Lüğətlərdə axtarış.

La-Mort (fr. La Morte) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Valbonne kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Qrenobl. INSEE kodu — 38264. Kommunanın 1999-cu il üçün əhalisi 130 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 1063 ilə 2653 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 510 km cənub-şərqdə, Liondan 115 km cənub-şərqdə, Qrenobldan 21 km şimal-qərbdə yerləşir.

Ageratina mortoniana (lat. Ageratina mortoniana) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin ageratina cinsinə aid bitki növü.

Anthemis maris-mortui (lat. Anthemis maris-mortui) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin anthemis cinsinə aid bitki növü.

Aşrah (ing. Ashrah) – "Mortal Kombat" oyun seriyasının personajlarından biridir.

Baraka (ing. Baraka) – "Mortal Kombat" oyun seriyasının personajlarından biridir. Tarkatan tayfasındandır. Yerin döyüşçülərinə qarşı vuruşur.

Bleyz (ing. Blaze) – "Mortal Kombat" oyun seriyasının personajlarından biridir. Odlu elementaldan ibarət olan ruhdur. "Mortal Kombat" seriyası boyu Bleyz üzərində qələbə çalan döyüşçülər müəyyən güc əldə edirlər. == Xarakteristika == "Mortal Kombat II" videooyununun "Yama II" adlı arenasında yan tərəfdə asılmış körpü üzərində dayanan alovlu döyüşçünün təsviri dizayner Toni Qoski tərəfindən yaradılmışdır. Bu personaj videooyunun sirli əlamətləri daşımış və "Mortal Kombat: Deadly Alliance" seriyasında gizli personaj olan "Bleyz" adlı alovlu bədheybəti xatırladırdı. "Mortal Kombat: Armageddon" Bleyz personajı final bosslardan birinə çevrilmişdi.

Bleyz (ing. Blaze) – "Mortal Kombat" oyun seriyasının personajlarından biridir. Odlu elementaldan ibarət olan ruhdur. "Mortal Kombat" seriyası boyu Bleyz üzərində qələbə çalan döyüşçülər müəyyən güc əldə edirlər. == Xarakteristika == "Mortal Kombat II" videooyununun "Yama II" adlı arenasında yan tərəfdə asılmış körpü üzərində dayanan alovlu döyüşçünün təsviri dizayner Toni Qoski tərəfindən yaradılmışdır. Bu personaj videooyunun sirli əlamətləri daşımış və "Mortal Kombat: Deadly Alliance" seriyasında gizli personaj olan "Bleyz" adlı alovlu bədheybəti xatırladırdı. "Mortal Kombat: Armageddon" Bleyz personajı final bosslardan birinə çevrilmişdi.

Bo Rai Çou (ing. Bo' Rai Cho) – "Mortal Kombat" oyun seriyasının personajlarından biridir. Əsli Daxili Dünyadan gəlir. Bo Rai Çou Yer dünyasının döyüşçüləri ilə bərabər Liu Kenq və Sucinkoya bir çox döyüş fənlərini öyrətmişdi.

Cekson Briqqs və ya Ceks Briqqs (ing. Jackson Briggs) – "Mortal Kombat" oyun seriyasının personajlarından biridir. Sonya Bleydin yaxın dostudur.

Cekson Briqqs və ya Ceks Briqqs (ing. Jackson Briggs) – "Mortal Kombat" oyun seriyasının personajlarından biridir. Sonya Bleydin yaxın dostudur.

Ceyd (ing. Jade) - "Mortal Kombat" oyun seriyasının personajlarından biridir. Ceyd personajı Sindel və Kitananın yaxın dostlarından biridir.

Conni Keyc (ing. Johnny Cage) - "Mortal Kombat" oyun seriyasının personajlarından biridir. Conni Keyc film ulduzudur. Məşhurluğunu daha da artırmaq məqsədilə Mortal Kombat turnirinə qatılmışdır. Turnirlərdə Şao Kannın döyüşçülərinə qarşı vuruşur. Conni Keyc personajı Jan-Klod Van Dammın parodiya formasıdır.

Deyqon (ing. Daegon) - "Mortal Kombat" oyun seriyasının personajlarından biridir.

Dairou (ing. Dairou) - "Mortal Kombat" oyun seriyasının personajlarından biridir.

Darrius (ing. Darrius) – "Mortal Kombat" oyun seriyasının personajlarından biridir.

Deyqon (ing. Daegon) - "Mortal Kombat" oyun seriyasının personajlarından biridir.

Drahmin (ing. Drahmin) – "Mortal Kombat" oyun seriyasının personajlarından biridir. == Xarakteristika == Drahminin başında olan artefakt ona güc qazandırır. Drahmin "Mortal Kombat: Deadly Alliance" seriyasında peyda olur. Drahmin Şanq Tsunq ilə birlik bağlayır. Bu birliyə Skorpion mane olsa da, onlarla bacara bilmir. Edeniya kraterində döyüşdə "Qaranlıq ordusu" tərkibində başqa döyüşçülərlə birlikdə yox olur.

Ermak (ing. Ermac) - "Mortal Kombat" oyun seriyasının personajlarından biridir. == Ermak haqqında ilk məlumatlar == Bir sıra jurnallarda Ermak personajının Mortal Kombat videooyunun birinci hissəsində gəldiyini dərc edirdilər. Əslində, Ermak personajı səhv nəticəsində yaranmışdır. "Skorpion" personajının qırmızı rəngə boyanan zaman oyunda belə bir ifadə çıxmışdır: "Error Mace". Məhz bu sözün sayəsində həmin personaj "Ermak" adını qazanmışdır. == Həyatı == Ermak personajı bir çox ruhların birləşməsindən yaranmışdır. Kano-nun qulu olmuşdur. Ondan yaxşı qatil çıxırdı. Bu halından normal hala dönməsini isə gözləri görməyən, yaxşı qılınc oynadan Kenşi təmin etmişdir.

Freddi Krüger (ing. Freddy Krueger) – "Mortal Kombat" oyun seriyasının personajlarından biridir. Bu personaj Qarağac küçəsində qarabasma filmindəki baş personaj Freddi Krügerin obrazıdır. == Xarakteristika == Pis niyyətli kabus Freddi Krüger insanlar yatan zaman onların ruhunu götürür. Şao Kann Yer dünyasının ruhlarını ələ keçirən zaman Freddi onları öz dünyasına qaytarmaq üçün imperator ilə yuxu dünyasıda vuruşmağa məcbur olur. Lakin Şao Kann onu yuxu aləmindən dünyaya çıxarır və qələbə qazanır. Ağır yaralanmış Freddi kəsici alətləri olan əlcəklərini taxaraq onunla mübarizəyə hazırlaşır. Əgər Freddi Şao Kann üzərində qələbə qazansa, onda "Qarağac" küçəsində insanlarını əbədi ələ keçirəcəkdir.

Frost (ing. Frost) - "Mortal Kombat" oyun seriyasının personajlarından biridir. Frost nindza qadın personajlarından biridir. Qüvvə səhətdən Sab-Zironu xatırladır.

Fujin (ing. Fujin) – "Mortal Kombat" oyun seriyasının personajlarından biridir. Mortal Kombat Mythologies: Sub-Zero seriyasında peyda olmuş, Mortal Kombat 4 oyununda isə oynanılan personaj kimi canlandırılmışdır. Fujin "Mortal Kombat" seriyalarında tanrılardan biri kimi göstərilir.

Gecə canavarı (ing. Nightwolf) – "Mortal Kombat" oyun seriyasının personajlarından biridir. İlk dəfə bu personaj 1995-ci ildə Mortal Kombat 3 videooyunu üçün hazırlanmışdır. Ardınca "Gecə canavarı" personajı Mortal Kombat oyun seriyaları olan Ultimate Mortal Kombat 3, Mortal Kombat Trilogy, Mortal Kombat: Deception və Mortal Kombat: Armageddon döyüş oyunlarında vardır. == Həyatı == === Orijinal === Yeraltı dünyanın portalları Şimali Amerikaya açılan zaman Gecə canavarı dəstəsini qorumaq üçün magiyadan istifadə etməyə başlayır. Bu müqəddəs torpaq hətta Şao Kannın qara qüvvələrinin daxil ola bilmədiyi torpaqdır. Bu səbəbdən Gecə canavarı Yerdə yaşayan döyüşçülərə hindu dəstəsinə məxsus torpaqlara qaçmağa kömək edir ki, Yeraltı dünyanın qara qüvvələri onları məğub edə bilməsin. Məhz həmin torpaqlardan Yer döyüşçüləri Şao Kanna qarşı plan qura bilərlər. Yer döyüşçülərin Şao Kann üzərində qələbə qazandıqdan sonra Gecə canavarı dəstəsinə çoxdan itirilmiş torpaqları geri qaytarır. Bu hindu dəstələri burada böyük xalq dəstəsi quraraq Yerin ən böyük liderlərindən birinə çevrilirlər.

Havik (ing. Havik) – "Mortal Kombat" oyun seriyasının personajlarından biridir.

Hotaru (ing. Hotaru) – "Mortal Kombat" oyun seriyasının personajlarından biridir.

Hsu Hao (ing. Hsu Hao) – "Mortal Kombat" oyun seriyasının personajlarından biridir.

Inga mortoniana (lat. Inga mortoniana) — paxlakimilər fəsiləsinin i̇nqa cinsinə aid bitki növü.

Fort-Uort (ing. Fort Worth) — ABŞ-nin Texas mərkəzi-şərq hissəsində yerləşən şəhər.

Mart — Qriqorian təqvimi ilə ilin üçüncü ayıdır. 31 gündən ibarətdir.Yaz fəslində mövcud aydır. Yuli Sezarın təqvim islahatından əvvəl Qədim Romada ilin birinci ayı sayılırdı. Mart sözü Qədim Roma mifologiyasında müharibə tanrısı olan Marsın adı ilə bağlıdır. Görünür əkin işləri başladığından romalılar bu ay Marsa xüsusi ehtiram göstərirdilər ki onların üzərinə müharibə göndərməsin. Onun şərərfinə qurbanlar kəsirdilər.

== Xarici keçidlər ==

Su inəyi (Erkəyinə Su öküzü deyilir) və ya Morj (lat. Odobenus rosmarus) — dəniz məməlisi olaraq Morjkimilər fəsiləsinə daxil olan müasir dönəmdə mövcud olan növ. Yaşlı fərdi asanlıqla cavan fərddən fərqləndirmək olur. Bu dəniz canlısı ölçülərinə görə pərayaqlılar arasında yalnız Dəniz filindən geri qalır. Arealı əsasən Arktika qurşağında yerləşir. == Görünüşü == Nəhəng dəniz məməlisi olan morjlar qalın dəriyə malikdirlər. Ön yuxarı yırtıcı dişləri digərlərinə nisbətdə yaxşı inkişaf etmişdir. Uzun olub, aşağı istiqamətlənmiş formadadır. Geniş sifətə malikdir. İri bığcıqlara sahibdir.

Liman və ya port – sahilyanı yarımqapalı su hövzələri. Onlar şirinsulu və dəniz ekosistemləri arasında ekoton kimi özünü göstərir. Liman müxtəlif tipli gəmilərin sahilə yaxınlaşmaq üçün yan aldıqları xüsusi hazırlanmış dənizkənarı yerdir. == Limanlar və ekologiya == Limanlar iqtisadi cəhətdən yüksək əhəmiyyətə malik olmalarına baxmayaraq, ekoloji cəhətdən müəyyən fəsadlara səbəb olurlar. Limanlar adətən litoral zonaya daxil olur və qabarma-çəkilmələrə məruz qalır. Limanlar yüksək məhsuldar olur. Onlar biogen maddələrin "tələsi" hesab olunur. Bütün il ərzində dənizlərdə avtotroflar – makrofitlər (bataqlıq və dəniz otları, yosunlar), dib yosunları, fitoplankton aktiv olur. Onlar cavan (körpə) balıqların yemləmə yeridir. Limanlar insanın təsərrüfat fəaliyyəti altına düşdükdə su mühitinin çirklənməsi nəticəsində məhsuldarlığını itirir.

Tort (it. torta, isp. tortilla) — dünya xalqlarının mətbəxində geniş yayılmış un məmulatı və şirniyyat növüdü == Tort müxtəlif ölkələrdə == Hər bir ölkənin mədəniyyətinə uyğun reseptlərdən yararlanaraq tortlar bişirilir. Tortları müxtəlif mərasimlərlə əlaqədar hazırladıqlarına görə onların forma və ölçüləri də kəskin surətdə fərqlənir. Tortla əlaqədar çoxsaylı faktlar və maraqlı məlumatlar verilmişdir. Bunların çox hissəsi hətta Ginnesin rekordlar kitabına daxil edilmişdir. Bunlara misal olaraq ABŞ–ın Miçiqan ştatında hazırlanmış tortu göstərmək olar. Bu tort stoldan 13 metr hündür idi və 100 pillədən təşkil edilmişdi. Həmçinin ən ağır tort da ABŞ–da yaradılıb, lakin bu tort Alabama ştatına aid edilir. 50 tondan ibarət olan tort ağırlığına görə seçilir.

Şort, şortik və ya qısa şalvar (ing. shorts, ing. short — azərb. qısa‎ sözündən) — şalvarın qısaldılmış növü. Uzun zaman şort uşaq geyimi kimi olub, indi isə bütün yaş dəstələri üçün geyim sayılır. == Təsnifatı == Şortların təsnifatı uzunluğuna görə görə olur. Mini-şortlar (ing. hot pants) — ən qısa şortlar, demək olar ki, omba açıq Klassik şortlar — ombanın 1/2 və ya 1/3 açıq Bermud — uzunluğu dizdən yuxarı Bric — uzunluğu dizə qədərQeyd etmək lazımdır ki, dizdən aşağı olan şalvarlar şort sayılmır.

10 mart — Qriqorian təqvimində ilin 70-ci günü. Bu tarixdə ilin sonuna 295 gün (uzun ildə 296 gün) qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 26 fevral tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 1496 — Santo-Dominqo şəhərini təsis edəndən sonra Xristofor Kolumb komandanı qardaşına buraxaraq İspaniyaya yola düşüb. === 1601–1900 === === 1901–cari === 1922 — Mahatma Qandi Hindistanda həbs edildi, fitnəyə görə mühakimə olundu və altı il həbs cəzasına məhkum edildi, lakin appendisit əməliyyatına görə təxminən iki ildən sonra sərbəst buraxıldı. 1977 — Astronomlar Uranın halqalarını kəşf ediblər. 2000 — Dotkom köpüyü NASDAQ Composite birja indeksində 5,048,62 səviyyəsinə çatıb. 2020 — Antiqua və Barbuda, Boliviya, Honduras, Konqo Demokratik Respublikası, Monqolustan və Yamaykada ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1735 — Gəncə yaxınlığında Nadir şah Əfşar və Rusiya arasında müqavilə imzalanıb. Rus qoşunları işğal olunmuş ərazilərdən çıxarılıb.

11 mart — Qriqorian təqvimində ilin 71-ci günü. Bu tarixdə ilin sonuna 294 gün (uzun ildə 295 gün) qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 27 fevral tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1851 — Cüzeppe Verdinin "Riqoletto" operasının ilk tamaşası Venesiyada keçirilib. === 1901–cari === 1990 — Litva Sovet İttifaqından müstəqilliyini elan edib. 2006 — Çilinin ilk qadın prezidenti olan Mişel Baçeletin andiçmə mərasimi keçirilib. 2020 Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) COVID-19 virusunu pandemiya elan edib. Kot-d'İvuar, Qayana, Namibiya, Sent-Vinsent və Qrenadin, Seyşel adaları və Türkiyədə ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1959 — Sumqayıtda ilk dəfə tramvay yolu istifadəyə verilmişdir. 1992 — Azərbaycan, Böyük Britaniya, Qvineya və Nigeriya arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.

13 mart — Qriqorian təqvimində ilin 73-cü günü. Bu tarixdə ilin sonuna 292 gün (uzun ildə 293 gün) qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 1 mart tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1781 — Vilyam Herşel Uran planetini kəşf edib. === 1901–cari === 1988 — Yaponiyanın Aomori və Hakodate şəhərləri arasında dənizaltı seqmenti ilə dünyanın ən uzun tuneli olan Seykan tuneli açılıb. 2016 — Türkiyənin paytaxtı Ankara vilayətinin Kızılay səmtində terror aktı törədilib. 2020 — Efiopiya, Keniya, Kosovo, Qazaxıstan, Qvatemala, Qvineya, Mavritaniya, Sent-Lüsiya, Sudan, Surinam, Uruqvay və Venesuelada ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1909 — "Zənbur" jurnalı ilk dəfə nəşr olunub. 1995 Azərbaycan və Syerra-Leone arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. Xüsusi Təyinatlı Polis Dəstəsinin komandiri polkovnik Rövşən Cavadov rəhbərliyində Azərbaycan hərbçiləri dövlət çevrilişinə cəhd ediblər.

14 mart — Qriqorian təqvimində ilin 74-cü günü. Bu tarixdə ilin sonuna 291 gün (uzun ildə 292 gün) qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 2 mart tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1974 — Zair milli futbol komandası Afrika Millətlər Kubokunu qazanıb. 1976 — Mərakeş milli futbol komandası Afrika Millətlər Kubokunu qazanıb. 2020 — Ekvatorial Qvineya, Esvatini, Konqo Respublikası, Mərkəzi Afrika Respublikası və Ruandada ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1996 — Azərbaycan və Seneqal arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.

15 mart — Qriqorian təqvimində ilin 75-ci günü. Bu tarixdə ilin sonuna 290 gün (uzun ildə 291 gün) qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 3 mart tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 1564 — Moğol İmperatoru Əkbər şah qeyri-müsəlman təbəələrdən cizyə vergisini ləğv edib. === 1601–1900 === 1820 — Men ABŞ-nin 23-cü ştatı olub. === 1901–cari === 1917 — Rusiya çarı II Nikolay Rusiya taxtından imtina edərək 304 illik Romanovlar sülaləsinə son qoyur. 1990 — Mixail Qorbaçov Sovet İttifaqının ilk prezidenti seçilib. 2011 — Suriyada vətəndaş müharibəsi başlayıb. 2019 — Yeni Zelandiyada Kraystçerç məscidlərinə hücum nəticəsində 51 nəfər həlak olub. 2020 — Baham adaları və Özbəkistanda ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb.

18 mart — Qriqorian təqvimində ilin 78-ci günü. Bu tarixdə ilin sonuna 287 gün (uzun ildə 288 gün) qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 6 mart tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 37 — Roma senatı Tiberinin vəsiyyətini ləğv edir və Kaliqulanı imperator elan edib. 1571 — Valletta Maltanın paytaxtı olub. === 1601–1900 === === 1901–cari === 1965 — Sovet kosmonavtı Aleksey Leonov "Vosxod 2" kosmik gəmisini 12 dəqiqəyə tərk edərək açıq kosmosa çıxan ilk insan olub. 1984 — Kamerun milli futbol komandası Afrika Millətlər Kubokunu qazanıb. 2020 — Qırğızıstan, Nikaraqua, Salvador, Uqanda, Yeni Kaledoniya və Zambiyada ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1991 — Xəzər Universiteti təsis edilib. 2010 — Azərbaycan və Fici arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.

19 mart — Qriqorian təqvimində ilin 79-cu günü. Bu tarixdə ilin sonuna 286 gün (uzun ildə 287 gün) qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 7 mart tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1895 — Lümyer qardaşları yeni patentləşdirilmiş kinematoqraflarından istifadə edərək ilk kadrlarını çəkirlər. === 1901–cari === 1945 — İkinci Dünya müharibəsi: Adolf Hitler Almaniyadakı bütün sənaye sahələri, hərbi qurğular, mağazalar, nəqliyyat vasitələri və rabitə vasitələrinin məhv edilməsini əmr edən "Nero Fərmanı" verib. 1982 — Qana milli futbol komandası Afrika Millətlər Kubokunu qazanıb. 2020 — Çad, Fici, Haiti və Nigerdə ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1994 — Bakı metropolitenində terror aktı baş vermişdir.

1 mart — Qriqorian təqvimində ilin 61-ci günü. Bu tarixdə ilin sonuna 304 gün (uzun ildə 305 gün) qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 17 fevral tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 834 — İmperator I Lüdovik Frank krallığının yeganə hökmdarı olaraq yenidən hakimiyyətə gəlib. === 1601–1900 === 1803 — Ohayo ABŞ-nin 17-ci ştatı olub. 1867 — Nebraska ABŞ-nin 37-ci ştatı olub. 1867 — Antuan Anri Bekkerel radioaktiv parçalanmanı aşkar edib. === 1901–cari === 1947 — Beynəlxalq Valyuta Fondu təsis edilib. 1980 — Avstraliya milli futbol komandası OFK Millətlər Kubokunu qazanıb. 1998 — "Titanik" dünya üzrə 1 milyard dollardan çox gəlir əldə edən ilk film olub.

27 mart — Qriqorian təqvimində ilin 87-ci günü. Bu tarixdə ilin sonuna 278 gün (uzun ildə 279 gün) qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 15 mart tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 1513 — İspaniya səyyahı Xuan Ponse de Leon Floridaya ilk səyahətində Baham adalarının şimal ucuna çatıb. === 1601–1900 === === 1901–cari === 1977 — Tenerife aeroportunda fəlakət: Tenerifedə dumanlı uçuş-enmə zolağında iki Boeing 747 təyyarəsi toqquşub və nəticədə 583 nəfər həlak olub. 1988 — Kamerun milli futbol komandası Afrika Millətlər Kubokunu qazanıb. 2020 — Şimali Makedoniya NATO-nun 30-cu üzvü olub. === Azərbaycana aid hadisələr === 1992 — Azərbaycan, Kuba, Misir və Filippin arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 1993 — Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan və Ermənistan Silahlı Qüvvələri arasında Kəlbəcər uğrunda döyüş baş vermişdir. 2022 — Xocalı rayonunun Fərrux kəndi Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən azad edilib.

28 mart — Qriqorian təqvimində ilin 88-ci günü. Bu tarixdə ilin sonuna 277 gün (uzun ildə 278 gün) qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 16 mart tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1854 — Krım müharibəsi: Fransa və İngiltərə Rusiyaya müharibə elan ediblər. === 1901–cari === 1969 — Yunan şairi və Nobel mükafatı laureatı Yorqos Seferis BBC World Service-ə Yunanıstanda xuntaya qarşı çıxan məşhur bəyanatla çıxış edib. === Azərbaycana aid hadisələr === 1992 — Azərbaycan və Suriya arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.

29 mart — Qriqorian təqvimində ilin 89-cu günü. Bu tarixdə ilin sonuna 276 gün (uzun ildə 277 gün) qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 17 mart tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1974 — Çinin Şaansi əyalətində Terrakota ordusu aşkar edilib.

2 mart — Qriqorian təqvimində ilin 62-ci günü. Bu tarixdə ilin sonuna 303 gün (uzun ildə 304 gün) qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 18 fevral tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 1498 — Vasko da Qamanın donanması Mozambik adasına səfər edib. === 1601–1900 === === 1901–cari === 1969 — Fransanın Tuluza şəhərində Konkordunun ilk sınaq uçuşu həyata keçirilib. 1970 — Rodeziya Britaniya tacı ilə son əlaqələrini kəsərək özünü respublika elan edib. 2020 — Andorra, İndoneziya, Latviya, Mərakeş, Portuqaliya, Seneqal, Səudiyyə Ərəbistanı və Tunisdə ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1992 — Azərbaycan BMT-nin üzvlüyünə qəbul olunub. 1995 — Azərbaycan və Burundi arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2005 — Azərbaycan jurnalisti Elmar Hüseynov Bakıda işdən evə qayıdarkən yaşadığı evin üçüncü mərtəbəsində naməlum şəxs tərəfindən yaxın məsafədən odlu silahdan açılmış atəş nəticəsində qətlə yetirilmişdir.

30 mart — Qriqorian təqvimində ilin 90-cı günü. Bu tarixdə ilin sonuna 275 gün (uzun ildə 276 gün) qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 18 mart tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1867 — ABŞ Alyaskanı Rusiyadan $7,2 milyon dollara, təxminən hər akra - 2 sent (4,19 dollar/km²) satın alıb. === 1901–cari === 1955 — Argentina milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 1976 — İsrail-Fələstin münaqişəsi: 1948-ci ildən bəri bir fələstinli kollektiv tərəfindən İsrail siyasətlərinə qarşı ilk mütəşəkkil cavab olaraq, fələstinlilər ilk Torpaq Gününü yaradıblar. 1981 — Vaşinqtonda ABŞ prezidenti Ronald Reyqan Con Hinkli tərəfindən otelin qarşısında sinəsindən güllələnib; eyni hadisədə daha üç nəfər yaralanıb. 2017 — SpaceX orbital sinifli raketin dünyada ilk dəfə təkrar uçuşu həyata keçirilib. 2020 — Botsvanada ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1918 — Mart soyqırımı və ya Mart hadisələri — 1918-ci ilin 30 mart və 3 aprel tarixləri arasında Bakı şəhəri başda olmaqla Bakı, Gəncə və İrəvan quberniyalarının müxtəlif bölgələrində və digər ərazilərdə Bakı Soveti və Daşnaksütundan olan erməni silahlı dəstələrinin azərbaycanlılara qarşı törətdikləri qırğın.

31 mart — Qriqorian təqvimində ilin 91-ci günü. Bu tarixdə ilin sonuna 274 gün (uzun ildə 275 gün) qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 19 mart tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1889 — Parisdə Eyfel qülləsi rəsmi olaraq açılmışdır. === 1901–cari === 1963 — Boliviya milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 2020 — Syerra-Leonedə ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb.

4 mart — Qriqorian təqvimində ilin 64-cü günü. Bu tarixdə ilin sonuna 301 gün (uzun ildə 302 gün) qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 20 fevral tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1789 — Nyu Yorkda Amerika Birləşmiş Ştatların ilk Konqresi toplanır və ABŞ Konstitusiyası qüvvəyə minib. 1791 — Vermont ABŞ-nin 14-cü ştatı olub. === 1901–cari === 1941 — Argentina milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 1980 — Milliyyətçi lider Robert Muqabe seçkilərdə böyük qələbə qazanaraq Zimbabvenin ilk qaradərili baş naziri olub.2018 — Keçmiş MI6 casusu Sergey Skripal və onun qızı İngiltərənin Solsberi şəhərində Noviçok sinir agenti tərəfindən zəhərlənib. 2020 — Macarıstan, Polşa və Sloveniyada ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 2008 — Azərbaycan və Ermənistan Silahlı Qüvvələri arasında Ağdərə toqquşması baş vermişdir.

5 mart — Qriqorian təqvimində ilin 65-ci günü. Bu tarixdə ilin sonuna 300 gün (uzun ildə 301 gün) qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 21 fevral tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 362 — Roma imperatoru Yulian Sasanilər imperiyasına hücum etmək üçün 90000 nəfərlik ordu ilə Əntakiyədən ayrılıb. === 1601–1900 === 1616 — Nikolay Kopernikin "Göy cisimlərinin fırlanması haqqında" kitabı ilk nəşrindən 73 il sonra Qadağan olunmuş Kitablar İndeksinə əlavə edilib. 1872 — Corc Vestinqauz hava əyləcinin patentini alıb. === 1901–cari === 1970 — Nüvə Silahlarının Qarşısının Alınması Müqaviləsi 43 ölkə tərəfindən ratifikasiya edildikdən sonra qüvvəyə minib. 1972 — Konqo milli futbol komandası Afrika Millətlər Kubokunu qazanıb. 2020 — Bosniya və Herseqovina, CAR, Fələstin və Vatikanda ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb. 2021 — Roma papası Fransisk İraqa səfər edib.

8 mart — Qriqorian təqvimində ilin 68-ci günü. Bu tarixdə ilin sonuna 297 gün (uzun ildə 298 gün) qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 24 fevral tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 1010 — Firdovsi "Şahnamə" əsərini bitirib. === 1601–1900 === 1722 — Gülnabad döyüşündə Əfqanıstandan gələn ordu Səfəviləri məğlub edib. 1736 — Əfşarilər sülaləsinin banisi Nadir şah Əfşar İran şahı olaraq taclanıb. 1844 — I Oskar İsveç-Norveç birliyinin kralı olmuşdur. === 1901–cari === 1942 — İkinci Dünya Müharibəsi: Yaponiya İmperator Ordusu Birmanın Ranqun şəhərini Böyük Britaniyadan ələ keçirib. 1963 — Suriyada Bəəs partiyası dövlət çevrilişi ilə hakimiyyətə gəlib. 1965 — Vyetnam müharibəsi: ABŞ dəniz piyadaları korpusu Dananq şəhərinə daxil olub.

Mört və Mözel (fr. Meurthe-et-Moselle) — Fransanın şimal-şərqində yerləşən, Qrand Est regionun departamentlərindən biri. Sıra nömrəsi — 54. İnzibati mərkəzi — Nansi. Əhalisi — 746 502 nəfər (departamentlər arasında 31-ci yer, 2010-cu ilin məlumatları). == Coğrafiyası == Ərazisi 5246 km². Departamentin ərazisində Mört, Mözell, Şyer və Vezuz çayları axır. Departamenrə 4 rayon, 44 kanton və 594 kommun daxildir. == Tarixi == Mört və Mözel 1871-ci ildə fransa-prussiya müharibəsindən sonra formalaşdı. Fransada qalan Mört və Mğzel bölgələrindən olan ərazini əhatə edir.(1790-cı ilin mart ayında Böyük Fransa İnqilabı zamanı 83 departamentin iki hissəsindən yaradılmışdır).