МАТ I м mat (şahmat oyununda: uduzma, məğlub olma). МАТ II м həsir, ayağaltı, payəndaz. МАТ III м мн. нет donuqluq, tutqunluq; навести мат на стекло ş
Полностью »I -а; м. (перс.) см. тж. матовый 1) Проигрышное положение в шахматной игре, при котором король не может защититься от атакующей фигуры противника. Пос
Полностью »мн. нет рагъулвал (гуьзгуьдиз ядай, цIарцIар тагур, а пата авайди акван тийир элуьхъай хьтин экв акъатдай гьал).
Полностью »мат (шахматдин къугъуна шагь къачудай, чарасуз тир ва вичелди къугъун куьтягь жедай гьал).
Полностью »şahm. mat, məğlub olma, məğlubiyyət; мат авун mat etmək, məğlub etmək; мат хьун mat qalmaq, məğlub olmaq.
Полностью »zərf : mat-mat baxmaq – donuxmuş halda sakit-sakit baxmaq, heyrətlə, təəccüblə baxmaq. Balaca dörd yaşında Cəbi atasına mat-mat baxardı, bir söz də sö
Полностью »нареч.: mat-mat baxmaq къах хьайи гьалда секиндаказ килигун, мягьтелвилелди килигун, тажублудаказ килигун; mat-mat gözlərini döymək кил. mat-mat baxma
Полностью »...olan, təəccüblənmiş. Mən bu işə matam. □ Mat etmək – bax mat qoymaq. Yaşı on səkkizə yenicə yetmiş; Gözəllikdə tamam xəlqi mat etmiş. M.P.Vaqif. Fəqi
Полностью »1 в сочет: mat qalmaq удивляться, удивиться, поражаться, поразиться, изумляться, изумиться; mat qoymaq kimi удивлять, удивить, поражать, поразить, изу
Полностью »i. (şahmat oyununda uduzma) checkmate, mate; ~ elan etmək to mate (d.); ~ olmaq (şahmatda) to lose* (d.); ~ qalmaq to be* surprised / astonished / thu
Полностью »[fars.] сущ. мат (1. пантӀ, пантӀ тир, тажуб тир; mat etmək кил. mat qoymaq; mat qalmaq мат хьун, пантӀ хьун, тажублу хьун, пагь атӀун, мягьтел хьун;
Полностью »(Əli Bayramlı, Kürdəmir) sakit, lal. – Kür bırda yap mat axır (Kürdəmir); – Su mat axan yerdə iri balığ olur (Əli Bayramlı)
Полностью »is. şahm. mat \mat\] m ; ~ elan etmək faire échec et mat à qn ; şah və ~! Echec et mat! ~ qalmaq dan. être mat ; rester vi (ê) baba, ébahi, -e ; stupé
Полностью »Farscadır, “öldü” deməkdir (şahmat - “şah öldü” kimi başa düşülüb). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »MAT I is. [ ər. ] Şahmat oyununda: çıxılmaz vəziyyətdə qalma, uduzma. “Rəqib” də şahı kimi yol tapmayır; mat qalır (R.Rza). MAT II is. [ ər. ] Təəccüb
Полностью »несов. 1. əzmək, bürüşdürmək; мять платье paltarı əzmək; 2. tapdalamaq, tapdalayıb əzmək (xarab etmək); мять траву otu tapdalamaq (basıb əzmək); 3. yo
Полностью »мну, мнёшь; мятый; мят, -а, -о. см. тж. мяться, мяльный, мятьё 1) (св. - размять) Давить, сжимать, делая мягким, размягчая. Мять глину, кожу, лён. 2)
Полностью »(-уни, -уна, -ар) xal, ziyil, ur (bədənin hər hansı bir yerində çıxan iltihabsız şiş).
Полностью »(-уни, -уна, -ар) - нарост, бородавка, родинка. || матӀан цуьк (бот.) - бородавник, чистотел (род многолетних травянистых растений семейства маковые);
Полностью »сущ,; -уни, -уна; -ар, -ари, -ара хамунал жедай элкъвей кӀеви хкаж хьанвай чка, тӀур, - Я балаяр, хьана тӀун, куьди вуч хабар я? Гъетер гьисабайла
Полностью »(-уни, -уна, -ар) n. outgrowth; overgrowth; excrescence; knot, birthmark, mole, beauty spot.
Полностью »...мать. Мать троих детей. Пойти в мать (стать похожим на мать). Неродная мать (мачеха). Мать семейства (женщина, имеющая семью, детей). Крёстная мать.
Полностью »bax mat-məbhut. Bəlli Əhməd mat-məəttəl dayanmışdı. “Koroğlu”. Fatma bir müddət mat-məəttəl ətrafına baxır. M.Dilbazi.
Полностью »нареч. недоумённо, в недоумении. Mat-məəttəl qalmaq, dayanmaq быть в недоумении, стоять в недоумении
Полностью »is. : matı-qutu qurumaq (çəkilmək) – donub qalmaq, heyrət içində olmaq. Qorxudan matı-qutu çəkildi. – Atanın matı-qutu qurudu. Oğluna nə cavab verəcəy
Полностью »в сочет. matı-qutu qurumaq недоумевать, испытывать недоумение, быть предельно удивленным
Полностью »i. matı-qutu qurumaq / çəkilmək d.d. to be* astonished; to be* open-mouthed with astonishment / surprise, to be* flabbergasted
Полностью »(Çənbərək) fərsiz. – Şıxalı mat-qut adamdı (Çənbərək) ◊ Matı-qutu qurumax (Ağcabədi). Matı-qutu çekilmək (Bakı) – 1. təəccüb qalmaq; 2. donub qalmaq (
Полностью »zərf Heyrət içərisində; susaraq. Arvad belə rəftarı gördükdə lal-mat geri dönüb qayıtdı. B.Talıblı.
Полностью »нареч. изумлённо, в изумлении. Lal-mat baxmaq изумлённо смотреть 2. недоумённо, в недоумении. Lal-mat qalmaq находиться в недоумении, lal-mat qoymaq k
Полностью »zərf [ər.] Heyrət içində, böht içində, çox təəccüblə. Mat-məbhut durmaq. – Hamı mat-məbhut bir-birinə baxırdılar. H.Nəzərli. [Dərviş:] Mən mat-məbhut
Полностью »нареч. устар. недоумённо, в недоумении. Mat-məhbut durmaq стоять в недоумении
Полностью »...özündən çıxmış, özünü itirmiş; heyrətdə qalmış, mat-məəttəl, mat-məbhut; ~ sein mat-məəttəl qalmaq, daşa dönmək, mat qalmaq; fig. keyləşmək
Полностью »1. быть в недоумении; 2. очутиться в беспомощном состоянии;
Полностью »