Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

OBASTAN VİKİ
Qüvvətli antofora
Qüvvətli antofora (lat. Anthophora robusta) — Antofora cinsinə aid növ. Uzunluğu 16-18 mm-dir. Üz, üst dodaqlar və üst çənələr sarı ləkəlidir. Döş tamamilə sıx, sarımtıl ağ tüklərlə örtülmüşdür. Qarıncığın ilk 2 tergiti qısa sarımtıl tüklərlə örtülüdür. Arxa ətraflarda “səbətciyin” tükləri ağ, qanadları isə şəffaf ağdır. Cənubi Avropa, Kiçik Asiya, Qafqaz, Rusiya, Suriya, İsrail, İran, Türkmənistanda yayılmışdır . Azərbaycanda Şamaxı, Lerik, Naxçıvan MR-də rast gəlinir. Aşağı dağlıq çöl və yarımsəhra landşaftlarında rast gəlinir.
Qüvvətli turşular
XQüvvətli turşular — yüksək pH-a malik turşular. Əksər qüvvətli turşular flüorsulfun turşusu ilə FSO3H kükürd-trioksid və ya lyuis turşularının qarışığı olur (əsasən Stibium-pentaflüorid). flüorsulfun turşusu ilə stibium-pentaflüoridin qarışığı sehrli turşu adlanır. Həmççinin xlorid turşusunun xlorlaşmış karbohidrogenlərdə məhlulu da qüvvətli turşulardır. Qüvvətli turşulardan biri də, triflüormetansulfat turşusudur (texniki adı trimsilatdır) CF3SO3H. Trimsilat oksidləşdirici xüsusiyyətə malik deyil və hidroliz etmir.
Şükri əl-Qüvvətli
Şükri əl-Qüvvətli (ərəb. شكري القوتلي‎; 21 oktyabr 1891, Dəməşq – 30 iyun 1967[…], Beyrut) — Suriyanın 1-ci prezidenti. Osmanlı İmperatorluğunun ərəb ərazilərinin müstəqilliyi və birliyi yolunda çalışan bir dissident kimi fəaliyyətə başlamış və fəallığına görə həbs edilmiş və işgəncələrə məruz qalmışdır. Suriya Krallığı qurulanda Qüvvətli monarxizmdən məyus olsa da, Respublika İstiqlal Partiyasını qurdu. 1920-ci ildə Suriyaya nəzarəti ələ alan fransızlar tərəfindən Qüvvətli dərhal edam edildi. Bundan sonra özünü Səudiyyə Ərəbistanı ilə güclü əlaqələr quraraq Suriya-Fələstin Konqresinin baş səfiri vəzifəsində çalışdığı Qahirəyə yerləşdirdi. Bu əlaqələri Böyük Suriya qiyamının (1925–1927) maliyyələşdirilməsində kömək etdi. 1930-cu ildə Fransa hakimiyyəti Qüvvətlini əfv etdi və bundan sonra Suriyaya qayıtdı və burada tədricən Milli Blokun əsas lideri oldu. 1943-cü ildə Suriyanın prezidenti seçildi və üç il sonra ölkənin müstəqilliyinə nəzarət etdi. Qüvvətli 1948-ci ildə yenidən seçildi, lakin 1949-cu ildə hərbi çevrilişə məruz qaldı.
Şükri Qüvətli
Şükri əl-Qüvvətli (ərəb. شكري القوتلي‎; 21 oktyabr 1891, Dəməşq – 30 iyun 1967[…], Beyrut) — Suriyanın 1-ci prezidenti. Osmanlı İmperatorluğunun ərəb ərazilərinin müstəqilliyi və birliyi yolunda çalışan bir dissident kimi fəaliyyətə başlamış və fəallığına görə həbs edilmiş və işgəncələrə məruz qalmışdır. Suriya Krallığı qurulanda Qüvvətli monarxizmdən məyus olsa da, Respublika İstiqlal Partiyasını qurdu. 1920-ci ildə Suriyaya nəzarəti ələ alan fransızlar tərəfindən Qüvvətli dərhal edam edildi. Bundan sonra özünü Səudiyyə Ərəbistanı ilə güclü əlaqələr quraraq Suriya-Fələstin Konqresinin baş səfiri vəzifəsində çalışdığı Qahirəyə yerləşdirdi. Bu əlaqələri Böyük Suriya qiyamının (1925–1927) maliyyələşdirilməsində kömək etdi. 1930-cu ildə Fransa hakimiyyəti Qüvvətlini əfv etdi və bundan sonra Suriyaya qayıtdı və burada tədricən Milli Blokun əsas lideri oldu. 1943-cü ildə Suriyanın prezidenti seçildi və üç il sonra ölkənin müstəqilliyinə nəzarət etdi. Qüvvətli 1948-ci ildə yenidən seçildi, lakin 1949-cu ildə hərbi çevrilişə məruz qaldı.
Qüdrətli dəstə
Qüdrətli dəstə, Balakiryev dərnəyi, Yeni rus musiqi məktəbi (rus. Могучая кучка; Балакиревский кружок; Новая русская музыкальная школа) — rus bəstəkarlarının, 1850-ci illərin sonu 1860-cı illərin əvvəllərində, Sankt-Peterburqda formalaşmış yaradıcılıq birliyi. Bura Mili Aleksandroviç Balakiryev (1837–1910), Modest Petroviç Musorqski (1839–1881), Aleksandr Porfiryeviç Borodin (1833–1887), Nikolay Andreyeviç Rimski-Korsakov (1844–1908) və Sezar Antonoviç Küi (1835–1918) daxil idilər. Dərnəyin ideya müəllifi və əsas qeyri-musiqiçi məsləhətçisi ədəbi tənqidçi, ədib və arxivçi Vladimir Vasilyeviç Stasov (1824–1906) olmuşdur. "Qüdrətli dəstə" adı ilk dəfə Stasovun 1867-ci ildə yazdığı "Cənab Balakiryevin slavyan konserti" məqaləsində rast gəlinir. "Yeni rus musiqi məktəbi" adı isə dərnəyin öz üzvləri tərəfindən təklif edilmişdi. Onlar özlərini Mixail Qlinkanın davamçısı hesab edirdilər və öz məqsədlərini rus milli ideyasının musiqidə təcəssüm etdirilməsində görürdülər.
Qüdrətli Brüs
Qüdrətli Brüs (ing. Bruce Almighty) — Tom Şedyakın rejissorluğu ilə 2003-cü ildə çəkilmiş ABŞ filmi. Baş rollarda Cim Kerri və Morqan Friman çıxış etmişdir. Film Malayziya və Misirdə qadağan edilmişdir. İlahi qüvvələrə sahib olmaq əyləncəli bir şeydir. İnanmırsınızsa, bunu Bruce Nolandan soruşun. Çünki onun bu bilməməsi qeyri-mümkündür! Bruce Nolan Nyu-Yorkda yerli televiziya kanalında xəbər redaktoru işləyir. İnsanların diqqətini cəlb edən əyləncəli proqramlar hazırlayır. Bu proqramlar özündən başqa hamını sevindirir.
Qümbətli (Qars)
Qümbətli — Türkiyənin Qars vilayətinin Mərkəz rayonunda kənd. Əhalisi 1,361 nəfərdir (2022).
Qüdrətli Evan
Qüdrətli Evan (ing. Evan Almighty) — 2007-ci ildə çəkilmiş ABŞ filmidir. 2003-cü ildə çəkilmiş Qüdrətli Brus filminin davamıdır. Allahın çox xüsusi bir vəzifəyə təyin etdiyi yeni şəxs bu dəfə jurnalistikadan ayrıldıqdan sonra siyasətə qədəm qoyan və Konqresə yeni seçilən Evan Baksterdir. O Buffalodakı keçmişini tərk edərək ailəsi ilə bərabər Virciniyaya köçmüşdür. Lakin oradakı yeni həyatında qəfildən Allah (Morgan Freeman) onun qarşısına çıxıb Nuhun gəmisi kimi bir şey tikməyi əmr edəndə həyatı birdən-birə alt-üst olur. Ailəsi də bu vəziyyətdən çaşbaş qalır. Evan həqiqətən Allahdan aldığı əmrə müvafiq olaraq hərəkət edirmi? Yoxsa onun bu qəribə davranışları təbii olan orta yaş böhranından və ya psixi problemlərdən xəbər verir?
Ağırlıq qüvvəsi
Cazibə qüvvəsi, qravitasiya qüvvəsi, çəkim qüvvəsi və ya sadəcə cazibə, çəkim (lat. gravitas—"ağırlıq") — kütləyə malik maddi obyektlərin bir-birini cəzb etməsini bildirən təbii fenomen və fizikada təbiətin dörd fundamental qüvvələrindən biridir (başqalar güclü, elektromaqnit, zəif qüvvələr olmaqla). Cazibənin qarşılıqlı təsiri cazibə sahəsi vasitasilə yayılır və zəif olduğundan elementar zərrəcik fizikasında nəzərə alınmır. Yerin cazibə qüvvəsi nəticəsində cisimlər Yer tərəfindən cəzb edilir. Bu qüvvə həm də Yerin və başqa planetlərin trayektoriyasını təyin edir və bununla astronomiyada böyük rol oynayır. Müasir fizika cazibəyə Ümumi Nisbilik Nəzəriyyəsi çərçivəsində yanaşır, yəni fəza-zamanın əyriliyi kimi. Nyutonun nəzəriyyəsi cazibəni qüvvə kimi hesab edir və Nyutonun Ümumdünya Cazibə Qanunu asan olduğundan bir çox hesablamalarda təqribi qiymətləri tapmaq üçün istifadə olunur. == Yaranmasına dair == Qədim hind müəllifləri sərbəst düşməni artıq cismin kütləsi ilə mütənasib olan və yerin mərkəzinə yönəlmiş qüvvə ilə izah etmişlər. Aristotel yeri bütün cismləri özünə cəlb edən cism kimi təsvir etmişdir. Fars astronomu Məhəmməd ibn Musa IX əsrdə fəza cismlərinin hərkətini casibə qüvvəsi ilə izah etmişdir.
Cazibə qüvvəsi
Cazibə qüvvəsi, qravitasiya qüvvəsi, çəkim qüvvəsi və ya sadəcə cazibə, çəkim (lat. gravitas—"ağırlıq") — kütləyə malik maddi obyektlərin bir-birini cəzb etməsini bildirən təbii fenomen və fizikada təbiətin dörd fundamental qüvvələrindən biridir (başqalar güclü, elektromaqnit, zəif qüvvələr olmaqla). Cazibənin qarşılıqlı təsiri cazibə sahəsi vasitasilə yayılır və zəif olduğundan elementar zərrəcik fizikasında nəzərə alınmır. Yerin cazibə qüvvəsi nəticəsində cisimlər Yer tərəfindən cəzb edilir. Bu qüvvə həm də Yerin və başqa planetlərin trayektoriyasını təyin edir və bununla astronomiyada böyük rol oynayır. Müasir fizika cazibəyə Ümumi Nisbilik Nəzəriyyəsi çərçivəsində yanaşır, yəni fəza-zamanın əyriliyi kimi. Nyutonun nəzəriyyəsi cazibəni qüvvə kimi hesab edir və Nyutonun Ümumdünya Cazibə Qanunu asan olduğundan bir çox hesablamalarda təqribi qiymətləri tapmaq üçün istifadə olunur. == Yaranmasına dair == Qədim hind müəllifləri sərbəst düşməni artıq cismin kütləsi ilə mütənasib olan və yerin mərkəzinə yönəlmiş qüvvə ilə izah etmişlər. Aristotel yeri bütün cismləri özünə cəlb edən cism kimi təsvir etmişdir. Fars astronomu Məhəmməd ibn Musa IX əsrdə fəza cismlərinin hərkətini casibə qüvvəsi ilə izah etmişdir.
Elektrohərəkət qüvvəsi
Elektrohərəkət qüvvəsi — sabit vә ya dәyişәn cәrәyan mәnbәlәrindә kәnar (qeyri-potensial) qüvvәlәrin tәsirini xarakterizә edәn fiziki kәmiyyәt; qapalı dövrәdә vahid müsbәt yükü hәrәkәt etdirәn hәmin qüvvәlәrin gördüyü işә bәrabәrdir. Әgәr kәnar qüvvәlәrin sahә intensivliyini Ekәn., EHQ-ni ℰ ilә işarә etsәk, onda L qapalı konturunda ℰ=∮LEkәn.dl-ә bәrabәr olar, burada dl – konturun uzunluq elementidir. Elektrostatik sahәnin potensial qüvvәlәri dövrәdә sabit cәrәyanı saxlaya (davam etdirә) bilmirlәr, belә ki, bu qüvvәlәrin qapalı yoldakı işi sıfıra bәrabәrdir. Naqildәn cәrәyan keçәrkәn enerji ayrılır – naqil qızır. Kәnar qüvvәlәr generatorların, qalvanik elementlәrin, akkumulyatorların vә digәr cәrәyan mәnbәlәrinin daxilindә yüklü zәrrәciklәri hәrәkәtә gәtirir. Kәnar qüvvәlәrin mәnşәyi müxtәlifdir: generatorlarda bu qüvvәlәr maqnit sahәsinin zamana görә dәyişmәsi nәticәsindә әmәlә gәlәn burulğanlı elektrik sahәsi vә ya maqnit sahәsinin naqildә hәrәkәt edәn elektronlara tәsiri – Lorens qüvvәsi tәrәfindәn yaranır. Mәnbәnin EHQ açıq dövrәdә onun sıxaclarındakı elektrik gәrginliyinә bәrabәrdir. Dövrәnin müqavimәti mәlum olarsa, EHQ dövrәdәki cәrәyan şiddәtini tәyin edir. Elektrik gәrginliyi kimi EHQ dә voltlarla ölçülür.
G qüvvəsi
Cazibə qüvvəsi ekvivalenti və ya daha çox G-qüvvəsi, 1 q (kütlə ölçməsindəki qram deyil) — Yerdəki qravitasiya sürətinin şərti dəyərinə bərabərdir, g, təqribən 9,8 m/s2. G-qüvvələri dolayı yolla çəki əmələ gətirdiyinə görə, istənilən g-qüvvəsi "vahid kütləyə düşən çəki" kimi təsvir edilə bilər. G-qüvvəsi bir cismin səthinin digər cismin səthi tərəfindən itələnməsi nəticəsində yarandıqda, bu təkanla reaksiya qüvvəsi obyektin kütləsinin hər vahidi üçün bərabər və əks çəki yaradır. Daxil olan qüvvələrin növləri daxili mexaniki gərginliklərlə cisimlər vasitəsilə ötürülür. Qravitasiya sürətlənməsi (müəyyən elektromaqnit qüvvəsi təsirləri istisna olmaqla) cismin sərbəst düşmə ilə əlaqədar sürətlənməsinin səbəbidir.
Koriolis qüvvəsi
Biz müəyyən bucaq sürətilə fırlanan hesabat sistemində yerləşən cismə təsiri nəzərdən keçirərkən cismin fırlanan sistemə görə sükunətdə olduğunu qəbul etmişik . Əksər hallarda fırlanan sistemə nəzərən müəyyən irəliləmə hərəkətində iştirak edən cismin hərəkətini öyrənməli oluruq . Belə olduqda qarşımıza təbii bir sual çıxır : fırlanan sistemlərə nəzərən hərəkət edən cisimlərə , məsələn , Yer üzərində hərəkət edən adamlara , nəqliyyat vasitələrinə , axan çaylara mərkəzəqaçma ətalət qüvvəsindən əlavə başqa qüvvələrdə təsir edirmi ? Bu sualın cavabını ilk dəfə olaraq fransız alimi Koriolis ( 1795-1843 ) vermişdir . Yer Günəş ətrafında hərəkətlə yanaşı öz oxu ətrafında da fırlandığından , ona fırlanan sistem kimi baxa bilərik . Belə olduqda Yer üzərində hərəkət edən bütün cisimlərə Koriolis qüvvəsi təsir göstərməli və bu təsirlərin nəticəsi müşahidə edilmələdir . Müşahidələr göstəmişdir ki , həyatda Koriolis qüvvəsi təsir göstərir və bu təsirlərin nəticəsi müşahidə olunur . Çaylar cənub yarımkürəsində cənuba , şimal yarımkürəsində isə şimala axdığından çayın axını istiqamətində baxdıqda cənub yarımkürəsində sol , şimal yarımkürəsində isə sağ sahillərinin nisbətən çox yuyulub aparılması ( bu hadisə Bera qanunu adlanır ) Koriolis qüvvəsini təsiri ilə izah olunur . Qatarların hərəkət istiqamətində qütblərə doğru baxdıqda şimalda sağ , cənubda isə sol relslərin daha çox yeyilməsi də Koriolis qüvvəsinin təsiri ilə əlaqədardır . Koriolis qüvvəsinin təsiri ilə şimal yarımkürəsində şərqə , cənub yarımkürəsində qərbə doğru meyl edir .
Lorens qüvvəsi
Lorens qüvvəsi — maqnit sahəsinin hərəkət edən yüklü zərrəciyə təsir qüvvəsi Lorens qüvvəsi adlanır. Bu ad Niderland fiziki Hendrik Anton Lorensin şərəfinə verilmişdir. F=qvBsin£ Burada: (q)- yük(v)- yükün sürəti. (B)- maqnit induksiya vektoru Lorens qüvvəsinin istiqaməti sol əl qaydası ilə təyin olunur. Ümumiləşmiş Lorens qüvvəsinin tənliyi: F=qE+qvBsin£ Lorens qüvvəsi vektorial kəmiyyətdir. Vahidi [N]-Nyutondur. Yüklü zərrəcik maqnit sahəsində induksiya xətlərinə paralel istiqamətdə daxil olarsa, Lorens qüvvəsi sıfıra bərabər olur. 1. Yüklü zərrəcik maqnit sahəsinə qüvvə xətləri istiqamətində daxil olduqda, sahə tərəfindən zərrəciyə heç bir qüvvə təsir etmir, zərrəcik düzxətli bərabərsürətli hərəkət edir. 2.
Mərkəzdənqaçma qüvvəsi
Mərkəzdənqaçma qüvvəsi maddi nöqtənin çevrə və ya əyri xətli trayektoriya üzrə hərəkəti zamanı yaranan və sürət vektoruna perpendikulyar istiqamətdə yönələn qüvvədir. Bu qüvvə, həcmi qüvvə kimi də başa düşülür, yəni sürətin istiqaməti dəyişdikdə hər bir elementar kütlənin ətaləti dəyişir və nəticədə həm daxili, həm də xarici təsir qüvvələri yaranır. Bu qüvvə d’Almeber prinsipinə əsasən digər qüvvələrlə tarazlıqda olur. Əgər kütləsi m olan cism r radiusuna malik əyri üzrə hərəkət edərsə onda həcmi qüvvələr toplanaraq mərkəzdənqaçma qüvvəsini yaradır: F=m*v2/r. Bu qüvvə kütlə ilə ağırlıq mərkəzinin bucaq təcillənməsinin hasilinə bərabər olur və sonuncunun əksinə yönəlir. Mərkəzdənqaçma qüvvəsinin qiyməti, istiqaməti və ümumiyyətlə mövcudluğu cismin araşdırıldığı koordinat sisteminə nəzərən müəyyən edilir. Məsələn, ətalət sistemində heç bir mərkəzdənqaçma qüvvəsi yaranmır. Bu qüvvənin yaranması üçün umumi şərt kimi götürülür ki, əgər bir sistem ətalət sistemində müəyyən bucaq sürəti (ω) ilə fırlanırsa onda fırlanan sistemdə yerləşən cismdə mərkəzdənqaçma qüvvəsi yaranır. Nisbi koordinat sistemində vəziyıtləri ρ- radius vektoru ilə verilmiş, kütləsi m olan cismin nisbi hərəkətini təsvir etmək üçün qüvvələr tarazlığı həcmi qüvvə ilə yanaşı Koriolis qüvvəsi ilə tamamlanmalıdır: F=-m*ω(ω*ρ). Burada göstərilən F qüvvəsi ρ və ω-dan keçən müstəvi üzərində yerləşir və ω-ya perpendikulyar olur.
Qravitasiya qüvvəsi
Cazibə qüvvəsi, qravitasiya qüvvəsi, çəkim qüvvəsi və ya sadəcə cazibə, çəkim (lat. gravitas—"ağırlıq") — kütləyə malik maddi obyektlərin bir-birini cəzb etməsini bildirən təbii fenomen və fizikada təbiətin dörd fundamental qüvvələrindən biridir (başqalar güclü, elektromaqnit, zəif qüvvələr olmaqla). Cazibənin qarşılıqlı təsiri cazibə sahəsi vasitasilə yayılır və zəif olduğundan elementar zərrəcik fizikasında nəzərə alınmır. Yerin cazibə qüvvəsi nəticəsində cisimlər Yer tərəfindən cəzb edilir. Bu qüvvə həm də Yerin və başqa planetlərin trayektoriyasını təyin edir və bununla astronomiyada böyük rol oynayır. Müasir fizika cazibəyə Ümumi Nisbilik Nəzəriyyəsi çərçivəsində yanaşır, yəni fəza-zamanın əyriliyi kimi. Nyutonun nəzəriyyəsi cazibəni qüvvə kimi hesab edir və Nyutonun Ümumdünya Cazibə Qanunu asan olduğundan bir çox hesablamalarda təqribi qiymətləri tapmaq üçün istifadə olunur. Qədim hind müəllifləri sərbəst düşməni artıq cismin kütləsi ilə mütənasib olan və yerin mərkəzinə yönəlmiş qüvvə ilə izah etmişlər. Aristotel yeri bütün cismləri özünə cəlb edən cism kimi təsvir etmişdir. Fars astronomu Məhəmməd ibn Musa IX əsrdə fəza cismlərinin hərkətini casibə qüvvəsi ilə izah etmişdir.
Qüvvətə yüksəltmə
Qüvvətə yüksəltmə — həqiqi ədədin özünə neçə dəfə vurulmasını göstərən riyazi əməliyyat. a b = a × ⋯ × a ⏟ b {\displaystyle a^{b}=\underbrace {a\times \cdots \times a} _{b}} bu ifadə a ədədinin b-inci dərəcədən qüvvəti adlanır. Xüsusiyyətlər: ( a b ) n = a n b n {\displaystyle \left(ab\right)^{n}=a^{n}b^{n}} ( a b ) n = a n b n {\displaystyle \left({a \over b}\right)^{n}={{a^{n}} \over {b^{n}}}} a n a m = a n + m {\displaystyle a^{n}a^{m}=a^{n+m}\!} a n a m = a n − m {\displaystyle \left.{a^{n} \over {a^{m}}}\right.=a^{n-m}} ( a n ) m = a n m {\displaystyle \left(a^{n}\right)^{m}=a^{nm}} bu eyniliydə a n m {\displaystyle a^{n^{m}}} assosiativlik xüsusiyyətinə malik deyil, yəni, ( a n ) m ≠ a ( n m ) {\displaystyle (a^{n})^{m}\neq a^{\left({n^{m}}\right)}} . ( a n ) m {\displaystyle (a^{n})^{m}} yazılışa uyğun olaraq nümunəvi ifadənin qiyməti, ( 2 2 ) 3 = 4 3 = 64 {\displaystyle (2^{2})^{3}=4^{3}=64\!} olacaq, amma a ( n m ) {\displaystyle a^{\left({n^{m}}\right)}} yazılışına əsasən nümunəvi ifadənin qiyməti 2 ( 2 3 ) = 2 8 = 256 {\displaystyle 2^{\left({2^{3}}\right)}=2^{8}=256} olacaq. Ona görə də a n m {\displaystyle a^{n^{m}}} və ya a ( n m ) {\displaystyle a^{\left({n^{m}}\right)}} yazılışını sadəcə olaraq ( a n ) m {\displaystyle (a^{n})^{m}} kimi və ya yuxarıdakı xassələrə əsasən a n m {\displaystyle a^{nm}} kimi yazmaq olar. dərəcəyə yüksəltmə kommutativ (yerdəyişmə) xüsusiyyətə malik deyil: yəni, a b ≠ b a {\displaystyle a^{b}\neq b^{a}} , məsələn, 2 5 = 32 {\displaystyle 2^{5}=32} , amma 5 2 = 25 {\displaystyle 5^{2}=25} .
Sürtünmə qüvvəsi
Sürtünmə toxunan cisimlərin nisbi yerdəyişməsi və ya cismin müxtəlif hissələrinin bir-birinə nisbətən yerdəyişməsi zamanı yaranan mexaniki müqavimət. Birinci halda sürtünmə xarici sürtünmə, ikinci halda isə daxili sürtünmə adlanır. Toxunan cisimlər bir-birinə nisbətən sükunətdə olduqda yaranan sürtünməyə sükunət sürtünməsi, hərəkətdə olduqda isə kinematik sürtünmə deyilir. Sürtünmə qüvvəsi- toxunan səthlərin kələ-kötürlüyü və həm də bir-birinə sıxılması nəticəsində meydanə çıxan qüvvədir. Bir cismin digər cisim üzərində hərəkət zamanı yaranan və hərəkətin əksinə yönələn qüvvə sürtünmə qüvvəsi deyilir. Onun 3 növü var: Sükunət Sürüşmə Diyirlənmə Düsturu — Fs=μ(mü)×m×g F=m×g μ(sürtünmə əmsalı) — adsızdır, Vahidi yoxdur, toxunan səthlərin növündən, kələ-kötürlüyündən, necə cilalanmasından asılıdır. Fs<N(Həmişə) Sürtünmə qüvvəsinin növləri üç yerə bölünür: Sükunət sürtünmə qüvvəsi — cismə toxunan səthə paralel qüvvə təsir edən zaman yaranır və hərəkət etdirmək istəyən qüvvənin əksinə yönələrək onu kompensasiya etdiyindən cisim sürət ala bilmir. Sükunət sürtünmə qüvvəsinin maksimal qiyməti, ədədi qiymətcə cismi sükunət halından çıxaran qüvvəyə bərabərdir. Xarici qüvvə hərəkət nəticəsində meydana çıxan sürtünmə qüvvəsini tarazlaşdırdıqda cisim düzxətli bərabərsürətli hərəkət edir. Təbiətdə və texnikada sürtünmə həm faydalı, həm də zərərli olur.
Sürütlənmə qüvvəsi
Sürütlənmə Hidroaeromexanikada bir mayenin daxilində olan cismin hərəkətinə göstərilən müqavimətdir. Sürütlənmə İngilis dilində olan "Drag" sözünə istinadən "D" hərfi ilə göstərilir. Bir qaz və ya maye içində hərəkət edən qatı bir cisim üçün sürütlənmə, daxilində olduğu mayenin axını (paralel) istiqamətində aerodinamik və ya hidrodinamik qüvvələrin cəmidir. Bu istiqamətə dik olan qüvvələr daşıyıcı qüvvələr adlandırılır. Buna görə sürütlənmə istiqaməti həmişə cismin hərəkət istiqamətinə ziddir. Bir mühərrik və ya başqa bir qüvvə aləti ilə təchiz olunmuş nəqliyyat vasitələrində bu qüvvə itələmə qüvvəsi tərəfindən dəf edilir və bu da nəqliyyat vasitəsinin hərəkətinə imkan verir. Həcmli axını ölçən rotametrlər bu prinsip üzərində işləyən ölçmə alətləridirlər. Aviasiyada sürütlənmə bir təyyarənin havadakı nisbi hərəkəti zamanı qarşılaşdığı müqavimətdir. Nəqliyyat vasitəsinin hərəkətinə əks istiqamətdə meydana gəldiyindən nisbilik hava axınına paralel və eyni istiqamətdə hərəkət edir. Təyyarədə itələmə yaradan elementlərin əsas vəzifəsi sürütlənmə qüvvəsini məğlub etməkdir.
İşçi qüvvəsi
İşçi qüvvəsi və ya İşçi gücü (ing. Labor power, alm. Arbeitskraft‎, fr. Force de travail) — marksist siyasi iqtisadiyyatında fiziki və zehni işə cəlb oluna bilən şəxs. Bu, Karl Marksın kapitalist siyasi iqtisadiyyatını tənqidində istifadə etdiyi açar konsepsiyadır. Karl Marks işləmək imkanının olmasının (işçi qüvvəsi) işləmək hərəkətindən (iş) fərqli olduğunu irəli sürdü. İşçi qüvvəsi hər cür cəmiyyətdə mövcuddur, ancaq terminin məhsul istehsal edən və xidmət göstərən istehsal vasitələri ilə eyniliyi tarixən mübahisəli olmuşdur. Azərbaycan dilinin izahlı lüğətinin ikinci cildinə görə, «İşçi qüvvəsi» işçilər və fəhlələrə aid edilir. İşçi sinif İzafi dəyər Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. Dörd cilddə.
Qüvvət sıraları
∑ n = 0 ∞ a n ( x − c ) n = a 0 + a 1 ( x − c ) + a 2 ( x − c ) 2 + . . . + a n ( x − c ) n {\displaystyle \sum _{n=0}^{\infty }a_{n}(x-c)^{n}=a_{0}+a_{1}(x-c)+a_{2}(x-c)^{2}+...+a_{n}(x-c)^{n}} sırasına c {\displaystyle c} nöqtəsində qüvvət sırası deyilir. Burada a n {\displaystyle a_{n}} əmsalları ədədlərdir. Xüsusi halda c = 0 {\displaystyle c=0} olarsa, onda ∑ n = 0 ∞ a n x n = a 0 + a 1 x + a 2 x 2 + ⋯ . {\displaystyle \sum _{n=0}^{\infty }a_{n}x^{n}=a_{0}+a_{1}x+a_{2}x^{2}+\cdots .} Bu sıraya sıfır nöqtəsində qüvvət sırası deyilir. e x = ∑ n = 0 ∞ x n n ! = 1 + x + x 2 2 ! + x 3 3 !
Qüdrətli Hamam ordeni
Qüdrətli Hamam ordeni (ing. The Most Honourable Order of the Bath) — I Georq tərəfindən 1725-ci ilin 18 may tarixində təsis olunmuş Böyük Britaniyanın cəngavər ordeni. Ordenin adı cəngavərlərin gümrahlığı üçün edilən üç: oruc tutmaq, dua etmək və çimərək paklanmaq kimi qədim ayindən götürülmüşdür. (bu ayin 1815-ci ildən daha icra edilmir.) Ordenin devizi — Tria juncta in uno (lat. — “Üçü birində”), İngiltərə, Şotlandiya, İrlandiya ittifaqına, və ya Üç üqnuma mülahizələrinə əsaslandığı ilə izah olunur. Ordenin üzərində təkrarən hək olunan üç tac birinci mülahizəni düzgünlüyünü yəqin edir. İkinci devizi alm. “Ich dien”‎ xidmət edirəm deməkdir. Böyük Britaniya monarxı ordenin başçısı sayılır. Orden nizamnaməsinə görə irarxiq olaraq sonra gələn 1975-ci ildən Böyük Magistr Uels şahzadəsi Çarlzdır.
Qüdrətli Tanrı Kilsəsi
Qüdrətli Tanrı Kilsəsi — Cənub-Şərqi Asiyada, xüsusilə də Çində qeyri-ənənəvi inanclardan, təhlükəli hesab edilən dini cərəyanlardan biri. Sektanın əsası 2001-ci ildə ABŞ-yə qaçmış keçmiş professor Çjao Veyşanem tərəfindən qoyulmuşdur. Bu dinə yeni girənləri cəlb etmək üçün pul, hədiyyə və intim xidmətlərdən istifadə olunur, daha sonra isə onlardan ianələr toplanılır. Kultun üzvlərindən öz ailələrindən imtina etmək tələb olunur. Həmçinin Qüdrətli Tanrı Kilsəsi Kommunist Partiyasının üzvlərinin qətllərinə təşviq edirlər. Gülnar Seyidli. Asiyada təhlükəli 10 dini cərəyan. "Cəmiyyət və Din" qəzeti. Avqust 2015, № 08 (289). səh.
"Qüdrətli hamam" ordeni
Qüdrətli Hamam ordeni (ing. The Most Honourable Order of the Bath) — I Georq tərəfindən 1725-ci ilin 18 may tarixində təsis olunmuş Böyük Britaniyanın cəngavər ordeni. Ordenin adı cəngavərlərin gümrahlığı üçün edilən üç: oruc tutmaq, dua etmək və çimərək paklanmaq kimi qədim ayindən götürülmüşdür. (bu ayin 1815-ci ildən daha icra edilmir.) Ordenin devizi — Tria juncta in uno (lat. — “Üçü birində”), İngiltərə, Şotlandiya, İrlandiya ittifaqına, və ya Üç üqnuma mülahizələrinə əsaslandığı ilə izah olunur. Ordenin üzərində təkrarən hək olunan üç tac birinci mülahizəni düzgünlüyünü yəqin edir. İkinci devizi alm. “Ich dien”‎ xidmət edirəm deməkdir. Böyük Britaniya monarxı ordenin başçısı sayılır. Orden nizamnaməsinə görə irarxiq olaraq sonra gələn 1975-ci ildən Böyük Magistr Uels şahzadəsi Çarlzdır.
Xüsusi dartı qüvvəsi
Xüsusi dartı qüvvəsi — dartma nisbətinin mühərrikin və ya istismarın istənilən parametrinə nisbəti. Dizaynın effektivliyini xarakterizə etmək üçün istifadə olunur; məxrəc parametrləri adətən seçildiyi üçün: mühərrik çəkisi. "Xüsusi cazibə qüvvəsi", "çəkidən çəkiyə nisbəti" (Mühərrikin çəkidən çəkiyə nisbəti) müxtəlif mühərrik dizaynlarını müqayisə etməyə imkan verir; reaktiv mühərriklər üçün kütləvi hava axını (bu məna ümumiyyətlə İngilis dilindəki xüsusi vuruşa uyğundur); raket mühərrikləri üçün işləyən mayenin kütləvi axını (bu vəziyyətdə adətən "spesifik impuls" termini istifadə olunur); qüvvə xarakterizə etmək gücü .