Lüğətlərdə axtarış.

Cingirdağ — Səngəçal dəmiryol stansiyasından təxminən 10–15 km qərb tərəfdə uzunsov və düz zirvəli yastı dağ. == Coğrafiyası == Qobustan qayaüstü təsvirlərinin yığcam sahələrindən biri – Yazılıtəpə, o dağın şimal (buradan sağ tərəf) dibindədir. Cingirdağın arxasında, Qobustanda ən hündür palçıq vulkanı olan Torağay dağı görünür. Hündürlüyü 228 metrdir. Bəzi ehtimallara bu dağ Dingirdağ da adlandırılır. == Adının etimologiyası == Qobustanda Cingirdağı yerli camaatın Cingir Baba adlandırması da əsassız deyildir. Cingirdağ adının keçmişdə Dengir, Dengri kimi tələffüz olunması da maraq doğurur. Belə də Cingir adının Tenqri ilə bir bağlılığının olması ehtimal edilə bilər. == Dağın ətəyindəki abidələr == === Yazılıtəpə === 1966-cı il sentyabr ayının 9-da Qobustanda qədim qayaüstü təsvirlər saxlanmış və qədim arxeoloji abidələr, düşərgələr qeydə alınmış Cingirdağ dağı və Yazılıtəpə ərazisi Böyükdaş, Kiçikdaş dağları ilə birlikdə Respublika Nazirlər sovetinin 509 №-li qərarı ilə Dövlət tarixi-bədii qoruğu elan edildi və 1967-ci il fevralın 1-dən müəllifə mütəxəssis kimi Mədəniyyət Nazirliyi nəzdində yaradılmış bu qoruğu təşkil və rəhbərlik etmək işi tapşırıldı. Bundan sonra Qobustan ekspedisiyası Tarix İnstitutu və Qobustan qoruğu tərəfindən müştərək ekspedisiya kimi indiyə kimi də davam etməkdədir.

Armadillər (lat. Cingulata) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinə aid heyvan dəstəsi.

Çingizqala — Azərbaycanın Zaqatala rayonunun Car kəndi ərazisində qala, tarix-memarlıq abidəsi. Xarici görünüşü ilə unudulmaz sərtlik təəssüratı yaradan bu cür qüllələr onları yaratmış cəmiyyətin sərt yaşayış tərzini əks etdirir. Abidə düz yol kənarında inşa edilmişdir. Qala ətrafındakı ərazi müdafiə divarları ilə əhatə olunsa da, həmin divarların çox az hissəsi dövrümüzə çatmışdır. Lakin, müdafiə divarlarınən qalıqları Çingizqalanın tək dayanan qüllə yox, yaxşı möhkəmləndirilmiş geniş ərazili qala olduğunu göstərir. Qala divarlarının qərb küncü yol ayrıcına baxır. Divarların qismən dövrümüzə çatmış şimal-qərb hissəsi yol boyunca uzanır. Ehtimal ki, divarın yuxarı hissəsində dövrümüzə çatmamış mazqallar mövcud olmuşdur. Qüllə qalanın dövrümüzə ən yaxşı çatmış hissəsidir. Təəssüf ki, XX əsr boyunca qüllə və yanındakı evin məskunlaşmış olması onun memarlıq xüsusiyyətlərinin təhrik edilməsi və bəzi hissələrinin dağıdılmasına gətirib çıxarmışdır.

Pseudochazara cingovskii — Nimfalidlər ailəsində bir kəpənək növüdür. Yalnız Makedoniyanın Pletvar kəndində rast gəlinir. Ekək fərdlər dişilərdən bir qədər kiçikdir. Solğun boz qəhvəyi rəngdədir, üstündəki zolaqlar xüsusilə nəzərə çarpır. Yaşayış yeri əsasən dağınıq ağ əhəng daşı qayalarıdır və nöz burada istirahət edərkən olduqca solğun bir rəngi olduğu üçün onu görmək çox çətindir. Bu endemik növ Avropada ən çox təhlükə altına alınan kəpənək növüdür və aktiv qorunma səyləri sağlam bir populyasiya miqdarının qorunması üçün vacibdir. == Uçuş müddəti == Növ hündürlüyündən asılı olaraq iyun ayının sonundan iyul ayına qədər qanadlıdır. Sürfələri otlar üzərində böyüyürlər.

Ying Ying - Honq Konq şəhərinin Ocean Park zooparkında yaşayan böyük panda. Ying Ying 2005-ci ildə süni mayalanma yolu vasitəsi ilə dünyaya gəlib. Hal-hazırda bu panda hamilədi, və onun bətnində olan balası Honq Konqnda dünyaya göz açan ilk panda olacaq. Hamiləliyin əldə olunması üçün Ying Ying Çinin Sıçuan əyalətinə artıma proqramına göndərilmişdi.

Bing — Microsoft tərəfindən qurulan bir axtarış sistemidir. İlk dəfə "Microsoft" şirkətinin baş direktoru Stiv Balmer tərəfindən təqdim olunmuşdur. 2009-cu ilin ilk yarısında sınaq işlərinə başlayan və ictimaiyyətə adı əvvəl Kumo olaraq elan olunan Bing, "vərdişləri dəyişdirmə" iddiasıyla yola çıxdı. Bing sistemində ən əhəmiyyətli yeniliyin, veb-saytlarına keçid vermənin xaricində alt başlıqlar halında məlumatların də listələnməsi oldu. Windows Live Search axtarış sisteminin yerini alması və Google rəqib olması gözlənilən Bing, 1 iyun 2009 tarixində "beta" (sınaq) yayımıyla xidmətə qoşuldu.Bing axtarış sistemi 58 dildə istifadə edilə bilir. www.discoverbing.com adlı saytda təqdimatı edilən Bing'in bir fərqli xüsusiyyəti də hər gün dəyişən arxa plan rəsmidir.

Cine (ərəb. جنات‎, fr. Djinet) — Əlcəzairin şimalında, Bumerdes vilayəti ərazisində kommuna. == Coğrafi mövqe == Kommuna vilayətin şimal hissəsində, dəniz səviyyəsindən 32 metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna paytaxt Əlcəzairdən təqribən 75 kilometr şərqdə və Bumerdes vilayətinin inzibati mərkəzindən 29 kilometr şimal-şərqdə yerləşir. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 21,966 nəfər idi.

Cins (insan)

Cünk — XX əsrin əvvəllərinə qədər ədəbiyyat həvəskarları tərəfindən tərtib edilən poeziya antologiyaları — əlyazma kitabları. Cünk sahibinin ədəbiyyata bələdliyi, şəxsi zövqü, savadı, ədəbi mənbələrə bələdliyi, nəhayət, hansı regionda yaşaması onun tərtib etdiyi əlyazma antologiyasının xarakterini və mündəricəsini müəyyənləşdirir. Cünklər həm eyni janrda yazılmış poeziya nümunələrini, həm də müxtəlif janrlı poetik parçaları özündə ehtiva edə bilər. Ədəbiyyat tarixinin öyrənilməsində, habelə mənbəşünaslıq baxımından, cünklərin mühüm əhəmiyyəti var. == İstinadlar == == Mənbə == Elçin. Seçilmiş əsərləri. 10 cilddə. IX cild. Bakı: ÇİNAR-ÇAP, 2005, 509 səh.

Ding — çəltiyi qılafdan təmizləmək üçün nisbətən geniş yayılmış döyüm alətlərdən biri. Azərbaycanda tarixən dingin ayaq və əl dingi olmaqla iki əsas növü yayılmışdır. Ding yerli ustalar tərəfindən palıd, qoz, şabalıd və möhkəm oduncaqlı ağac növlərindən hazırlanırdı. Ayaq dinginin qabaq hissəsində girdə çala, arxa hissəsində bir cüt qol olurdu. Ding ağacı ox vasitəsilə həmin qolların arasına salınır və təpmə yolu ilə qaldırılıb-endirilirdi. Dibəyin dişli dimdiyi çalaya doldurulmuş çəltiyə dəydikcə onu qılafdan ayırıb təmizləyirdi. Çəltiyi vaxtı ilə su dingi vasitəsilə də döyüb təmizləmişlər. Bu tip dinglər Azərbaycanın bütün çəltikçilik bölgələrində geniş yayılmışdı. Quruluşuna və istehsal gücünə görə su dingi ayaq dingindən fərqlənirdi. Su dingi nov, pər (su çarxı), şapalaqlı ox, ding qolu, döyəc və 5-6 ədəd girdə çaladan ibarət düzəldilirdi.

Ling — tərpənməz dayaq ətrafında fırlana bilən bərk cismdir. Dayaq nöqtəsindən kənarda olan tərəflərə lingin qolları deyilir. Böyük qola kiçik qüvvə ilə təsir etməklə lingin kiçik qolunda böyük qüvvə yaradılır. Lingin qolunu kifayət qədər uzun etməklə nəzəri olaraq istənilən qüvvəni yaratmaq mümkündür. Belə sistemin riyazi təsviri ling qanunu ilə izah edilir. Bu qanun ilk dəfə olaraq antik dövrdə Arximed tərəfindən təsvir edilmişdir. == İşləmə prinsipi == Lingin işləmə prinsipi enerjinin saxlanması qanununa əsaslanır. Qolu Δ h 1 {\displaystyle \Delta h_{1}} məsafəsinə gətirmək üçün yük tərəfindən təsir edən qüvvə aşağıdakı işi görməlidir: A 1 = F 1 Δ h 1 {\displaystyle \ A_{1}=F_{1}\Delta h_{1}} . Digər tərəfdən baxdıqda, qoyulan qüvvə bu işi görməlidir: A 2 = F 2 Δ h 2 {\displaystyle \ A_{2}=F_{2}\Delta h_{2}} , burada: Δ h 2 {\displaystyle \Delta h_{2}} — lingin qolunun ucu hissəsindəki yerdəyişməsidir. Burada F 2 {\displaystyle F_{2}} qüvvəsi təsir edir.

ping İnternet Protokolu (IP) şəbəkəsində hostun əlçatanlığını yoxlamaq üçün istifadə edilən kompüter şəbəkəsinin idarəedici proqram təminatıdır. O, şəbəkəyə qoşulma qabiliyyətinə malik olan faktiki olaraq bütün əməliyyat sistemləri, o cümlədən ən çox quraşdırılmış şəbəkə idarəetmə proqramları üçün mövcuddur. Ping, mənbəyə əks-səda (echo) verən mənbə hostundan təyinat kompüterinə göndərilən mesajlar üçün gediş-gəliş vaxtını ölçür. Adı səs nəbzini göndərən və su altında obyektləri aşkar etmək üçün əks-sədaya qulaq asan aktiv sonar terminologiyasından gəlir. == Tarix == Ping yardım proqramı Mike Muuss tərəfindən 1983-cü ilin dekabrında Balistik Tədqiqatlar Laboratoriyasında, indiki ABŞ Ordusunun Tədqiqat Laboratoriyasında işlədiyi müddətdə yazılmışdır. David Millsin IP şəbəkə diaqnostikası və ölçmələri üçün ICMP əks-səda (echo) paketlərindən istifadə ilə bağlı qeydi Muussu şəbəkə problemlərini həll etmək üçün yardım proqramı yaratmağa sövq etdi. Müəllif onu sonarın çıxardığı səsə görə adlandırmışdır, çünki onun metodologiyası sonarın əks-sədalanmasına bənzəyir. PING üçün Packet InterNet Groper backronimi 30 ildən artıqdır ki, istifadə olunur, və Muuss, onun nöqteyi-nəzərindən PING-in qısaltma kimi nəzərdə tutulmadığını söyləsə də, Millsin adının genişlənməsini etiraf etdi. İlk buraxılmış versiya ictimai domen proqramı idi; bütün sonrakı versiyalar BSD lisenziyası altında lisenziyalaşdırılmışdır. Ping ilk dəfə 4.3 BSD-ə daxil edilmişdir.

Cin (ərəb. جن‎) İbrahim dinlər və müasir və ya qədim dinlər və inanclarda mövcud olan ruhani mifaloji varlıqdır. Müxtəlif inanclarda müxtəlif formalarda göstərilir. Cin İslamda gözlə görünməyən və fərqli formalara sahib olan varlıq kimi göstərilir. Bəzilərinə görə isə cinlər insanlara cinsi əlaqədə ola bilər və insanlara təsir edə bilərlər. Quranda cinlərin Allah tərəfindən "tüstüsüz od"dan yaradıldığı yazılır. == Qədim Roma və Yunanıstan == Qədim Roma və Qədim Yunanıstan inanclarında cinlər yarı tanrı və ya başqa bir formada olan ruhlar olaraq düşünülmüşdür. İnanclara görə cinlər insanlardan üstündür. Cinlər Qızıl Əsrdə ölən və yaşayan insanları qoruyan ruhlar idi. Amma indiki dövrdə qəhrəmancasına ölən insan da öldükdən sonra cin ola bilər.

Alaca (lat. Zygaena) — Pulcuqluqanadlılar dəstəsinə aid Kəpənək fəsiləsi. == Təsviri == Orta ölçüyə malikdir. Ön qanadları iri və ləkəlidir. Göy və ya, yaşıl metal rəngində olurlar. Günün əsasən şəfəq saçarkən aktiv olurlar. Bəzi növləri isə gecə həyatı keçirir. Pupları qısa enlii formaya malik olurlar. == Sistematikası == == Ədəbiyyat == K. A. Efetov, W. G. Tremewan & G. M. Tarmann (eds). Proceedings of the 7th International Symposium on Zygaenidae.

Anax (Anax, "lord, kral, zadəgan") — İynəcələr dəstəsinə aid cırcırama cinsi.

Antofora (lat. Anthophora) — Apidae fəsiləsinə mənsub arı cinsi. Dunyanın arılar faunasında bu cinsin 14 yarımcinsinə daxil olan 348 növü məlumdur. == Biologiyası == Tək yaşasalarda koloniya şəklində yayılırlar. Torpaqda olan boş yarıqlarda yuva qururlar. == Yayılması == Demək olar ki, Antarktidadan və Avstraliyadan başqa dünyanın hər yerində yayılmışlar. Ən çox növlərinə Afrikada rast gəlinir. Palearktikada 203, Rusiyada 42 , Azərbaycanda, o cümlədən Naxçıvan MR-də 27 növü yayılıb == Xarakteristikası == İri və orta ölçülü arılardır. Xortumu uzun olur.

Antofora (lat. Anthophora) — Apidae fəsiləsinə mənsub arı cinsi. Dunyanın arılar faunasında bu cinsin 14 yarımcinsinə daxil olan 348 növü məlumdur. == Biologiyası == Tək yaşasalarda koloniya şəklində yayılırlar. Torpaqda olan boş yarıqlarda yuva qururlar. == Yayılması == Demək olar ki, Antarktidadan və Avstraliyadan başqa dünyanın hər yerində yayılmışlar. Ən çox növlərinə Afrikada rast gəlinir. Palearktikada 203, Rusiyada 42 , Azərbaycanda, o cümlədən Naxçıvan MR-də 27 növü yayılıb == Xarakteristikası == İri və orta ölçülü arılardır. Xortumu uzun olur.

Çin yovşanı (lat. Artemisia cina) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin yovşan cinsinə aid bitki növü. == Yayılması və ekalogiya == Orta Asiya (Qazaxıstanın cənubu) üçün endemik növdür. Tacikstanda Sırdərya və Arıs və digər çayların kənarlarında da rast gəlinir. Çay kənarlarında, boş düzənlik və şəhərkənarı rayonlarda kütləvi şəkildə bitir. Mədəni bitkidir.

Azad — tut ipəkqurdu cinsi. 1949-cu ildə Azərbaycan Elmi-Tədqiqat İpəkçilik İnstitutunda professor R. A. Hüseynov yetişdirilmişdir. Qurdun rəngi tam ağ deyildir. Bədənini 2 və 5-ci buğumunda bir cüt yarımayşəkilli, qəhvəyi xallar var. Baraması ağ, uzunsov buğumludur, yaxşı açılır, orta çəkisi 1,8–2,2 qram olur. Baramada ipəyin miqdarı 20–21%-dir; ipək teli hamardır.

Azərbaycan — tut ipəkqurdu cinsi. 1949-cu ildə Azərbaycan Elmi-Tədqiqat İpəkçilik İnstitutunda professor R. A. Hüseynov yetişdirmişdir. Xarici mühitə çox həssasdır. Qurdu ağ olur, dərisi üzərində heç bir xal yoxdur. Baraması ağ və oval formalı, orta çəkisi 1,8 qram, baramada ipəyin miqdarı 22%-dir.

Kəkilli çalağan (lat. Aviceda) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qırğıkimilər dəstəsinin qırğılar fəsiləsinə aid heyvan cinsi.

Burger king — 1954-cü ildə ABŞ-də yaradılan fəstfud şəbəkəsi. Şirkətin tarixi 1953-cü ildə Florida ştatındakı Jacksonville-dəki Insta-Burger King restoran şəbəkəsindən başladı. Bundan sonra, 1954-cü ildə Insta-Burger King Restoranında maddi sıxıntılar yarandı və iki yerli sakin David Edgerton və James McLemore şirkəti satın aldı və Burger King adını aldı. Növbəti yarım əsr ərzində şirkət direktorlarını dəyişdi. Üçüncü direktor TPG Capital Group idi və Bain Capital və Goldman Sachs Capital Partners 2002-ci ildə nəşr etdilər. 2010-cu ilin sonunda Braziliyanın 3G Capital şirkəti onu 3.26 milyard dollara aldı. 3G Capital və Berkshire Hathaway, VK'ı Kanadalı Tim Hortons ilə birləşdirdi.

Virciniya Elizabet "Cina" Devis (ing. Virginia Elizabeth «Geena» Davis;; 21 yanvar 1956, Massaçusets) — ABŞ aktrisasıdır. Cina Devisin İQ-si (intellekt əmsalı) yüksək olduğuna görə Mensa cəmiyyətinin üzvüdür. == Gənclik == 1956-cı ildə Massaçusets ştatının Uorhem şəhərindən doğulan Cina Devis, erkən yaşlarından etibarən musiqilə yaxından əlaqədar idi. Piano, flüt və vurmalı çalğılardan bəzilərini çalmağı öyrənmiş və yetkinlik dövründə bir müddət Uorhemdəki kilsədə orkestr çalğıçılarına qoşulmuşdur. "Nyu İnqlend Kollec"ini bitirdikdən sonra getdiyi "Boston Universiteti"ndə "Gözəl Sənətlər Hissəsindən" 1979-cu ildə yaxşı bir dərəcəylə məzun oldu. Bir müddətə şagird olaraq İsveçdə qaldığından axıcı bir şəkildə İsveç tamaşaçıları tərəfindən danışa bilməkdədir. == Film karyerası == Məzun olduqdan sonra Nyu-Yorkdakı "Zoli" adlı bir modellik agentliyi üçün işə başladı. Modellik, hətta bir müddətə qarsonluq belə etdiyi bu dövrdə Cina Devis yalnız televiziya seriallarında çəkilməyə başlayır. Cina Devis Sidni Pollakın diqqətini çəkincə 1982-ci ildə baş rolunda Dastin Hoffmanın oynadığı "Tutsi" adlı filmdəki romantik serial aktrisa idi və rolunu məharətlə ifa edərək uğurlu film karyerasına başlayır.

72-ci surə

Canq Çonq (d. 16 iyun 1996) — Çini təmsil edən su poloçusu. == Karyerası == Canq Linq, Çin yığmasının heyətində 2016-cı ildə Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Yeddinci pillə uğrunda görüşdə Braziliya yığmasını 10:5 hesabı ilə məğlub edən Çin yığması, Rio-de-Janeyro Olimpiadasını yeddinci pillədə başa vurdu.

Canq Çonq (d. 3 may 1990) — Çini təmsil edən su poloçusu. == Karyerası == Canq Çonq, Çin yığmasının heyətində 2016-cı ildə Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Yeddinci pillə uğrunda görüşdə Braziliya yığmasını 10:5 hesabı ilə məğlub edən Çin yığması, Rio-de-Janeyro Olimpiadasını yeddinci pillədə başa vurdu.

Canq Çonq (d. 16 iyun 1996) — Çini təmsil edən su poloçusu. == Karyerası == Canq Linq, Çin yığmasının heyətində 2016-cı ildə Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Yeddinci pillə uğrunda görüşdə Braziliya yığmasını 10:5 hesabı ilə məğlub edən Çin yığması, Rio-de-Janeyro Olimpiadasını yeddinci pillədə başa vurdu.

Sinq-Sinq həbsxanası (ing. Sing Sing Correctional Facility) — ABŞ-nin Nyu-York ştatının Ossininq şəhərində yerləşən ciddi rejimli həbsxana. Nyu-York şəhərindən təxminən 48 km şimalda, Hudzon çayının sahilində yerləşir. Həbsxana Sinq-Sinq kəndinə görə belə adlandırılmışdır, mənasını "Sint Sinks" hindu sözlərindən almışdır, daş üstə daş anlamına gəlir. Təxminən 1700 cinayətkar burada saxlanılır. 1825 kamerası olan tarixi binasının muzeyə çevrilməsi planlaşdırılır. == Tarixi == Həbsxana 1825-ci ildə memar Elam Lindsin layihəsi əsasında tikilmişdir. Divarlar yaxınlıqdakı karxanadan çıxarılan mərmərdən hazırlanmışdır. Həbsxana tikildikdən sonra karxana məhbusların əsas islah-əmək düşərgəsinə çevrilmişdir. Elam Linds özü 1828-ci ildə açılışı olan həbsxananın ilk rəisi olmuşdur.

Canq (urdu جھنگ) — Pakistanın Pəncab əyalətindəki Canq rayonunun inzibati-mərkəzi. Çenab çayından şərqdə yerləşir. Pakistanın ən böyük 18-ci şəhəridir. Şəhər Sultan Bahunun məzarının burada yerləşməsinə görə tanınır və Pakistanın turistik yerlərindən biridir. == Tarixi == Britaniya Racının altında bir-birindən iki mil (3,2 km) məsafədə yerləşən Canq və Mighiana şəhərləri daha sonra Canq-Maqiana olaraq bilinən ortaq bir bələdiyyəyə çevrildi. Maqiana, Çenab allüvial vadisinə baxmadan, dağlıq ərazilərin kənarında yerləşir, köhnə Canq şəhəri isə ayaqları altındakı ovalıqları tutur.

Çini və ya Fəğfur (türk. farfur, fağfur, fars. fəğfur, rus. farfor) — su və qaz keçirməyən keramika növu. İlk dəfə Çində yarandığı üçun ölkəmizdə "Çini" adıyla məşhudur. Taxta çubuqla yüngülcə vurulduqda, özunə xarakterik yüksək tonlu aydın bir səs çıxarır. Məhsulun forma və qalınlığından asılı olaraq ton fərqli ola bilər. İngilis dilli ədəbiyyatdakı "çini" terminini ifadə etmək üçun istifadə edilən "porcelain" ( / ˈp ɔ ː r s ə l ɪ n /) termini, tez-tez tibbi və texniki keramika üçün istifadə olunur. == Tərkibi və növləri == Çini kaolin (Al 2 O 3 * 2SiO 2 * 2H 2 O), kvars (SiO 2), feldispat (seriya K [Alsi 3 O 8] — Na [Alsi 3 O 8] — Ca [Al 2 Si 2 O 8 ]) və plastik gil (əsasən kaolin, ionların daxilolmaları ilə — xromoforlar ) qarışdırılaraq bişirilmə yolu ilə əldə edilir. Çini kütləsinin tərkibinə görə yumşaq və sərt olmaqla iki qrupa bölünür.

Çəng – simli musiqi aləti. Çağdaş arfanın sələfidir. Arfanın ən qədim növüdür. Bir sıra Şərq xalqlarının çəngi olsa da, Azərbaycanda olan alət onlardan ən böyük diapozonlusu olub. Azərbaycan cənginin 31-32 simi olub. Qərb alimləri bu aləti böyüdüb, təkmiləşdirilib arfa formasına salıblar. Amma İranda yenə də bu alətə çəng deyirlər. == Söz açımı == Çəng sözünün "tutmaq", "yapışmaq" mənasını verdiyini güman etmək olar. Çində, İranda belə alətlərə "çəng" deyilib, uyğurlar onu "kunkau", ərəblər isə "cunk" adlandırıblar . == Tarixçə == Çağdaş arfa musiqi alətinin ibtidaisi sayılan çəngin yaranma tarixi çox qədimlərə gedib çıxır.

İmperatriça Cinqu (170, Kioto, Kioto prefekturası – 269, Kioto, Kioto prefekturası) — Yaponiya imperatriçası. == Həyatı == Cinqu 169-cu ildə anadan olub. Yaponiyanı 201-269-cu illərdə qədər idarə etmişdir. İmperator Çayın həyat yoldaşıdır. Bundan başqa, İmperatriça Cinqu ərinin ölümündən sonra 269-cu ildə oğlu taxta gələnə qədər ölkəyə rəhbərlik etmişdir. Yaponiya imperatorları siyahısına görə Yaponiyanı imperiya sistemi ilə idarə edən 15-ci hökmdardır. Amma bəzi mütəxəssislər əslində 15-ci hökmdarın oğlu olduğunu müdafiə edirlər.

Li Çinq Yue (bilinmir – 6 may 1933) — Çinli botanik və döyüş idman növləri üzrə ustad. == Həyatı == Li Çinq Yuenin 1677-ci ildə anadan olduğu göstərilir. Əslində onun əsl doğum tarixi heç vaxt müəyyən edilməyib. Gerontoloqlar onun iddialarını mif hesab edirlər. Yuxarıdakı rəqəmlərə diqqət yetirildiyi və 1933-cü ildə vəfat etdiyi nəzərə alındığı zaman məşhur botanikin, 250 ildən artıq ömür sürdüyü məlum olur. Hər iki halda da Li Yue dünyanın ən çox yaşayan insanı adına sahib olur. Bu barədə xəbər nüfuzlu "Taym" jurnalında belə öz əksini tapıb. "Taym" jurnalında dərc olunan xəbərə görə, Li Çinq Yuenin 250 yaşına qədər yaşamasının sirri "Köpək – göyərçin – qurbağa" üçlüyündədir. "Taym" jurnalında bildirildiyinə görə, Li Yue həyatının böyük hissəsini dağların ətəklərində bitkilər toplamaqla və uzun ömür sürmənin sirlərini araşdırmaqla keçirib. 1748-ci ildə 71 yaşında olarkən Çin ordusunda döyüş texnikası üzrə məsləhətçi kimi fəaliyyət göstərən Yue ordu sıralarından uzaqlaşaraq, evinə qayıtdıqdan bir il sonra vəfat edib.

== Tao Te Çinq (Dao De Tszin) == Tao Te Çinq, Qədim Çin fəlsəfəsi olan Taoizmə aid kitabdır. === Tao Te Çinqin tarixi === Tao Te Çinq ənənəyə görə eramızdan əvvəl 600-cü illərdə yazılmışdır. Kitabın müəllifi taoist mütəfəkkir [[Lao Tszı]] (və ya Lao Zı, mənası "Qoca Usta") hesab olunur. Rəvayətə görə Lao Tszı sarayda arxiv baxıcısı imiş. Lakin kitabin müəllifliyi və yazılış tarixi tam təyin edilməmiş hesab olunur. Tao Te Çinqin mətninin daha əvvəlki dövrlərə aid olduğu, eramızdan əvvəl 6-cı əsrdə onun sadəcə olaraq qələmə alındığı hesab edilir. Tao Te Çinq özündən sonra gələn fəlsəfi və dini cərəyanlara, o cümlədən Neo Konfusianizmə və Çin Buddizminə dərin təsir göstərmişdir. Tao Te Çinq 250 dəfədən çox müxtəlif dillərə tərcümə edilmişdir. === Kitabın adının tərcüməsi === Tao Te Çinq adı müxtəlif formalarda tərcümə oluna bilər. Tao (Dao) – sözü əsasən "yol" kimi tərcümə olunsa da, "cığır", "kök", "metod" mənalarını da verir.

Lay Çinq-Te çin. {{{1}}}) — Tayvanlı siyasətçi və keçmiş həkim və hazırkı vitse-prezident. O, 2024-cü il prezident seçkilərində qalib gələrək Tayvanın prezidenti seçilib. Onun andiçmə mərasimi 2024-cü il mayın 20-də baş tutacaq. O, Tayvanın prezident olan üçüncü vitse-prezidenti və sələfinin ölümündən sonra deyil, seçki yolu ilə vəzifəyə gələn ilk şəxs olacaq. Taypey qraflığında kömür mədənçisi ailəsində anadan olan Lay Taypeydəki universitetlərdə reabilitasiya və ictimai sağlamlıq üzrə təhsil alıb, daha sonra 2003-cü ildə Harvard Universitetində magistr dərəcəsi alıb. Milli Həkimə Dəstək Assosiasiyasının prezidenti vəzifəsində çalışdıqdan sonra Lay 1996-cı ildə Qanunverici Yuan seçkilərində namizədliyini irəli sürüb və qazanaraq Tainan şəhərini təmsil edib. Ardıcıl 4 dəfə Qanunverici Yuana yenidən seçildikdən sonra Lay 2010-cu ildə Tainan merliyinə namizəd olub. O, qalib gəlib və 2014-cü ildə yenidən seçilərək 7 il mer vəzifəsini icra edib. O, 2020-ci ildən vitse-prezident vəzifəsini icra edir.

Akama məbədi (赤間神宮, Akama-cinqu) – Yaponiyanın Yamaquçi prefekturasının Şimonoseki şəhərində yerləşən şintoist məbədi. Qenpey müharibəsi zamanı öldürülmüş İmperator Antokuya həsr olunmuşdur. Meyci islahatına qədər buddist məbədi olmuşdur. == Tarixi == 1185-ci ildə baş verən və Qenpey müharibəsinin həlledici döyüşü olan Dan-no-ura dəniz döyüşündə Minamoto klanına məğlub olan Tayra klanının bir çox üzvü, eləcə də, 7 yaşlı İmperator Antoku suda boğdurularaq öldürülmüşdür. Antokunun nəşi tapılmış və Akamaqesekidə yerləşən bir buddist məbədinin yaxınlığında basdırılmışdır. 1191-ci ildə İmperator Qo-Toba buddist məbədinin adını Amida məbədi olaraq dəyişdirmiş və Antokunun ruhuna dua etmək üçün memorial zalı tikməyi əmr etmişdir. 1875-ci ildə Meyci hökuməti məbədi şintoist məbədinə çevirmiş və adını Akama məbədi olaraq dəyişdirmişdir. == Xüsusiyyətlər == Məbəddə saxlanılan ən əhəmiyyətli əşya XIII əsrə aid olan "Heykenin nağılı" əsərinin əlyazmasıdır. Bu əlyazma "Naqato-bon" adı ilə tanınır. Məbədin illik festivalı hər ilin 7 oktyabr tarixində baş tutsa da, məbəd daha çox hər ilin 23-25 aprel tarixlərində keçirilən Senteysan festivalına görə tanınır.