icmal, şərh, izah; yorumdan kaçınmak – şərh eləməkdən boyun qaçırmaq icmal, izah, şərh
Полностью »i. 1. patience; endurance; forbearance, staying-power; ~ü olmaq to have* patience; 2. (power of) endurance, stamina; (bitki) hardiness
Полностью »сущ. 1. терпение. Dözümün olsun имей терпение, выдержку, insan dözümü человеческое терпение, dözümü yoxdur kimin не имеет терпения кто 2. выносливость
Полностью »...davam, səbat. Dözümü yoxdur. – Dağlar, səndə gözüm var: Dərdə məndə dözüm var. (Bayatı). [Buğac] öz gücünü, çevikliyini, bədəninin dözümünü sınayırdı
Полностью »сущ. эхун, эхи; эхиз хьунин, жувавай жув хуьз хьунин алакьун; сабур авун, дурум гун, таб гъун; сабур, сабурлувал, кӀевивал, мягькемвал, дурум
Полностью »прил. ощипанный, общипанный; yoluq-yoluq eləmək общипывать, общипать, ощипывать, ощипать
Полностью »нареч. пай-пай, кӀусI-кӀус, тике-тике; bölüm-bölüm olmaq пайи-паяр хьун, кӀус-кӀус хьун.
Полностью »...yoğun hörüklər толстые косы, yoğun kəndir толстая верёвка, yoğun tir толстое бревно, yoğun məftil толстая проволока, yoğun sap толстая нитка, yoğun b
Полностью »...волос. Yoluq toyuq ощипанная курица 2. перен. жалкий (о человеке) ◊ yoluq toyuq kimi как ощипанная курица
Полностью »is. bot. Kökü, gövdəsi, yarpağı olmayan və bununla da başqa su bitkilərindən fərqlənən sporalı su bitkisi, dənizdən çıxan otlar
Полностью »...участок дороги, поднимающийся вверх. Dağ yoxuşu горный подъём, dik yoxuş крутой подъём, sürüşkən yoxuş скользкий подъём 2. перен. трудности, препятст
Полностью »...kimlə, nə ilə не нравится мне, не по душе мне кто, что. Səninlə yoxam ты мне не по душе, bu işlə yoxam не по душе мне это дело, bu hərəkətinlə yoxam
Полностью »I сущ. водоросль. Yosun basmaq покрываться водорослями II прил. 1. водорослевый 2. альгиновый. Yosun turşusu бот. альгиновая кислота; yosunlar водорос
Полностью »I прил. см. yonulmuş II сущ. строит. затёс, зарубка (метка на стволе дерева, бревне и т.п.)
Полностью »is. 1. Yolun dağa, təpəyə qalxan hissəsi; ümumiyyətlə, getdikcə yuxarı qalxan yer (eniş müqabili). Dərənin o biri tayında yoxuşun başında bir atlı day
Полностью »...Həcmcə, en etibarilə böyük, geniş olan; qalın. Yoğun ağac. Yoğun ip. // Kök, dolğun, ətli-canlı. Yoğun adam. – Bir kişi küçədə getdiyi yerdə görür ki
Полностью »...Tükləri yolunmuş. Soyaram libasın, allam sazını; Yal-quyruğun yoluq (z.) yola düşərsən. Aşıq Ələsgər. İndi bax, qorxundan yoluq cücəyə oxşuyursan. C.
Полностью »...Biri ilə qohumluq əlaqəsi olan adam. Yaxın qohum. Uzaq qohum. Ata tərəfindən qohum. – Hazırda mən öz qohumlarım və öz elim ilə bərabər cəbhəyə gedirə
Полностью »...gəlməsi fizioloji prosesi; doğma, doğulma; doğuş. □ Doğum evi – doğum zamanı qadınlara tibbi yardım göstərmək üçün tibb müəssisəsi. Burada kitabxana,
Полностью »is. Taxıl döymə işi. Taxıl döyümü. Döyüm başlandı. – Kəndlərin çoxunda biçin başlayıb sürətlə davam edirdi. Döyüm üçün kəndlilər … çox tələsirdilər. Ə
Полностью »is. 1. Bir ipə düzülmüş miqdar. Bir düzüm muncuq. Bir düzüm qax. – Savadın əlində köhnə bir dəsmal; İçində şabalıd, fındıqla üzüm; Qozlu sucuqlardan b
Полностью »[lat.] 1. tar. Qədim Romada: şəhərin ictimai həyatının mərkəzləşdiyi yer; meydan. İmperiya dövründə forumların sayı artmışdı
Полностью »sif. 1. Pozulmuş, silinmiş, qaralanmış. Sətirdə pozuq yeri oxumaq olmur. 2. Bərbad, düzgün olmayan, təhrif edilmiş, düzgün tələffüz edilməyən. Pozuq d
Полностью »is. Lazım olma, işə yarama, lazımlıq. // Ehtiyac, hacət. □ Lüzum görmək – lazım bilmək, vacib hesab etmək. [Nizami:] Bir həqiqəti təkrar etməyə lüzum
Полностью »[lat.] Səsvermə vasitəsilə qəbul edilən qərar, fikir. □ Etimad, yaxud qeyri-etimad votumu – parlamentin, hökumətin, yaxud onun ayrı-ayrı üzvlərinin –
Полностью »1. вымаранный, вычеркнутый, стертый; 2. блудливый, распущенный; 3. беспутник, распущенный;
Полностью »...deməkdir. Biçmək feilindən sancaq qəlibi üzrə əmələ gəlib. İkinci yozum: təqlidi sözdür, çıxardığı səslə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti
Полностью »...hissələrindən əmələ gəlib, “Əlinin dostu” deməkdir (müq. et: Allahyar), ikinci yozum: Əli sözünün əzizləmə formasıdır (İbiş kimi). (Bəşir Əhmədov. Et
Полностью »...(tikən), yəni “tək əllə tikilən”. b. “Tək əllə düzülən (bəzədilən)”. İkinci yozum daha inandırıcıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...etməsi göstərir ki, sözün kökü feil deyil. Deməli, birinci yozum daha etibarlı hesab edilə bilər. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...gəlib, sonra işəmək formasını kəsb edib. İkinci və daha etibarlı yozum: şiş farsca “moça”dır, işəmək onunla bağlıdır (əsli: şişəmək). (Bəşir Əhmədov.
Полностью »...Görünür, toqlu “buynuzlu” (təzə buynuz çıxaran) deməkdir. Birinci yozum daha inandırıcıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...dediyi kimi, bəzi adamlar da böyüyünə Ağası deyib. Daha inandırıcı yozum: ağa sözü İmam Əliyə işarədir (məs: Əlimərdan – “mərdlərin ağası” kimi yozul
Полностью »...təqlidi sözdür (cücənin çıxardığı səslə bağlıdır). Birinci yozum daha inandırıcıdır, çünki cücü sözü də kiçik anlamında işlədilir. (Bəşir Əhmədov. Et
Полностью »...düzəlib. İrin irimək feilindən sərin qəlibi üzrə əmələ gəlib. Başqa yozum: fars dilində bu söz “rim”dir. İrin və rim eyni söz də ola bilər. (Bəşir Əh
Полностью »...etdirir. Görünür, çopur sözü çoqur sözünün dəyişmiş formasıdır. İkinci yozum: türk mənşəlidir və çökək sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya
Полностью »...və çəmənzarı xatırladır. Ona görə də söz elə çiçək deməkdir. Elmi yozum deyil. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...hissəsi zənci kəlməsinin dəyişmiş formasıdır: ərəb zəncisi. İkinci yozum: ikinci hissə zəngulə kəlməsi ilə də bağlı ola bilər (zildən qışqıran). Üçün
Полностью »...Elman sözü Orxan (kəsib-tökən xan) anlamına uyğun gəlir. Ikinci yozum: Elman “eli böyük” (müq. et: şişman...) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya l
Полностью »...birləşməsi iki sinonimin yanaşı işlədilməsi sayəsində əmələ gəlib. Başqa yozum da mümkündür: bizdə ard “arxa tərəf” deməkdir. Ard unu da dəyirman daş
Полностью »...”dağal”dır. Elə cığal kəlməsi də dağal sözünün dəyişmiş formasıdır. İkinci yozum da mümkündür: söz darğa kəlməsi ilə bağlı ola bilər,dağarcıqlanmaq “
Полностью »...müxtəlif sözə çevrilib. İndi mənaları tam eyniyyət təşkil etmir. İkinci yozum da mümkündür: qızırğan kəlməsi azırğan (əsli: azğırğan) sözünün dəyişmi
Полностью »...“dəyirmi” mənasını verən tövərək sözü ilə bağlıdır, birinci yozum daha etibarlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...göycə forması da var və rənglə bağlıdır. Ona görə də birinci yozum daha inandırıcıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...çox (yekə, böyük olduğu üçün bu cür adlanıb). Daha inandırıcı yozum belədir: türk dillərində “добовлять” əks etdirən ik feili olub. İki sözü “дабавл
Полностью »...deməkdir. Təhrif nəticəsində söz yanaş formasına düşüb. İkinci yozum da mümkündür: qan ismindən qan-a-maq feili əmələ gəldiyi kimi, yan sözündən d
Полностью »...həm yanılmaq, həm də yanlış sözləri “sağır nun”la yazılıb. Bir yozum da mümkündür: söz yan (yan tərəf) kəlməsi ilə bağlıdır, yanılmaq fikrin yana ge
Полностью »...qaldırıb üzünü gizlətsin”. Deyimdəki bükmək sözü göstərir ki, 2-ci yozum daha doğrudur. Birinci doğru olsa idi, bükmək yox, tökmək sözü işlədilər
Полностью »...Ağəli tipli sözlərdə də ağ(ağa), “böyük” mənasını verir. Başqa yozum da mümkündür: ağ ərəbcə “tabe olmayan” deməkdir. İfadə bununla da bağlı ola bil
Полностью »...“yandırmaq (qıcıqlandırmaq)” anlamı ilə qohum sözdür. 2. Başqa bir yozum: sözün ikinci komponenti ot yox, od olub (qabaq od yerinə, ot da işlədilib),
Полностью »...deməkdir, çünki içində qatıq olan süd ocaqda hökmən çürüməlidir. İkinci yozum da belədir: söz göz mənasında işlədilmiş qaraq kəlməsi ilə bağlıdır, qa
Полностью »...yanda olan, əldə olan,qolda olan... mənalarını əks etdirir. Başqa yozum: söz, əslində, yançaq yox, yantaq (yana taxılan) kimi olub. (Bəşir Əhmədov.
Полностью »...kökdaşdır və məna tutumuna görə ondan xeyli geniş olub. Başqa bir yozum da mümkündür: elat “köçəri həyat sürənlər” deməkdir, atlılar anlamını verir.
Полностью »...sözlərindəki ilə də uyğun ola bilər (“tərəf” deməkdir). Ən etibarlı yozum belədir: söz dal-da-ey kimi olub, ey “tərəf” deməkdir: gün-ey “gün düşən t
Полностью »...çaxmaq (vurmaq) sözü zəminində yaranıb. İkinci və daha etibarlı yozum belədir: söz köyqılcım kəlməsinin dəyişmiş formasıdır, göy “od” deməkdir, qığıl
Полностью »...tərəf, yəni qırxın altüzü, alt tərəfi)” deməkdir. Birinci yozum daha inandırıcıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...kəpənək sözünün mənası “ətsiz, əti olmayan” deməkdir. Birinci yozum daha inandırıcıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...ehtimala görə, dəniz sözü dərin, dərə kəlmələri ilə qohumdur. Üçüncü yozum belədir: çingiz və dengiz (dəniz) sözləri eyni olub. Çingiz sözündəki çi h
Полностью »...dilində “yalan, həqiqət olmayan” mənalı çoğul sözü var. İkinci yozum yalnız o vaxt real ola bilər ki, çoğul sözünün mənaca dəyişməsi prosesi sübuta y
Полностью »...söz etimoloji baxımdan tük kəlməsi ilə qohumdur. Ən inandırıcı yozum isə belədir: söz fars mənşəlidir (təftik kimi yazılır), mənası isə “козий пух” d
Полностью »...ibarətdir ki, birinci (bal) ikinciyə nisbətən daha qatı olur. Başqa yozum da var: bal ərəb dilində “arı” deməkdir. Bizdə məna dəyişib və heyvanın özü
Полностью »...xırman elə “taxıl yığılan sahə” anlamını əks etdirir. Sonuncu yozum daha inandırıcıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...adlanıb (bu söz fars mənşəli hesab edirlər, inandırıcı deyil). Başqa yozum: mənbələrdə çoxmaq kəlməsi “yumru” kimi şərh olunub. Çomağın başı yumru (t
Полностью »...onda caur yaradan süzülən maye kimi də başa düşülə bilər. Başqa yozum da ola bilər: 1. Söz yarağ kimi olub (atın bel yarası), sonra səslərin yerdəyiş
Полностью »...qanqılıya deyiblər. Söz də ara-ba (arası bağlı) şəklində formalaşıb. Başqa yozum da mümkündür: araba – “məsafəni qət edən” (iki məntəqəni birləşdirən
Полностью »...deməkdir) kəlmələri də həmin doğ sözü ilə bağlıdır. Başqa bir yozum da mümkündür. Türkmən dilində “turıqa karay” cümləsi “düz bax” deməkdir; həmin di
Полностью »...“qoçaq ayı” kimi yozulması da mümkün hesab edilə bilər. Digər yozum isə belədir: Tuva dilində (Altay dillərində də belədir) an sözü “heyvan” (ən çox
Полностью »...əzələləri gərilir. Kərənti “gərilməyə səbəb olan” deməkdir. İkinci yozum da mümkündür: kərəntinin tiyəsi gərilmiş vəziyyətdə olur. Yəhər sözü qalta
Полностью »...tövsiyə edir”. 40-lar bu şəxslərdir. Əli də onların biridir. İkinci yozum daha inandırıcıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...olan şeydir, ona görə də yonmaq (yolmaq) kəlməsi ilə bağlıdır. Başqa yozum belədir: yun və yanmaq sözləri kökdaşdır. Yanmaq kəlməsi köy (göy) ad-fei
Полностью »...sözün zəminində (kontaminasiya yolu ilə) əmələ gəlib. Başqa bir yozum: əsli birik (mək) feili və -ə feili bağlama şəkilçisindən əmələ gəlib: gör-ə, d
Полностью »...edirəm ki, söz iy (запах), irin (iyrin) sözləri ilə qohumdur. Başqa yozum: mənbələrdə xəstə sözünün sinonimi kimi ig sözü qeydə alınıb, iyrən (igrən)
Полностью »...hissəsi daqqa kəlməsində (“qab, çən” mənasında) indi də qalmaqdadır. Başqa yozum da var: Bordo Fransada yer adıdır. Orada istehsal edilən çaxır növün
Полностью »...dərrakəli” (uz, us sözləri “ağıllı, bacarıqlı” deməkdir). Hər iki yozum inandırıcıdır, çünki ozan (aşıq) həmişə gəzərki həyat sürüb və ağıllı adam ol
Полностью »...üzvünüsə itirmək və arzulamaq kimi də yozula bilər. Birinci yozum daha etibarlıdır, çünki tərkibində getmək sözü var. Peyğəmbərimiz deyib: “Elm dalın
Полностью »