м etn. kalım, başlıq (keçmişdə Orta Asiya xalqlarında evlənərkən qızın ata-anasına oğlanın verdiyi pul və ya mal).
Полностью »-а; м. (от тат. kalyn) 1) У некоторых народов Востока: обычай платить выкуп за невесту её родителям (первоначально - её роду); сам такой выкуп. 2) разг.-сниж. Деньги, получаемые по личной договорённос
Полностью »is. etnoqr. Orta Asiyada: evlənərkən oğlanın qızın ata-anasına verməli olduğu pul, mal və s.; başlıq və bu adətin özü
Полностью »сущ. этногр. калым (Юкьван Азияда: мехъерзавай гадади рушан диде-бубадиз гун лазим тир пул, мал ва мс.; вегьидай пул, рехъ: гьа адет вич).
Полностью »möhkəm, bərk, davamlı, dözümlü, etibarlı; къадим цал möhkəm divar; * къадим авун bax къадимарун; къадим хьун möhkəmlənmək, bərkimək, davamlı olmaq, dö
Полностью »möhkəm, bərk, davamlı, dözümlü, etibarlı; къадим цал möhkəm divar; * къадим авун bax къадимарун; къадим хьун möhkəmlənmək, bərkimək, davamlı olmaq, dö
Полностью »1.1. древний, давний : къадим чӀавар - древние времена; лап къадим чӀавалай инихъ - с древних времён, издревле, издавна. 1.2. прочный, рассчитанный на
Полностью »|| КЪАДИМИ араб, ктаб, прил. 1) фадлай авай. # ~ дарамат, ~ девирар, ~ халкь, ~ хуьр, ~ шегьер, ~ муьгъ; ~ адет( ар), ~ кхьинар. Яраб чкадин халкьар
Полностью »1) adj. ancient, antique; early; venerable; 2) adj. enduring, lasting; solid, reliable; stable, steady
Полностью »1) adj. ancient, antique; early; venerable; 2) adj. enduring, lasting; solid, reliable; stable, steady
Полностью »нужный, необходимый : лазим затӀ - нужная вещь; лазим кьадар - необходимое количество; чарасуз лазим тир кӀвалах - чрезвычайно необходимая работа; лаз
Полностью »...аваз хьунухь чарасуз тир. Бахтуни лагьана: «инсандиз виридалайни лазим шей зун я". Акьулди лагьана: "Ваъ, вун ягъалмиш я. Инсандиз залай лазим шеи
Полностью »...olan, onsuz keçinmək mümkün olmayan; gərəkli, lüzumlu, vacib, zəruri. □ Lazım bilmək (görmək) – yerinə yetirilməsini vacib saymaq, zəruri bilmək. Xan
Полностью »...которого невозможно обойтись), необходимый. Lazım olmaq kimə, nəyə, kim üçün, nə üçün быть нужным к ому ч ему, для кого, для чего, lazım olan sənədlə
Полностью »s. necessary; essential; needful, indispensible, required, due (to); ~ olmaq to be* necessary / needed / wanted; Bunu etmək lazımdır That must be done
Полностью »[ər.] прил. 1. лазим; лазим тир, герек тир, лазимлу; lazım bilmək (görmək) лазим акун; lazım gəlmək лазим атун, герек атун; lazım olmaq лазим хьун, ге
Полностью »...salan, tənzim edən, qaydaya salan. // bax nizamlayıcı 2-ci mənada. Nazim çarxı. 2. köhn. Bir əhvalatı, hekayəti nəzmə çəkən; şair.
Полностью »сущ. 1. см. nizamlayıcı 2. лит. версификатор (тот, кто чётко слагает стихи, но лишён поэтического дара)
Полностью »[ər.] сущ. назим (1. низамда твадай, низамламишдай, къайдада твадай; // кил. nizamlayıcı 2); 2. куьгьн. шаир).
Полностью »(-ди, -да, -яр) 1. qazı, qazi (müsəlmanlarda şəriət hakimi); 2. köhn. qazi, qəza edən.
Полностью »(-ди, -да, -яр) 1. qazı, qazi (müsəlmanlarda şəriət hakimi); 2. köhn. qazi, qəza edən.
Полностью »(уст.) - 1. кади, кадий (судящий по шариату). 2. (Къ прописное) Кази (имя собственное, мужское).
Полностью »...кӀукӀ Адиларал хъуьрез, къази. Е. Э. Къази. Адалатсуз къази я вун, девран, гьей. Е. Э. Девран, гьей! - Абурун дуван Аллагь вич къази хьайила ахпа
Полностью »[ər.] bax kahıl. Kimə olsan müsahib, ey cahil; Olur əlbəttə tənbəlü kahil. Füzuli. Əvvələn, ümdeyi-mətləb bu ki, şəhr əhli tamam; Tənbəlü kahilü bihim
Полностью »...olmayan, islam dininə etiqad etməyən; qeyri-müsəlman. // İs. mənasında. Kafir olsaydı əgər rəhmə gələrdi, gözəlim; O qədər ki, sənə mən dərdimi izhar
Полностью »[fars.] klas. bax kəkil. Gah yad zülfün eyləyirəm, gah kakilin; Bir fikri etməmiş, dilə fikri-digər gəlir
Полностью »...M.Ə.Sabir. Susuram önündə o şeriyyətin; Ürəyim dolsa da, ağ qalır kağız. M.Araz. □ Divar kağızı – evin divarlarına çəkilən üzü naxışlı və ya şəkilli
Полностью »несов. 1. гзаф ифирун, къизмишрун, яру авун (ракь). 2. чурун (цIал, цIук шабалтар, кIерецар)
Полностью »DOLUXSUNMAQ – GÜLÜMSÜNMƏK Kazım doluxsundu (İ.Şıxlı); Gülümsəyirdi, kirpikləri titrəyirdi (S.Qədirzadə).
Полностью »bax qurcalanmaq. Kazım yerində qurcandı, diqqətlə oğlana baxdı, utancaq bir təbəssüm üzünə yayıldı. Çəmənzəminli.
Полностью »qurc-qurc doğramağ: (Salyan) parça-parça, hissə-hissə doğramaq. – Balığı Kazım qurc-qurc doğradı
Полностью »I (Çənbərək) qaçmaq. – Kazım daylaxladı getdi II (Çənbərək) tamam yığmaq (bitkini, məhsulu). – Quroy düşür deyin tütünü daylaxlıyıllar
Полностью »bax kəsbkarlıq. [Kazım:] Bu saat başını salamat saxlamaq istəyirsənsə, başını aşağı sal, kasıbkarlığına qurşan, bu tifilləri saxla. Çəmənzəminli.
Полностью »...Qazax) boğazına ip bağlamaq. – Xurda cijim buzoyu kəmsix’liyir (Çənbərək); – Ax, bu Kazım nə kəmsix’lənəsidi, bir çöp gətirmir öyə (Qazax)
Полностью »...Avam adam kimi, heç bir şeyi başa düşməyən adam kimi; cahilcəsinə. Məşədi Kazım ağa … avamcasına güldü. M.S.Ordubadi.
Полностью »məch. Diz üstə çökdürülmək, oturdulmaq. Məşədi Kazım ağa … xıxlanmış (f.sif.) dəvə kimi dizləri üstündə yerə çökdü. M.S.Ordubadi.
Полностью »MƏNALI – BOŞ Çünki Məşədi Kazım ağanın iki mənalı sözündən bir şey anlamışdı (M.S.Ordubadi); Boş söz niyə danışırsan? (Mir Cəlal).
Полностью »...bitki, ağac və s.) Köksüz ağacı becərməkmi olar? (N.Nərimanov); RİŞƏSİZ [Kazım:] Sərdar rişəsiz ağac kimi yerə sərildi (M.İbrahimov).
Полностью »YEKƏ – BALACA Birisinin qulaqları yekədir (C.Əmirov); Tayqılça Kazım indi də izdihamı yarır, balaca adamların başından axsaq qarğa kimi addayıb oturdu
Полностью »sif. [ər. təziyə və fars. …dar] köhn. Yaslı, təziyəli. [Kazım Vaqifə:] Demə bu şəhərdə adamı ölənin papağına palçıq sürtərmişlər ki, təziyədar olduğu
Полностью »...olmuş, tamamlanmış, başa çatmış. Bitmiş işdən gül iysi gələr. (Ata. sözü). İlyasov, Kazım kişinin mətləbini bitmiş hesab etdi. Mir Cəlal.
Полностью »...“Boğuşmaq”dan f.is. 2. is. Savaşma, dalaşma, çeynəşmə; dava, mübahisə, qovğa. [Kazım:] Bu xanların boğuşması qurtarmır ki, biz də bir gözümüzü açaq,
Полностью »...qapını döymək üçün ona vurulan dəmir toxmaqdan ibarət alət. Məşədi Kazım yenicə oturmuşdu, qapının çaxçaxı vuruldu… M.S.Ordubadi. 2. Çəpər kimi yan-y
Полностью »...(bəzən qorxudan, ehtiyat edərək). Qorxudan həsləmək. Hərif həslədi. – [Kazım:] Xan … mənim zarafatımdan həslədi. Çəmənzəminli. [Pənah:] Haqqın qabağı
Полностью »...[ər. növhə və fars. …xan] Növhə oxuyan, növhə deyən: mərsiyəxan. Məşədi Kazım ağa minbərin dibində növhə və fərd oxumaq üçün Təbrizin gözəl səsli gən
Полностью »...yanaşmaq üçün heç bir bəhanə əldə edə bilmirdi (M.S.Ordubadi); ...Kazım dik atılır və qaçmaq bu qanlı dəstədən birdəfəlik ayrılıb uzaqlaşmaq... arzus
Полностью »bax hecalamaq. Kazım gecələr hisli neft lampasının işığında hıçqıra-hıçqıra sözləri höccələyib oxumaqdan doymazdı. M.İbrahimov. Şahnigar xanım … gecəl
Полностью »...pərt olmaq, ürəyi sınmaq, məyus olmaq, tutulmaq, qanı qaralmaq. Kazım bir az da pərtləşərək sözünə davam etdi. Çəmənzəminli. [Naşad] Mehribanın sözün
Полностью »...Şişmə, iltihab (yara haqqında). □ Hov eləmək – şişmək, iltihab etmək. [Kazım Səfərə:] Ola bilər ki, ətin içində sümük qırığı da qalsın. Onun üçün hov
Полностью »...saxlayan adam. Bu şəhərin Yuxarıbaş deyilən məhəlləsində Kərbəlayı Kazım adlı bir karvansaraçı var idi. P.Makulu. Bu saat karvansaraçıya deyim, onlar
Полностью »...bənzəyirdi. Mir Cəlal. // Şikayət etmək, gileylənmək. [Hacı Mirzağa] Məşədi Kazım ağadan şikayətləndi. M.S.Ordubadi.
Полностью »...yoxsul şərbaflar işləsinlər. Ə.Əbülhəsən. 2. Silah, yaraq. [Məşədi Kazım:] Pişto və sair kəm-karastını götürmüşdür. M.S.Ordubadi.
Полностью »...turşudub üzünü tutdu Xudayar bəyə. C.Məmmədquluzadə. Tayqılça Kazım … iştahasından ağzını marçıldadırdı. Mir Cəlal.
Полностью »bax bilik. [Məşədi Kazım ağa:] Lakin bu bilgini həyata keçirmək məsələsinə gəldikdə, necə ki mən, elə də başqaları ingilis və rus tacirlərinin qabağın
Полностью »...döyündüyünü hiss edib ayaq saxladı (M.İbrahimov); DURMAQ Mirzə Kazım: Durun! Dayanın! (M.S.Ordubadi); ƏYLƏNMƏK Qəndab: Sürətlə qaçan maşın böyrümdə ə
Полностью »...İndi ki belədir, deyirəm, elə birdibli boşan, get!… Ə.Haqverdiyev. [Kazım:] – Eh, cəhənnəmə ki!… Budur şah gəldi, odur şah gəldi, daha qulağımız dolu
Полностью »f. Heyrət etmək, təəccüblənmək, təəccüb etmək. Kazım fəqət xəbərsizdi bu işdən; Gəldi, gördü, heyrətləndi bir qədər. M.Müşfiq. Mənsə heyrətləndim, söz
Полностью »...saxsı tünklərdə boğularaq şəhərin içində nəfəs alırdı. S.Rəhimov. [Kazım] meşənin sərin və ətirli havasını udaraq qayanın arasından sızılan (f.sif.)
Полностью »SƏRMAYƏ [Məşədi Kazım:] Mənim nəinki qazancım, hətta sərmayəm də inqilab yolunda sərf oluna bilər (M.S.Ordubadi); KAPİTAL ..Bizim sərvət və kapitalımı
Полностью »...– [Telli:] Nə üçün, ay xanım, niyə elə danışırsan? Ü.Hacıbəyov. [Kazım Kərbəlayıya:] Niyə gözünü-zadını ağardırsan? Səndən qorxan yoxdur! Çəmənzəminl
Полностью »...(Ə.Məmmədxanlı); Dünən yazdıqlarını bu gün pozurdu (“Ulduz”). QARALAMAQ – YAZMAQ Kazım ilə söhbətdən sonra müdir onun adını qaraladı (Mir Cəlal); Ər
Полностью »...bir-birini yana basma, sıxma, sıxcalama. Axşam saat on birdə Məşədi Kazım ağa gəldi, basabasda başmağının bir tayı ilə bərabər börkünü itirmişdi. M.S
Полностью »...boğazına səridi. M.İbrahimov. 2. Bax sarımaq 4-cü mənada. Məşədi Kazım ağa təəccüblə gözlərimin içinə baxaraq dedi: – Deyəsən, axı məni sərimisiniz?
Полностью »...dönək konsulgilə, ona ayaqüstü başsağlığı verək. C.Məmmədquluzadə. [Kazım:] Bir də gördüm ki, məclisdə durub gedənlər yanıma gəlib mənə başsağlığı ve
Полностью »...vermək üçün məscidlərin yanında və ya üstündə ucalan qüllə. [Molla Kazım:] Azançı Məşədi Səlimə deyin, çıxsın minarədə minacat çəksin. Ə.Haqverdiyev.
Полностью »QURTULUŞ Kazım bildi ki, ona qurtuluş yoxdur (M.İbrahimov); XİLAS Qəm yeməyin, a qardaşlar; ..Yaxınlaşır xilas günü (S.Rüstəm); XİLAS YOLU Ağrılar göz
Полностью »...da oruc tutmuram. C.Cabbarlı. Orucunu yemək – oruc tutmamaq. [Kazım:] Deyirlər bir kənddə bir qocanı orucunu yediyinə görə döyüblər. Çəmənzəminli.
Полностью »is. [ər.] Uşaq. [Kazım Allahquluya:] …Başını aşağı sal, kəsbkarlığına qurşan, bu tifilləri saxla. Çəmənzəminli. Çox analar bu iki tifilin tərbiyəsinə
Полностью »DAVRANMAQ Səfərin gəlməsi söhbətin mövzusunu tamamilə dəyişdi. Kazım da onun yanında ehtiyatla davranırdı (Çəmənzəminli); DOLANMAQ Güləndam Əhmədin hə
Полностью »...bildi. S.Rəhimov. // dan. Ümumiyyətlə, pul, pul işləri. …Təhlükə zamanlarında Məşədi Kazım ağanın maliyyə işləri zərərdidə olurdu. M.S.Ordubadi.
Полностью »...Dava, vuruşma, dalaşma, qarmaqarışıqlıq, səs-küy, qalmaqal. Kazım gülərək dedi: – Ay Allahqulu, yaxşı ki, yaxamızı bu vurhavurdan qurtardıq. Çəmənzəm
Полностью »