Lüğətlərdə axtarış.

Rozanna Loren Arket (ing. Rosanna Lauren Arquette, 10 avqust 1959, Nyu-York) — amerikalı aktrisa, film rejissoru və prodüseri. 1977-ci ildə aktrisa kimi fəaliyyətə başlamışdır.

Aset İsayeva (5 sentyabr 1915, Nadtereçnoye, Terek vilayəti – 5 mart 1971, Qroznı) — Xanbaba Nurədilov adına Çeçenistan Dövlət Dram Teatrının aktrisası, Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Xalq artisti (1961), RSFSR-in əməkdar artisti (13.9.1968). == Bioqrafiyası == 5 sentyabr 1915-ci ildə Nadtereçnoe kəndin anadan olmuşdur. Ailədə ondan başqa İki oğlan və qız uşağıda var idi. Uşaqlar hələ gənc ikən ataları dünaysını dəyişir. Anası qohumları tərəfindən ərə verilir, uşaqlar isə uşaq evinə göndərilir. Bir neçə il sonra Aset kəsmə və tikiş kurslarını bitirir, sonra partiya məktəbinə daxil olur. 1931-ci ildə direktoru Səid Baduyev olan teatr studiyasına daxil olur. Burada Səid Baduyevin kiçik qardaşı, Movcinlə tanış olur. Tezliklə yaxınlarının istəklərinə qarşı olaraq onlar evlənir. Studiyanı bitirdikdən sonra Çeçenistan Dövlət Dram Teatrının truppasına qatılır.

Əset Örentay oğlu İsekeşev (qaz. Әсет Өрентайұлы Исекешев, 17 avqust 1971, Qaraqanda) — Qazaxıstan dövlət xadimi, Qazaxıstan prezidentinin köməkçisi - Təhlükəsizlik Şurasının katibi (16 yanvar 2020-ci il tarixindən). Sənaye və Ticarət Naziri (2009-2010), Sənaye və Yeni Texnologiyalar Naziri (2010-2014), İnvestisiya və İnkişaf Naziri (2014-2016), Astana Bələdiyyə Başçısı (2016-2018), prezident administrasiyasının rəhbəri (2018-2019) vəzifələrində çalışmışdır. == Həyatı == === Erkən illəri və təhsili === Qazaxıstan SSR-in Karaqanda şəhərində anadan olub. 1989-cu ildə Uralsk şəhər 5 nömrəli Xüsusi peşə məktəbini "montajçı-montajçı" ixtisası ilə bitirib. Almatı şəhərində Əl-Farabi adına Qazaxıstan Dövlət Universitetinin hüquq fakültəsinə daxil oldu və oradan 1994-cü ildə Hüquqşünaslıq ixtisası ilə qurtardı. 1998-ci ildə Qazaxıstan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Dövlət İdarəetmə Məktəbini bitirib. == Bioqrafiyası == 1989-cu ildə Ural zavodunda "Omega" radiotexnika montajçısı idi. 1995-1997-ci illərdə — Almatı Medeu bölgəsi prokurorunun təcrübəçisi, köməkçisi, böyük köməkçisi vəzifələrində çalışmışdır. 1998-1999-cu illərdə — Qazaxıstan Respublikası Strateji Planlaşdırma və İslahatlar Agentliyinin baş mütəxəssisi vəzifəsində çalışmışdır.

Aksept (lat. acceptus — qəbul edilmiş) — təklifin qəbul edildiyi barədə ünvanlandığı şəxsin cavabı. Qəbul - ödəməyə razılıq. Rusiya qanunlarına görə, qəbul tam və qeyd-şərtsiz olmalıdır (başqa şərtlərlə təklifin qəbulu yeni təklif kimi tanınır). İki qanunvericilik fərziyyəsi də təsbit edilmişdir: təklifin göndərilməsinə cavab olaraq susmaq, qanunlardan və ya tərəflərin əvvəlki işgüzar münasibətlərindən başqa bir hal olmadıqca, qəbul deyil. qanunvericiliklə, digər hüquqi aktlarla və ya başqa bir şərtlə nəzərdə tutulmayıbsa, adresatçının orada göstərilən müqavilənin şərtlərini (malların daşınması, xidmətlərin göstərilməsi, işlərin yerinə yetirilməsi, müvafiq məbləğin ödənilməsi və s.) Yerinə yetirilməsi üçün qəbul üçün müəyyən edilmiş müddətdə təklif verməsi bir qəbul hesab olunur. təklifdə.Akseptin geri götürülməsi barədə bildiriş akseptdən əvvəl və ya onunla eyni vaxtda təklif göndərən şəxs tərəfindən alınıbsa, aksept alınmamış sayılır. == Haqqında == Mülki hüquqda müqavilə bağlamaq təklifinin ofertanın qəbul edilməsi; hüquqi nəticələrə gətirib çıxaran təkliflə razılaşma. Əksər dövlətlərin qanunvericiliyinə əsasən Aksept müqavilə bağlanmasının mərhələlərindən biridir. Aksept tərəfin müqavilə bağlanmasına razılığını bildirən hərəkətləri ilə ya şifahi, ya da yazılı şəkildə ifadə oluna bilər.

Məscidli Görarxı (3 avqust 1959-cu ildən: gür.: g.ə. ალგეთი, l.ə. algeti) — Gürcüstan Respublikasının Aşağı Kartli mxaresinin Sarvan bələdiyyəsində kənd. Yerli azərbaycanlılar kəndi həm də "Meçidli Gorarxı" adlandırırlar. Meçidli Gorarxinda meçid olduğu üçün belə adlandırılar. Həmçinin "Qanlı Gorarxı" adı ilə də tanınmışdır. == Əhalisi == 17-24 yanvar, 2002-ci il siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 99%-i azərbaycanlılardan ibarət 5.017 nəfər (2.498 nəfəri kişilər, 2.519 nəfəri qadınlar) əhali yaşayır.

Alqet Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında (indi Tetriskaro rayonunda) çay adı. Alqet Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında dağ adı. == Toponimkası == Alqet hidroniminin adı Trialeti mahalında qədim gürcü mənbələrində çəkilir. Alqet - Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında dağ adı. Suxumi dairəsində Alqat kənd və Şimali Qafqazda Ter əyalətinin Nazran dairəsində Alqet kənd adları ilə mənaca eynidir. Türk dillərində al "geniş" və qat, kat- "dağın meşəsiz gündüşən tərəfi" sözlərindən ibarətdir. Adın "qet" hissəsinin türkcə olması ondan görünür ki, Şimali Qafqazın Stavropol quberniyasının Veden dairəsində Max-Ket dağ adı vardı. Azərbaycanda Xanqet dağ adı ilə müqayisə oluna bilər. (Aşıq Alıda: Əyricə, Versdağı, Xanget buxarı, Ağ sürülər Sarıyaldan yuxarı). == Həmçinin bax == Tiflis quberniyası == Xarici keçid == anl.az/down == İstinad == <B.Ə.Budaqov, Q.Ə.Qeybullayev.

Asbest — şəhər

Asklepi (yun. Ἀσκληπιός, kəsib yaran, lat. Aesculapius) — qədim yunan mifologiyasına görə təbib, təbabət tanrısı. Tanrı Apollon və çariça Koronidin oğlu. Adətən əsaya dolanmış ilanla təsvir edilir. İnsan kimi dünyaya gəlmiş, sonradan yüksək təbabət bilicisi olduğu üçün ölməzliyə, tanrı rütbəsinə layiq görülmüşdür. == Doğulması == Əfsanəyə görə Asklepi Apollonun çar Flegiyanın qızı çariça Koroniddən olan oğludur. İsxiyə nişanlı olmasına baxmayaraq Apollondan Asklepiyə hamilə qalan Koronid bu halından çox utanaraq heç kimə heç nə deməməyi qərara alır. Toy günü İsxiyə evlənmə xəbərini ağ qarğa uçub Delfə gələrək Apollona çatdırır. Qarğanın ona gətirdiyi bu xəbərdən qəzəblənən Apollon oxu ilə İsxini öldürür və bacısı Artemidaya Koronidi öldürməyi tapşırır.

Aspekt – görünüş, baxış. Əşya, hadisə və anlayışlara münasibət, nöqteyi-nəzər. Hadisənin perspektivi. Nəzəri baxış, nəzəri nöqtə. Tədqiq olunan predmet, hadisə və ya anlayışın müəyyən baxımdan nəzərdən keçirilməsi, təhlili. Predmetin, hadisənin bir cəhəti, onun başqa predmet və hadisələrlə münasibətinin, yaxud əlaqəsinin bir forması. Bu və ya digər obyektə müəyyən elm nöqteyi-nəzərindən yanaşma. Məsələn, fəlsəfi aspekt, iqtisadi aspekt və s.

Asqat — Monqolustanın Zavxan vilayətinin 24 rayonundan (som) biri.

Astat (At) – D.İ. Mendeleyevin elementlərin dövri sistemində 85-ci element. Bu element 1940-cı ildə süni olaraq siklotronda bismutu alfa-hissəciklərlə şüalandırmaqla alınmışdır. Amma yalnız kəşfdən 7 il sonra Çmilio Çino Seqre (1905-1989) başda olmaqla Amerika fiziklər qrupu bu elementə ad verdilər: yunan sözü astatos - “davamsız, səbatsız”-dan yaranmışdır. Bu elementin ən uzun ömürlü izotopu 7,2 saat yarımparçalanma dövrünə malikdir.

Çayırçiçəyi, aster (lat. Aster) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.Astranı çox vaxt kiçik təpələrdə əkirlər. Belə əkilmə şəraitində bitki daha cəzbedici görünür. Bu bitkinin gülləri ulduz formasında olduğuna görə adı yunancadan "ulduz" sözündən götürülmüşdür. Çoxillik astraların Şimali və Cənubi Amerikada, Avrasiya və Afrikada bitən 500-ə yaxın növü məlumdur. Onların 80 növündən bəzək bağçılığında istifadə olunur və aşağıdakı növlər xüsusilə geniş yayılmışdır: Alp astrasının (A.alpinus) çoxsaylı hamaşçiçəkləri səbətləri ilə fərqlənir. Dilcik formalı çiçəklər bənövşəyi, mavi, ağ rəngli olur. Boru formasında olan çiçəkləri sarıdır. Azərbaycanda Böyük və Kiçik Qafqazın Alp zonasında yabanı halda bitir. İtaliya astrası (A.amellus) — boruşəkilli, dilcikli çiçəkləri bənövşəyi, göy və sarı rəngdədir.

Aykut — ad. Aykut Kocaman — Türkiyə futbolçusu və futbol baş məşqçisi. Aykut Oray – Türk teatr, kino və serial aktyorudur. Aykut Erçetin — Türkiyə futbolçusu Aykut Barka — Türkiyəli geoloq.Soyadİmren Aykut — Türkiyə iqtisadçısı və dövlət xadimi.

Disket (ing. floppy disk, ing. diskette) — plastik materialdan hazırlanmış və məlumatların saxlanması üçün istifadə edilən elastik disk, üzəri maqnit material təbəqəsi ilə örtülmüş informasiya daşıyıcısı. 1971-ci ildə IBM şirkəti tərəfindən ilk disket hazırlanmışdır. Bu diskin diametri 8 dyüm (200 mm), tutumu isə 720 Kb idi. Çevik disk qurğusunun yaradılması təşəbbüsünü ilk dəfə 1967-ci ildə IBM firmasının mühəndis-elektroniki Alan Şuqart (Alan Shugart) irəli sürmüşdür. == Ədəbiyyat == Kitabxana – informasiya terminlərinin qısa lüğəti. Bakı, «NURLAR» Nəşriyyat-Poliqrafiya Мərkəzi, 2010. 144 s. R.Əliquliyev, S.Şükürlü, S.Kazımova.

Bast (Bastet, Baset, Ubasti və ya Pasht) Qədim Misirdə 𓎰𓏏𓏏 və bu dilin müasir davamı sayılan kopt dilində Ⲟⲩⲃⲁⲥⲧⲉ kimi yazılır. Bastet və ya Bast Misir mifologiyasındakı tanrıçalardan biridir. Per-Bast (yun. Bubastis, müasir Zaqazıq yaxınlığında), öz kultunun mərkəzində yerləşən və tarixçi Herodotun salnamələri tərəfindən tanınan delta şəhəri, əsas pişik ilahəsi Bast qədim ilahə idi və ən azı o vaxtdan bəri sitayiş edilirdi. İkinci sülalə. Par-Bast kult mərkəzində qazıntılar zamanı mumiyalanmış müqəddəs pişiklərin qəbiristanlığı da aşkar edilmişdir . Əvvəlcə o, Aşağı Misirin himayədar ilahəsi idi və vəhşi aslan kimi təsvir edilmişdir. Əslində onun adı (qadın) "yeyən, (yeyərək) məhv edən" mənasındadır. Onun ev pişikləri ilə eyniləşdirilməsi və bu şəkildə təsviri eramızdan əvvəl 1456-cı ildə başlamışdır. Qoruyucu ilahə kimi o, fironun müdafiəçisi və qoruyucusu kimi görünürdü.

Aksel Məhəmməd Bakayoko (fr. Axel Mohamed Bakayoko; 6 yanvar 1998, Paris) — vinger mövqeyində çıxış edən peşəkar Fransa futbolçusu. == Klub karyerası == === İnter Milan === Bakayoko "İnter"in heyətində ilk oyunu 8 dekabr 2016-cı ildə keçirilən UEFA Avropa Liqasının "Sparta Praqa"ya qarşı oyunda baş tutdu. O, 80 dəqiqədən sonra Andrea Pinamontini əvəzlədi. === Srvena Zvezda === 22 dekabr 2020-ci ildə Bakayoko Serbiyanın "Srvena Zvezda" klubu ilə üç il yarımlıq müqavilə imzaladı. ==== "Novı Pazar" klubunda icarə ==== 7 fevral 2022-ci ildə Bakayoko 2021-22 mövsümünün sonuna qədər Serbiya Superliqa təmsilçisi "Novi Pazar" klubuna icarəyə verildi. == Şəxsi həyatı == Bakayoko Fransada anadan olub və Kot-d'İvuar əsillidir.

Paradise Oskar (azərb. Paradays Oskar‎; gəlçək adı- Aksel Enström isv. Axel Ehnström; 23 oktyabr 1990) — Finlandiyada yaşayan İsveçli müğənni.

Aksel Martin Frederik Munte (31.10.1857, Oskarshamn – 11.2.1949, Stokholm) — İsveç həkimi, yazıçı. == Həyatı == 1857-ci ildə əczaçı ailəsində dünyaya gəlmişdir. 1874-cü ildə Upsala universitetinin tibb fakultəsinə daxil olmuşdur. Fakultənin ən parlaq və çalışqan tələbəsi olan Aksel Munte iki il sonra 1876 cı ildə ciddi xəstələnir. Həkimlərin qoymuş olduğu ağciyər qanaxması diaqnozundan sonra yeganə ümidlə cənuba, dəniz sahillərinə üz tutur. 1876-1878 ci illərdə Fransanın cənubunda, Monpele universitetində, 1878-1880 cı illərdə isə Paris universitetinin tibb fakultəsində təhsilini davam etdirərək, Fransada ən gənc diplomlu həkim olur. Hələ Parisdə oxuyarkən, işgüzarlığı, bilik və təcrübəliliyi ilə Jan-Martin Şarkonun diqqətini cəlb etmiş və onun rəğbətini qazanmış olur. 1880 cı ildə evləndikdən dərhal sonra Kapri adasına yaşamağa gedir. Onun peşəkar karyera nailiyyətləri özünə məxsusluğu ilə seçilir. 1881 ci ilin payızında Parisə dönərək avenyu Viledə öz praksisini açır.

Aksel Tuanzebe (ing. Axel Tuanzebe; 14 noyabr 1997) — Premyer Liqanın Mançester Yunayted klubunda müdafiəçi mövqeyində çıxış edən İngiltərə futbolçusu. İngiltərə milli komandasının 19 və 20 yaşlılardan ibarət heyətlərində çıxış etmişdir. == Klub karyerası == === Mançester Yunayted === ===== İlk illəri ===== Tuanzebe səkkiz yaşında Mançester Yunayted futbol akademiyasına daxil olmuşdur. O, burada 2013 və 2014-cü illərdə "Milk Cup" mükafatını qazanan heyətin üzvü olmuşdur. 2015-ci ilin mayında Mançester Yunayted klubunda "Cimmi Mörfi" adına İlin gənc futbolçusu mükafatına layiq görülmüşdür.31 oktyabr 2015-ci ildə Premyer Liqada Kristal Palas klubuna qarşı baş tutan qarşılaşma zamanı Mançester Yunaytedin 18 nəfərdən ibarət heyətinə seçilmişdir. ===== 2016-17 mövsümü ===== 29 yanvar 2017-ci ildə FA Kuboku çərçivəsində Uiqan Atletik klubuna qarşı oyunun 68-ci dəqiqəsində Timoti Fosu-Mensahın əvəzinə meydana daxil olaraq klubun heyətində debüt oyununa çıxmışdır. Bundan dörd gün sonra o, Mançester Yunaytedlə olan müqaviləsinin müddətini 2020-ci ilə qədər uzatmışdır. 7 may 2017-ci ildə Premyer Liqada Arsenala qarşı matçda ilk dəfə oyuna əsas heyətdə başlamışdır. 2017-ci ilin mayında "Denzil Harun" adına olan mükafata layiq görülmüşdür.

Aksel Şpringer (alm. Axel Cäsar Springer‎; 2 may 1912[…] – 22 sentyabr 1985[…], Qərbi Berlin, Berlin) — Almaniya jurnalisti. O, "Axel Springer AG" şirkətinin yaradıcısı və sahibidir. == Həyatı == Aksel Şpringer 2 may 1912-ci ildə Almaniyanın Hamburq şəhərində, naşir Henrix Şpringerin ailəsində anadan olmuşdur. O, karyerasına 1947-ci ildə Hamburqda "Axel Springer GmbH" şirkətinin yaradılması ilə başlamışdır. Bu şirkətin damı altında "Hamburger Abendblatt" qəzeti fəaliyyət göstərirdi, daha sonra "Springer" televiziya və radio proqramları üçün məşhur jurnal olan "Hör zu" kimi yeni jurnalların nəşrinə başlamaqla fəaliyyəti genişləndirilmişdir. 1952-ci ildə Şpringer öz fəaliyyət siyahısına tezliklə 1 milyondan çox tirajla gündəlik nüfuzlu kütləyə çevrilən "Bild" tabloidinin nəşrini əlavə etmişdir. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Стржижовский Л. Ф. Стреляет пресса Шпрингера. — М.: Политиздат, 1978. — 80 с.

Aksent — başqa dildə danışarkən ana dilinin tələffüz xüsusiyyətlərinin təzahürü. Bu və ya digər dialektin tələffüz xüsusiyyətlərinin məcmusudur. Aksent danışanların yaşadığı yer, danışanların sosial-iqtisadi vəziyyəti, etnik mənsubiyyəti (etnolekt), kasta və ya sosial sinif ilə də müəyyən oluna bilər.Aksentlər adətən səs keyfiyyəti, tələffüz, sait və samitlər arasındakı fərq, vurğu və prosodiya ilə fərqlənir. Qrammatika, semantika, lüğət və digər dil xüsusiyyətləri tez-tez aksent ilə eyni vaxtda dəyişsə də, "aksent" sözü xüsusi olaraq tələffüz fərqliliklərinə aid olunur, "dialekt" sözü isə daha geniş dil fərqlərini əhatə edir. "Aksent" əksər halda "dialekt"in alt çoxluğu hesab edilir. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Bragg, Melvyn. The Adventure of English, 500AD to 2000: The Biography of a Language. London: Hodder & Stoughton. 2003. ISBN 978-0-340-82991-2.

Maskat (ərəb. مسقط‎, ing. Muscat) — Omanın paytaxtı və ən böyük şəhəri. Maskat quberniyasının (mintaki) inzibati mərkəzi. 2010-cu il məlumatına görə əhalisi 650 min nəfərdir. == Coğrafiyası == Oman körfəzində yerləşir. Günəşli bölgə adlanan şəhərətrafı yaşayış məntəqələri ilə birlikdə ərazisi 1500 км². == İqtisadiyyatı == 1970-ci il modernləşdirilməsindən sonra şəhər infrastrukturu sürətlə inkişaf edir. Şəhər üç yerə bölünür : Qərbi Maskat, Mərkəzi Maskat və Şərqi Maskat.

Talisman və ya bəzən maskot (fr. mascotte — «uğur gətirən insan, heyvan və ya əşya») — hər hansı tanınan insanabənzər personaj, kollektivi təcəssüm etdirir: məktəb, idman komandası, icma, hərbi hissə, hadisə və ya brend.İdman dünyasında, maskot kommersiya üçün də istifadə olunur.

Məsqət — tarixi Azərbaycan ərazisinin bir hissəsi. Massaget tayfalarının məskunlaşdığı həmin ərazi e.ə. VII əsrdən müstəqil Massaget şahlığının ərazisi olsa da, sonradan Qafqaz Albaniyasının, daha sonra isə Şirvanşahlar dövlətinin tərkibinə daxil olmuşdur. Ərazidə ilk siyasi qurum olan Massaget şahlığı isə daha çox fars Əhəməni şahı II Kirin başını kəsərək qətlə yetirmiş cəsur qadın hökmdar Tomrisin adıyla məşhurlaşmışdır. == Tarixi == V–VII əsr erməni mənbələri maskut tayfalarının məskunlaşdıqları Məsqət vilayətinin adını çəkirlər. Sonralar IX–X əsr ərəb mənbələrində Samur çayı, Xəzər dənizi, ləkzlər ölkəsi və Şəbəranla həmsərhəd olan bərəkətli Məsqət – Maskut (indiki Müşkur) vilayətlərindən bəhs edilir. Onun ilkin adı – Maskut, yaxud Maşkut qədim massagetlərin adı ilə bağlıdır.Ammian Marsellinə (IV əsr) görə, alanlar qədim massagetlərdir və deməli, Məsqətin qədim sakinləridir. "Tarix-i əl-Bab"da Şirvana və Dərbəndə hücumlar edən alanların adı dəfələrlə çəkilir. Dərbəndin cənubunun hidronimikasında, ehtimal ki, alan dili leksikasına mənsub olan Rubas ("Tülkü") və Samur çay adları qalmışdır. Lakin Şirvan Xilafət tərəfindən istila edildikdən sonra bu vilayətin adını eşidən ərəblər onun Fars körfəzi sahillərindəki ərəb əmirliyi ilə həmahəng səsləndiyini görüb onu Məsqət adlandırmağa başladılar.

Aşkar – Azərbaycan Respublikasının Şamaxı rayonunun inzibati ərazi vahidində qəsəbə. == Tarixi == Aşkar Şamaxı rayonunun Quşçu inzibati ərazi vahidində qəsəbə. Oykonim türk dillərində "döyüş atı", fars dilində isə "açıq, aydın, müstəqil" mənalarını ifadə edir. Burada aşkar sözü "müstəqil" mənasında işlənmışdır. == Əhalisi == 13-22 aprel 2009-cu il Ümumazərbaycan əhali siyahıyaalınmasına əsasən Aşkar qəsəbəsində 34 nəfər (19 nəfəri kişilər, 15 nəfəri qadınlar) əhali yaşayırdı.

Aşxen (erm. Աշխէն; bilinmir, Alaniya – bilinmir?) — Ermənistan Kraliçası və Ermənistan Kralı III Trdatla olan evliliyi sayəsində Arşakuni sülaləsinin üzvü. == Ailə və mənşəyi == Aşxen sarmat mənşəli bir monarx idi. O, adı açıqlanmayan qadın tərəfindən Aşxadar kimi tanınan alanların kralı Aşxadarın qızı idi və bilinən övladıdır. Aşxen 260-280-ci illər arasında naməlum bir tarixdə anadan olub və Alan Krallığında böyüyüb. III Trdat ilə evlənməzdən öncə onun erkən həyatı haqqında çox az şey məlumdur. Aşxen adı qadın erməni adıdır. Adı "qara" və ya "mavi-qara" mənasını verən "axsen" "boz" və ya "zend axsaena" sözündən gəlir. Bu ad həmçinin "xset" və ya "zend xsaeta" "odlu qırmızı" sözündən də gələ bilər. Aşxen Aşxadar adından yarana bilər.