin qəhvə ağacı cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Coffea arabica var.
Coffea arabica var. mokka
Ərəb qəhvəsi (lat. Coffea arabica) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin boyaqotukimilər fəsiləsinin qəhvə ağacı cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Coffea arabica var.
Coffea arabica var. monosperma
Ərəb qəhvəsi (lat. Coffea arabica) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin boyaqotukimilər fəsiləsinin qəhvə ağacı cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Coffea arabica var.
Coffea arabica var. murta
Ərəb qəhvəsi (lat. Coffea arabica) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin boyaqotukimilər fəsiləsinin qəhvə ağacı cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Coffea arabica var.
Coffea arabica var. myrtifolia
Ərəb qəhvəsi (lat. Coffea arabica) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin boyaqotukimilər fəsiləsinin qəhvə ağacı cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Coffea arabica var.
Coffea arabica var. pendula
Ərəb qəhvəsi (lat. Coffea arabica) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin boyaqotukimilər fəsiləsinin qəhvə ağacı cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Coffea arabica var.
Coffea arabica var. polysperma
Ərəb qəhvəsi (lat. Coffea arabica) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin boyaqotukimilər fəsiləsinin qəhvə ağacı cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Coffea arabica var.
Coffea arabica var. pubescens
Ərəb qəhvəsi (lat. Coffea arabica) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin boyaqotukimilər fəsiləsinin qəhvə ağacı cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Coffea arabica var.
Coffea arabica var. purpurascens
Ərəb qəhvəsi (lat. Coffea arabica) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin boyaqotukimilər fəsiləsinin qəhvə ağacı cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Coffea arabica var.
Arabis
Ərəbotu (lat. Arabis) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
== Arealı və botaniki təsviri ==
Bu cinsə Avrasiya, Şimali Amerika və Tropik Afrika dağlarında bitən 100-ə yaxın birillik, ikiillik və çoxillik bitkilər daxildir. Onların iki növündən gülçülükdə geniş istifadə olunur. Alp ərəbotu (A. alpina)- hündürlüyü 25 sm-ə çatan, gövdələri sərilən bitkidir. Gümüşü yarpaqları az miqdarda tüklərlə örtülür. Sadə və çoxləçəkli gülləri ağ ya da çəhrayı rəngdə olur.
Arends ərəbotu (A.x.arendsii) hibrid mənşəli və müxtəlif rəngli gülləri olan bitkidir. Ərəbotu bitkisi gövdə zoğları ilə asanlıqla çoxalır. Qələmlərin alınması üçün yazda əmələ gələn yarpaq dəstələrinin miqdarına görə gövdəni bölürlər.
Achillea arabica
Achillea arabica (lat. Achillea arabica) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin boymadərən cinsinə aid bitki növü.
Arabis alpina
Arabis alpina (lat. Arabis alpina) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ərəbotu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Arabidium alpestre Spach
Arabidium alpinum (L.) Fourr.
Arabidium saxeticolum (Jord.) Fourr.
Arabis albida var. elata Sprague
Arabis alpina subsp. alpina alpina
Arabis alpina f. alpina
Arabis alpina var. alpina alpina
Arabis alpina subsp. cantabrica (Leresche & Levier) Greuter & Burdet
Arabis alpina var.
Arabis armena
Arabis carduchorum (lat. Arabis carduchorum) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ərəbotu cinsinə aid bitki növü.
== Arealı ==
Ermənistan və Naxçıvanda (Azərbaycan) rast gəlinən bitki. Orta və yüksək dağlıq ərazilərdə böyüyür.
Arabis auriculata
Arabis nova (lat. Arabis nova) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ərəbotu cinsinə aid bitki növü.
Arabis blepharophylla
Arabis blepharophylla (lat. Arabis blepharophylla) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ərəbotu cinsinə aid bitki növü.
Arabis canescens
Arabis alpina (lat. Arabis alpina) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ərəbotu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Arabidium alpestre Spach
Arabidium alpinum (L.) Fourr.
Arabidium saxeticolum (Jord.) Fourr.
Arabis albida var. elata Sprague
Arabis alpina subsp. alpina alpina
Arabis alpina f. alpina
Arabis alpina var. alpina alpina
Arabis alpina subsp. cantabrica (Leresche & Levier) Greuter & Burdet
Arabis alpina var.
Arabis cantabrica
Arabis alpina (lat. Arabis alpina) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ərəbotu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Arabidium alpestre Spach
Arabidium alpinum (L.) Fourr.
Arabidium saxeticolum (Jord.) Fourr.
Arabis albida var. elata Sprague
Arabis alpina subsp. alpina alpina
Arabis alpina f. alpina
Arabis alpina var. alpina alpina
Arabis alpina subsp. cantabrica (Leresche & Levier) Greuter & Burdet
Arabis alpina var.
Arabis chinensis
Vəzəri (lat. Lepidium sativum) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin bozalaq cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Arabis chinensis Rottler ex Wight
Cardamon sativum (L.) Fourr.
Crucifera nasturtium E.H.L.Krause
Lepia sativa (L.) Desv.
Lepidium hortense Forssk.
Lepidium sativum var. crispum DC.
Lepidium sativum subsp. sativum sativum
Lepidium sativum var. spinescens (DC.) Jafri
Lepidium sativum subsp. spinescens (DC.) Thell.
Arabis clusiana
Arabis alpina (lat. Arabis alpina) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ərəbotu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Arabidium alpestre Spach
Arabidium alpinum (L.) Fourr.
Arabidium saxeticolum (Jord.) Fourr.
Arabis albida var. elata Sprague
Arabis alpina subsp. alpina alpina
Arabis alpina f. alpina
Arabis alpina var. alpina alpina
Arabis alpina subsp. cantabrica (Leresche & Levier) Greuter & Burdet
Arabis alpina var.
Arabis collina
Arabis collina (lat. Arabis collina) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ərəbotu cinsinə aid bitki növü.
Arabis crispata
Arabis alpina (lat. Arabis alpina) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ərəbotu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Arabidium alpestre Spach
Arabidium alpinum (L.) Fourr.
Arabidium saxeticolum (Jord.) Fourr.
Arabis albida var. elata Sprague
Arabis alpina subsp. alpina alpina
Arabis alpina f. alpina
Arabis alpina var. alpina alpina
Arabis alpina subsp. cantabrica (Leresche & Levier) Greuter & Burdet
Arabis alpina var.
Arabis cuneifolia
Arabis alpina (lat. Arabis alpina) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ərəbotu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Arabidium alpestre Spach
Arabidium alpinum (L.) Fourr.
Arabidium saxeticolum (Jord.) Fourr.
Arabis albida var. elata Sprague
Arabis alpina subsp. alpina alpina
Arabis alpina f. alpina
Arabis alpina var. alpina alpina
Arabis alpina subsp. cantabrica (Leresche & Levier) Greuter & Burdet
Arabis alpina var.
Arabis glabra
Arabis glabra (lat. Arabis glabra) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ərəbotu cinsinə aid bitki növü.
Arabis grandiflora
Arabis alpina (lat. Arabis alpina) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ərəbotu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Arabidium alpestre Spach
Arabidium alpinum (L.) Fourr.
Arabidium saxeticolum (Jord.) Fourr.
Arabis albida var. elata Sprague
Arabis alpina subsp. alpina alpina
Arabis alpina f. alpina
Arabis alpina var. alpina alpina
Arabis alpina subsp. cantabrica (Leresche & Levier) Greuter & Burdet
Arabis alpina var.
Arabis heterophylla
Kələkötür ürəkotu (lat. Cardamine hirsuta) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ürəkotu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Arabis heterophylla G.Forst. ex DC.
Cardamine africana subsp. borbonica (Bojer) O.E. Schulz
Cardamine angulata Regel [Illegitimate]
Cardamine borbonica Bojer
Cardamine fagetina Schur
Cardamine hirsuta var. apetala Soó
Cardamine hirsuta f. apetala Soó
Cardamine hirsuta var. exigua O.E.Schulz
Cardamine hirsuta var. formosana Hayata
Cardamine hirsuta f. glabra Schweinf.
Arabis hirsuta
Arabis hirsuta (lat. Arabis hirsuta) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ərəbotu cinsinə aid bitki növü.
Arabis carduchorum
Arabis carduchorum (lat. Arabis carduchorum) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ərəbotu cinsinə aid bitki növü.
== Arealı ==
Ermənistan və Naxçıvanda (Azərbaycan) rast gəlinən bitki. Orta və yüksək dağlıq ərazilərdə böyüyür.
Arabis nova
Arabis nova (lat. Arabis nova) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ərəbotu cinsinə aid bitki növü.
Arabis alliaria
Dərman sarımsaqotu (lat. Alliaria petiolata) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin sarımsaqotu cinsinə aid bitki növü.
== Botaniki xarakteristikası ==
Hündürlüyü 20–100 sm, gövdəsi düz budaqlanmış, ikiillik ot bitkisidir. Kökətrafı yarpaqları uzun saplaqlarda yerləşib, böyrəkşəkilli, iri oyuqludişlidir. Gövdə yarpaqları ürəkşəkilliyumurtavaridir, sivri dişli, təpə yarpaqlarıyumurtaşəkilli-üçbucaq, qaidə hissəsi küt və ya pazvaridir. Çiçəkləri uzun salxımdadır. Ləçəkləri ağ rəngdədir, uzunluğu (4) 6–8 mm-dir. Çiçək saplağı meyvə verəndə qalınlaşır, uzunluğu 3–15 mm-dir. Qını köndələn şəkildə üzüyuxarı duran, çılpaq və çoxtoxumludur. Aprel-may aylarında çiçəkləyir, iyun-avqust aylarında meyvə verir.
Arabis petiolata
Dərman sarımsaqotu (lat. Alliaria petiolata) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin sarımsaqotu cinsinə aid bitki növü.
== Botaniki xarakteristikası ==
Hündürlüyü 20–100 sm, gövdəsi düz budaqlanmış, ikiillik ot bitkisidir. Kökətrafı yarpaqları uzun saplaqlarda yerləşib, böyrəkşəkilli, iri oyuqludişlidir. Gövdə yarpaqları ürəkşəkilliyumurtavaridir, sivri dişli, təpə yarpaqlarıyumurtaşəkilli-üçbucaq, qaidə hissəsi küt və ya pazvaridir. Çiçəkləri uzun salxımdadır. Ləçəkləri ağ rəngdədir, uzunluğu (4) 6–8 mm-dir. Çiçək saplağı meyvə verəndə qalınlaşır, uzunluğu 3–15 mm-dir. Qını köndələn şəkildə üzüyuxarı duran, çılpaq və çoxtoxumludur. Aprel-may aylarında çiçəkləyir, iyun-avqust aylarında meyvə verir.