Поиск по словарям.

Yaqub ibn Osman bin Mahmud əl-Qəznəvi əl-Çərxi (1359, Qəzni və ya Əfqanıstan – 22 aprel 1447, Düşənbə və ya Tacikistan) — Nəqşibəndi şeyxi. Yaqub ibn Osman bin Mahmud Əfqanıstanın Lugərd vilayətinin Çərx kəndindəndir. Atası təqva sahibi bir kişiydi və babaları Çərx yaxınlarında Sərrəz kəndində yaşamışdılar. Gəncliyində röyasında Xızırı gördüyünü və onun tövsiyəsiylə elm təhsilinə başladığını söyləyən Çərxi bir müddət Heratda dini təhsil gördü. 1380-ci ildə Buxaraya gedib təfsir və fiqh oxudu, fətva vermə icazəsi aldı. Bir müddət sonra Misirə getdi və Şəhabəddin əs-Sayraminin tələbəsi oldu. Zeyniyyə təriqətının piri Zeynəddin əl-Xafi bu dönəmdə onun dərs arxadaşlarındandı. Çərxi Buxaraya döndüyündə Bahaəddin Nəqşibəndə intisab etdi. Onun vəfatına görə on bir il xəlifəsi Əlaəddin Əttarın söhbətlərinə davam etdi.Əlaəddin Əttarın vəfatının (1400) ardından Hisarı-Şadman (bu gün Tacikistanın paytaxtı Düşənbə) yaxınlarındakı Hülgatu kəndində qurduğu təkkədə irşad fəaliyətinə başladı. Ən önəmli müridi Nəqşibəndiyyənin yayılmasında böyük xidməti olan Ubeydullah Əhrardır.

Çərxi-gül xalçaları — Təbriz xalçaçılıq məktəbinə aid Azərbaycan xalçaları. Təbriz xalçaçılıq sənətinin çiçəklənmə dövrü XII–XVI əsrlərə aiddir. Təbriz məktəbinin XVI əsr qızıl dövrünün 200-ə qədər şah əsəri miniatür rəssamlıq sənəti ilə toxuculuğun harmonik birləşməsi, peşəkar rəssam və xalçaçıların yüksək ustalığı ilə səciyyələnir. Təbriz xalçaları arasında saray üçün toxunan iri xalılar daha məşhur olub. Sərdabələri, məqbərələri bəzəmək üçün böyük ölçüdə xalçalar toxunub. Hətta xalçaların toxunmasında ipəkdən, bahalı daş-qaşdan da istifadə olunub. Xalça üzərində əks olunan hər bir ornamentin özünün simvolik mənası olub. Alimlər illərdir bunun tədqiqatı ilə məşğul olurlar. Təbriz xalçaları kompozisiya baxımından mürəkkəbliyi, naxışlarının incə və nəfisliyi, ən başlıcası isə dinamikliyi ilə göz oxşayır. Bu xalça qrupu incə naxışlı kompozisiyalarla yanaşı, həm də süjetli xalçaların toxunması ilə seçilir ("Leyli və Məcnun", "Ovçuluq", "Dörd fəsil", Dərvişlər" və s.).

Fərxi — İranın İsfahan ostanının Xur və Biyabanək şəhristanının Mərkəzi bəxşində şəhər. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 4,600 nəfərdən ibarət idi.

Çərxçi — orta əsrlərdə Azərbaycanda, habelə bəzi qonşu Şərq ölkələrində xüsusi hərbçi süvari dəstəsinin döyüşçüsü. Çərxçi dəstələri ən təcrübəli və cəsur döyüşçülərdən təşkil olunurdu. Döyüş, adətən, çərxçibaşının rəhbərliyi altında öz dəstəsi ilə meydana girməsi ilə başlanılırdı. Çərxçilərə rəhbərlik görkəmli əmirlərə etibar edilmişdir. XVI əsrin bir sıra yazılı mənbələrində, Çərxçi qoşunun önündə gedən, döyüş zamanında meydana öncə çıxarılan dəstə olmuşdur. Çərxçi qoşunu əsasən, Səfəvilər dövründə mövcud olmuşdur.1507-ci ildə I Şah İsmayılın əmirlərindən Xan Məhəmməd Ustaclu öz qardaşı Qara bəyi 600 nəfər süvarinin çərxçisi vəzifəsinə təyin etmişdir. Çərxçi vəzifəsi qoruqçu vəzifəsindən daha yüksək hesab edilərək qorçubaşı ilə eyni səviyyədə idi. Çərxçilərə rəhbərlik edən şəxs çərxçibaşı adlanırdı. I Şah İsmayıl 1514-cü ildə Osmanlı Sultanı I Səlimlə müharibə zamanı qorçu vəzifəsində olan Sarı Pir Ustaclunu çərxçi təyin edir. Sonra çərxçi vəzifəsində olan Sarı Pir Ustaclu bir dəstə çərxçi ilə birlikdə cəsarətlə Osmanlı ordusu üzərinə hücum etmşdir.

Filmlər Dönüş (film, 1972) — Dönüş (film, 2006) — rejissor Pedro Almodovarın filmi. Dönüş (film, 2018) — rejissor Rüfət Əsədovun filmi.

Mələyin öpüşü — rejissor Əsgər Əli Hacızadə tərəfindən 2017-cı ildə çəkilən dram janrlı tammetrajlı bədii film. Ekran əsəri atası ucbatından ərköyün, özündən razı böyüyən Elxan və həyat çətinlikləri ilə mübarizə aparan Cahan haqqındadır. Cahan xəstə atasına baxmaq üçün, iş axtaran cavan bir qızdır. Axırıncı dayənin bezib getməsindən gileylənən ana Tamilla xanım öz oğluna xəstə baxıcısı axtardığına görə Cahana iş təklifi edir. Məşhur iş adamının oğlu – Elxanın bir il əvvəl avtomobil qəzası nəticəsində iflic olaraq, əlil arabasına məhkum olduğunu və danışma qabiliyyətini belə itirdiyini öyrənən Cahan tərəddüdsüz bir səkildə işi qəbul etsə də başına gələcəklərdən xəbərsizdir. Əvvəldə ikili arasında münasibətlər gərgin başlasa da, zaman keçdikcə bir-birilərinə qarşı duyğuları dəyişir... Film Fuad Poladovun kinoda son işidir.

Dönük Qırıqlı — Azərbaycan Respublikasının Tovuz rayonunun Dönük Qırıqlı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. == Toponimikası == Yerli əhalinin verdiyi məlumata görə, yaşayış məntəqəsini XVIII əsrin axırlarında Düz Qırıqlı kəndindən köçüb gəlmiş ailələr salmışlar. Oronimin ikinci komponenti (qırıqlı) oğuz tayfalarından birinin adı ilə bağlıdır. Dönük komponenti isə düz sözünun qarşılığı kimi "əks tərəf" və ya qədim türk dilinin dil vahidi olan tanuq sözünun ifadə etdiyi "dik" mənası ilə əlaqədardır. 1917-ci ildə həmin komponent Danuk variantında qeydə alınmışdır. == Tarixi == === Tarixi abidələri === Dönük Qırıqlı kəndində aşağıdakı daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri qeydə alınmışdır: == Coğrafiyası və iqlimi == Kənd Gəncə-Qazax düzənliyində yerləşir. == Əhalisi == === Şəhidləri === Nurlan Sultanov — Vətən müharibəsi şəhidi. == İqtisadiyyatı == Əhalinin əsas məşğuliyyəti əkinçilik, bağçılıq və maldarlıqdır. Əkinçilikdə suvarma əkinçiliyindən istifadə olunur. Əsasən kartof və taxıl istehsalına üstünlük verilir.

Dönüş kodu (en. Return code)– proqramlaşdırmada: altproqram və ya proses bitdikdə (qaytardıqda), yaxud sistemin idarəetməsini başqa altproqrama verdikdə prosedurun nəticələrini bildirmək, yaxud sonrakı hadisələrə təsir etmək üçün istifadə olunan kod. Məsələn, dönüş kodu əməliyyatın uğurlu, yaxud uğursuz olmasını göstərə bilər. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.

Dönüş klavişi (en. Return key) – Apple klaviaturalarında: IBM klaviaturalarında və IBM-uyumlu klaviaturaların əksəriyyətindəki Enter klavişinə tam yuğun olan klaviş. Klavişin adı yazı makinasından alınıb, belə ki, orada bu klaviş çap mexanizminin karetini sətrin başlanğıcına döndərir. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.

Dönüş kodu (en. Return code)– proqramlaşdırmada: altproqram və ya proses bitdikdə (qaytardıqda), yaxud sistemin idarəetməsini başqa altproqrama verdikdə prosedurun nəticələrini bildirmək, yaxud sonrakı hadisələrə təsir etmək üçün istifadə olunan kod. Məsələn, dönüş kodu əməliyyatın uğurlu, yaxud uğursuz olmasını göstərə bilər. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.

Çerri-Hill (ing. Cherry Hill) — ABŞ-nin Nyu-Cersi ştatındakı Kamden dairəsində yerləşən şəhər.

Dönüş (isp. Volver) — rejissor Pedro Almodovarın filmi. 2006-cı ildə ekranizasiya olmuşdur. Rejissorun sözlərinə görə bu filmdə "nənə, ana, qızı, kabuslar və tanqo" iştirak edir. Filmin relizi 2006-cı il Kann festivalında təqdim olunmuşdu. Pedro Almadovar ən yaxşı ssenariyə görə hədiyyə qazanmışdı. == Məzmun == Pedro Almadovar özünün ən sevdiyi mövzusunu — qadınlar haqqda mövzunu davam etdirir. Bu 3 qadın nəsli haqqında hekayədir (nənə, ana və qızı), və bu nəsil ailə, dostluq, sevgi qonşu prizma nöqteyi-nəzərindən danışılır. Ölümündən sonra İrene kabus şəklində öz doğma şəhərinə qayıdır və sağlığında eləmədiyi işi görməyə — bağışlamaq diləyi ilə. Onun gizli sirri var.

Dönüş — Rüfət Əsədovun filmi. Film 2018-ci ildə Orxan Fikrətoğlunun ssenarisi əsasında, Qarabağ müharibəsi iştirakçısı, tibb xidməti kapitanı, hərbi həkim İmran Qurbanov haqqında çəkilmişdir. Tammetrajlı sənədli filmdir. == Məzmun == Filmdə İmran Qurbanovun həyat yolu, könüllü hərbi həkim kimi döyüşlərdə iştirakı, xüsusilə də Qarabağ müharibəsi zamanı rəhbərlik etdiyi tibb bölüyünün Ağdərə, Kəlbəcər, Laçın və Murovda gedən döyüşlər zamanı fəaliyyəti əks olunub. == Filmin heyəti == === Film üzərində işləyənlər === İdeya müəllifi: Rüstəm Dastanoğlu Ssenari müəllifi: Orxan Fikrətoğlu Quruluşçu rejissor: Rüfət Əsədov Rejissor: Rüfət Əsədov Operator: Röyal Quluzadə Montaj rejissoru: Tofiq Teymuroğlu Prodüserlər: Nail Qurbanov, Zövqü Quliyev Posterin dizayneri: Vüsal Nazimoğlu Musiqilərindən istifadə edilən bəstəkar: Şəmistan Əlizamanlı === Filmdə iştirak edənlər === Şəmistan Əlizamanlı — hərbi diktor Rüstəm Dastanoğlu — dostu Rey Kərimoğlu — Qarabağ qazisi Nail Qurbanov — qardaşı Sevinc Qurbanova — həyat yoldaşı Vaqif Namazov — dostu Aslan Həşimov — hərbi həkim == Mükafat və nominasiyalar == == Filmin təqdimatı == 17 aprel 2018-ci ildə Nizami Kino Mərkəzində filmin təqdimatı olmuşdur. Təqdimatda İmran Qurbanovun döyüş dostları, Qarabağ qaziləri, millət vəkilləri, ictimaiyyət nümayəndələri iştirak ediblər. Təqdimatdan əvvəl keçirilən tədbirdə Azərbaycanın hərbi diktoru, vətənpərvərlik mahnılarının mahir ifaçısı Şəmistan Əlizamanlı, filmin rejissoru və ssenaristi öz fikirlərini bölüşüblər. İmran Qurbanov çıxış edərək filmin çəkilişində əməyi olan və tədbirə qatılan hər kəsə öz minnətdarlığını bildirib.

Cerki (ing. jerky) - qaxac edilmiş, nazik kəsilmiş ət parçaları. Xüsusi qaydada bişirilir. Cersinin tək və ya iştahaçıcı kimi istifadə etmək olar. == Tarixi == Cersi sözü ch'arki terminindən irəli gəlir və mənası "saralmış ət" deməkdir. əsas məqsəd əti müəyyən müddət basdırma etməkdir. Avropada cersi Napaleonun dövründə məşhurlaşmağa başladı . Cersi ABŞ və Qərbi Avropada çox məşhurdur. 1996-cı ildə NASA-nın əsas yeməklərindən biri olur. O artıq çəki yaratmır və yüksək keyfiyyətə malikdir.

Cersi (ing. Jersey [ˈdʒɜrzi], fr. Jersey [ʒɛʁˈzɛ], norm. Jèrri) — La Manş boğazında Normand adaları qrupunun ən böyük adası, Böyük Britaniya ərazisidir. == Haqqında == Cersi adası Fransa sahilləri yaxınlığındadır. Adanın sahəsi 116,3 kv. km-dir. Hühdürlüyü dəniz səviyyəsindən 148 metrdir. Ada kristallik suxurlardan ibarətdir. İri şəhəri və portu Sent-Helierdir.

Çarxı — Azərbaycan Respublikası Xaçmaz rayonu inzibati ərazi vahidində kənd. Kənddə 2 məktəb, 1 xəstəxana, 4 mağaza, 2 məscid, 1 poçt şöbəsi, bələdiyyə və kənd icra nümayəndəliyi fəaliyyət göstərir. Çarxı kənd bələdiyyəsi 1999-cu ildə yaradılmışdır. Tərkibi Çarxı və Xanlıqoba kəndlərindən ibarətdir. Çarxı kəndinin əhalisi 7000 nəfərdir və bu baxımdan Xaçmazın ən böyük və əhalisi çox olan kəndi sayılaraq, əhalisi isə tamamilə azərbaycanlılardan ibarətdir.

Ponçik və ya donut – qızardılmış xəmirdən hazırlanan yemək növü. Şəkər və yağla zəngindir. Ponçikin bir çox çeşidi mövcuddur və amerikalılar tərəfindən naharda yeyilir. İki formada hazırlana bilər: simit donut və dəliksiz (dairə şəklində) ponçik. Ponçik şokolad, mürəbbə, krem kimi çox müxtəlif əlavələrlə birlikdə yeyilə bilər.

Donuz — Sus cinsində olan heyvanlara verilən ümumi addır. Donuzlar həm ət həm ot ilə qidalanırlar. İnsanlar tərəfindən əhlilləşdirilmişdir və ferma heyvanı olaraq istifadə edilməkdədir.

Madatov adasına gediş və dönüş - Aka Morçiladzenin romanı.Postsovet dönəmi Gürcü ədəbiyyatının ən parlaq imzalarından biri Aka Morçiladzenin "Madatov adasına gediş və dönüş" adlı romanı Alatoran Yayınlarında işıq üzü görüb. == Məzmun == "Madatov adasına gediş və dönüş" romanını oxuyarkən insan fərqli düşüncələrin şahisi olur. Rəngsaz Hafo romanın əsas qəhrəmanıdır. Sənətində əsl peşəkar olan Hafo cəmiyyət tərəfindən əxlaqsız hesab olunur. İnsanlardan ondan şikayətlər edirlər. Hafo kişibazlıqda günahkar bilinir. Hətta romanda elə bir məqam var ki, yeddi kişi birlikdə münasibətdə olurlar. Rəngsaz lal oğlanı evinə gətirir. İnsanlar deyir ki, o oğlan Hafonun arvadını əvəz edir. Guya ki, həmin uşağı Hafo qorxutmuş və bu qorxunun nəticəsində uşaq lal olmuşdu.

Elbric Cerri (ing. Elbridge Thomas Gerry 17 iyul 1744 – 23 noyabr 1814) — Amerika Birləşmiş Ştatlarının 5-ci vitse-prezidenti.

Folkirk çarxı (ing. Falkirk Wheel) — Şotlandiyada Forth and Clyde Canal ilə the Union Canalı əlaqələndirən fırlanan gəmi qaldıran qurğudur. Gəmi qaldırıcı Millennium Link layihəsinin bir hissəsi kimi 1930-cu ildən bəri ilk dəfə olaraq iki kanalı yenidən birləşdirib və açılışı 2002-ci ildə olub. Gəmi qaldırıcının adı yaxınlıqdakı Folkirk şəhərinin şərəfinə adlandırılıb. Edinburqla Qlazqonu yenidən birləşdirən və əsas Şotland kanallarını bərpa etmək üçün hazırlanmış plana Şotland Müəssisələri Şəbəkəsi (ing. Scottish Enterprise Network), Avropa Regional İnkişaf Fondu (ing. European Regional Development Fund) və Millennium Commission, yeddi yerli hakimiyyət orqanlarının maliyyə dəstəyi və yardımı ilə British Waterways tərəfindən rəhbərlik edilib. Çarx gəmiləri 24 m-dək hündürlüyə qaldırır, ancaq Union Canal akvedukdan 11 metr daha yüksəkdir. Gəmilər Union Canal və çarxın yuxarısına çatmaq üçün iki şlüzün içərisindən keçməlidirlər. Folkirk çarxı dünyada bu tipli yeganə fırlanan qayıq qaldırıcıdır.

Nyu-Cersi (ing. New Jersey) — Amerika Birləşmiş Ştatlarında ştat. Mərkəzi Trenton şəhəridir.

Nyu-Cersi (ing. New Jersey) — Amerika Birləşmiş Ştatlarında ştat. Mərkəzi Trenton şəhəridir.

Pyetro Cermi (14 sentyabr 1914, Genuya – 5 dekabr 1974, Roma) — italyan kinorejissoru, ssenaristi və aktyoru. Neorealizmin banilərindən biri. Romada Eksperimental kinomərkəzdə əvvəl aktyorluq, sonra rejissorluq şöbələrini bitirmişdir. "Şahid" filmi (1946) rejissor debütü olmuşdur. "Yolunu azmış gənclik" (1947), "Qanun naminə" (1949), "Ümid yolu" (1950, Qərbi Berlin Beynəlxalq kinofestivalının mükafatı) və "Şəhər müdafiə olunur" (1951, Venesiya Beynəlxalq kinofestivalının mükafatı) filmləri Ceymini neorealizmin aparıcı sənətkarlarından biri etmişdir. Neorealizm hərəkatının tənəzzülü dövründə "Takka del Lupodan olan quldur", "Prezident arvadı" (hər ikisi 1952), "Qısqanclıq" (1953) kommersiya filmlərini çəkmişdir. Ceymi öz filmlərinin həm ssenaristi olmuş, həm də aktyor kimi ("Maşinist", 1956, San-Sebastyan Beynəlxalq kinofestivalının mükafatı; "İradəsiz kişi", 1958, psixoloji dramlarında; antifaşist "Lənətə gəlmiş çaşqınlıq", 1959) yaddaqalan obrazlar yaratmışdır. Onun böyük uğur qazanmış "İtalyansayağı boşanma" (1961, Beynəlxalq Kann kinofestivalının mükafatı, "Oskar" mükafatı), "Aldadılmış və atılmış qadın" (1964), "Xanımlar və cənablar" (1965, Kann Beynəlxalq kinofestivalının baş mükafatı) filmləri "italyansayağı komediya"nın əsasını qoymuşdur. "Əxlaqsız" (1967), "Serafino" (1968, Moskva Beynəlxalq kinofestivalının baş mükafatı), "Şabalıdlar dadlıdır" (1970), "Alfredo, Alfredo" (1971) və s. filmləri var.

İdarəetmə çarxı və ya lever, təyyarəni idarə etmək üçün nəzərdə tutulan xüsusi qurğu. Lever; qanadcıq və rul kimi nəzarət səthlərini hərəkət etdirmək üçün istifadə olunur. Qanadcıq ilk növbədə təyyarənin yuvarlanma oxunda yatış həyata keçirməsini; hündürlük sükanı isə tanqaj hərəkətlərini təmin edir.

İnduktivlik çarxı - radiotexnika qurğusudur. Silindrik və ya halqa formasında olan dielektrikin ətrafında burulmuş (dolama, spiral və ya dolama-spiral), xüsusi lak ilə izolyasiya edilmiş elektrik naqillərdən ibarətdir. İnduktivlik çarxı xeyli induktivliyə malik olaraq nisbətən kiçik elektrik tutumu və kiçik aktiv müqaviməti ilə fərqlənir. Nəticədə, induktivlik çarxından axan dəyişən elektrik cərəyanda ləngimə müşahidə olunur, elektrik impulsun formasında müəyyən səbəblərə görə yaranmıs əngəllər yox olur. Radiotexnikada, elekron cihazlarında, kompüterlərdə geniş istifadə olunur.

Karl Çerni (alm. Carl Czerny‎, 21 fevral 1791, Vyana - 15 iyul 1857, elə həmin yerdə) — çex əsilli Avstriya pianoçusu və bəstəkarı; Vyanada ən yaxşı piano müəllimlərindən biri hesab olunurdu. Piano üçün çoxlu etüd yaratmaqla məşhur olan əfsanəvi metodist.

Su çarxı — çarxın oxuna tökülən suyun enerjisini (hidravlik enerji) fırlanma hərəkətinin enerjisinə çevirmək üçün mexaniki qurğu. Su müəyyən bir səviyyəyə qalxdıqda, bu səviyyəyə uyğun gələn potensial enerji orada saxlanılır, buna görə də düşən su iş görə bilər. Tərs çevrilmə gəmilərdə hərəkətverici kimi istifadə olunan avar çarxlarında istifadə olunur.

Fələstin— Aralıq dənizinin şərqində, Yaxın Şərqdə, Fələstin İmperiyasının torpaqlarının bir hissəsini əhatə edən coğrafi bölgə. == Etimologiya == Fələstin adı Aralıq dənizi ilə İordan çayının arasında qalan bölgəni adlandırmaq üçün ilk dəfə e.ə. 450 — b.e. 1948 illəri arasında istifadə olunan termin idi. Həmçinin bu bölgə müxtəlif zamanlarda Kanaan, Siyon, İsrail, Suriya Fələstni, Cənubi Suriya, Cand Fələstini, Outremer, Müqəddəs Torpaqlar və Cənubi Levant adlandırılmışdır. == Dini mənbələrdə == İslam dinində bura müqəddəs və mübarək yer sayılır. Burada Əqsa məscidi yerləşir. Müsəlmanların ilk qibləsi olmuş bu məscid Allah Təala üçün yer üzündə tikilmiş ikinci məscid kimi qəbul olunur və İslam dinində müqəddəs sayılan məscidlər arasında 3-cü yerdədir. Bura İsra (Merac) ərazisi də adlanır. Axı, Məhəmməd peyğəmbər (s) məhz buradan göyə ucalmışdır.

Qələbin — Azərbaycan Respublikasının Lerik rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Əhalisi 334 nəfərdir. Toponim qələ (qala) və bin (alt, dib) sözlərindən ibarət olub, “qala altı, qalanın dibi” mənasındadır. Kəndin yerləşdiyi coğrafi mövqe də bunu təsdiq edir. Kənd qədim Zəməqalanın ətəyində yerləşir. Yerli əhali arasında Qalaaltı da adlanır. Rayonun Mistan inzibati ərazi vahidində eyniadlı köçəbə də vardır.

Antiqona ( q.yun. Ἀντιγόνη ) — qədim yunan mifologiyasında personaj. Fessaliya Ftiotida padşahı Evrition onu Peleyə həyat yoldaşı kimi verilmiş və o, eyni zamanda padşahlığın üçüncü hissəsini almışdır. Kalidon ovu zamanı Peley təsadüfən Evritionu qətlə yetirmiş və Fessaliyadan qaçmağa məcbur olmuşdur. İolk padşahı Akast Peleyi qətlin çirkabından təmizləmişdir. Sonuncunun həyat yoldaşı Astidamiya Peleyə ehtirasla alovlanmış və rədd edilərək onu zorla ona təcavüz etməkdə günahlandırmışdır. Antiqona ümidsizlikdən özünü asmışdır. Peley daha sonra İolku fəth etmiş, Akastı və onun həyat yoldaşını edam etməklə qisas almışdır.

Diogeniya (q.yun. Διογένεια) — qədim yunan mifologiyasında persona, Elefsis padşahı Keley və Metaniranın qızı. Pavsani Pamf və Homerə istinadən xəbər verir ki, Afina padşahı Erextey və İmmarad elefsislilərə başçılıq edən Evmolpun oğlu döyüşdə ölmüş, Keleyin qızları Diogeniya, Pammerop və Sesara tanrıçalara müqəddəs bir xidmət təşkil etmişdir.

Meget (q.yun. Μέγης Φυλεΐδης) — qədim yunan mifologiyasında personaj. Filey və Evstioxinin oğlu olmuşdur. O, Exianadlar və Oksey adalarını idarə edirdi. Yelenanın nişanlısı olmuşdur. Dulixidən Troyaya 40 gəmi (və ya 60 ) gətirmişdir.

Alita: Döyüş mələyi (ing. Alita: Battle Angel; yap. アリータ: バトル・エンジェル) – Yukito Kişironun "Battle Angel Alita" manqa seriyası əsasında çəkilmiş 2019-cu il istehsalı ABŞ kiberpank və macəra filmi. Ceyms Kemeron və Con Landaunun prodüserliyi, Robert Rodrigesin rejissorluğu, Kemeron və Laeta Kaloqridisin ssenaristliyi ilə çəkilən filmin 14 fevral 2019-cu ildə ekranlaşdırılması planlaşdırılır. Buraxılış və istehsal tarixi Kemeronun "Avatar" sikvelləri üzərindəki işlərinə görə daim ertələnmişdir. Filmin baş rollarında Roza Salazar, Kristof Valts, Cennifer Konnelli, Maherşala Ali, Ed Skreyn, Ceki Erl Heyli və Kian Conson çıxış edirlər. "Alita: Battle Angel"-da Dison İdo adlı kibertibb mütəxəssisi tərəfindən tapılan Alita adlı yaddaşını itirmiş kiborq qız əslində kim olduğunu kəşf etməyə çalışır. == Məzmun == Ceyms Kemeron Yukito Kişironun orijinal manqasının əsas hekayəsi və ilk 4 cildi əsasında filmi çəkməyi planlaşdırdığını bildirmişdir. O, xüsusilə 3-cü və 4-cü cildlərdə vacib yer tutan uydurma motorbol idman növünün filmə daxil edilməsini istəyir. == Rollarda == Roza Salazar Alita rolunda: əsas kiborq qəhrəman.

Alita: Döyüş mələyi (ing. Alita: Battle Angel; yap. アリータ: バトル・エンジェル) – Yukito Kişironun "Battle Angel Alita" manqa seriyası əsasında çəkilmiş 2019-cu il istehsalı ABŞ kiberpank və macəra filmi. Ceyms Kemeron və Con Landaunun prodüserliyi, Robert Rodrigesin rejissorluğu, Kemeron və Laeta Kaloqridisin ssenaristliyi ilə çəkilən filmin 14 fevral 2019-cu ildə ekranlaşdırılması planlaşdırılır. Buraxılış və istehsal tarixi Kemeronun "Avatar" sikvelləri üzərindəki işlərinə görə daim ertələnmişdir. Filmin baş rollarında Roza Salazar, Kristof Valts, Cennifer Konnelli, Maherşala Ali, Ed Skreyn, Ceki Erl Heyli və Kian Conson çıxış edirlər. "Alita: Battle Angel"-da Dison İdo adlı kibertibb mütəxəssisi tərəfindən tapılan Alita adlı yaddaşını itirmiş kiborq qız əslində kim olduğunu kəşf etməyə çalışır. == Məzmun == Ceyms Kemeron Yukito Kişironun orijinal manqasının əsas hekayəsi və ilk 4 cildi əsasında filmi çəkməyi planlaşdırdığını bildirmişdir. O, xüsusilə 3-cü və 4-cü cildlərdə vacib yer tutan uydurma motorbol idman növünün filmə daxil edilməsini istəyir. == Rollarda == Roza Salazar Alita rolunda: əsas kiborq qəhrəman.

Fələkan (fars. فلكان‎‎‎‎‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Urmiya şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 590 nəfər yaşayır (108 ailə).

Fələstin (ərəb. دولة فلسطين‎) — Yaxın Şərqdə yerləşən de-yure suveren dövlət. 15 noyabr 1988-ci ildə qurulmuş Fələstin dövləti rəsmi olaraq Fələstin Azadlıq Təşkilatı (FAT) tərəfindən idarə olunur və Şərqi Qüds də daxil olmaqla 1967-ci il müharibəsindən bəri İsrailin hakimiyyəti altında olan İordan çayının qərb sahilinin və Qəzza zolağının öz ərazisi olduğunu iddia edir. Dövlət BMT-nin 141 üzvü tərəfindən tanınır və 2012-ci ildən BMT-də qeyri-üzv müşahidəçi statusuna malikdir. == Etimalogiya == "Fələstin" və ya Aralıq dənizinin cənub-şərqi üçün səciyyəvi olan digər əlaqəli terminlərin ümumi istifadəsi tarixən Qədim Yunanıstanın mövcudluğu dövrünə qədər gedib çıxır. Belə ki, Herodot eramızdan əvvəl 5-ci əsrdə özünün "Tarix" adlı əsərində əraziyə finikiyalıların digər dəniz xalqları ilə qarşılıqlı əlaqədə olduğu "Fələstin adlı Suriya bölgəsi" kimi istinad edərək bu haqda yazan ilk tarixçi olmuşur. Başqa izahlar da mövcud olsa da, "Fələstin" termininin (latın dilində, Palæstina ) Qədim Yunanlar tərəfindən filistinlilərin işğal etdiyi torpaq sahəsi üçün istifadə edilmiş bir termin olduğu güman edilir. == Tarix == === Fələstin miladdan öncə === İnsan varlığı izləri Təbəriyyə gölünün cənub regionunda tapılmışdır, bu təxminən miladdan öncə 600 min ilə gedib çıxır. Yeni daş dövründə (m. ə.

Fələstin bayrağı — Fələstinin bayrağı

Fələstin coğrafiyası dedikdə Fələstin Dövlətinin iddia etdiyi ərazilərin coğrafi xüsusiyyətləri başa düşülür. Fələstin Aralıq dənizi hövzəsinin şərqində yerləşir. Sahəsi iki ayrı hissədən ibarətdir: İordan çayının Qərb sahili (ərazisi 5,9 min km²), Qəzzə zolağı (sahəsi 0,4 min km²) və Şərqi Qüds. Qərb sahili adlanan ərazidə Yerixon, Nablus, Ramallah və Xevron şəhərləri yerləşir. Bu hissə üç tərəfdən: şimalda, qərbdə və cənubda İsraillə həmsərhəddir (sərhədin uzunluğu — 307 km), şərqdə isə İordaniya ilə qonşuluqdadır. (sərhədin uzunluğu 97 km). Qəzzə sektoru qərb tərəfdən Aralıq dənizi sularına qovuşur. (sahil zolağının uzunluğu – 40 km), cənubdan Misirlə həmsərhəddir. (sərhədin uzunluğu – 11 km), şərqdə isə İsraillə qonşuluqdadır. (sərhədin uzunluğu 51 km).

Fələstin keffiyə (ərəb: كوفية, romanlaşdırılmış: koofiyyeh) adətən boyun və ya baş ətrafına taxılan damalı qara və ağ keffiyəhsidir.

== Təbii yayılması == Aralıq dənizi, Mərakeş və portuqaliyada, Kanardan Suriya, Livan və İsrailə qədər olan ərazilərdə yaylımışdır. == Botaniki təsviri == Hündürlüyü təxminən 5–10 m-ə çatan iri kol və ya kiçik ağacdır. Yarpağı tökülən ikievli bitkidir. Yarpaqların dəstədə sayı 3–9 olub, uzunluğu 10–20 sm, mürəkkəb, tək lələkvaridir. Çiçəkləri bircinsli, xırda, qırmızımtıl-bənövşəyi rəngli iri süpürgəyə yığılmışdır. Aprel ayında çiçəkləyir, meyvəsi sentyabr-oktyabr ayında yetişir. Çiçəkyanlığı sadə,2–6 xırda yarpaqdan ibarətdir. Meyvələri xırda, qırmızı rəngli, yetişdikdə qaralan şarşəkilli çəyirdəklidir. Toxum və pöhrələrlə çoxaldılır. == Ekologiyası == Quraqlığa və şaxtayadavamlıdır.

Gələşin (fars. گله شين‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Salmas şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə‎ yaşayış yoxdur.

Küləyin istiqaməti. Külək istiqaməti və surəti ilə səciyyələnir. Surət m/san və ya Bofort şkalası üzrə (0-12 bal ilə) göstərilir. Küləyin istiqaməti və surəti flüger və anamometr vasitəsilə ölcülur. Surəti 0-dan 50 m/san-yədək, yüksək təbəqələrdə qasırğa zamanı 100 m/san-yədək olur.

== Külək == Atmosfer təzyiqinin paylanmasından asılı olaraq hava həmişə üfiqi istiqamətdə yer dəyişir. Havanın üfiqi istiqamətdə belə yer dəyişməsinə külək deyilir. Külək həmişə yüksək təzyiq sahəsindən alçaq təzyiq sahəsinə doğru əsir. == Küləyin sürəti == Küləyin sürəti və istiqaməti daima dəyişir. Yer səthində küləyin orta sürəti 5–10m/san olub, bəzən isə güclü atmosfer tufanları zamanı 50m/san.-yə çatır. Atmosferin yuxarı təbəqələrində şırnaq axınlarında küləyin sürəti daima 100 m/san bərabər olur. Küləyin sürəti m/san, km/saat və düyümlərlə ifadə olunur. Metr saniyədən düyümlərə keçmək üçün m/san-ni 2-yə vurmaq lazımdır. Bundan başqa küləyin sürətini ballarla (Bofort şkalası) ifadə etmək olar. Mümkün ola bilən küləyin sürətləri 12 balla ifadə edilir.

Kələkin (fars. كله كين‎‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Piranşəhr şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 808 nəfər yaşayır (140 ailə).

Qələbin — Azərbaycannın Lerik rayonunda Veri ərazisinin Qələbin kəndində yerləşən şəlalə. Talış dağlarının zirvəsində olan şəlalə yuxarı və aşağı şəlalələrdən ibarətdir. Mənbəyi təqribən dəniz səviyyəsindən 1000 metr hündürdə yerləşən Talış dağları olan şəlalənin hündürlüyü təqribən 65–70 metrdir.

Qeysəriyyə (ivr. ‏קֵיסָרְיָה‏‎ ; yun. Καισάρεια lat. Caesarea Maritima) — müasir İsrailin Aralıq dənizi sahilində yerləşən qədim şəhəri. == Şəhərin adı == Şəhər Yəhudi kralı Böyük Hirod tərəfindən Roma imperatoru Sezar Avqustun şərəfinə Qeysəriyyə adlandırılmışdır, o, əvvəllər yəhudilərə itirdiyi torpaqları ona vermişdi. == Şəhərin tarixi == Şəhərin tarixi finikiyalılar liman yaxınlığında kiçik bir qəsəbə qurduqları zaman, Əhəməni hakimiyyəti dövrünün sonlarına (e.ə. IV əsrin ortalarına) gedib çıxır və onu Şarşon qalası (yunan dilində Straton qalası) adlandırırdılar. Eramızdan əvvəl 96-cı ildə Qeysəriyyə Yəhudi kralı Aleksandr Yanna tərəfindən fəth edildi və bununla da yəhudi yaşayış məntəqəsinə çevrildi. 63-cü ildə Roma sərkərdəsi Pompey tərəfindən Yəhudeya fəth edildikdən sonra Straton Qülləsi yenidən qeyri-yəhudi yaşayış məntəqəsinə çevrilir.

Fələstin kürdləri (kürd. Kurdên Filistînê; ərəb. اكراد فلسطين: Akrad Filistin) — kürdmənşəli fələstinlilər. == Tarixi == Bəzi Fələstin kürdlərinin mənşəyi Səlib yürüşləri zamanı Əyyubilər sülaləsinin fəthlərinə gedib çıxır. Əyyubi hökmdarları öz imperiyalarının sərhədlərini qorumaq üçün bir çox kürd qəbilələrini Fələstində yerləşdirmişdilər. Fələstində kürd icmalarının yaşadığı əsas yaşayış məntəqələri arasında Hebron (əl-Xəlil), Yerusəlim (əl-Qüds) və Şekem (Nablus) şəhərləri var. Əyyubilərdən sonra, xüsusən də Osmanlılar dövründə Fələstinə gələn çoxlu kürd tayfaları da var. Kürdlər Qərb sahilində ən böyük etnik azlıqdır. == Xevron == Kürd müsəlman Səlahəddin Hebronu 1187-ci ildə geri almışdır. Şəhərin adı yenidən əl-Xəlil olaraq dəyişdirilmişdir.

Fələstin yəhudiləri — müasir İsrail dövlətinin yaranmasından əvvəl Fələstinin yəhudi sakinlərinə aid edilən termin. İngilis mandatı dövründə Fələstində yaşayan yəhudilərə istinad etməklə yanaşı, “Fələstin yəhudiləri” ifadəsi Cənubi Suriyanın yəhudi sakinlərinə də şamil edilmişdir. Bizans İmperiyasının "Palestina Prima" və Palestina Secunda (e. 4-7-ci əsrlər) əyalətlərində yəhudilərin son antik dövrdə "Fələstin yəhudiləri" kimi xatırlanmasına dair elmi nümunələr də var. 1948-ci ildə İsrail yaradıldıqdan sonra Məcburi Fələstin yəhudiləri İsrail vətəndaşları oldular və "Fələstin Yəhudiləri" termini böyük ölçüdə "İsrail Yəhudiləri" termininə dəyişdi. == Avropa yəhudiləri == Avropalı yəhudilər bir çox Avropa ölkələrində ümumiyyətlə “Şərqli” insanlar hesab edilirdilər, adətən onların ata-baba mənşəyini Yaxın Şərqdə göstərdilər. Bunun bariz nümunəsi Avropa yəhudilərini “aramızda yaşayan fələstinlilər” adlandıran İmmanuel Kantdır.

Fələstinlilər (ərəb. الفلسطينيون‎, əl-Filəstiniyyun; ivr. ‏פָלַסְטִינִים‏‎, Faləstinim) və ya Fələstin xalqı (ərəb. الشعب الفلسطيني‎, əş-şəb əl-Filəstini), həmçinin Fələstin ərəbləri və ya fələstinli ərəblər (ərəb. العرب الفلسطينيون‎, əl-ərəb əl-Filəstiniyyun) — minilliklər boyu Fələstin regionunda məskunlaşmış, indiki dövrdə mədəni və linqvistik baxımdan ərəb olan xalqlardan törəmiş etnomilli qrup. Müxtəlif müharibələrə və mühacirətlərə baxmayaraq, dünyadakı Fələstin əhalisinin təxminən yarısı indiki İsraili, Fələstinin Qərb sahili və Qəzzə zolağının ərazilərini əhatə edən keçmiş Fələstin mandatı ərazisində yaşamağa davam edir. İsraildə fələstinlilər ölkənin ərəb vətəndaşlarının bir hissəsi olaraq əhalinin demək olar ki, 21 faizini təşkil edir. Onların bir çoxu fələstinli qaçqın və ya məcburi köçkün fələstinlilərdir. Odur ki, onlar arasında bir milyon çox fələstinli Qəzzə zolağından, təxminən 750,000 nəfəri İordan çayının qərb sahilindən və təxminən 250,000 İsrailin özündəndir. Fələstin diasporunun yarıdan çoxu heç bir ölkədə qanuni vətəndaşlığı olmayan apatrid şəxslərdir.

Hələbin işğalı - 1516-1517-ci illərdəki Osmanlı-Məmlük müharibəsinin mərhələlərindən biridir. 24 avqust 1516-cı ildə Mərcidabık döyüşündə Qansu Qavri komandanlığı altında olan Məmlük ordusunu ağır məğlubiyyətə düçar edən Yavuz Sultan Səlimin komandanlığındakı Osmanlı ordusu kampaniyanı davam etdirərək 28 avqust 1516-cı ildə Hələbi işğal etmişdir. == Hərbi əməliyyatlar və şəhərdə Osmanlı hakimiyyətinin yaradılması == Osmanlı ordusunun Mərcidabık qələbəsindən sonra Hələblilər Hələb qalasının qapılarını açaraq Yavuz Sultan Səlimi şəhər xaricində qarşılayaraq öz təbəəliklərini təqdim etmişdirlər. Osmanlı ordusu Hələb xəzinəsində olan bir milyon Misir Əşrəfi qızıl sikkə ilə bərabər və 200 okkadan çox olan külçə qızıl və həmçinin də ona bərabər olan zinət əşyaları, qiymətli parçalar və xəzlər ələ keçirmişdirlər. Yavuz Sultan Səlim Hələbdə 19 gün qalaraq şəhərdə Osmanlı inzibati təşkilatının yaradılmasının qayğısına qalmışdır. Bu çərçivədə Qaraca Əhməd Paşa Bəylərbəyi, Çömləkçizadə Kamal Çələbi isə Qazı təyin edilmişdir. Avqustun 29-u Cümə günü Böyük Hələb məscidində cümə namazını qılan Yavuz Sultan Səlim, xətibin onu Xadimül-Hərəmeyn əş-Şərəfeyn titulu ilə xatırlamasından sonra ona əynində olan min qızıl sikkə dəyərindəki kaftanını çıxardaraq hədiyyə etdiyi bildirilir (bəzi mənbələrdə bu hadisənin Şamda baş verdiyi bildirilir). Osmanlı ordusunun Mərcidabıkda qələbə qazanması və Hələbin Osmanlı ərazisinə birləşdirilməsindən sonra bu regiondakı Malatya, Divriği, Darende, Antakya və Kal'at-ür-Rum kimi digər Məmlük qalaları da döyüşmədən Osmanlılara təslim olmuşdurlar. Yavuz Sultan Səlim Hələbdə olarkən, (Mərcidabik döyüşündən əvvəl Osmanlı ordusuna qoşulan) Bığlı Məhəmməd Paşanı iyun ayından bəri Divanə Xosrov Paşanın mühasirəsinə müqavimət göstərən Mardinə göndərdi. 15 sentyabr 1516-cı ildə isə özü Osmanlı ordusunun başında Hələbi tərk edərək Şam istiqamətində hərəkət etmişdir.

Fələstin terrorizmi — ilk növbədə İsrail dövləti və yəhudilərə qarşı yönəlmiş, eyni zamanda qeyri-radikal fələstinlilər, livanlılar, iordaniyalılar, misirlilər, amerikanlar və digər millətləri hədəf alan Fələstin ərəblərinin terrorizmi. Daha məhdud məqsədlərə İsrail tərəfindən saxlanılan fələstinli məhbusların azad edilməsi və fələstinlilərin geri qayıtma hüququnun tanınması daxildir.

Səreyn (Sarıqaya) — Iran Ərdəbil ostanında, Savalan dağının ətəyində yerləşən şəhər. Bölgənin adı farsca "baş, üst, təpə" mənalarını daşıyan "sər", və ərəbcə "göz, bulaq" mənalarını daşıyan "eyn / əyn" sözlərindən ibarətdir; adın mənası "bulaq başı", "bulaqlı təpə" kimi açıqlana bilər. Bölgənin Azərbaycan türkcəsindəki keçmiş adı isə Sarıqayadır. Bu şəhər təqribən 8000 nəfər əhaliyə malikdir və istisuyuna görə məhşurdur. Səreyn müalicə əhəmiyyətinə malik istisuyu ilə şöhrət qazanmışdır. Belə yüksək müalicəvi xassəyə malik suya dünyanın çox az yerində rast gəlmək olar. Məhz bu səbəbdən istisu özünə həm ölkədaxilindən, həm də ölkəxaricindən hər il minlərlə turist cəlb edir. Səreynin tanınmış istisuları arasında Qarasu, Sarısu, Camışgölü, Qəhvəsuyu, Beşbacılar istisularının adlarını çəkmək olar. Həmçinin Səreyn yaxınlığında yerləşən Vilədərə kəndi öz qazlı müalicəvi mineral suyuyla məşhur bulağa sahibdir.

Xaçmaz bələdiyyələri — Xaçmaz rayonu ərazisində fəaliyyət göstərən bələdiyyələr. Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub. "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.